Η JavaScript είναι απενεργοποιημένη. Για καλύτερη εμπειρία, παρακαλούμε ενεργοποιήστε το JavaScript στον browser σας πριν προχωρήσετε.

Απάντηση στο θέμα

Μήνυμα: <blockquote data-quote="Νικόλαος Καμπάνης - Mentor" data-source="post: 148" data-attributes="member: 4">[ATTACH=full]1222[/ATTACH] <table style='width: 100%'><tr><th>Ομηρική διάλεκτος </th><th>Στίχοι </th><th>Νεοελληνική απόδοση </th></tr><tr><td>Αὐτὰρ ὁ γυμνώθη ῥακέων πολύμητις Ὀδυσσεύς, ἆλτο δ’ ἐπὶ μέγαν οὐδὸν ἔχων βιὸν ἠδὲ φαρέτρην ἰῶν ἐμπλείην, ταχέας δ’ ἐκχεύατ’ ὀιστοὺς αὐτοῦ πρόσθε ποδῶν, μετὰ δὲ μνηστῆρσιν ἔειπεν· «Οὗτος μὲν δὴ ἄεθλος ἀάατος ἐκτετέλεσται· νῦν αὖτε σκοπὸν ἄλλον, ὃν οὔ πώς τις βάλεν ἀνήρ, εἴσομαι, αἴ κε τύχωμι, πόρῃ δέ μοι εὖχος Ἀπόλλων.» Ἦ, καὶ ἐπ’ Ἀντινόῳ ἰθύνετο πικρὸν ὀιστόν. Ἦ τοι ὁ καλὸν ἄλεισον ἀναιρήσεσθαι ἔμελλεν, χρύσεον ἄμφωτον, καὶ δὴ μετὰ χερσὶν ἐνώμα, ὄφρα πίοι οἴνοιο, φόνος δέ οἱ οὐκ ἐνὶ θυμῷ μέμβλετο· τίς κ’ οἴοιτο μετ’ ἀνδράσι δαιτυμόνεσσιν μοῦνον ἐνὶ πλεόνεσσι, καὶ εἰ μάλα καρτερὸς εἴη, οἷ τεύξειν θάνατόν τε κακὸν καὶ κῆρα μέλαιναν; Τὸν δ’ Ὀδυσεὺς κατὰ λαιμὸν ἐπισχόμενος βάλεν ἰῷ, ἀντικρὺς δ’ ἁπαλοῖο δι’ αὐχένος ἤλυθ’ ἀκωκή. Ἐκλίνθη δ’ ἑτέρωσε, δέπας δέ οἱ ἔκπεσε χειρὸς βλημένου, αὐτίκα δ’ αὐλὸς ἀνὰ ῥῖνας παχὺς ἦλθεν αἵματος ἀνδρομέοιο. Θοῶς δ’ ἀπὸ εἷο τράπεζαν ὦσε ποδὶ πλήξας, ἀπὸ δ’ εἴδατα χεῦεν ἔραζε· σῖτός τε κρέα τ’ ὀπτὰ φορύνετο. Τοὶ δ’ ὁμάδησαν μνηστῆρες κατὰ δώμαθ’, ὅπως ἴδον ἄνδρα πεσόντα, ἐκ δὲ θρόνων ἀνόρουσαν ὀρινθέντες κατὰ δῶμα, πάντοσε παπταίνοντες ἐυδμήτους ποτὶ τοίχους· οὐδέ πῃ (που) ἀσπὶς ἔην οὐδ’ ἄλκιμον ἔγχος ἑλέσθαι. Νείκειον δ’ Ὀδυσῆα χολωτοῖσιν ἐπέεσσι. «Ξεῖνε, κακῶς ἀνδρῶν τοξάζεαι. Οὐκέτ’ ἀέθλων ἄλλων ἀντιάσεις, νῦν τοι σῶς αἰπὺς ὄλεθρος· καὶ γὰρ δὴ νῦν φῶτα κατέκτανες, ὃς μέγ’ ἄριστος κούρων εἰν Ἰθάκῃ· τῶ σ’ ἐνθάδε γῦπες ἔδονται.» Ἴσκεν ἕκαστος ἀνήρ, ἐπεὶ ἦ φάσαν οὐκ ἐθέλοντα ἄνδρα κατακτεῖναι· τὸ δὲ νήπιοι οὐκ ἐνόησαν, ὡς δή σφιν καὶ πᾶσιν ὀλέθρου πείρατ’ ἐφῆπτο. Τοὺς δ’ ἄρ’ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Ὦ κύνες, οὔ μ’ ἔτ’ ἐφάσκεθ’ ὑπότροπον οἴκαδ’ ἱκέσθαι (οἴκαδε νεῖσθαι) δήμου ἄπο Τρώων, ὅτι μοι κατεκείρετε οἶκον, δμῳῇσίν τε γυναιξὶ παρευνάζεσθε βιαίως, αὐτοῦ τε ζώοντος ὑπεμνάασθε γυναῖκα, οὔτε θεοὺς δείσαντες, οἳ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν, οὔτε τιν’ ἀνθρώπων νέμεσιν κατόπισθεν ἔσεσθαι. Νῦν ὕμιν καὶ πᾶσιν ὀλέθρου πείρατ’ ἐφῆπται.» Ὧς φάτο, τοὺς δ’ ἅρα πάντας ὑπὸ χλωρὸν δέος εἷλεν. Πάπτηνεν δὲ ἕκαστος, ὅπῃ φύγοι αἰπὺν ὄλεθρον. Εὐρύμαχος δέ μιν οἶος ἀμειβόμενος προσέειπεν· «Εἰ μὲν δὴ Ὀδυσεὺς Ἰθακήσιος εἰλήλουθας, ταῦτα μὲν αἴσιμα εἶπας, ὅσα ῥέζεσκον Ἀχαιοί, πολλὰ μὲν ἐν μεγάροισιν ἀτάσθαλα, πολλὰ δ’ ἐπ’ ἀγροῦ. Ἀλλ’ ὁ μὲν ἤδη κεῖται, ὃς αἴτιος ἔπλετο πάντων, Ἀντίνοος· οὗτος γὰρ ἐπίηλεν τάδε ἔργα, οὔ τι γάμου τόσσον κεχρημένος οὐδὲ χατίζων, ἀλλ’ ἄλλα φρονέων, τά οἱ οὐκ ἐτέλεσσε Κρονίων, ὄφρ’ Ἰθάκης κατὰ δῆμον ἐυκτιμένης βασιλεύοι αὐτός, ἀτὰρ σὸν παῖδα κατακτείνειε λοχήσας. Νῦν δ’ ὁ μὲν ἐν μοίρῃ πέφαται, σὺ δὲ φείδεο λαῶν σῶν. Ἀτὰρ ἄμμες ὄπισθεν ἀρεσσάμενοι κατὰ δῆμον, ὅσσα τοι ἐκπέποται καὶ ἐδήδοται ἐν μεγάροισιν, τιμὴν ἀμφὶς ἄγοντες ἐεικοσάβοιον ἕκαστος, χαλκόν τε χρυσόν τ’ ἀποδώσομεν, εἰς ὅ κε σὸν κῆρ ἰανθῇ. Πρὶν δ’ οὔ τι νεμεσσητὸν κεχολῶσθαι.» Τὸν δ’ ἄρ’ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Εὐρύμαχ’, οὐδ’ εἴ μοι πατρώια πάντ’ ἀποδοῖτε, ὅσσα τε νῦν ὔμμ’ ἔστι καὶ εἴ ποθεν ἄλλ’ ἐπιθεῖτε, οὐδέ κεν ὧς ἔτι χεῖρας ἐμὰς λήξαιμι φόνοιο, πρὶν πᾶσαν μνηστῆρας ὑπερβασίην ἀποτ(ε)ῖσαι. Νῦν ὕμιν παράκειται ἐναντίον ἠὲ μάχεσθαι ἢ φεύγειν, ὅς κεν θάνατον καὶ κῆρας ἀλύξῃ· ἀλλά τιν’ οὐ φεύξεσθαι ὀίομαι αἰπὺν ὄλεθρον.» Ὧς φάτο, τῶν δ’ αὐτοῦ λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ. Τοῖσιν δ’ Εὐρύμαχος μετεφώνεε δεύτερον αὖτις· «Ὦ φίλοι, οὐ γὰρ σχήσει ἀνὴρ ὅδε χεῖρας ἀάπτους, ἀλλ’ ἐπεὶ ἔλλαβε τόξον ἐύξοον ἠδὲ φαρέτρην, οὐδοῦ ἄπο ξεστοῦ τοξάσσεται, εἰς ὅ κε πάντας ἄμμε κατακτείνῃ· ἀλλὰ μνησώμεθα χάρμης. Φάσγανά τε σπάσσασθε καὶ ἀντίσχεσθε τραπέζας ἰῶν