Χρόνια παλεύουμε κυρίως με τους Λευκαδιστές για το πού είναι η δύση της Ομηρικής Ιθάκης.
Για τους άλλους από το Θιάκι και τον Πόρο που δεν ‘’παλεύεται’’ το θέμα αυτό, η συζήτηση έχει τελειώσει προ πολλού. Θυμίζω ότι η Ιθάκη είναι το πιο δυτικό τμήμα της επικράτειας του Οδυσσέα, ραψωδία ι’ 25,26 ‘’… αὐτὴ δὲ χθαμαλὴ πανυπερτάτη (πιο πέρα-απομακρυσμένη) εἰν ἁλὶ κεῖται πρὸς ζόφον …’’ και γιαυτό στη ραψωδία κ’ της Οδύσσειας, ερχόμενα τα πλοία του Οδυσσέα από τον Αίολο αντικρίζουν την πατρίδα.
Είναι πράγματι ζόφος η δύση; Ποια είναι τα επιχειρήματα της Λευκάδας; Πώς γυρίζουν τον χάρτη λοξά για να βγάλουν τη Λευκάδα πιο δυτική από την Κεφαλλονιά;
Είχα καταθέσει στις 1/2/2023, φίλοι μου αγαπημένοι, το άρθρο μου με τίτλο: Γιατί δεν μπορεί να είναι στη σημερινή Ιθάκη η Ομηρική Ιθάκη (περιληπτικά), σε Κεφαλονίτικες σελίδες, σε απαντήσεις προς αγνοούντες την Ομηρική Γεωγραφία και σε Ομηρικές σελίδες, μια των οποίων για τη Λευκάδα ως Ομηρική Ιθάκη. Στην τελευταία από τις οποίες συμμετέχει ένας από τους καλύτερους ερευνητές που έχω αντιμετωπίσει ποτέ, ο Γιώργος Σιμόπουλος.
Νίκος Καμπάνης: Για πολλούς και διαφόρους λόγους η σημερινή Ιθάκη δεν έχει καμία σχέση με την Ιθάκη της Οδύσσειας. Ίσως να ήταν η Ομηρική Σάμη, μια που τη λέει απόκρημνη.
- Δεν έχει σχέση με την Ομηρική Ιθάκη, επειδή η Ιθάκη της Οδύσσειας είναι μεγάλη, φαίνεται αυτό από το γεγονός ότι όταν ο αγαπημένος Άργος του Οδυσσέα έβγαινε για κυνήγι, κυνηγούσε, εκτός από λαγούς που υπάρχουν παντού, ζαρκάδια και αίγαγρους, οι οποίοι ασφαλώς ζουν σε μεγάλους τόπους και για άλλους τρεις λόγους.
- Η Ιθάκη της Οδύσσειας ήταν σε άλλη θέση από τη σημερινή, διότι η Ομηρική Ιθάκη έχει το χαρακτηριστικό να βρίσκεται δυτικότερα από τις άλλες νησιωτικές περιοχές του Οδυσσέα και για άλλους τέσσερις λόγους.
- Πού τα βρήκαμε αυτά;
https://homericithaca.com/threads/188/Γιώργος Σιμόπουλος: Η Ομηρική Ιθάκη είναι δυτικά ή προς βοράν; - (εἰν ἁλὶ κεῖται πρὸς ζόφον). Ο Στράβων ερμηνεύει το ''προς ζόφον'' όχι προς τη δύση, αλλά προς τον βοριά.
[Ούτε πανυπερτάτην υψηλοτάτην αλλά πανυπερτάτην προς ζόφον, οίον υπέρ πάσας εσχάτην τετραμμένην προς άρκτον. Τούτο γαρ βούλεται λέγειν το προς ζόφον, το δ΄εναντίον προς νότον.] Στράβων, Γεωγραφικά, Ι, C.455.
Μετάφραση:
[Ούτε δέχονται ότι το πανυπέρτατη σημαίνει πολύ υψηλή, αλλά ''στο τέλος του σκοταδιού'', δηλαδή τελευταία από όλες, στραμμένη στον βοριά. Αυτό εννοεί με την έκφραση προς ζόφο. Το αντίθετο γι΄αυτόν είναι προς νότο.]
Επιπλέον, ο Γερμανός γεωγράφος J. Partsch στη μονογραφία του περί Κερκύρας (1887, 73) και περί Κεφαλληνίας και Ιθάκης (1890, 56) απέδειξε, ότι όλοι οι αρχαίοι και μεσαιωνικοί συγγραφείς, ακόμη και οι γεωγράφοι, όπως ο Στράβων, πίστευαν πως η γραμμή της ακτής από την Κέρκυρα μέχρι του Κορινθιακού κόλπου είχε κατεύθυνση από Δυσμάς προς Ανατολάς. Βασίζεται επί του προκειμένου όχι μόνο στους χάρτες των αρχαίων και Μεσαιωνικών χρόνων, αλλά επίσης και σε αναφορές Ενετών ναυάρχων και ακόμη στη γλωσσική έκφραση των σημερινών κατοίκων των νήσων.
