Τις τελευταίες ημέρες του Μαΐου 2025 τις πέρασα στην Κεφαλλονιά, Ληξούρι-Αργοστόλι. Ήταν που ήθελα να μεταφέρω εκεί το καινούργιο μου βιβλίο L’ ITACA DI OMERO, δηλαδή το Η ΙΘΑΚΗ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ – ΤΑ 16 ΑΤΡΑΝΤΑΧΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ της θεωρίας που αποδεικνύει ότι ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΘΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΛΙΚΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ.
Υπερήφανος για το πρώτο μου βιβλίο στα Ιταλικά, γιατί αυτοί που το μετέφρασαν είναι έγκριτοι επιστήμονες Πανεπιστημίων της Βόρειας Ιταλίας, λάτρεις της Κεφαλλονιάς και γιατί κάποτε, όταν γνώρισαν τη θεωρία και τις απόψεις του Νίκου Λιβαδά, δεν κάθισαν να φτιάξουν δική τους θεωρία, προσθέτοντας αρλούμπες και καθρεφτάκια για εμάς τους ιθαγενείς, αλλά απλά μετέφρασαν την εργασία του αθάνατου αυτού Ερευνητή ατόφια, διαλέγοντας όμως φωτογραφίες ακόμα καλύτερες, ώστε να διαφωτίσουν τους αναγνώστες ακόμα καλύτερα.
Τις μέρες εκείνες λοιπόν, συνάντησα πολύ κόσμο, ενημέρωσα σχετικά και ήδη πωλείται το βιβλίο από το Happy House στο Ληξούρι. Συνάντησα κάποιους παράλληλα που μου ‘’μαρτύρησαν’’ ότι κάποιοι κάνουν ανασκαφές στο Λιβάδι και ουφ, ποιοι να ’ναι και να ‘’κλέβουν’’ πάλι ευρήματα από την πρωτεύουσα του Οδυσσέα…
Αυτή τη φορά όμως δεν ήταν ούτε λαθραίοι, ούτε αρχαιοκάπηλοι, ούτε οι ίδιοι εκείνοι που αφαιρούν νύχτα ότι είχε υποδείξει ο Λιβαδάς για να μην τους πάρει το χωράφι η αρχαιολογία. Τώρα ήταν η Εφορία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας σε μια έρευνα χρηματοδοτούμενη από το Ομηρικό Ίδρυμα ‘’Οδυσσεύς Λυόμενος’’, ήδη δεχόμενη για επίσκεψη και επιτόπια ενημέρωση φοιτητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας!
Ήμουν ήδη στην Αθήνα το Σάββατο, γιατί αγώνες και μαθήματα σκακιού δεν έχουνε τελειώσει ακόμα, όταν πρωί πρωί έπεσε το μάτι μου με τις ενημερώσεις του facebook, σε σχετικές ανακοινώσεις της Εφορίας Αρχαιοτήτων και ότι εντόπισαν στο Λιβάδι Μυκηναϊκό Κέντρο της εποχής του Χαλκού!
Να θυμίσω ότι για προσδιορισμούς αντίστοιχων θέσεων στη νήσο Ιθάκη, στη Λευκάδα και στον Πόρο, αντίστοιχες ανακοινώσεις προσδιορίζουν εκεί είτε της Κλασσικής περιόδου, είτε της Αρχαϊκής, δηλαδή μεταγενέστερα του Οδυσσέα, είτε της Ύστερης Μυκηναϊκής, δηλαδή πολύ λίγο πριν έρθουν οι Δωριείς. Με λίγα λόγια, για αυτά που προσδιορίζαμε με την Ομηρική Γεωγραφία, είχαμε δίκιο και μια που όλα τα άλλα είναι μεταγενέστερα και μόνο τα δικά μας Μυκηναϊκά, άρα ΚΑΙ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ καταλήγουμε σε αυτό που από χρόνια μας είχε υποδείξει ο ΣΤΙΧΟΣ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ και η ΟΜΗΡΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ, ότι δηλαδή ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΘΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΛΙΚΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ.
Προσωπική μου άποψη είναι ότι όταν έχεις δίκιο δεν πρέπει να κάνεις βιαστικές κινήσεις, αφήνοντας παράλληλα τα πράγματα να έρθουν μόνα τους. Δείτε περί τίνος πρόκειται και διαλόγους που ακολούθησαν μετά τις ανακοινώσεις:
31 Μαΐου 2025. ·
Η ανασκαφή της Παλικής περιλαμβάνεται στην "τριλογία" των εκπληκτικών ανακαλύψεων των τελευταίων ετών (Ταφή του Πολεμιστή σε Πρόννους, Δίδυμο - τελετουργικό εξορυκτικό φρέαρ Λακήθρας και ΠΕ εγκατάσταση στο Λιβάδι). Έχουν ως κοινό παρονομαστή το διεπιστημονικό προσανατολισμό, εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής, την τήρηση όλων των σύγχρονων πρωτοκόλλων.
