ΙΣΤΟΡΙΚΟ
... Με σκέψη ο Οδυσσέας γύρισε και του είπε απαντώντας:
«Αλκίνω άρχοντα λαμπρέ μεγάλε στους λαούς σου
είναι καλό του αοιδού π’ ακούγαμε τα λόγια
τέτοιος, που είναι, οι θεοί μέσα του να μιλάνε.
Διότι δεν πιστεύω εγώ καλύτερο να υπάρχει
όταν λαός με λογική νά ’χει και φρονιμάδα,
και στα παλάτια στη σειρά ν’ ακούει αοιδό
συνδαιτυμόνες τραπεζιού που πλήθη
ψωμί και κρέας, μέθεξη κρατήρες αδειασμένοι
κι οι οινοχόοι να γεμούν ποτήρια απ’ τα καλά·
εμένα έτσι μου φαίνεται το πιο καλό πως είναι...
Ενώ η δική σου η ψυχή, τα βάσανά μου θέλει
να με ρωτά, για να πονώ ακόμα μια φορά·
τι πρώτο και τι έσχατο έπειτα να σου πω,
απ’ τα πολλά τα βάσανα που οι θεοί μου δώσαν.
Και τώρα πρώτα τ’ όνομα θα πω, ώστε κι εσείς
να μάθετε, κι εγώ μετ’ αν ξεφύγω τη μέρα την κακιά
φίλος θα είμαι για εσάς κι ας μένω μακριά.
Είμ’ Οδυσσέας ο γιος του Λαέρτη, που όλων των ανθρώπων
τους δόλους μελετώ, και η δικιά μου δόξα στους ουρανούς έχει φτάσει.
Και μένω στην Ιθάκη την καλοδειλινάτη · κι ενώπιον βουνό
το Νήριτο βαθύσκιωτο, το μεγαλοπρεπές· και γύρω του νησιά
πολλά που κατοικούνται δίπλα τ΄ ’να με τ’ άλλο,
και το Δουλίχι κι η Σάμη κι η Ζάκυνθος η δασωμένη.
Κι ετούτη χαμηλή και απομακρυσμένη μέσα στη θάλασσα
στα δυτικά, κι άλλες κατ’ αντίθεση προς την ανατολή και προς τον ήλιο,
τραχιά, μα τρέφει Άνδρες· απ’ την οποία βέβαια εγώ δεν
δύναμαι στη γη άλλο γλυκύτερο ν’ αντικρύσω. ...
Οδύσσεια, ι' 1-28
Αυτούς τους στίχους, μπορεί κανείς να τους μάθει απ’ έξω;
Είναι οι βασικοί στίχοι πάνω στους οποίους χτίστηκε αυτή εδώ η θεωρία και ο λόγος για τον οποίο παλεύουμε τόσα χρόνια.
Με λίγα λόγια, η Ιθάκη του Ομήρου είναι χαμηλή σε σχέση με τη στεριά κοντά της, είναι στα δυτικά, έχει ωραία δειλινά, είναι η Παλική.
Δεν βλέπω το λόγο να γίνουν περίληψη!
29 -38 Ο Οδυσσέας αποδίδει ευθύνη που δεν γύρισε, όπως οι άλλοι, στις Μητριαρχικές κοινωνίες, όσο κι αν ήθελε τον ΝΟΣΤΟ και, ότι φταίει ο Ζευς.Από το σημείο αυτό αρχίζει να περιγράφει τα ταξίδια του και ακριβώς εδώ αρχίζει και το ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ. Και συμπεριλαμβάνονται και οι Κίκονες, αφού ο Νέστωρ στη ραψωδία γ’, έχει δώσει άλλη εκδοχή για την αναχώρηση του Οδυσσέα από την Τροία.
67 -83 Μεγάλη θύελλα στο Αιγαίο. Προσορμίζονται σε νησί για δυο μερόνυχτα, όπου βρήκαν καταφύγιο, ενώ στη συνέχεια, εξ αιτίας του βοριά παρασύρονται νότια του Κάβο Μαλέα και των Κυθήρων. Μετά από εννέα μέρες, ακατάστατοι κι ορμητικοί άνεμοι τους βγάζουν σε μια στεριά, όπου εκεί συναντούν…
83-105 ΛΩΤΟΦΑΓΟΥΣ: Όπου αν έτρωγε κανείς λωτό ξεχνούσε σχέδιο, σκοπό και ΝΟΣΤΟ. Κακήν κακώς, δεμένους από το λαιμό, τους τράβαγε ο Οδυσσέας για να φύγουν.