Επίσης οι χάρτες υπ΄ αριθμό 17 & 18, που συνοδεύουν το έργο Alt Ithaca του Γερμανού αρχαιολόγου Νταίρπφελντ και συγκεκριμένα ο χάρτης του Κλαυδίου Πτολεμαίου του 2ου μ.Χ. καθώς και ο χάρτης του Σοφιανού του 16ου αιώνα πιστοποιούν την ορθότητα της τόσο σημαντικής παρατήρησης του Partsch.
Νίκος Καμπάνης: Όπως σου έχω πει και άλλες φορές οι πηγές σου είναι πολύ μεταγενέστερες και δεν έχουν καμία σχέση ούτε με το γράμμα ούτε με το πνεύμα του Ομήρου.
Πως να σε πάρω σοβαρά όταν πρώτα πρώτα μου αναφέρεις τον Στράβωνα;
Ο Όμηρος ορίζει τα σημεία του ορίζοντα ακριβώς όπως είναι σήμερα- και δεν γυρίζει τους χάρτες λοξά ούτε τον ενδιαφέρει να υποστηρίξει κάποιο θέμα δυτικής Ιθάκης που γιαυτόν δεν υφίσταται.
Όπως θα ήθελα να γνωρίζεις εμείς μόνον Όμηρον εξ Ομήρου και όλα τα άλλα απλά για να επιβεβαιώνουν την ιστορικότητα του Ομήρου.
Για τον Όμηρο ο ζόφος είναι το αντίθετο από την ανατολή, δηλαδή είναι η δύση. Κι εσύ γράφε ότι θέλεις από εδώ κι εμπρός, ούτε με ενδιαφέρουν οι πηγές διαστρέβλωσης της Ομηρικής πραγματικότητας πια.
εἴτ᾽ ἐπ᾽ ἀριστερὰ τοί γε ποτὶ ζόφον ἠερόεντα.
ἡμεῖς δὲ μεγάλοιο Διὸς πειθώμεθα βουλῇ,
ὃς πᾶσι θνητοῖσι καὶ ἀθανάτοισιν ἀνάσσει.
εἷς οἰωνὸς ἄριστος ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης. ..."
Ομήρου Ιλιάς Μ' 239-243
ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ του Μάκη Λυκούδη σε συζήτηση για τα ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΑ
Makis Lykoudis: ΓΙΩΡΓΟΣ Λ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ Το λιμάνι άφιξης του Τηλεμάχου στην Ιθάκη από την Πύλο.
Αφού έγινε το ταξίδι σύμφωνα με τις οδηγίες της θεάς Αθηνάς, το πλοίο του Τηλεμάχου προσεγγίζει στην ακτή (Οδ. ο΄495-500):
Η προσόρμιση έγινε κωπηλατώντας με την πλώρη του πλοίου να ακουμπά στην στεριά. Ασφαλώς πρόκειται για αμμουδιά διαφορετικά το πλοίο θα προσέκρουε ή θα προσάραζε σε βράχια και θα καταστρεφόταν.
Το πλήρωμα βγήκε στην ακροθαλασσιά και γευμάτισε. Μετά το γεύμα ο Τηλέμαχος έδωσε εντολή στο πλήρωμα για το πού πρέπει να πλεύσουν (Οδ. ο΄503): «Εσείς τώρα προς το άστυ να οδηγήσετε το μαύρο πλοίο».
Πριν όμως αναχωρήσει το πλοίο, ο Απόλλωνας στέλνει έναν οιωνό (Οδ. ο΄525-528): «Και μόλις είπε αυτά υπερίπτατο πτηνό από τα δεξιά του, γεράκι, ταχύς αγγελιοφόρος του Απόλλωνα, που στα πόδια του είχε και μαδούσε αγριοπεριστέρα , και σκόρπιζε κατά γης τα φτερά της, μεταξύ του πλοίου και του Τηλεμάχου.»
Παρόμοια περιστατικά συναντάμε και αλλού στα έπη. Βάζοντας στα δεξιά την Ανατολή, το πιο αδιαμφισβήτητο σημείο του ορίζοντα, το σημείο απ’ όπου κάνει την εμφάνισή του ο θεϊκός ήλιος που ταυτίζεται με την ηώ, έχουμε στ’ αριστερά μας τη Δύση, κατά μέτωπο τον Βορρά και στα νώτα τον Νότο.
Ο ίδιος προσανατολισμός εφαρμόζεται και σήμερα σε όλους τους χάρτες, όπου σύμβολα παρόμοια με το εικονιζόμενο μας δείχνουν τα σημεία του ορίζοντα.
Στην περίπτωσή μας, το περιστατικό διαδραματίζεται μεταξύ της θέσης που βρίσκεται ο Τηλέμαχος και του πλοίου. Αφού τα φτερά σκορπίζονται μεταξύ του Τηλεμάχου και του πλοίου και αυτός το παρακολουθεί, δεν μπορεί παρά να είναι στραμμένος προς τη θάλασσα. Σύμφωνα με τον πιο πάνω προσανατολισμό που είναι προαπαιτούμενος της ορθότητας του οιωνού, το γεράκι που πετάει στα δεξιά του πρέπει να είναι προς την ανατολή. Αν η Ανατολή είναι στα δεξιά του το πρόσωπό του είναι στραμμένο στο Βορρά, άρα και η θάλασσα είναι προς βορρά και η είσοδος του λιμανιού επίσης.
