Η άφιξη του βουκόλου Φιλoίτιου με πορθμήες από το δήμο Κεφαλλήνων στο δήμο της Ιθάκης.
Η διαδρομή μεταξύ της παραλίας όπου καταλήγει το φαράγγι της Κριτονού και των φυλακών στο Λιβάδι, δηλώνεται με διακεκομμένη γραμμή.
Λίγο πριν το γλέντι για τη γιορτή του Εκατηβόλου Απόλλωνος, έρχεται από απέναντι ο πιστός βουκόλος του Οδυσσέα Φιλοίτιος με σχεδίες μεταφέροντας ζωντανά από το κοπάδι. Στο γλέντι αυτό τελικά ο Οδυσσέας θα σκοτώσει τους μνηστήρες έναν έναν.
Μόλις λοιπόν φτάνει ο Φιλοίτιος, συναντάει τον άγνωστο γι' αυτόν ζητιάνο-Οδυσσέα και του ομολογεί ότι εκεί απέναντι στον Δήμο Κεφαλλήνων τον είχε στείλει ο Οδυσσέας, να φυλάει βόδια από μικρός:
...που βέβαια τους πέρασαν βαρκάρηδες που κι άλλους....
Οδύσσεια υ’ 187
«… ὤ μοι ἔπειτ᾽ Ὀδυσῆος ἀμύμονος, ὅς μ᾽ ἐπὶ βουσὶν
εἷσ᾽ ἔτι τυτθὸν ἐόντα Κεφαλλήνων ἐνὶ δήμῳ….».
...ωιμέ πόσο αξιόλογος για ’με ο Οδυσσεύς, που ’μένα για τα βόδια
έστειλε τόσο δα μικρό στο δήμο Κεφαλλήνων....
Οδύσσεια υ’ 209-210
Με το επιχείρημα αυτό καταργούνται οι θεωρίες της Ερύσσου, Άσσος και Φισκάρδο και του Πόρου γιατί από την Κεφαλλονιά στην Κεφαλλονιά δεν περνάς με σχεδία. Η θεωρία της Λευκάδας καταργείται γιατί απέναντι είναι η Ακαρνανία και όχι ο δήμος Κεφαλλήνων.
Η άφιξη του ΦΙΛΟΙΤΙΟΥ από το δήμο Κεφαλλήνων στην Ιθάκη
Ο σεβαστικός κι αγαπημένος βουκόλος του Οδυσσέα, μεταφέρει βόδια ελεύθερης βοσκής και τροφαντά ερίφια κάθε μέρα από απέναντι για τα γλέντια των μνηστήρων.
Έρχεται από τη Θηναία, όπου το δύσκολο πέρασμα προς την Ιθάκη, καθιστά την πεζή προσέγγιση προηγούμενων επισκεπτών (και προηγούμενου άρθρου) αδιανόητη και έτσι πάντα στις ραψωδίες α΄ (Μέντης, ηγέτης των Ταφίων), ξ΄ (άγνωστος ζητιάνος Οδυσσέας), π΄ (φιλοξενούμενος ζητιάνος Οδυσσέας) και π΄ (πατέρας Οδυσσέας αγαπημένος), η άφιξή τους γίνεται με πλοίο και ναύτες.
“βόδια ελεύθερης βοσκής” και αίγες τροφαντές φέρνοντας στους μνηστήρες·
που βέβαια τους πέρασαν βαρκάρηδες, που κι άλλους
στέλνουν ανθρώπους, που σ’ αυτούς έρχονται και ζητάνε.
Και αφενός αυτά τα έδεσε καλά κάτω από την αίθουσα τη θορυβώδη,
ο ίδιος δε μετά ερώτησε χοιροβοσκό στεκόμενος κοντά:
«Ποιος (είναι) τούτος ’δώ, χοιροβοσκέ, ο ξένος (που) ήλθε τώρα τελευταία
προς το παλάτι το δικό μας; Και καμαρώνει ότι είναι από ποια
φυλή; Και από πού είν’ η γενιά του και η (εύφορη) η γη η πατρική;
Ο δυστυχής·... που και θυμίζει βασιλιά άρχοντα στη διάπλαση·
αλλ’ οι θεοί εξευτελίζουν ανθρώπους πολλαπλά κατατρεγμένους,
οπότε και για βασιλείς τη δυστυχία τη σμιλεύουν». ...
Οδύσσεια υ΄ 185-196
Εδώ, και επειδή τα βοσκοτόπια και οι στάνες του Φιλοίτιου ευρίσκονται στον ευρύτερο χώρο του ‘‘δύσκολου’’ περάσματος προς την Παλική, κάθε διερχόμενος προς την Ομηρική Ιθάκη, όχι μόνο θα καθίστατο ορατός, αλλά συνάμα και ευπρόσδεκτος φιλοξενούμενος της τελευταίας διανυκτέρευσης, όπου θα μάθαινε από τον Φιλοίτιο ότι υπάρχουν εντέλει και πορθμήες για να περάσει εύκολα χωρίς να γκρεμοτσακιστεί.
Έτσι, αυτός ο πιστός βουκόλος ερωτά για τον ξένο όλα τ’ άλλα πλην πεζού και ναυτών.
Τα περί Θηναίας εξάγονται εύκολα από όσα θα παραθέσουμε στη συνέχεια και θεωρούμε επί πλέον ότι οι εγκαταστάσεις του Φιλοίτιου οριοθετούνται στο ελεγχόμενο φαράγγι της Κριτονού με την πανέμορφη έξοδο προς τη θάλασσα, παρά προς τον Σωτήρα, όπου και το μέτωπο της παραλίας είναι τεράστιο και η πρόσβαση προς την υπόλοιπη Θηνιά απόκρημνη.
‘‘Τρελά’’ κατσίκια είχε ο Φιλοίτιος και βόδια ελευθέρας βοσκής, με κίνδυνο όταν μετέφερε κάποια από αυτά, να κινδυνεύουν οι σχεδίες με ανατροπή ανά πάσα στιγμή. Οπότε, ούτε το στενό ανάμεσα στη σημερινή Ιθάκη και την Κεφαλλονιά προσφέρεται για καθημερινή μετάβαση, ούτε ο Σωτήρας, παρά μόνο η διαδρομή Κριτονού-Φυλακές στο Λιβάδι, όπου αν έπεφταν στη θάλασσα θα συνέχιζαν κολυμπώντας για πολύ λίγο και μετά περπατώντας κάτω από το νερό στα αβαθή.
Η μελέτη αυτή περιέχεται στο βιβλίο