ὠκυμόρων· ἐπὶ δ’ αὐτῷ πάντες ἔχωμεν ἁθρόοι, εἴ κέ μιν οὐδοῦ ἀπώσομεν ἠδὲ θυράων, ἔλθωμεν δ’ ἀνὰ ἄστυ, βοὴ δ’ ὤκιστα γένοιτο (γένηται)· τῷ κε τάχ’ οὗτος ἀνὴρ νῦν ὕστατα τοξάσσαιτο.» Ὧς ἄρα φωνήσας εἰρύσσατο φάσγανον ὀξύ, χάλκεον, ἀμφοτέρωθεν ἀκαχμένον, ἆλτο δ’ ἐπ’ αὐτῷ σμερδαλέα ἰάχων. Ὁ δ’ ἁμαρτῇ δῖος Ὀδυσσεὺς ἰὸν ἀποπροϊεὶς, βάλλε δὲ στῆθος παρὰ μαζόν, ἐν δέ οἱ ἥπατι πῆξε θοὸν βέλος. Ἐκ δ’ ἄρα χειρὸς φάσγανον ἧκε χαμᾶζε, περιρρηδὴς δὲ τραπέζῃ κάππεσεν ἰδνωθείς, ἀπὸ δ’ εἴδατα χεῦεν ἔραζε καὶ δέπας ἀμφικύπελλον. Ὁ δὲ χθόνα τύπτε μετώπῳ θυμῷ ἀνιάζων, ποσὶ δὲ θρόνον ἀμφοτέροισιν λακτίζων ἐτίνασσε· κατ’ ὀφθαλμῶν δ’ ἔχυτ’ ἀχλύς. Ἀμφίνομος δ’ Ὀδυσῆος ἐείσατο κυδαλίμοιο ἀντίος ἀίξας, εἴρυτο δὲ φάσγανον ὀξύ, εἴ πώς οἱ εἴξειε θυράων. Ἀλλ’ ἄρα μιν φθῆ Τηλέμαχος κατόπισθε βαλὼν χαλκήρεϊ δουρὶ ὤμων μεσσηγύς, διὰ δὲ στήθεσφιν ἔλασσεν· δούπησεν δὲ πεσών, χθόνα δ’ ἤλασε παντὶ μετώπῳ. Τηλέμαχος δ’ ἀπόρουσε, λιπὼν δολιχόσκιον ἔγχος αὐτοῦ ἐν Ἀμφινόμῳ· περὶ γὰρ δίε, μή τις Ἀχαιῶν ἔγχος ἀνελκόμενον δολιχόσκιον ἢ ἐλάσειεν φασγάνῳ ἀίξας ἠὲ προπρηνέα τύψαις. Βῆ δὲ θέειν, μάλα δ’ ὦκα φίλον πατέρ’ εἰσαφίκανεν ἀγχοῦ δ’ ἱστάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Ὦ πάτερ, ἤδη τι (τοι) σάκος οἴσω καὶ δύο δοῦρε καὶ κυνέην πάγχαλκον, ἐπὶ κροτάφοις ἀραρυῖαν, αὐτός τ’ ἀμφιβαλεῦμαι ἰών, δώσω δὲ συβώτῃ καὶ τῷ βουκόλῳ ἄλλα· τετευχῆσθαι γὰρ ἄμεινον.» Τὸν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Οἶσε θέων, εἷος μοι ἀμύνεσθαι πάρ’ ὀιστοί, μή μ’ ἀποκινήσωσι θυράων μοῦνον ἐόντα.» Ὧς φάτο, Τηλέμαχος δὲ φίλῳ ἐπεπείθετο πατρί, βῆ δ’ ἰέναι (ἴμεναι) θάλαμόνδ’, ὅθι οἱ κλυτὰ τεύχεα κεῖτο. Ἔνθεν τέσσαρα μὲν σάκε’ ἔξελε(εἵλετο), δούρατα δ’ ὀκτὼ καὶ πίσυρας κυνέας χαλκήρεας ἱπποδασείας· βῆ δὲ φέρων, μάλα δ’ ὦκα φίλον πατέρ’ εἰσαφίκανεν· αὐτὸς δὲ πρώτιστα περὶ χροῒ δύσετο χαλκόν, ὧς δ’ αὔτως τὼ δμῶε δυέσθην τεύχεα καλά, ἔσταν δ’ ἀμφ’ Ὀδυσῆα δαΐφρονα ποικιλομήτην. Αὐτὰρ ὅ γ’, ὄφρα μὲν αὐτῷ ἀμύνεσθαι ἔσαν ἰοί, τόφρα μνηστήρων ἕνα γ’ αἰεὶ ᾧ ἐνὶ οἴκῳ βάλλε