Η συγκεκριμένη ανασκαφή αποτελεί μέρος του Αρχαιολογικού Προγράμματος Παλικής, διεπιστημονικό επιστημονικό πρόγραμμα, το οποίο διεξάγεται τα τελευταία χρόνια από την Εφορεία και περιλαμβάνει, εκτός των ανασκαφών, γεωφυσικές διασκοπήσεις σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τον Καθηγητή Γεώργιο Αποστολόπουλο, καθώς και μελέτη του οστεοαρχαιολογικού υλικού από τη Δρα Ευφροσύνη Βήκα, βιοαρχαιολόγο, με την υποστήριξη του Ιδρύματος «Οδυσσέας Λυόμενος». Παράλληλα, πραγματοποιούνται αναλύσεις ευρημάτων σε εξειδικευμένα εργαστήρια ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων.
Η ανασκαφή έχει αποκαλύψει εγκατάσταση της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού — την πρώτη που έχει εντοπιστεί στην Παλική — γεγονός που την κατατάσσει στις έρευνες πρώτης γραμμής και για τούτο έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας.
Οι φοιτητές και οι συνοδοί καθηγητές τους βρίσκονται στην Κεφαλονιά, στο πλαίσιο της πρακτικής τους εκπαίδευσης, η οποία πραγματοποιείται σε συνεργασία και υπό την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης, ενώ φιλοξενούνται στο Ιόνιο Κέντρο Πολιτισμού και Τεχνών.
Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τη χερσόνησο της Παλικής και τη σημαντική της συμβολή στην ιστορία του νησιού, τις ιδιαιτερότητες που την χαρακτηρίζουν, τους παρουσιάσαμε τα ευρήματα και συζητήσαμε τις ανασκαφικές μεθόδους.
ΣΧΟΛΙΑ:
Νικος Καππα: Αν βρεθεί εκεί το παλάτι του Οδυσσέα, τότε ο φίλος καθηγητής Νικόλαος Καμπάνης θα είναι ο μοναδικός εν ζωή που θα δικαιωθεί......
Νικόλαος Καμπάνης: Ακόμα και τώρα Νικόλα δεν περιμένω καμιά δικαίωση, ούτε τώρα, ούτε μετά θάνατον. Άλλωστε το ξέρεις, ότι απλά επαναλαμβάνουμε αυτά που έχουν πει άλλοι πριν από εμάς για την Παλική και, προχωράμε έρευνα εκτός Παλικής και Κεφαλληνίας, ειδικά σε εκείνα τα σημεία που δεν είχανε φτάσει οι άλλοι. Όσο για την Παλική, η δική μου συμβολή έγκειται σε δύο άλλα θέματα που δεν άπτονται αρχαιολογικών προσδιορισμών, αλλά γεωλογικών, όσον αφορά την ευθυγράμμιση των ακτογραμμών και γλωσσολογικών, όσον αφορά την Παλλάδα και τη σκανδαλώδη υποστήριξη προς την οικογένεια του Οδυσσέα.
Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης: Πρόκειται αφενός μεν για εγκατάσταση της 3ης χιλιέτιας π.Χ., αφετέρου δε για επιστημονική έρευνα.
Νικόλαος Καμπάνης: Εφορεία Αρχαιοτήτων Κεφαλληνίας και Ιθάκης οι αρχαιολογικές έρευνες βγάζουν τέτοια σε πολλές περιοχές του Ιονίου. Από όλες όμως αυτές, η Ομηρική έρευνα που πραγματοποιούμε εδώ και 30 χρόνια με οδηγό τον Ομηρικό στίχο και τη γενική Ομηρική Γεωγραφία της Ανατολικής Μεσογείου, έχουμε καταλήξει εδώ και 25 χρόνια ότι ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΘΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΛΙΚΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ.