106-111 Στη χώρα των ΚΥΚΛΩΠΩΝ μετά από εκεί, οι οποίοι είναι ασεβείς και δεν έχουν σχέση με αγροτικές δουλειές και καλλιέργειες εδάφους. Γι’ αυτά φροντίζουν οι θεοί κι ο όμβρος.
112-115 Οι Κύκλωπες έχουνε άγνοια περί κοινωνικών κανόνων και δομών.
116-150 Ο Οδυσσέας επιλέγει να ελλιμενίσει τα καράβια σε διπλανό και ακατοίκητο νησί, πλούσιο σε χλωρίδα, σε πανίδα και νερό.
151-176 Με άφθονο κυνήγι, τη δεύτερη ημέρα απ’ το νησί και οίνο από τους Κίκονες, διοργανώνουν συμπόσιο. Την άλλη μέρα αποφασίζουν να επισκεφθούν τους Κύκλωπες και για να μάθουνε αν είν’ αγροίκοι ή φιλόξενοι.
177-192 Φτάνουνε στην παραλία των Κυκλώπων, όπου κοντά μεγάλο σπήλαιο, που ένας από αυτούς το είχε κάνει στάνη και τον οποίο όπως είδανε από μακριά έμοιαζε σα βουνοκορφή.
106-111 Στη χώρα των ΚΥΚΛΩΠΩΝ μετά από εκεί, οι οποίοι είναι ασεβείς και δεν έχουν σχέση με αγροτικές δουλειές και καλλιέργειες εδάφους. Γι’ αυτά φροντίζουν οι θεοί κι ο όμβρος.
112-115 Οι Κύκλωπες έχουνε άγνοια περί κοινωνικών κανόνων και δομών.
116-150 Ο Οδυσσέας επιλέγει να ελλιμενίσει τα καράβια σε διπλανό και ακατοίκητο νησί, πλούσιο σε χλωρίδα, σε πανίδα και νερό.
151-176 Με άφθονο κυνήγι, τη δεύτερη ημέρα απ’ το νησί και οίνο από τους Κίκονες, διοργανώνουν συμπόσιο. Την άλλη μέρα αποφασίζουν να επισκεφθούν τους Κύκλωπες και για να μάθουνε αν είν’ αγροίκοι ή φιλόξενοι.
177-192 Φτάνουνε στην παραλία των Κυκλώπων, όπου κοντά μεγάλο σπήλαιο, που ένας από αυτούς το είχε κάνει στάνη και τον οποίο όπως είδανε από μακριά έμοιαζε σα βουνοκορφή.
193-215 Προσέγγιση στη σπηλιά του Κύκλωπα. Στο σημείο αυτό κάνει αναλυτική παρουσίαση της προέλευσης, της ποιότητας και της ποσότητας του οίνου, που πήρε ο Οδυσσέας από τον Μάρωνα, τον ιερέα των Κικόνων και που θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο άμα γινόταν δώρο για τον Κύκλωπα.
216-232 Περιγραφή της κτηνοτροφικής μονάδας που διηύθυνε ο Κύκλωψ εντός της σπηλιάς, την ώρα που απουσιάζει και σαλαγάει τα ‘’πράιτα εκεί ε πάρα πέρα’’ στις πλαγιές.
Το βασικό σχέδιο ήταν, αφού λεηλατήσουν, αρπάξουνε τυριά, ερίφια και αρνιά ν’ ανοίξουνε πανιά. Ο πλεονέκτης όμως Οδυσσέας, ήθελε να κάνει δημόσιες σχέσεις με τον Κύκλωπα, για να εισπράξει κάνα δώρο, έναντι του οίνου των Κικόνων. Και πέρασε το δικό του, και σφάξανε και ψήσανε εντός, φάγανε και τυρί και περιμέναν.
