Συνοπτική και περιληπτική αφήγηση των γεγονότων της Οδύσσειας μέχρι τη στιγμή αυτή.
Όταν ο Οδυσσέας ήταν εγκλωβισμένος στην αγκαλιά της Καλυψούς και στο νησί της, την Ωγυγία, το σημερινό Γκόζο στη Μάλτα, η θεά Αθηνά, στη συνέλευση των θεών και κατά τη διάρκεια της απουσίας του Ποσειδώνα, παρακάλεσε τον Δία να επιτρέψει το ΝΟΣΤΟ για τον Οδυσσέα. Αυτός πρόθυμα έστειλε τον Ερμή στην Καλυψώ και την Αθηνά στον υιό Τηλέμαχο.
Πήρε εκείνη λοιπόν, τη μορφή του Μέντη, του ηγέτη των Ταφίων και παρουσιάστηκε στο παλάτι. Την υποδέχτηκε ο Τηλέμαχος, ο οποίος και την πληροφόρησε για τα καθέκαστα με τους μνηστήρες. Η σκηνή είναι ανάλογη με θεατρικά έργα και απαραίτητη ώστε ο ακροατής να αντιληφθεί ποιο θα είναι το περιεχόμενο της Οδύσσειας.
Η Αθηνά παροτρύνει λοιπόν τον Τηλέμαχο να επιτελέσει το τόλμημα, να μεταβεί στην Πύλο και να ρωτήσει τον φίλο του πατέρα του, τον βασιλιά Νέστορα, αν γνωρίζει κάτι για τον Οδυσσέα. Ο άθλος αυτός του νεαρού Τηλέμαχου και πώς από εκεί έφτασε μέχρι τον Μενέλαο, την Ωραία Ελένη στη Σπάρτη και επέστρεψε αποφεύγοντας το δολοφονικό καρτέρι των μνηστήρων στην Αστερίδα, περιγράφεται περίπου σαν ξεχωριστό έπος, μέσα στην Οδύσσεια και ονομάζεται ΤΗΛΕΜΑΧΕΙΑ.
Εν τω μεταξύ ο Οδυσσέας κατευθύνεται με τη σχεδία που έφτιαξε μόνος του στην Κέρκυρα και αφού, έστω και δύσκολα ο Ερμής έπεισε την Καλυψώ να τον αφήσει. Ήθελε βέβαια να έρθει εδώ κατευθείαν, αλλά βλέπετε, τα θαλάσσια ρεύματα της Μεσογείου κάτω από τη Σικελία και τον κόλπο του Τάραντα δεν επιτρέπουν την απευθείας προσέγγιση της Κεφαλονιάς.
Οι Φαίακες εκεί, οι κάτοικοι του νησιού που τότε ονομαζόταν Σχερία και ο βασιλιάς Αλκίνοος, παρακάλεσαν τον Οδυσσέα να τους περιγράψει τις περιπέτειές του. Λίγο πιο πριν ο ίδιος είχε παρακαλέσει τον αοιδό Δημόδοκο να τραγουδήσει για τον Δούρειο Ίππο. Και έτσι, εμείς οι ακροατές όπως και ο λαός των Φαιάκων, μαθαίνουμε ΚΑΙ για το τέλος του Τρωικού πολέμου, που δεν υπάρχει στην Ιλιάδα ΚΑΙ για τα ταξίδια του Οδυσσέα μετά τον πόλεμο.
Τελικά οι Φαίακες, με ένα πανέξυπνο πλοίο, φέρνουν τον Οδυσσέα, μαζί με πλούσια δώρα, σε μια παραλία που την γνώριζαν και από πριν, δηλαδή τον Αθέρα που και σήμερα ο Άγιος Σπυρίδωνας εκεί, επιβεβαιώνει αυτό το γεγονός.
Στην παραλία αυτή ο Οδυσσέας με την Αθηνά καταστρώνουν σχέδιο εξόντωσης των μνηστήρων και, αφού ύστερα η θέαινα τον μεταμορφώνει σε γέρο ζητιάνο, ανεβαίνει εκείνος στο χωριό όπου στη Φακιμιά είχε ο χοιροβοσκός Εύμαιος τους στάβλους με τα γουρουνάκια.
Την ημέρα λοιπόν που θα έφευγε ο Οδυσσέας από την Κέρκυρα, ξεκίνησε την επιστροφή του και ο Τηλέμαχος από τη Σπάρτη με παρότρυνση της Αθηνάς.