Όταν λοιπόν έχεις δίκιο δεν πρέπει να κάνεις βιαστικές κινήσεις, αφήνοντας παράλληλα τα πράγματα να έρθουν μόνα τους. Αυτό το πνεύμα προσπαθούσα να περάσω, κατά τις συζητήσεις μας, στον Νίκο Λιβαδά:
- Μην αγχώνεστε και βιάζεστε να απαντήσετε σε κανέναν (ήταν η εποχή των ανακοινώσεων του Μάκη Μεταξά για τον Τάφο στα Τζανάτα, η λάσπη που έτρωγε από Ιθάκη, Λευκάδα και η αγωνία του Νίκου να παρεμβαίνει). Συνεχίστε απερίσπαστος την έρευνα και θα αναλάβω εγώ την προώθηση του βιβλίου, θα φτιάξουμε μπροσούρες, θα τυπώσουμε ανακοινώσεις, διαφημιστικά, αφίσες, ακόμα και αυτοκόλλητα για την Ομηρική Ιθάκη.
Τον έφτασα μέχρι την έκδοση της έρευνάς του στα αγγλικά, αν και όλο εκείνο κράτησε πολύ λίγο, για κάνα δυο χρόνια, ο Λιβαδάς όμως έτσι πρόλαβε να αφυπνίσει πολλούς, και παρ’ όλο ότι τον χάσαμε ένα χρόνο μετά, ήδη οι Εγγλέζοι, μπαίνοντας πρώτοι στο κλίμα από το εξωτερικό, μαζί με τον Gil Le Noan της Σορβόννης (γιατί εμείς ήδη από το 2003 παρουσιάσαμε την ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ, το 2004 ΤΟ ΝΗΣΙ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΘΕΙΕΣ και ‘’τρέχαμε’’ την εκλαΐκευση στην Ελλάδα με μπροσούρες, φυλλάδια, αυτοκόλλητα, μπλουζάκια κλπ) το 2005 με το ODYSSEUS UNBOUND και αργότερα με το ΟΔΥΣΣΕΥΣ ΛΥΟΜΕΝΟΣ προέβαλαν την ιδέα ότι ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΘΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΛΙΚΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ παγκοσμίως.
Τι χρειαζόταν λοιπόν για να ασχοληθούν έγκυροι επιστήμονες και να λυθεί το θέμα της αυθαίρετης τοποθέτησης του ονόματος ‘’Ιθάκη’’ επάνω στο μικρό, πετρώδες και απόκρημνο νησί που φέρει αυτό το όνομα τους τελευταίους αιώνες; ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗ του θέματος και της έρευνάς μας, ώστε να φτάσει το πρόβλημα μακριά, εκεί που δεν έχουν συμφέρον μη χάσουν τα χωράφια τους από την αρχαιολογία, ούτε ‘’τις ψήφους της Ιθάκης’’ στις εκλογές. Να πάψουν άσχετες μεριές της Μεσογείου να διεκδικούν, μες στην αναμπουμπούλα των απόψεων, τον Οδυσσέα. Άκουσαν κάποτε οι άσχετοι ότι αναζητούσαμε στην Κέρκυρα το απ’ εκεί κομμάτι της Οδύσσειας, δεν είχανε διαβάσει για τους Φαίακες που έφεραν νύχτα τον ήρωα στην Ιθάκη, δεν κατάλαβαν ότι ψάχνουμε για τη Σχερία και τη συνάντηση του Οδυσσέα με τη Ναυσικάα και τον Αλκίνοο, την Αρήτη και τον Δημόδοκο και αρχίσανε να ψάχνουν την Ιθάκη στην Κέρκυρα! Κάπου στο όλο χάος, θέλανε άλλοι την Ιθάκη στους Παξούς, άλλοι στον Κάλαμο και μια που κατάλαβε εγκαίρως ο Σλήμαν ότι η Ιθάκη δεν είναι η Ομηρική Ιθάκη, έστειλε τον Νταίρπφελντ να ψάξει δίπλα. Φαίνεται από τότε και πάντα οι Κεφαλλονίτες παίρνανε με τις πέτρες όποιον ‘’ησχολείτο’’ με τα χωράφια τους κι έτσι κατέληξε στη Λευκάδα.
Επιστρέφουμε στην ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗ που λέγαμε και συνεχίζουμε τώρα μετά τον θάνατο του Λιβαδά το 2001.
Με το που έβγαλα λοιπόν το πρώτο μου βιβλίο για την Ομηρική Ιθάκη, την ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ το 2003, άρχισα να αρθρογραφώ και παράλληλα να παρουσιάζω το θέμα σε χώρους Πολιτισμού, Συλλόγους και Δήμους. Ατέλειωτη υποστήριξη από τηλεόραση και ραδιόφωνο στην Κεφαλλονιά: Γιάννης Ζερβός, Νίκος Λυκούδης, Ελευθερία Κουλουριώτου.