τιτυσκόμενος, τοὶ δ’ ἀγχιστῖνοι ἔπιπτον. Αὐτὰρ ἐπεὶ λίπον ἰοὶ ὀιστεύοντα ἄνακτα, τόξον μὲν πρὸς σταθμὸν ἐυσταθέος μεγάροιο ἔκλιν’ ἑστάμεναι, πρὸς ἐνώπια παμφανόωντα, αὐτὸς δ’ ἀμφ’ ὤμοισι σάκος θέτο τετραθέλυμνον, κρατὶ δ’ ἐπ’ ἰφθίμῳ κυνέην ἐύτυκτον ἔθηκεν, ἵππουριν· δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν· εἵλετο δ’ ἄλκιμα δοῦρε δύω, κεκορυθμένα χαλκῷ. Ὀρσοθύρη δέ τις ἔσκεν ἐυδμήτῳ ἐνὶ τοίχῳ, ἀκρότατον δὲ παρ’ οὐδὸν ἐυσταθέος μεγάροιο ἦν ὁδὸς ἐς λαύρην, σανίδες δ’ ἔχον εὖ ἀραρυῖαι. Τὴν δ’ Ὀδυσεὺς φράζεσθαι ἀνώγει δῖον ὑφορβὸν ἑστεῶτ’ (ἑσταότ’) ἄγχ’ αὐτῆς· μία δ’ οἴη γίγνετ’ ἐφορμή. Τοῖς δ’ Ἀγέλεως μετέειπεν, ἔπος πάντεσσι πιφαύσκων· «Ὦ φίλοι, οὐκ ἂν δή τις ἀν’ ὀρσοθύρην ἀναβαίη καὶ εἴποι λαοῖσι, βοὴ δ’ ὤκιστα γένοιτο; Τῶ κε τάχ’ οὗτος ἀνὴρ νῦν ὕστατα τοξάσσαιτο.» Τὸν δ’ αὖτε προσέειπε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν· «Οὔ πως ἔστ’, Ἀγέλαε διοτρεφές· ἄγχι γὰρ αἰνῶς αὐλῆς καλὰ θύρετρα, καὶ ἀργαλέον στόμα λαύρης· καί χ’ εἷς πάντας ἐρύκοι ἀνήρ, ὅς τ’ ἄλκιμος εἴη. Ἀλλ’ ἄγεθ’, ὑμῖν τεύχε’ ἐνείκω θωρηχθῆναι ἐκ θαλάμου· ἔνδον γάρ, ὀίομαι, οὐδέ πῃ ἄλλῃ τεύχεα κατθέσθην Ὀδυσεὺς καὶ φαίδιμος υἱός.» Ὧς εἰπὼν ἀνέβαινε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν, ἐς θαλάμους Ὀδυσῆος ἀνὰ ῥῶγας μεγάροιο. Ἔνθεν δώδεκα μὲν σάκε’ ἔξελε, τόσσα δὲ δοῦρα καὶ τόσσας κυνέας χαλκήρεας ἱπποδασείας· βῆ δ’ ἴμεναι, μάλα δ’ ὦκα φέρων μνηστῆρσιν ἔδωκεν. Καὶ τότ’ Ὀδυσσῆος λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ, ὡς περιβαλλομένους ἴδε τεύχεα, χερσί τε δοῦρα μακρὰ τινάσσοντας· μέγα δ’ αὐτῷ φαίνετο ἔργον.    Αἶψα δὲ Τηλέμαχον ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Τηλέμαχ’, ἦ μάλα δή τις ἐνὶ μεγάροισι γυναικῶν νῶιν ἐποτρύνει πόλεμον κακὸν, ἠὲ Μελανθεύς.» Τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· «Ὦ πάτερ, αὐτὸς ἐγὼ τόδε γ’ ἤμβροτον, οὐδέ τις ἄλλος αἴτιος, ὃς θαλάμοιο θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν κάλλιπον ἀγκλίνας· τῶν δὲ σκοπὸς ἦεν