233-251 Με πάταγο εισήλθε ο Κύκλωψ, τακτοποίησε τα αμνοερίφια, σφράγισε την είσοδο βαριά-βαριά, άρμεξε υπομονετικά, μοίρασε το γάλα στα δυο, χτύπησε γιαούρτι το μισό, το ‘βαλε στα ταγάρια, αποθήκευσε το υπόλοιπο για επιδόρπιο, άναψε φωτιά, κοίταξε προς τους επισκέπτες και ρώτησε με τα λόγια του Νέστορα προς τον Τηλέμαχο:
216-232 Περιγραφή της κτηνοτροφικής μονάδας που διηύθυνε ο Κύκλωψ εντός της σπηλιάς, την ώρα που απουσιάζει και σαλαγάει τα ‘’πράιτα εκεί ε πάρα πέρα’’ στις πλαγιές.
Το βασικό σχέδιο ήταν, αφού λεηλατήσουν, αρπάξουνε τυριά, ερίφια και αρνιά ν’ ανοίξουνε πανιά. Ο πλεονέκτης όμως Οδυσσέας, ήθελε να κάνει δημόσιες σχέσεις με τον Κύκλωπα, για να εισπράξει κάνα δώρο, έναντι του οίνου των Κικόνων. Και πέρασε το δικό του, και σφάξανε και ψήσανε εντός, φάγανε και τυρί και περιμέναν.
233-251 Με πάταγο εισήλθε ο Κύκλωψ, τακτοποίησε τα αμνοερίφια, σφράγισε την είσοδο βαριά-βαριά, άρμεξε υπομονετικά, μοίρασε το γάλα στα δυο, χτύπησε γιαούρτι το μισό, το ‘βαλε στα ταγάρια, αποθήκευσε το υπόλοιπο για επιδόρπιο, άναψε φωτιά, κοίταξε προς τους επισκέπτες και ρώτησε με τα λόγια του Νέστορα προς τον Τηλέμαχο:
... “Ω ξένοι ποιοι είσαστε εσείς; Πού 'θε διαβήκατε τους δρόμους της θαλάσσης;
Μην ήταν κάποιο πόνημα ή πως ασκόπως τριγυρνάτε,
όπου ληστές (και πειρατές) στη θάλασσα που σβήνουν
ρημάζουνε σε ξένη γη πολύ κακό σκορπάνε;” ...
Οδύσσεια, ι' 252-255
Μην ήταν κάποιο πόνημα ή πως ασκόπως τριγυρνάτε,
όπου ληστές (και πειρατές) στη θάλασσα που σβήνουν
ρημάζουνε σε ξένη γη πολύ κακό σκορπάνε;” ...
Οδύσσεια, ι' 252-255
256-271 Παγιδευμένοι στη σπηλιά ενός τέρατος, τι να πουν; Ο Οδυσσέας τόλμησε να ψελλίσει κάτι ιστορίες για Αχαιούς, Αγαμέμνονα, ένδοξα κατορθώματα, φιλοξενίες, δώρα, Ξένιο Δία κλπ
272-280 Ο Κύκλωπας δυστυχώς, δεν πιστεύει σε θεούς και δαίμονες, ούτε σε φιλοξενίες και ζητά να μάθει πού είναι το καράβι για να το περιποιηθεί καταλλήλως (και για να αυξήσει την ξυλεία του για το τζάκι φαντάζομαι).
281-286 ‘’ –Άρχοντα καταστράφηκε κι είμαστε ναυαγοί ‘’!
287-293 Είναι η σκηνή που χτυπάει δυο συντρόφους σα χταπόδια, τους διαμελίζει και τους τρώει μέχρι τελευταίο κοκαλάκι.
294-307 Παρά την αμηχανία και το δέος, ο Οδυσσέας οπλίζει το σπαθί, τώρα που ξάπλωσε ο Κύκλωπας αφήνοντας τους άλλους δέκα για μετά να είναι φρέσκοι, αλλά μετανιώνει, δεν βυθίζει στην καρδιά το ξίφος και, ποιος έπειτα θα άνοιγε την ‘’πόρτα’’; Και περιμένουν να ξυπνήσει.
308-314 Μετά το πρωινό άρμεγμα, το τάισμα των νεογνών, τις σπιτικές δουλειές, διαμελίζει άλλους δυο και εμπλουτίζει το επιδόρπιό του. Ανοίγει την οπή, βγάζει το κοπάδι στη βοσκή και σφραγίζει το άνοιγμα του σπηλαίου.
