Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ στη ραψωδία ψ’ της Οδύσσειας.

1695851092077.png

Η Αθηνά στην Οδύσσεια εμφανίζεται ως Α-θήν-η (Α-σύγκριτ-η) και ως Αθηναίη. Δεν είναι το ίδιο. Με το μεν Αθήνη υποδηλώνεται η απλή φυσική της παρουσία στο παρόν της Οδύσσειας και στο παρελθόν ως προγενέστερη δράση. Δείτε και διαβάστε με εράσμια προφορά το Α θην α ί α, ακούγεται σαν Αθηναγία ! ...Και πράγματι, όταν εφαρμόζεται η θεϊκή της ιδιότητα ως εκπορευόμενη εκ του πατρός ως ΑΘΗΝΑΙΗ είναι Αγία και κάνει και θαύματα...


Κάποιες μεμονωμένες παρουσίες εντός του έπους της Οδύσσειας έχουμε για την Αθηνά με τα εξής χαρακτηριστικά:

Την... είδε ο Τηλέμαχος πρώτος ερχόμενη ως Μέντης στο παλάτι (α΄ 113), Το Άλσος της Αθηνάς στη Σχερία (ζ΄ 291), Ο Μαραθώνας και η Αθήνα (η΄ 80), Μεγάθυμος Αθήνη, είτε γιατί πολεμάει στην Τροία μαζί με τους Κεφαλλήνες (θ΄ 520), είτε γιατί για χάρη της φέρνουν οι Φαίακες τον Οδυσσέα σε κάποια παραλία της Κεφαλλονιάς (ν΄ 121) και τέλος η Αθηνά είναι Θεός και φυλάσσει (υ΄ 47).


Όμως συνολικά η Αθηνά στην Οδύσσεια εμφανίζεται κυρίως με δύο επίθετα Γλαυκώπις και Παλλάς, τα οποία και θέλουν να σηματοδοτήσουν δύο ιδιότητες:

Το πρώτο αυτήν της γυναικείας θεάς, όπου σαγηνεύει, ελκύει, εντυπωσιάζει, μαγεύει, απαλύνει τον πόνο, αποκοιμίζει. ...Ο,τιδήποτε θα μπορούσε να κάνει με την επιβλητική, «το δέμας», γυναικεία της παρουσία, ΦΥΣΙΚΗ και ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ. Όλα αυτά σαν ΓΛΑΥΚΩΠΙΣ. Η Γλαυκώπις έχει μάλλον πάνω της συγκεντρώσει όλα τα χαρακτηριστικά της παλιάς ΜΗΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ.

Η ΠΑΛΛΑΔΑ υποστηρίζουμε ότι είναι ονομασία που αφορά τοπικά θέματα της ΠΑΛΙΚΗΣ και παρεμβάσεις για το καλό δικών της ανθρώπων.


Στη ραψωδία ψ΄ δεν εμφανίζεται καθόλου ως Ἀθηναίη γιατί δεν υπάρχει σκοπιμότητα να κάνει κανένα θαύμα και γιατί κάτι τέτοια θα δούμε πέντε φορές στην επόμενη ραψωδία.

Ως Ἀθήνη εμφανίζεται δυο φορές:​
ψ΄ 156 «... αὐτὰρ κὰκ κεφαλῆς χεῦεν πολὺ κάλλος Ἀθήνη, ...»
ψ΄ 371 «... Ἤδη μὲν φάος ἦεν ἐπὶ χθόνα, τοὺς δ’ ἄρ’ Ἀθήνη ...»

Ως γλαυκῶπις Ἀθήνη εμφανίζεται δυο φορές στη ραψωδία ψ ‘ και ως φίλη φέρνει κοντά την Πηνελόπη στον Οδυσσέα:


ψ΄ 242 «... εἰ μὴ ἄρ’ ἄλλ’ ἐνόησε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη. ...»
ψ΄ 344 «... Ἡ δ’ αὖτ’ ἄλλ’ ἐνόησε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη. ...»

Ως Παλλάς Ἀθήνη εμφανίζεται μία φορά στη ραψωδία ψ΄. Ξαναπαρουσιάζει ότι η Παλλάς έχει συμβάλει στην ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ και καλλιέργεια του Οδυσσέα που είχε λάβει από μικρός στον τόπο του.:

«... Αὐτὰρ Ὀδυσσῆα μεγαλήτορα ᾧ ἐνὶ οἴκῳ
Εὐρυνόμη ταμίη λοῦσεν καὶ χρῖσεν ἐλαίῳ,
ἀμφί δέ μιν φᾶρος καλὸν βάλεν ἠδὲ χιτῶνα·
αὐτὰρ κὰκ κεφαλῆς χεῦεν πολὺ κάλλος Ἀθήνη,
μείζονά τ᾿ εἰσιδέειν καὶ πάσσονα· κὰδ δὲ κάρητος
οὔλας ἧκε κόμας, ὑακινθίνῳ ἄνθει ὁμοίας.
Ὡς δ᾿ ὅτε τις χρυσὸν περιχεύεται ἀργύρῳ
ἀνὴρ
ἴδρις
, ὅν Ἤφαιστος δέδαεν καὶ ΠΑΛΛΑΣ Ἀθήνη
τέχνην παντοίην, χαρίεντα δὲ ἔργα τελείει,
ὧς μὲν τῷ περίχευε χάριν κεφαλῇ τε καὶ ὤμοις.

Ἐκ δ’ ἀσαμίνθου βῆ δέμας ἀθανάτοισιν ὁμοῖος. ...»
Ομήρου Οδύσσεια, ραψωδία ψ΄ 153-163

Όταν περιποιήθηκε η Ευρυνόμη τον Οδυσσέα στο σπίτι του τώρα πια (βλέπε ζ΄ 232-235, οι ίδιοι στίχοι παλαιότερα ενώπιον της Ναυσικάς), εκείνος αστραποβολούσε και αποκάλυπτε γύρω του το μεγαλείο και την καλλιέργειά του. Δηλαδή αναδείκνυε τη μόρφωση και την παιδεία που είχε λάβει από μικρός στον τόπο του.

Κάπου είδα και τη σημασία: ΑΝΗΡ ΙΔΡΙΣ = Πρωτοπόρος (εφευρέτης, σπουδαίος κ.λπ.)

Εδώ βγαίνει απ’ το μπάνιο του αργά-αργά· ήρεμος πια, χαλαρά. Όχι «Ἐκ ρ’ ἀσαμίνθου», αλλά «Ἐκ δ’ ἀσαμίνθου»!


1695851293456.png


Για πιο πλήρη ενημέρωση, μελετείστε τη ραψωδία ψ', αρχαίο κείμενο-νεοελληνική απόδοση, εδώ: https://homericithaca.com/threads/134/

 
Τελευταία επεξεργασία:
Νικόλαος Καμπάνης - Mentor

Νικόλαος Καμπάνης - Mentor

Μπλουζα Κάτω μέρος