ἀμείνων. Ἀλλ’ ἴθι, δῖ’ Εὔμαιε, θύρην ἐπίθες θαλάμοιο, καὶ φράσαι, ἤ τις ἄρ’ ἐστὶ γυναικῶν, ἣ τάδε ῥέζει, ἦ υἱὸς Δολίοιο Μελανθεύς, τόν περ ὀίω.» Ὧς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον· βῆ δ’ αὖτις θαλαμόνδε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν οἴσων τεύχεα καλά· νόησε δὲ δῖος ὑφορβός, αἶψα δ’ Ὀδυσσῆα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα· «Διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν’ Ὀδυσσεῦ, κεῖνος δὴ αὖτ’ ἀίδηλος ἀνήρ, ὃν ὀιόμεθ’ αὐτοί, ἔρχεται ἐς θάλαμον. Σὺ δέ μοι νημερτὲς ἐνίσπες, ἤ μιν ἀποκτείνω, αἴ κε κρείσσων γε γένωμαι, ἦέ σοὶ ἐνθάδ’ ἄγω, ἵν’ ὑπερβασίας ἀποτ(ε)ίσῃ πολλάς, ὅσσας οὗτος ἐμήσατο σῷ ἐνὶ οἴκῳ.» Τὸν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Ἦ τοι ἐγὼ καὶ Τηλέμαχος μνηστῆρας ἀγαυοὺς σχήσομεν ἔντοσθεν μεγάρων μάλα περ μεμαῶτας· σφῶι δ’ ἀποστρέψαντε πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν ἐς θάλαμον βαλέειν, σανίδας δ’ ἐκδῆσαι ὄπισθεν, σειρὴν δὲ πλεκτὴν ἐξ αὐτοῦ πειρήναντε κίον’ ἀν’ ὑψηλὴν ἐρύσαι πελάσαι τε δοκοῖσιν, ὥς κεν δηθὰ ζωὸς ἐὼν χαλέπ’ ἄλγεα πάσχῃ.» Ὧς ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδὲ πίθοντο, βὰν δ’ ἴμεν ἐς θάλαμον, λαθέτην δέ μιν ἔνδον ἐόντα. Ἦ τοι ὁ μὲν θαλάμοιο μυχὸν κάτα τεύχε’ ἐρεύνα, τὼ δ’ ἔσταν ἑκάτερθε παρὰ σταθμοῖσι μένοντε. Εὖθ’ ὑπὲρ οὐδὸν ἔβαινε Μελάνθιος, αἰπόλος αἰγῶν, τῇ ἑτέρῃ μὲν χειρὶ φέρων καλὴν τρυφάλειαν, τῇ δ’ ἑτέρῃ σάκος εὐρὺ γέρον, πεπαλαγμένον ἄζῃ, Λαέρτεω ἥρωος, ὃ κουρίζων φορέεσκεν· δὴ τότε γ’ ἤδη κεῖτο, ῥαφαὶ δ’ ἐλέλυντο ἱμάντων· τὼ δ’ ἄρ’ ἐπαΐξανθ’ ἑλέτην ἔρυσάν τέ μιν εἴσω κουρίξ, ἐν δαπέδῳ δὲ χαμαὶ βάλον ἀχνύμενον κῆρ, σὺν δὲ πόδας χεῖράς τε δέον θυμαλγέι δεσμῷ εὖ μάλ’ ἀποστρέψαντε διαμπερές, ὡς ἐκέλευσεν υἱὸς Λαέρταο, πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς· σειρὴν δὲ πλεκτὴν ἐξ αὐτοῦ πειρήναντε κίον’ ἀν’ ὑψηλὴν ἔρυσαν πέλασάν τε δοκοῖσιν. Τὸν δ’ ἐπικερτομέων προσέφης, Ἐύμαιε συβῶτα· «Νῦν μὲν δὴ μάλα πάγχυ, Μελάνθιε, νύκτα φυλάξεις, εὐνῇ ἔνι