315-335 Όπως βλέπουμε εδώ, μια και μοναδική φορά σε όλα τα ταξίδια και τις περιπέτειες, θυμάται επιτέλους να παρακαλέσει την Αθηνά εδώ, στον μεγάλο κίνδυνο, ζωής και θανάτου. Ελάττωμα της φυλής μέχρι σήμερα. Κι αμέσως του ήρθε έμπνευση, μ’ ένα ρόπαλο από ελιά σαν κατάρτι, που πήρε το μάτι του σε μια γωνιά, στήριγμα για τον Κύκλωπα πού ‘χε μαζέψει να ξεράνει. Να ξύσουνε μπροστά να κάνει μύτη αιχμηρή και να το βάλουν στην πυρά μετά, καθώς το ένα μάτι θα τρυπούν να καίγονται οι ρίζες και του άλλου! Και βγήκανε με κλήρο τέσσερεις σύντροφοι να σπρώξουν.
336-344 Ήρθε όπως εχτές ο Κύκλωπας, με τάξη έμπασε μέσα το κοπάδι, μετά το άρμεγμα, το τάισμα των νεογνών, διαμελίζει άλλους δυο και εμπλουτίζει το επιδόρπιό του.
345-367 Με το θράσος της απελπισίας ο Οδυσσέας πλησιάζει, προσφέρει οίνο και ρωτάει: ‘’ – Γιατί τόση αθλιότητα; Και πως θα τολμήσει κανείς να σε επισκεφτεί;‘’ Πίνει και πίνει και ξαναζητά. Κάθε φορά υπόσχεται κάτι από την πλούσια τη γη του να του δώσει. ‘’ – Και πως σε λένε ξένε;’’ Κι εκεί του λέει ο Οδυσσέας το διάσημο ‘’ - Οὖτις’’ (=κανείς)…
368-370 ‘’ - Οὖτιν, θα σε φάω τελευταίο, το δώρο το καλύτερο για σένα’’.
371-394 Έπεσε ο Κύκλωπας για ύπνο. Ροχάλιζε και ξέρναγε κρασί κι ανθρώπινα κομμάτια μεθυσμένος. Ο Οδυσσέας πυρακτώνει το παλούκι, το σηκώνουν κάθετα οι σύντροφοι στο μάτι και το μπήγουν σαν κατάρτι και γυρίζουνε αυτό σαν το τρυπάνι και η κάπνα από του ματιού τη γλίνα γέμισε τον χώρο κι οι δύο ρίζες και τα βλέφαρα καήκαν, όπως μία εμβάπτιση του ατσαλιού μες στο νερό.
395-413 Σοκ και δέος από τις φωνές και σείστηκαν τα βράχια. ‘’ – Ποιος σε πονεί και ποιος σε σφάζει;’’, τρέξαν οι άλλοι Κύκλωπες. ‘’ – Με σκότωσε Κανείς με δόλο’’.
‘’ – Αφού κανείς δεν σε πιέζει ζήτα βοήθεια του Διός, ή κι από τον πατέρα Ποσειδώνα’’, τον πέρασαν τρελό και ‘φύγαν.
414-463 Παρ’ όλα αυτά ο Κύκλωπας θέλησε να πάει στη βοσκή. Και πιάνει τρία-τρία κριάρια ο Οδυσσέας, τα δένει με κλωνάρια λυγαριάς και τοποθετεί συντρόφους από κάτω και το πρωί, ενώ ο Κύκλωψ ψηλαφούσε από πάνω το μαλλί τους, δραπετεύουνε αυτοί κάτω απ’ τα κριάρια.
464-505 Λύνονται, κλέβουν τ’ αρνιά κι επιβιβάζονται στο πλοίο. Πριν απομακρυνθούν πολύ, ο Οδυσσέας φωνάζει και ειρωνεύεται τον Κύκλωπα. Του λέει το όνομά του το πραγματικό, ο Κύκλωπας τους πετάει ογκόλιθους και γλυτώνουν πάρα τρίχα.
506-525 Ο Κύκλωπας ομολογεί ότι για όλα τούτα υπήρχε προφητεία που θα πάθει από κάποιον Οδυσσέα. Τον καταριέται και ο Οδυσσέας του απαντάει ανάλογα.