Προσπαθώντας λοιπόν, τα επόμενα χρόνια, να προωθήσω παντού ΤΟ ΝΗΣΙ ΜΕ ΤΙΣ ΕΥΘΕΙΕΣ έφτασα και στην ΕΝΩΣΗ ΣΠΑΡΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ της Νέας Ιωνίας και από κει με έστειλαν στο ΚΕΜΙΠΟ, όπου συνάντησα τον Γ.Γ. Μάκη Λυκούδη, κορυφή σε Μικρασιατικά θέματα και δημιουργό του Μουσείου Μικρασιατικού Ελληνισμού εκεί. Κεφαλλονίτης, ψυχή τε και σώματι, Ομηριστής λόγω Μικράς Ασίας, από οπαδός στη συνέχεια μετατράπηκε σε συνεργάτη, ερευνητή, συγγραφέα και σήμερα διευθύνει σελίδα Ομηρικής Γεωγραφίας στο facebook, δημοσιεύοντας παράλληλα συγκριτικές μελέτες περί των θεωριών για την Ομηρική Ιθάκη και καταλήγοντας τελικά στο συμπέρασμα ότι την καλύτερη εφαρμογή στον στίχο της Οδύσσειας γεωγραφικά για την Ιθάκη έχει η δυτική Κεφαλλονιά και η θεωρία του Νίκου Λιβαδά Τουμασάτου.
Λίγους μήνες πιο πριν είχα συναντήσει κάποιους Ιταλούς, οι οποίοι μου ζητούσαν να κάνω τα βιβλία μου τουλάχιστον στα αγγλικά:
- Πάρτε αυτό εδώ (το βιβλίο του Λιβαδά στα αγγλικά ODYSSEUS’ ITHACA, THE RIDDLE SOLVED) και αφήστε με στην ησυχία μου!
Και πέρασαν τα χρόνια και φτάσαμε στην καραντίνα κι ήρθε ο Ιταλός και με συνάντησε στον Αθέρα, έτσι συμβολικά. ‘Ήταν ο καθηγητής Giovanni Kezich, (ανθρωπολόγος με εκπαίδευση (Σιένα, Λονδίνο), έχει ασχοληθεί με προφορικές παραδόσεις, καρναβαλικές μεταμφιέσεις, εθνογραφική μουσειογραφία και αλπική ανθρωπολογία. Από το 1991, διευθύνει το Μουσείο Χρήσεων και Εθίμων του Τρεντίνο του San Michele all'Adige, το σημαντικό ινστιτούτο εθνογραφικής συντήρησης που ιδρύθηκε το 1968 από τον Giuseppe Šebesta. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Μουσείου, συντόνισε, μαζί με τον Pier Paolo Viazzo, το Μόνιμο Σεμινάριο Αλπικής Ανθρωπολογίας (SPEA) και διηύθυνε το περιοδικό SM Annali di San Michele και, για τον εκδότη του Carocci, τη σειρά Κλασικών Εθνογραφίας των Άλπεων), που πήραν μαζί με τον εκδοτικό οίκο Polaris τα δικαιώματα του βιβλίου και το μετέφρασε στα Ιταλικά με ευλάβεια, χωρίς να κάνει δική του θεωρία, στα πλαίσια ενός Πανεπιστημιακού προγράμματος: Cefalonia, l’ Itaca di Omero. L’ enigma risolto.
Τον παρακάλεσα τότε, αν μπορούσαμε να φτιάξουμε στα Ιταλικά τον κατάλογο με τα ατράνταχτα επιχειρήματα της θεωρίας μας (ιδέα του συνεργάτη μας από τη Βαρκελώνη Rodi de Fuca, ιστορικού ερευνητή και απογόνου του εξερευνητή Ιωάννη Φωκά, που ανέλαβε κάποια βιβλία μας πριν και κατά τη διάρκεια της καραντίνας και που δημιούργησε για την έρευνά μας την Ομηρική μας Ιστοσελίδα). Τελικά το Ιταλικό μας βιβλίο επιμελήθηκε ο συνεργάτης του Pietro Grassano (Μιλάνο) και είναι αυτό το βιβλίο για το οποίο ‘’πετάχτηκα’’ τέλη Μάη στην Κεφαλονιά.
...ΕΚΛΑΪΚΕΥΣΗ της αναζήτησης και ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ της ΟΜΗΡΙΚΗΣ ΙΘΑΚΗΣ ήταν αυτό που έκανα έργο ζωής από την εποχή του Λιβαδά και μέχρι τώρα: Να έρθουν σε επαφή με την Ομηρική Γεωγραφία εκατομμύρια κόσμος από όλο τον πλανήτη, να ασχοληθούν ειδικοί επί του θέματος και τελικά να λυθεί οριστικά το πρόβλημα της Ομηρικής Ιθάκης.