μαλακῇ καταλέγμενος, ὥς σε ἔοικεν· οὐδὲ σέ γ’ ἠριγένεια παρ’ Ὠκεανοῖο ῥοάων λήσει ἐπ(ἀν)ερχομένη χρυσόθρονος, ἡνίκ’ ἀγινεῖς αἶγας μνηστήρεσσι δόμον κάτα δαῖτα πένεσθαι.» Ὧς ὁ μὲν αὖθι λέλειπτο ταθεὶς ὀλοῷ ἐνὶ δεσμῷ, τὼ δ’ ἐς τεύχεα δύντε, θύρην ἐπιθέντε φαεινήν, βήτην εἰς Ὀδυσῆα δαΐφρονα ποικιλομήτην. Ἔνθα μένος πνείοντες ἐφέστασαν, οἱ μὲν ἐπ’ οὐδοῦ τέσσαρες, οἱ δ’ ἔντοσθε δόμων πολέες τε καὶ ἐσθλοί· τοῖσι δ’ ἐπ’ ἀγχίμολον θυγάτηρ Διὸς ἦλθεν Ἀθήνη Μέντορι εἰδομένη ἠμὲν δέμας ἠδὲ καὶ αὐδήν. Τὴν δ’ Ὀδυσεὺς γήθησεν ἰδὼν καὶ μῦθον ἔειπεν· «Μέντορ, ἄμυνον ἀρήν, μνῆσαι δ’ ἐτάροιο φίλοιο, ὅς σ’ ἀγαθὰ ῥέζεσκον· ὁμηλικίη δέ μοί ἐσσι.» Ὧς φάτ’, ὀιόμενος λαοσσόον ἔμμεν’ Ἀθήνην. Μνηστῆρες δ’ ἑτέρωθεν ὁμόκλεον ἐν μεγάροισιν. Πρῶτος τήν γ’ ἐνένιπε Δαμαστορίδης Ἀγέλαος· «Μέντορ, μή σ’ ἐπέεσσι παραιπεπίθῃσιν Ὀδυσσεὺς μνηστήρεσσι μάχεσθαι, ἀμυνέμεναι δὲ οἷ αὐτῷ. Ὧδε γὰρ ἡμέτερόν γε νόον τελέεσθαι ὀίω· ὁππότε κεν τούτους κτέωμεν, πατέρ’ ἠδὲ καὶ υἱόν, ἐν δὲ σὺ τοῖσιν ἔπειτα πεφήσεαι, οἷα μενοινᾷς ἕρδειν ἐν μεγάροις· σῷ δ’ αὐτοῦ κράατι τείσεις. Αὐτὰρ ἐπὴν ὑμέων γε βίας ἀφελώμεθα χαλκῷ, κτήμαθ’, ὁπόσσα τοι ἔστι (τοί ἐστι), τά τ’ ἔνδοθι καὶ τὰ θύρηφιν, τοῖσιν Ὀδυσσῆος μεταμείξομεν· οὐδέ τοι υἷας ζώειν ἐν μεγάροισιν ἐάσομεν, οὐδὲ θύγατρας, οὐδ’ ἄλοχον κεδνὴν Ἰθάκης κατὰ ἄστυ πολεύειν.» Ὧς φάτ’, Ἀθηναίη δὲ χολώσατο κηρόθι μᾶλλον, νείκεσσεν δ’ Ὀδυσῆα χολωτοῖσιν ἐπέεσσιν· «Οὐκέτι σοί γ’, Ὀδυσεῦ, μένος ἔμπεδον οὐδέ τις ἀλκή, οἵη ὅτ’ ἀμφ’ Ἑλένῃ λευκωλένῳ εὐπατερείῃ εἰνάετες Τρώεσσιν ἐμάρναο νωλεμὲς αἰεί, πολλοὺς δ’ ἄνδρας ἔπεφνες ἐν αἰνῇ δηιοτῆτι, σῇ δ’ ἥλω βουλῇ Πριάμου πόλις εὐρυάγυια. Πῶς δὴ νῦν, ὅτε σόν γε δόμον καὶ κτήμαθ’ ἱκάνεις, ἄντα μνηστήρων ὀλοφύρεαι ἄλκιμος εἶναι; Ἀλλ’ ἄγε δεῦρο, πέπον, παρ’ ἔμ’ ἵστασο καὶ ἴδε ἔργον, ὄφρ’ εἰδῇς, οἷός τοι ἐν ἀνδράσι δυσμενέεσσιν Μέντωρ Ἀλκιμίδης ἐυεργεσίας ἀποτίνειν.» Ἦ ῥα, καὶ οὔ πω πάγχυ δίδου ἑτεραλκέα νίκην, ἀλλ’ ἔτ’ ἄρα σθένεός τε καὶ ἀλκῆς πειρήτιζεν ἠμὲν Ὀδυσσῆος ἠδ’ υἱοῦ κυδαλίμοιο. Αὐτὴ δ’ αἰθαλόεντος ἀνὰ μεγάροιο μέλαθρον ἕζετ’ ἀναΐξασα, χελιδόνι εἰκέλη ἄντην. Μνηστῆρας δ’ ὤτρυνε Δαμαστορίδης Ἀγέλαος Εὐρύνομός τε καὶ Ἀμφιμέδων Δημοπτόλεμός τε Πείσανδρός τε Πολυκτορίδης Πόλυβός τε δαΐφρων· οἱ γὰρ μνηστήρων ἀρετῇ ἔσαν ἔξοχ’ ἄριστοι, ὅσσοι ἔτ’ ἔζωον περί τε ψυχέων ἐμάχοντο· τοὺς δ’ ἤδη ἐδάμασσε βιὸς καὶ ταρφέες ἰοί. Τοῖς δ’ Ἀγέλεως μετέειπεν, ἔπος πάντεσσι πιφαύσκων· «Ὦ φίλοι, ἤδη σχήσει ἀνὴρ ὅδε χεῖρας ἀάπτους· καὶ δή οἱ Μέντωρ μὲν ἔβη κενὰ εὔγματα εἰπών, οἱ δ’ οἶοι λείπονται ἐπὶ πρώτῃσι θύρῃσιν. Τῶ νῦν μὴ ἅμα πάντες ἐφίετε δούρατα μακρά, ἀλλ’ ἄγεθ’ οἱ ἓξ πρῶτον ἀκοντίσατ’, αἴ κέ ποθι Ζεὺς δώῃ Ὀδυσσῆα βλῆσθαι καὶ κῦδος ἀρέσθαι. Τῶν δ’ ἄλλων οὐ κῆδος, ἐπὴν οὗτός γε πέσῃσιν.» Ὧς ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα πάντες ἀκόντισαν, ὡς ἐκέλευεν, ἱέμενοι· τὰ δὲ πάντα ἐτώσια θῆκεν Ἀθήνη. Τῶν ἄλλος μὲν σταθμὸν ἐυσταθέος μεγάροιο βεβλήκειν, ἄλλος δὲ θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν· ἄλλου δ’ ἐν τοίχῳ μελίη πέσε χαλκοβάρεια. Αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ δούρατ’ ἀλεύαντο μνηστήρων, τοῖς ἄρα μύθων ἦρχε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς· «Ὦ φίλοι, ἤδη μέν κεν ἐγὼν εἴποιμι καὶ ἄμμιν μνηστήρων ἐς ὅμιλον ἀκοντίσαι, οἳ μεμάασιν ἡμέας ἐξεναρίξαι ἐπὶ προτέροισι κακοῖσιν.» Ὧς ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα πάντες ἀκόντισαν ὀξέα δοῦρα ἄντα τιτυσκόμενοι. Δημοπτόλεμον μὲν Ὀδυσσεύς, Εὐρυάδην δ’ ἄρα Τηλέμαχος, Ἔλατον δὲ συβώτης, Πείσανδρον δ’ ἄρ’ ἔπεφνε βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνήρ. Οἱ μὲν ἔπειθ’ ἅμα πάντες ὀδὰξ ἕλον ἄσπετον οὖδας, μνηστῆρες δ’ ἀνεχώρησαν μεγάροιο μυχόνδε. Τοὶ δ’ ἄρ’ ἐπήιξαν, νεκύων δ’ ἐξ ἔγχε’ ἕλοντο. Αὖτις δὲ μνηστῆρες ἀκόντισαν ὀξέα δοῦρα ἱέμενοι· τὰ δὲ πολλὰ ἐτώσια θῆκεν Ἀθήνη. Τῶν ἄλλος μὲν σταθμὸν ἐυσταθέος μεγάροιο βεβλήκειν, ἄλλος δὲ θύρην πυκινῶς ἀραρυῖαν· ἄλλου δ’ ἐν τοίχῳ μελίη πέσε χαλκοβάρεια. Ἀμφιμέδων δ’ ἄρα Τηλέμαχον βάλε χεῖρ’ ἐπὶ καρπῷ λίγδην, ἄκρην δὲ ῥινὸν δηλήσατο