526-542 Ο Κύκλωπας απευθύνεται στον πατέρα του Ποσειδώνα και από εκείνη τη στιγμή αρχίζουν τα βάσανα του Οδυσσέα από την ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ, με πρώτο το νέο μεγάλο λιθάρι, που πέρασε ξυστά από το μεγάλο κουπί του τιμονιού.
543-586 Πέρασαν στο απέναντι νησί, σφάξανε το κοπάδι και κάνανε μεγάλο γλέντι με κρασί, ώσπου την άλλη μέρα να κινήσουν.
272-280 Ο Κύκλωπας δυστυχώς, δεν πιστεύει σε θεούς και δαίμονες, ούτε σε φιλοξενίες και ζητά να μάθει πού είναι το καράβι για να το περιποιηθεί καταλλήλως (και για να αυξήσει την ξυλεία του για το τζάκι φαντάζομαι).
281-286 ‘’ –Άρχοντα καταστράφηκε κι είμαστε ναυαγοί ‘’!
287-293 Είναι η σκηνή που χτυπάει δυο συντρόφους σα χταπόδια, τους διαμελίζει και τους τρώει μέχρι τελευταίο κοκαλάκι.
294-307 Παρά την αμηχανία και το δέος, ο Οδυσσέας οπλίζει το σπαθί, τώρα που ξάπλωσε ο Κύκλωπας αφήνοντας τους άλλους δέκα για μετά να είναι φρέσκοι, αλλά μετανιώνει, δεν βυθίζει στην καρδιά το ξίφος και, ποιος έπειτα θα άνοιγε την ‘’πόρτα’’; Και περιμένουν να ξυπνήσει.
308-314 Μετά το πρωινό άρμεγμα, το τάισμα των νεογνών, τις σπιτικές δουλειές, διαμελίζει άλλους δυο και εμπλουτίζει το επιδόρπιό του. Ανοίγει την οπή, βγάζει το κοπάδι στη βοσκή και σφραγίζει το άνοιγμα του σπηλαίου.
315-335 Όπως βλέπουμε εδώ, μια και μοναδική φορά σε όλα τα ταξίδια και τις περιπέτειες, θυμάται επιτέλους να παρακαλέσει την Αθηνά εδώ, στον μεγάλο κίνδυνο, ζωής και θανάτου. Ελάττωμα της φυλής μέχρι σήμερα. Κι αμέσως του ήρθε έμπνευση, μ’ ένα ρόπαλο από ελιά σαν κατάρτι, που πήρε το μάτι του σε μια γωνιά, στήριγμα για τον Κύκλωπα πού ‘χε μαζέψει να ξεράνει. Να ξύσουνε μπροστά να κάνει μύτη αιχμηρή και να το βάλουν στην πυρά μετά, καθώς το ένα μάτι θα τρυπούν να καίγονται οι ρίζες και του άλλου! Και βγήκανε με κλήρο τέσσερεις σύντροφοι να σπρώξουν.
336-344 Ήρθε όπως εχτές ο Κύκλωπας, με τάξη έμπασε μέσα το κοπάδι, μετά το άρμεγμα, το τάισμα των νεογνών, διαμελίζει άλλους δυο και εμπλουτίζει το επιδόρπιό του.
345-367 Με το θράσος της απελπισίας ο Οδυσσέας πλησιάζει, προσφέρει οίνο και ρωτάει: ‘’ – Γιατί τόση αθλιότητα; Και πως θα τολμήσει κανείς να σε επισκεφτεί;‘’ Πίνει και πίνει και ξαναζητά. Κάθε φορά υπόσχεται κάτι από την πλούσια τη γη του να του δώσει. ‘’ – Και πως σε λένε ξένε;’’ Κι εκεί του λέει ο Οδυσσέας το διάσημο ‘’ - Οὖτις’’ (=κανείς)…
368-370 ‘’ - Οὖτιν, θα σε φάω τελευταίο, το δώρο το καλύτερο για σένα’’.
