Ραψωδία λ' - Ο Οδυσσέας συναντάει αναπάντεχα τη μάνα Αντίκλεια στον Κάτω Κόσμο.

Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ...
Ο Οδυσσέας συναντάει αναπάντεχα τη μάνα Αντίκλεια στον Κάτω Κόσμο.

Ο Οδυσσέας κατέβηκε στον Άδη σχεδόν ενάμιση χρόνο από την αναχώρηση με το τέλος του Τρωικού πολέμου. Παράλληλα, είχαν περάσει δώδεκα χρόνια αφότου έφυγε από την Ιθάκη. Αμέσως μετά τις επόμενες περιπέτειες, περίπου σε δυο μήνες θα βρεθεί στην Καλυψώ, η οποία θα τον φιλοξενήσει για επτά χρόνια και ένα μήνα μετά τη λήξη αυτής της επταετίας θα βρεθεί επιτέλους στην πατρίδα του Ιθάκη

Η τεχνική του Ομήρου για να εισάγει κάθοδο στον Κάτω Κόσμο εντός του έπους, αποκλειστικό σκοπό έχει τη συνάντηση με τον τυφλό μάντη Τειρεσία, ώστε να πληροφορηθούμε τα περί ταφής του ήρωα και την ειδική ανωμαλία ότι έχει ταφεί μακριά από την πατρίδα και σε μέρος σχεδόν άσχετο με την Ομηρική Ιθάκη.

Με την ευκαιρία αυτή πληροφορούμαστε απίθανα πράγματα για ήρωες και συμβάντα εκείνης της εποχής. Έτσι το κεφάλαιο της επίσκεψης στον Άδη, η Νέκυα (νέκυς=νεκρός), έχει μεγάλη διάρκεια και αποτελείται από 640 στίχους.

Τώρα, Μεγάλη Παρασκευή, βρέθηκα να ξανά-φτιάχνω τη μετάφραση της Νέκυας και μου έκανε εντύπωση, όχι μόνο η συνάντηση του Οδυσσέα με τη μάνα του που είχε αυτοκτονήσει από το μαράζι της απουσίας του, αλλά και πως ο Όμηρος τιμάει αυτό το γεγονός.

Κατ' εξαίρεση ο Οδυσσέας τη Μάνα Αντίκλεια τη συναντάει δυο φορές, αμέσως πριν κι αμέσως μετά από τον Τειρεσία.​

Ρωτάει τον Τειρεσία απεγνωσμένα γιατί αυτή δεν τον αναγνωρίζει.​

- Δώσε της κι αυτής από το αίμα του σφαχτού το κελαινό...​

"... ὅν τινα μέν κεν ἐᾷς νεκύων κατατεθνηώτων
αἵματος ἆσσον ἴμεν, ὁ δέ τοι νημερτὲς ἐνίψει·
ᾧ δὲ κ’ ἐπιφθονέῃς, ὁ δέ τοι πάλιν εἶσιν ὀπίσσω ...."
Ομήρου Οδύσσεια, ραψωδία λ'147-149
... όποιονε κι αν αφήσεις απ’ τους νεκρούς πού ’χουν πεθάνει
να έλθουνε κοντά στο αίμα, αυτός και θα σου πει μ’ ακρίβεια μεγάλη·
για κείνον δε και που φθονείς, γι’ αυτό αυτός και πάλι ὀπίσσω θα γυρίσει ...

​

Και έρχεται εκείνη κι απορεί πρώτα, πώς ήρθε ο Οδυσσέας από αυτή την πύλη στον Κάτω Κόσμο, εδώ σ' ένα νησί, που μόνο με καράβι... Δεν γίνεται πεζός !​

Της λέει ότι για τον Τειρεσία ήρθε να τον ρωτήσει.​

Τη ρωτάει για τους δικούς του και για εκείνην ε την ίδια, πως; κι αν έπεσε θύμα της Αρτέμιδας.​

Του λέει ότι η Πηνελόπη είναι πιστή κι ότι τον περιμένει.​

Του λέει ότι ο Τηλέμαχος, αν και μικρός, δώδεκα ετών εκείνη τη στιγμή, ορίζει τα τεμένη και παραθέτει δείπνα σε αυτούς π' αξίζει να καλεί και τον καλούνε.​

Του λέει ότι ο Λαέρτης ζει συνθήκες ασκητή, κατάχαμα κοιμάται στους αγρούς, στις στάχτες απ' το τζάκι το χειμώνα, γιατί απ' το μαράζι το δικό του υποφέρει.​

... Αυτό το ίδιο, που μαράζωσε κι εκείνη,​

"... ἀλλά με σός τε πόθος σά τε μήδεα, φαίδιμ’ Ὀδυσσεῦ,
σή τ’ ἀγανοφροσύνη μελιηδέα θυμὸν ἀπηύρα.” ..."
Ομήρου Οδύσσεια, ραψωδία λ' 202-203
... ἀλλά εμέ κι ο πόθος σου και οι ιδέες σου, έξοχε Ὀδυσσεῦ,
κι η φρόνησή σου η ευγενής γλυκιά σαν μέλι μια ψυχή αφαίρεσα”. ...​

​

Πες τε μου παρακαλώ, φίλοι μου αγαπημένοι, πόσα θαυμαστικά να βάλω εδώ, που η μάνα στη φράση της ενώνει τη δική της την ψυχή με την ψυχή του υιού της.​

Αφαίρεσε μια ψυχή λέει, αλλά αυτή η ίδια η ψυχή ήταν μέρος της παράθεσης και του στολισμού του ήρωα Οδυσσέα. Η μάνα και ο υιός είναι μια ψυχή, η ψυχή της μάνας.​

​

Ο Κωνσταντίνος Ν. Καμπάνης δημιούργησε την πρώτη εικόνα με τον Τειρεσία για τις ανάγκες του έργου του σχετικά με το "Φανταστικό της Οδύσσειας"
Η δεύτερη φωτογραφία είναι ότι το ελάχιστο μπορέσαμε να ανακαλύψουμε στο διαδίκτυο..​

Την περίληψη της ραψωδίας λ' μπορείτε να διαβάσετε εδώ: https://homericithaca.com/threads/94/.​

Αρχαίο κείμενο και μετάφραση της ραψωδίας λ' μπορείτε να μελετήσετε εδώ: https://homericithaca.com/threads/122/.​

​