Μιλάει ο Οδυσσέας στον γέρο Λαέρτη. Μόλις έχει, χτες, εξοντώσει τους μνηστήρες και κατέφυγε στο κτήμα του πρώην άνακτα. Ήδη οι γονείς των μνηστήρων έχουν κάνει συνέλευση και κατευθύνονται εναντίον τους να πάρουν εκδίκηση. Η Αθηνά επεμβαίνει και μεταμορφώνει τον Λαέρτη σε νέο και αξιόμαχο. Οι γύρω του εντυπωσιάζονται:
σ’ έκανε σ’ όψη σε κορμί πανώριο να σε βλέπουν».
Σ’ αυτόν μετά συγκινημένος ο Λαέρτης απαντά:
«Μακάρι Ζευ πατέρα μου και Αθηνά κι Απόλλων,
τέτοιος σαν πήρα Νήρικο καλοχτισμένη πόλη,
στην παραλία της στεριάς ηγέτης Κεφαλλήνων
ο ίδιος να ‘μουν χθες μες στα… δικά μας τα παλάτια
να ‘χα στους ώμους οπλισμό όρθιος να παλεύω
μ’ άνδρες μνηστήρες που κι αυτών θα έλυνα το γόνυ
πολλών μέσα στο μέγαρο, συ δε… μυαλό θ’ ανακουφίσεις» …
Οδύσσεια ω΄ 373-382
Η Νήρικος πόλη της Οδύσσειας
Στις φωτογραφίες βλέπουμε τα καλοχτισμένα τείχη της άγνωστης, ως τώρα, πόλης Νήρικον, την οποία κατέλαβε ο Λαέρτης όταν ήταν νέος και έγινε βασιλιάς των Κεφαλλήνων, συνασπίζοντας τη δύναμή τους και μάλλον έχοντας τη συνεπικουρία των Επειών της Ηλείας και του Δουλιχίου.
Τα γνωστά ως Κυκλώπεια τείχη στην Κράνη Κεφαλληνίας, κοντά στο Αργοστόλι, στον μυχό της λιμνοθάλασσας του Κούταβου, είναι αυτά τα ίδια που προστάτευαν την πόλη Νήρικο.
Ο προσδιορισμός αυτός πραγματοποιήθηκε από τον Νίκο Λιβαδά, ο οποίος πρόσεξε την ομοιότητα των ονομάτων Νήρικος και Νήριτο. Το ένα είναι η πόλη και το άλλο το μεγάλο βαθύσκιωτο και μεγαλοπρεπές βουνό της Ομηρικής Ιθάκης, δηλαδή ο Αίνος.
Μιλάει ο Οδυσσέας στον γέρο Λαέρτη. Μόλις έχει, χτες, εξοντώσει τους μνηστήρες και κατέφυγε στο κτήμα του πρώην άνακτα. Ήδη οι γονείς των μνηστήρων έχουν κάνει συνέλευση και κατευθύνονται εναντίον τους να πάρουν εκδίκηση. Η Αθηνά επεμβαίνει και μεταμορφώνει τον Λαέρτη σε νέο και αξιόμαχο. Οι γύρω του εντυπωσιάζονται:
Η κατάληξη –ικός φανερώνει προέλευση από μητρική λέξη, όπως λέμε Πειραιάς: Πειραϊκός, ανήκει και προέρχεται από εκεί. Άρα και η Νήρικος πόλη φέρει όνομα που προέρχεται από το Νήριτο βουνό.
Βλέπετε, αγαπητοί φίλοι, στις φωτογραφίες, τον αλησμόνητο συνεργάτη μας Νίκο Λιβαδά Τουμασάτο -Ομηρικό μου πατέρα- στα τείχη της Κράνης, και πόσο καμάρωνε γι’ αυτό, όπως ο Λαέρτης. Έλεγε μάλιστα στο βιβλίο του ‘‘Κεφαλληνία, η Αποκάλυψη της Ομηρικής Ιθάκης. Όμηρος και Οδυσσέας οι Κεφαλλήνες’’:
«Τα μακρά και καλοχτισμένα τείχη αυτής της πόλης καλύπτουν μια απόσταση 30 σταδίων, περίπου 5,5 χιλιομέτρων. Η πόλη Νήρικος βρίσκεται ουσιαστικά στους πρόποδες του όρους Νήριτο, δηλαδή του Αίνου.
Η προσεκτική και ουσιαστική προσέγγιση των Ομηρικών περιγραφών (ενν. από τον ίδιο), φέρνει στο φως ευρήματα που μένουν άγνωστα 3.500 χρόνια και, το κυριότερο, ότι επαληθεύονται οι πληροφορίες που μας άφησε ο ποιητής.
Η αποτύπωση των Ομηρικών τόπων και νησιών, δημιουργούν ένα χάρτη που θα επαληθευτεί μόλις υπάρξουν τα πρώτα ευρήματα, αφού εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται».
Μετά από δυο δεκαετίες και εμείς ακολουθούμε τα χνάρια του Νίκου Λιβαδά. Από τις πρώτες προσεγγίσεις μας στο χώρο, ήταν με τον Μάκη Λιβαδά και, αμέσως μετά το θάνατο του Νίκου, με τη φιλόλογο και συγγραφέα κυρία Αγγελική Ζολώτα.
Όπως ακολουθούσε ο Μάκης τον πατέρα του, έτσι, εκείνη την ημέρα, η περιοδεία πραγματοποιήθηκε με τον μικρό Φραγκίσκο που απαθανάτιζε με τη φωτογραφική του μηχανή.
...με τον μικρό Φραγκίσκο!
Για εμάς, το εύρημα αυτό, έχει την ίδια αξία με τα λόγια του Λαέρτη που προαναφέραμε στην αρχή… Και τη μεγάλη επιτυχία του να καταλάβει αυτήν τη Νήρικο πόλη με τους Κεφαλλήνες υπό την ηγεσία του.
εἶδός τε μέγεθός τε ἀμείνονα θῆκεν ἰδέσθαι.’’
τὸν δ’ αὖ Λαέρτης πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα·
‘‘αἲ γάρ, Ζεῦ τε πάτερ καὶ Ἀθηναίη καὶ Ἄπολλον,
οἷος Νήρικον εἷλον, ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,
ἀκτὴν ἠπείροιο, Κεφαλλήνεσσιν ἀνάσσων,
τοῖος ἐών τοι χθιζὸς ἐν ἡμετέροισι δόμοισι
τεύχε’ ἔχων ὤμοισιν ἐφεστάμεναι καὶ ἀμύνειν
ἄνδρας μνηστῆρας· τῶ κέ σφεων γούνατ’ ἔλυσα
πολλῶν ἐν μεγάροισι, σὺ δὲ φρένας ἔνδον ἰάνθης.’’ ...»
Οδύσσεια ω΄ 373-382