Η ραψωδία π΄, που θα σας παρουσιάσουμε σήμερα, ξεκινάει στο σημείο όπου οι σύντροφοί του τον αφήνουν στην ίδια αυτή παραλία του Αθέρα και ο Τηλέμαχος κατευθύνεται στη χοιρόμαντρα για να γνωρίσει επιτέλους τον πατέρα του.
Υποδοχή, καλωσορίσματα. Ρωτάει για τη μάνα του, τρώνε, ‘‘-Ποιος ο ξένος;’’, περιγραφή περί Κρήτης και Θεσπρωτίας, ‘‘-Να μην έρθει στην πόλη ο ξένος, θα στείλω εφόδια’’. Ο ζητιάνος παίρνει τον λόγο επί μακρόν. Ο Τηλέμαχος εξηγεί ότι ο λαός είναι μαζί του. Αναλύει το πρόβλημα με τους μνηστήρες, στέλνει τον Εύμαιο στην Πηνελόπη, αλλά εκείνος ζητά οδηγίες ποιον να δει και να μην δει (Λαέρτη).
Αθηνά καλεί και μεταμορφώνει Οδυσσέα. Ο Τηλέμαχος τον περνά για θεό.
-Είμαι ο πατέρας σου.
-Είσαι δαίμονας.
-Η Αθηνά με καθοδηγεί και μεταμορφώνει
-Οκ.
Πολύωρο κλάμα αναγνώρισης (θα βράδιαζε).
-Πως ήλθες; Πεζός;
-Φαίακες με έφεραν, δώρα κρύψαμε με Αθηνά, σχέδιο καταστρώσαμε
-Μπορούμε μόνοι μας;
‘-Έχουμε Αθηνά με τον μπαμπά της!.
Οδηγίες για μετάβαση στην πόλη και καρτερικότητα στους εξευτελισμούς. Απόκρυψη οπλοστασίου οικίας. Σχέδιο κρυφά από όλους. Δοκιμασία των πάντων αν είναι πιστοί. Λοιπές λεπτομέρειες.
Αφίξεις, πλοίου στο λιμάνι, Εύμαιου και κήρυκα από το πλοίο στην Πηνελόπη. Ο κήρυκας μεν αναγγέλλει την άφιξη, ο δε Εύμαιος ενημερώνει για τα υπόλοιπα.
Οι μνηστήρες εκπλήσσονται για το τόλμημα και την επιτυχία του Τηλέμαχου. Άφιξη και του πλοίου καταδίωξης. Σύσκεψη μνηστήρων για εξόντωση Τηλεμάχου πριν προλάβει να ενημερώσει το λαό. Είσοδος στο παλάτι.
Αντίνοος: Γρήγορα να τον σκοτώσουμε στους αγρούς καθώς θα έρχεται, μην προλάβει και συγκαλέσει συνέλευση και μας εξορίσουν.
- Χάρτης της δυτικής Κεφαλονιάς από την υδρογραφική υπηρεσία.
- Η παραλία των Πετανών (επάνω φωτογραφία)
- Το ακρωτήριο της Σχίζας (μεσαία φωτογρταφία)
- Βάτσα, το επίνειο των Ταφίων (κάτω φωτογραφία)
- Το καραβάκι - σύμβολο της θεωρίας Λιβαδά.
Το θεατρικό έργο ‘‘Οι Τάφιοι στις ραψωδίες α΄ και π΄ της Ομήρου Οδύσσειας’’, εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2017 για τις ανάγκες του Θεατρικού Εργαστηρίου ‘‘Ο Φόρκυνας’’, το οποίο αποτελείται από τους Σοφία Δελλαπόρτα, Γεράσιμο Τυπάλδο - Ξυδιά και Αντώνη Τζουγανάτο.
Φιλολογικές παρατηρήσεις πραγματοποιήθηκαν από τη Δώρα Δελλαπόρτα.
Τη σκηνοθετική επιμέλεια ανέλαβε η Σοφία Δελλαπόρτα και τα τεύχη αυτά διανεμήθηκαν στους θεατές με έξοδα φίλων και πολιτιστικών συλλόγων οι οποίοι οργάνωσαν την προβολή αυτού του θεατρικού έργου ή ακόμα και την παρουσίαση του βιβλίου ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, ραψωδία π΄:
