Μάχη των Κενταύρων και των Λαπίθων, Sebastiano Ricci (1715)
Κατ’ αρχάς να τοποθετήσουμε τα πράγματα στη θέση τους. Γεωλόγος είμαι με άριστα στην Παλαιοντολογία, αλλά σκελετοί Κενταύρων ακόμα δεν έχουν βρεθεί.
Αν πράγματι ήταν προϊόν κτηνοβασίας, το πιθανότερο θα ήταν να τους έκλειναν σε κάνα υπόγειο, σε κάνα ‘‘κωσταλέξη’’, φοβούμενοι τη μήνιν της κοινωνίας, όπως αντίστοιχα τον Μινώταυρο. Η βιολογία αποδεικνύει ότι τέτοιες ανώμαλες ‘‘κατασκευές’’ βγαίνουν προβληματικές και δεν θα μπορούσαν, κοπάδια ολόκληρα στο Πήλιο, να εκπαιδεύουν μυθολογικούς ήρωες.
Η εξήγηση του διαδεδομένου μύθου είναι ότι στη Θεσσαλία με τους κάμπους, οι ‘‘καλυτερότεροι’’ κυκλοφορούσαν με άλογο ‘‘ακόμα και μέσα στο σπίτι’’, κολλημένοι στη σέλα, ένα πράμα.
‘‘Καβάλα παν στην εκκλησιά-καβάλα προσκυνάνε’’, όπως σήμερα, που όλοι οι ‘‘κορυφαίοι’’ ξεκινούν μέσα από το garage του σπιτιού με την κουρσάρα, ενώ στη συνέχεια οδηγούν ακόμα και πάνω σε λωρίδες έκτακτης ανάγκης, στα πεζοδρόμια και στο τέλος παρκάρουν όπου γουστάρουν, ακόμα και σε ράμπες αναπήρων.
Δίνουν και στα ανώριμα παιδιά τους για να σκοτώνουν μάνες και παιδιά μέσα σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα.
Ο μαθητής μου Απόλλων Μπαζάντε, καταγόμενος από τον Ισημερινό, σχολίασε στο facebook ως εξής: «Παρόμοια, οἱ Ἀζτέκοι (κ.λπ. ἰθαγενεῖς τῆς Ἀμερικῆς) φαντάστηκαν ὅτι οἱ ἔφιπποι Ἱσπανοὶ ‘‘κονκισταδόρες’’ ἦσαν μυθικὰ πλάσματα, σὰν Κένταυροι... Τὸ ἄλογο εἰσήχθη στὴν Ἀμερικὴ ἀπὸ τοὺς Εὐρωπαίους.»
Ένας τέτοιος λοιπόν μια φορά, Κένταυρος Ευρυτίωνας λεγόμενος, πήγε σε ένα πάρτι καλεσμένος από κάποιους Λάπιθες γείτονές του. Ακούστε τι έκανε και τι έπαθε μετά, από τους αγανακτισμένους συνδαιτυμόνες…
ετύφλωσε μέσα στο μέγαρο του μεγαλόψυχου Πειρίθου,
στους Λάπιθες ελθόντα. Κι αφού αυτός εθάμπωσε τις φρένες με τον οίνο,
μαινόμενος (σα μανιακός) ετέλεσε τα άσχημα εις βάρος του Πειρίθου.
Και ήρωες κατέλαβε το άγχος, και προς τη θύρα δια μέσου του προθύρου
τραβήξανε σηκώνοντας στα χέρια, με τον αλύπητο χαλκό τ’ αυτιά απ-
εκόψαν και τα ρουθούνια· κι αυτός όπως οι φρένες του σαλέψαν (έχοντας τυφλωθεί)
εισέπραττε την τύφλα τη δική του υποφέροντας (ωσάν) φρενοβλαβής από ψυχής.
Εξ ου ανάμεσα στους Κένταυρους και στους ανθρώπους δημιουργήθηκε εχθρότητα,
και πρώτα απ’ αυτόν που βρήκε το κακό σαν ήταν μεθυσμένος. …
Ομήρου Οδύσσεια, φ΄ 295-304
Αυτό ειπώθηκε από τους μνηστήρες την ώρα που ο Οδυσσέας ετοιμαζόταν να πιάσει το τόξο. Ήθελαν να παρομοιάσουν τον άγνωστο σ’ αυτούς ζητιάνο με τον Κένταυρο που έκανε το κακό απέναντι στους οικοδεσπότες της δεξίωσης των Λαπίθων, μήπως κι εκείνος δεν προσέξει, χτυπήσει κανέναν κατά λάθος και τον βρει κάνα κακό στη συνέχεια από τους υπόλοιπους…
(το) τεντώσεις· γιατί επ’ ουδενί καμία φιλοφρόνηση να συναντήσεις
μέσα στο δήμο το δικό μας, αντίθετα μετά εσέ επάνω σε καράβι
στον Έχετο το βασιλιά, για όλους του θνητούς τον φόβο και τον τρόμο,
θα στείλουμε· απ’ όπου τίποτα και δεν σε σώζει. …
Ομήρου Οδύσσεια, φ΄ 305-309
ἄασ᾽ ἐνὶ μεγάρῳ μεγαθύμου Πειριθόοιο,
ἐς Λαπίθας ἐλθόνθ᾽. Ὁ δ᾽ ἐπεὶ φρένας ἄασεν οἴνῳ,
μαινόμενος κάκ᾽ ἔρεξε δόμον κάτα Πειριθόοιο.
Ἥρωας δ᾽ ἄχος εἷλε, διὲκ προθύρου δὲ θύραζε
ἕλκον ἀναΐξαντες, ἀπ᾽ οὔατα νηλέϊ χαλκῷ
ῥῖνάς τ᾽ ἀμήσαντες· ὁ δὲ φρεσὶν ᾗσιν ἀασθεὶς
ᾔιεν ἣν ἄτην ὀχέων ἀεσίφρονι θυμῷ.
Ἐξ οὗ Κενταύροισι καὶ ἀνδράσι νεῖκος ἐτύχθη,
οἷ δ᾽ αὐτῷ πρώτῳ κακὸν εὕρετο οἰνοβαρείων.
Ὧς καὶ σοὶ μέγα πῆμα πιφαύσκομαι, αἴ κε τὸ τόξον
ἐντανύσῃς· οὐ γάρ τευ ἐπητύος ἀντιβολήσεις
ἡμετέρῳ ἐνὶ δήμῳ, ἄφαρ δέ σε νηὶ μελαίνῃ
εἰς Ἔχετον βασιλῆα, βροτῶν δηλήμονα πάντων,
πέμψομεν· ἔνθεν δ᾽ οὔ τι σαώσεαι. ...»