371-394 Έπεσε ο Κύκλωπας για ύπνο. Ροχάλιζε και ξέρναγε κρασί κι ανθρώπινα κομμάτια μεθυσμένος. Ο Οδυσσέας πυρακτώνει το παλούκι, το σηκώνουν κάθετα οι σύντροφοι στο μάτι και το μπήγουν σαν κατάρτι και γυρίζουνε αυτό σαν το τρυπάνι και η κάπνα από του ματιού τη γλίνα γέμισε τον χώρο κι οι δύο ρίζες και τα βλέφαρα καήκαν, όπως μία εμβάπτιση του ατσαλιού μες στο νερό.
395-413 Σοκ και δέος από τις φωνές και σείστηκαν τα βράχια. ‘’ – Ποιος σε πονεί και ποιος σε σφάζει;’’, τρέξαν οι άλλοι Κύκλωπες. ‘’ – Με σκότωσε Κανείς με δόλο’’.
‘’ – Αφού κανείς δεν σε πιέζει ζήτα βοήθεια του Διός, ή κι από τον πατέρα Ποσειδώνα’’, τον πέρασαν τρελό και ‘φύγαν.
414-463 Παρ’ όλα αυτά ο Κύκλωπας θέλησε να πάει στη βοσκή. Και πιάνει τρία-τρία κριάρια ο Οδυσσέας, τα δένει με κλωνάρια λυγαριάς και τοποθετεί συντρόφους από κάτω και το πρωί, ενώ ο Κύκλωψ ψηλαφούσε από πάνω το μαλλί τους, δραπετεύουνε αυτοί κάτω απ’ τα κριάρια.
464-505 Λύνονται, κλέβουν τ’ αρνιά κι επιβιβάζονται στο πλοίο. Πριν απομακρυνθούν πολύ, ο Οδυσσέας φωνάζει και ειρωνεύεται τον Κύκλωπα. Του λέει το όνομά του το πραγματικό, ο Κύκλωπας τους πετάει ογκόλιθους και γλυτώνουν πάρα τρίχα.
506-525 Ο Κύκλωπας ομολογεί ότι για όλα τούτα υπήρχε προφητεία που θα πάθει από κάποιον Οδυσσέα. Τον καταριέται και ο Οδυσσέας του απαντάει ανάλογα.
526-542 Ο Κύκλωπας απευθύνεται στον πατέρα του Ποσειδώνα και από εκείνη τη στιγμή αρχίζουν τα βάσανα του Οδυσσέα από την ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ, με πρώτο το νέο μεγάλο λιθάρι, που πέρασε ξυστά από το μεγάλο κουπί του τιμονιού.
543-586 Πέρασαν στο απέναντι νησί, σφάξανε το κοπάδι και κάνανε μεγάλο γλέντι με κρασί, ώσπου την άλλη μέρα να κινήσουν.
0ι Κύκλωπες, σε ένα περιβάλλον όπου η Ιστορία συνυπάρχει με την Παλαιοντολογία, όπως η ΜΑΛΤΑ, είναι παράμετρος εφικτή, αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στο κρανίο ενός ελέφαντα ή μαστόδοντα:
Ελεφαντάκι απο το μουσείο Char Dalam, Νοτιοανατολική Μάλτα.
Η Παλική όπως φαίνεται πάνω από τα Κουρουκλάτα σε φωτογράφηση του Μάκη Λυκούδη και βασική εικόνα της ιστοσελίδας μας και της αντίστοιχης του facebook.
Νίκος Λιβαδάς Τουμασάτος: ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΟΜΗΡΙΚΗΣ ΙΘΑΚΗΣ, Όμηρος και Οδυσσέας οι Κεφαλλήνες.
Οι στίχοι 25-28 από τη ραψωδία ι' πάνω στους οποίους στηρίζεται η θεωρία μας.
Το καραβάκι σύμβολο της θεωρίας του Νίκου Λιβαδά.
ΕΙΚΟΝΕΣ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟΥ:
Ο ΜΠΛΕ ΛΩΤΟΣ. από τον τάφο του Νακχτ, αξιωματούχο, γραμματέα, αστρονόμο του Αμμών στη Θήβα. Λουξόρ, κοιλάδα των ευγενών.
Η ΤΥΦΛΩΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΠΑ. Καιρετανή υδρία, 530-520 π.Χ. Ρώμη, Εθνικό Μουσείο των Ετρούτσκων Villa Giulia.
H AΠΟΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ. Οινοχόη, 500-475 π.Χ. Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο.
Τελευταία επεξεργασία:
