V. Η Ομηρική Ιθάκη είχε πολλά νερά ενώ η σημερινή είναι άνυδρη
Το νησί της Ιθάκης στην Οδύσσεια, έχει πλούσιο υδροφόρο ορίζοντα, μεγάλη υδροφορία και τα ρυάκια της ρέουν όλο το χρόνο (Οδ. ν΄ 247). Αποκλείονται έτσι η άνυδρη Έρυσσος και το Θιάκι.
τῶ τοι, ξεῖν’, Ἰθάκης γε καὶ ἐς Τροίην ὄνομ’ ἵκει…»
Οδύσσεια ν΄ 247-248
Άλλωστε τα πήλινα Κορινθιακά κεραμικά στο Μουσείο του Βαθέως, προερχόμενα από τη μητρόπολη αυτής της Κορινθιακής αποικίας, αυτό αποκαλύπτουν, ότι και στα αρχαϊκά χρόνια και στην κλασική αρχαιότητα το Θιάκι εισήγαγε νερό από αλλού τοποθετημένο σε Κορινθιακά πιθάρια και μάλιστα σε χώρο που οι ιδιοκτήτες του νησιού ήταν αντίπαλοι των Αθηναίων, συμμάχων Κεφαλλονιάς και Κέρκυρας από αρχαιοτάτων χρόνων.
Η ονομασία των Πετανών στη δυτική Παλική Κεφαλληνίας προέρχεται από την Ομηρική λέξη ‘‘ἐπηετανοὶ’’,
που έχει σχέση με το έτος, το ετήσιο, το επί ένα έτος, το ολόχρονο, το άφθονο.
Στην παραλία αυτή η υδροφορία γίνεται φανερή από την πλούσια χλωρίδα και λίγο αν σκάψεις στην άμμο βρίσκεις υφάλμυρο νερό.
Απέναντι και αριστερά των Πετανών είναι η πανέμορφη μικρή παραλία της Αγίας Ελένης.
ΕΠΗΕΤΑΝΟΙ, ολόχρονοι, αδιάκοποι, διαρκείας
"... ἀλλ’ αἰεὶ παρέχουσιν ἐπηετανὸν γάλα θῆσθαι. ..."
Ο Μενέλαος περιγράφει περί της κτηνοτροφίας στη βόρεια Αφρική
... αλλ’ ες αεί παρέχουνε ολόχρονα το γάλα να αρμέγουν. ...
Οδύσσεια δ' 89
"... Αἱ δ’ ὅτε δὴ ποταμοῖο ῥόον περικαλλέ’ ἵκοντο,
ἔνθ’ ἦ τοι πλυνοὶ ἦσαν ἐπηετανοί, πολὺ δ’ ὕδωρ ..."
Η Ναυσικάα πλένει τα ρούχα στο ποτάμι
... Κι όταν πια εκείνες φτάσαν στου ποταμού την όχθη την πανέμορφη,
εκεί που ήσαν πλυσταριά ολόχρονα (γεμάτα), και το νερό πολύ ...
Οδύσσεια ζ' 85-86
"... ἔνθα δὲ Φαιήκων ἡγήτορες ἑδριόωντο
πίνοντες καὶ ἔδοντες, ἐπηετανὸν γὰρ ἔχεσκον. ..."
Οι ηγέτες των Φαιάκων στη Σχερία
... και που ηγέτες Φαίακων στρογγυλοκαθισμένοι
πίνουν και τρώνε, επειδή πάντοτε όλα τά 'χαν. ...
Οδύσσεια η' 98-99
"... ἔνθα δὲ κοσμηταὶ πρασιαὶ παρὰ νείατον ὄρχον
παντοῖαι πεφύασιν, ἐπηετανὸν γανόωσαι. ..."
Στον κήπο του παλατιού του Αλκίνοου
... όπου περίτεχνες πρασιές στο τέλειωμα του κήπου
φυτρώνουνε κι ανθίζουνε όλες τους διαρκώς. ...
Οδύσσεια η' 127-128
"... Οἴοισιν δείδοικα ποσὶν μή τίς με παρέλθῃ
Φαιήκων, λίην γὰρ ἀεικελίως ἐδαμάσθην
κύμασιν ἐν πολλοῖς, ἐπεὶ οὐ κομιδὴ κατὰ νῆα
ἦεν ἐπηετανός. Τῷ μοι φίλα γυῖα λέλυνται.» ..."
Ο Οδυσσέας στο χώρο των αγώνων στη Σχερία, λίγο πριν θριαμβεύσει στη δισκοβολία
... Σ' εκείνα συλλογίζομαι μη κάποιος με περάσει
Φαίακας, γιατί άσχημα φοβάμαι μα χαλάσαν
τα κύματα της θάλασσας, η κούραση του πλοίου
που ήταν αδιάκοπη. Μου λύθηκαν τα μέλη.» ...
Οδύσσεια θ' 230-233
"... ὄφρα ἴδηθ᾿ ἑτάρους ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης
πίνοντας καὶ ἔδοντας, ἐπηετανὸν γὰρ ἔχουσιν.» ..."
Η αφθονία στο παλάτι της Κίρκης
... ώσπου να δείτε στα ιερά τους σύντροφους στης Κίρκης τα παλάτια
πίνοντας, τρώγοντας, γιατί άφθονα τά 'χουν όλα.» ...
Οδύσσεια κ' 426-427
"... τὸν δ᾿ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη:
«νήπιός εἰς, ὦ ξεῖν᾿, ἢ τηλόθεν εἰλήλουθας,
εἰ δὴ τήνδε τε γαῖαν ἀνείρεαι. οὐδέ τι λίην
οὕτω νώνυμός ἐστιν: ἴσασι δέ μιν μάλα πολλοί,
ἠμὲν ὅσοι ναίουσι πρὸς ἠῶ τ᾿ ἠέλιόν τε,
ἠδ᾿ ὅσσοι μετόπισθε ποτὶ ζόφον ἠερόεντα.
ἦ τοι μὲν τρηχεῖα καὶ οὐχ ἱππήλατός ἐστιν,
οὐδὲ λίην λυπρή, ἀτὰρ οὐδ᾿ εὐρεῖα τέτυκται.
ἐν μὲν γάρ οἱ σῖτος ἀθέσφατος, ἐν δέ τε οἶνος
γίγνεται. Αἰεὶ δ᾿ ὄμβρος ἔχει τεθαλυῖά τ᾿ ἐέρση.
Αἰγίβοτος δ᾿ ἀγαθὴ καὶ βούβοτος... ἔστι μὲν ὕλη
παντοίη, ἐν δ᾿ ἀρδμοὶ ἐπηετανοὶ παρέασι.
Τῷ τοι, ξεῖν᾿, Ἰθάκης γε καὶ ἐς Τροίην ὄνομ᾿ ἵκει,
τήν περ τηλοῦ φασὶν Ἀχαιί̈δος ἔμμεναι αἴης.» ..."
Η Αθηνά περιγράφει στο Οδυσσέα και σ' εμάς πως ήταν η Ομηρική Ιθάκη
... τότε η Αθηνά θεά γαλανομάτα γύρισε και του είπε:
«Νήπιος είσαι ξένε μου ή μακριά πως ήλθες.
και με ρωτάς γι' αυτή τη γή την όχι ξεχασμένη
που είναι και επώνυμη όλοι που τη γνωρίζουν,
κι όσοι προς την ανατολή μένουν και προς τον ήλιο,
κι όσοι απ' την άλλη τη μεριά τη σκοτεινή τη δύση.
Που κι αν τραχιά κι ιππήλατος δεν είναι,
δεν χάνει από καλούδια κι ας είναι και μικρή.
Διότι εκεί ατέλειωτη σπορά, εκεί δε και ο οίνος
παράγεται. Και πάντα έχει βροχές και θαλερή την κάνει η υγρασία.
Καλές βοσκές γιδιών, βοδιών... είναι και φυτεμένη
παντού, και τα ρυάκια της ολόχρονα περνούν.
Η Ιθάκη, ξένε, βέβαια αυτή, διάσημη στην Τροία,
που λεν' πως είν' μακριά της γης των Αχαιών ...
Οδύσσεια ν' 236-249
"... Ἔνθα κ’ ἐγὼ σῖτον μὲν ἐπηετανὸν παρέχοιμι,
εἵματα δ’ ἀμφιέσαιμι ποσίν θ’ ὑποδήματα δοίην. ..."
Ο μνηστήρας Ευρύμαχος υπόσχεται στο ζητιάνο-Οδυσσέα
... Όπου κι εγώ τροφή ολόχρονα αφενός θα (σου) παρέχω,
μ’ ενδύματα αφ’ ετέρου (γι’ αμφίεση) θα (σε) ‘‘τυλίξω’’ και υποδήματα θα δώσω για τα πόδια. ...
Οδύσσεια σ' 360-361
Τις μισές από τις εμφανίσεις της λέξης "ἐπηετανὸν" τις έχουμε στη Σχερία. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και τις υπόλοιπες διαπιστώνουμε ότι η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να δηλώσει πληθωρικά πράγματα.
Ταυτίζεται σίγουρα με τους Πετανούς της Παλικής απέναντι από τη Αγία Ελένη, και είναι πετυχημένη η ερμηνεία του ΕΠΗΕΤΑΝΟΙ (ν' 247) και ο παραλληλισμός που πραγματοποιεί ο Νίκος Λιβαδάς στη σελίδα 117 του βιβλίου του.
Πολλοί μάλιστα στην Παλική, αυτή την υπερβολή, που κρύβει μέσα της η λέξη "ἐπηετανοὶ", τη χρησιμοποιούν ακόμα και σήμερα πιστεύοντας ότι η παραλία των Πετανών είναι καλύτερη από εκείνη του ΜΥΡΤΟΥ !
...Έχει πράγματι περισσότερο πράσινο, καλύτερη εστιατοριακή υποδομή, κουράζει λιγότερο η αντηλιά στους ΠΕΤΑΝΟΥΣ..
...Στον ΜΥΡΤΟ έχει καλύτερη τουριστική υποδομή, πολλά και καλό εστιατόρια επί του κεντρικού δρόμου στα 4 km, μεγαλύτερο πλάτος παραλίας και τη σπάνια φυσική αντήχηση που επιτρέπει την πραγματοποίηση εκπληκτικών συναυλιών. Έχει και εκείνο το διαμπερές σπήλαιο αριστερά !
Μέσα στο νερό και οι δυο είναι ασύγκριτες
Ο Μύρτος, ως τοποθεσία της Ομηρικής Αιγίλιπας. Στο άκρο της παραλίας αριστερά το διαμπερές σπήλαιο της φωτογραφίας.
Οὔ τοι ἐγώ γε ἧς γαίης δύναμαι γλαφυρώτερες ἄλλες ἰδέσθαι.
Descriptions in the Odyssey, each of which is sufficient on its own to prevent today's Ithaca from insisting that it is the Homeric Ithaca.
V. Homeric Ithaca had many waters while the present-day one is arid.
The island of Ithaca in the Odyssey has a rich aquifer, abundant water resources, and its streams flow all year round (Od. 13.247). This excludes the arid Eryssos and Thiachi.
The perennial streams we mentioned in another note contradict the theories of today's arid Ithaca.
Athena says to Odysseus:
Τῶ τοι, ξεῖν’, Ἰθάκης γε καὶ ἐς Τροίην ὄνομ’ ἵκει…»
"... and its streams flow all year round.
Truly, stranger, the name of Ithaca reaches even to Troy ...
Odyssey 13.247-248
…Namely, that there are streams in it that run water all year round.
Moreover, the Corinthian clay ceramics in the Museum of Vathy, originating from the metropolis of this Corinthian colony, reveal this: that both in the Archaic period and in Classical antiquity, Thiaki imported water from elsewhere, placed it in Corinthian jars, and indeed in an area where the island's owners were opponents of the Athenians, allies of Cephalonia and Corfu since ancient times.
The name of Petani in western Paliki, Kefalonia, comes from the Homeric word ‘ἐπηετανοὶ’,
which is related to the year (ἔτος), the annual, lasting one year, year-round, abundant.
On this beach, the water availability becomes evident from the rich flora, and if you dig slightly in the sand, you will find brackish water.
Opposite and to the left of Petani is the beautiful small beach of Agia Eleni.
ΕΠΗΕΤΑΝΟΙ, year-round, uninterrupted, continuous
"... ἀλλ’ αἰεὶ παρέχουσιν ἐπηετανὸν γάλα θῆσθαι. ..."
Menelaus describes livestock farming in North Africa
... but they provide milk all year round for milking. ...
Odyssey δ' 4.89
"... Αἱ δ’ ὅτε δὴ ποταμοῖο ῥόον περικαλλέ’ ἵκοντο,
ἔνθ’ ἦ τοι πλυνοὶ ἦσαν ἐπηετανοί, πολὺ δ’ ὕδωρ ..."
Nausicaa washes the clothes in the river
... And when they finally reached the beautiful riverbank,
where the washing places were all year round (full), and the water was abundant ...
Odyssey ζ' 6.85-86
"... ἔνθα δὲ Φαιήκων ἡγήτορες ἑδριόωντο
πίνοντες καὶ ἔδοντες, ἐπηετανὸν γὰρ ἔχεσκον. ..."
The leaders of the Phaeacians in Scheria
... and the leaders of the Phaeacians sitting around
drink and eat, because they always had everything. ...
Odyssey η' 7.98-99
"... ἔνθα δὲ κοσμηταὶ πρασιαὶ παρὰ νείατον ὄρχον
παντοῖαι πεφύασιν, ἐπηετανὸν γανόωσαι. ..."
In the garden of Alcinous' palace
... where elaborate greenery at the edge of the garden
continually grows and blooms. ...
Odyssey η' 7.127-128
"... Οἴοισιν δείδοικα ποσὶν μή τίς με παρέλθῃ
Φαιήκων, λίην γὰρ ἀεικελίως ἐδαμάσθην
κύμασιν ἐν πολλοῖς, ἐπεὶ οὐ κομιδὴ κατὰ νῆα
ἦεν ἐπηετανός. Τῷ μοι φίλα γυῖα λέλυνται.» ..."
Odysseus in the arena in Scheria, just before triumphing in the discus throw
... I fear that someone may overtake me on foot
some Phaeacian, badly because I was constantly overwhelmed
by the many waves, because the lack of care on the ship
was constant. My joints came loose. ...
Odyssey θ' 8.230-233
"... ὄφρα ἴδηθ᾿ ἑτάρους ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης
πίνοντας καὶ ἔδοντας, ἐπηετανὸν γὰρ ἔχουσιν.» ..."
The abundance in Circe's palace
... until you see in the sacred halls your companions in Circe's palace
drinking, eating, for they have everything in abundance.» ...
Odyssey κ' 10.426-427
"... τὸν δ᾿ αὖτε προσέειπε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη:
«νήπιός εἰς, ὦ ξεῖν᾿, ἢ τηλόθεν εἰλήλουθας,
εἰ δὴ τήνδε τε γαῖαν ἀνείρεαι. οὐδέ τι λίην
οὕτω νώνυμός ἐστιν: ἴσασι δέ μιν μάλα πολλοί,
ἠμὲν ὅσοι ναίουσι πρὸς ἠῶ τ᾿ ἠέλιόν τε,
ἠδ᾿ ὅσσοι μετόπισθε ποτὶ ζόφον ἠερόεντα.
ἦ τοι μὲν τρηχεῖα καὶ οὐχ ἱππήλατός ἐστιν,
οὐδὲ λίην λυπρή, ἀτὰρ οὐδ᾿ εὐρεῖα τέτυκται.
ἐν μὲν γάρ οἱ σῖτος ἀθέσφατος, ἐν δέ τε οἶνος
γίγνεται. Αἰεὶ δ᾿ ὄμβρος ἔχει τεθαλυῖά τ᾿ ἐέρση.
Αἰγίβοτος δ᾿ ἀγαθὴ καὶ βούβοτος... ἔστι μὲν ὕλη
παντοίη, ἐν δ᾿ ἀρδμοὶ ἐπηετανοὶ παρέασι.
Τῷ τοι, ξεῖν᾿, Ἰθάκης γε καὶ ἐς Τροίην ὄνομ᾿ ἵκει,
τήν περ τηλοῦ φασὶν Ἀχαιί̈δος ἔμμεναι αἴης.» ..."
Athena describes to Odysseus and to us what Homeric Ithaca was like:
... then the blue-eyed goddess Athena turned to him and said:
"Are you a child, stranger, or far from here, that you come?
and you ask me about this land, not forgotten,
which has a name that all who know it recognize,
and those who dwell in the east towards the sun,
and those on the other side, the dark west.
Though it may be rough and unsuited for horses,
it does not lack good things, even if it is small.
For there endless sowing takes place, and there too wine
is produced.And it always has rain, and the moisture makes it flourish.
Good pastures for goats and oxen... it is planted
everywhere, and its streams flow throughout the year.
Ithaca, stranger, yes, that one, famous in Troy,
which they say is far from the land of the Achaeans ...
Odyssey ν' 13.236-249
"... Ἔνθα κ’ ἐγὼ σῖτον μὲν ἐπηετανὸν παρέχοιμι,
εἵματα δ’ ἀμφιέσαιμι ποσίν θ’ ὑποδήματα δοίην. ..."
The suitor Eurymachus promises the beggar Odysseus
... Wherever I provide food for you all year round on one hand,
on the other hand I will clothe you with garments and give shoes for your feet. ...
Odyssey σ' 18.360-361
Half of the occurrences of the word "ἐπηετανὸν" are found in Scheria. In fact, if we also consider the other instances, we notice that this word is used to denote abundant things.
It is certainly identified with the Petanoi of Paliki across from Agia Eleni, and the interpretation of ΕΠΗΕΤΑΝΟΙ (p. 247) and the comparison made by Nikos Livadas on page 117 of his book are successful.
Many people in Paliki even today use this exaggeration inherent in the word "ἐπηετανοὶ", believing that the beach of Petanoi is better than that of Myrtos!
...It indeed has more greenery, better restaurant facilities, and the sunlight tires you less at Petanoi.
...In MYRTOS, it has better tourist infrastructure, many good restaurants along the main road within 4 km, a wider beach, and the rare natural acoustics that allow for amazing concerts. It also has that through cave on the left!
In the water, both are incomparable.
Myrtos, as the location of Homer's Aegilipas. At the end of the beach on the left, the through-cave shown in the photograph.