χαλκός. Κτήσιππος δ’ Εὔμαιον ὑπὲρ σάκος ἔγχεϊ μακρῷ ὦμον ἐπέγραψεν· τὸ δ’ ὑπέρπτατο, πῖπτε δ’ ἔραζε. Τοὶ δ’ αὖτ’ ἀμφ’ Ὀδυσῆα δαΐφρονα ποικιλομήτην μνηστήρων ἐς ὅμιλον ἀκόντισαν ὀξέα δοῦρα. Ἔνθ’ αὖτ’ Εὐρυδάμαντα βάλε πτολίπορθος Ὀδυσσεύς, Ἀμφιμέδοντα δὲ Τηλέμαχος, Πόλυβον δὲ συβώτης· Κτήσιππον δ’ ἄρ’ ἔπειτα βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνὴρ βεβλήκει πρὸς στῆθος, ἐπευχόμενος δὲ προσηύδα· «Ὦ Πολυθερσεΐδη φιλοκέρτομε, μή ποτε πάμπαν εἴκων ἀφραδίῃς μέγα εἰπεῖν, ἀλλὰ θεοῖσιν μῦθον ἐπιτρέψαι, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτεροί εἰσιν. Τοῦτό τοι ἀντὶ ποδὸς ξεινήιον, ὅν ποτ’ ἔδωκας ἀντιθέῳ Ὀδυσῆι δόμον κάτ’ ἀλητεύοντι.» Ἦ ῥα βοῶν ἑλίκων ἐπιβουκόλος· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς οὖτα Δαμαστορίδην αὐτοσχεδὸν ἔγχεϊ μακρῷ. Τηλέμαχος δ’ Ἐυηνορίδην Λειώκριτον οὖτα δουρὶ μέσον κενεῶνα, διαπρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσεν· ἤριπε δὲ πρηνής, χθόνα δ’ ἤλασε παντὶ μετώπῳ. Δὴ τότ’ Ἀθηναίη φθισίμβροτον αἰγίδ’ ἀνέσχεν ὑψόθεν ἐξ ὀροφῆς· τῶν δὲ φρένες ἐπτοίηθεν. Οἱ δ’ ἐφέβοντο κατὰ μέγαρον βόες ὣς ἀγελαῖαι· τὰς μέν τ’ αἰόλος οἶστρος ἐφορμηθεὶς ἐδόνησεν ὥρῃ ἐν εἰαρινῇ, ὅτε τ’ ἤματα μακρὰ πέλονται. Οἱ δ’ ὥς τ’ αἰγυπιοὶ γαμψώνυχες ἀγκυλοχεῖλαι (ἀγκυλοχῆλαι) ἐξ ὀρέων ἐλθόντες ἐπ’ ὀρνίθεσσι θόρωσιν· ταὶ μέν τ’ ἐν πεδίῳ νέφεα πτώσσουσαι ἵενται, οἱ δέ τε τὰς ὀλέκουσιν ἐπάλμενοι, οὐδέ τις ἀλκὴ γίνεται οὐδὲ φυγή, χαίρουσι δέ τ’ ἀνέρες ἄγρῃ· ὣς ἄρα τοὶ μνηστῆρας ἐπεσσύμενοι κατὰ δῶμα τύπτον ἐπιστροφάδην· τῶν δὲ στόνος ὤρνυτ’ ἀεικὴς κράτων τυπτομένων, δάπεδον δ’ ἅπαν αἵματι θῦεν. Λειώδης δ’ Ὀδυσῆος ἐπεσσύμενος λάβε γούνων, καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Γουνοῦμαί σ’, Ὀδυσεῦ, σὺ δέ μ’ αἴδεο καί μ’ ἐλέησον· οὐ γάρ πώ τινά φημι γυναικῶν ἐν μεγάροισιν εἰπεῖν οὐδέ τι ῥέξαι ἀτάσθαλον, ἀλλὰ καὶ ἄλλους παύεσκον μνηστῆρας, ὅτις τοιαῦτά γε ῥέζοι. Ἀλλά μοι οὐ πείθοντο κακῶν ἀπὸ (ἄπο) χεῖρας ἔχεσθαι· τῷ καὶ ἀτασθαλίῃσιν ἀεικέα πότμον ἐπέσπον. Αὐτὰρ ἐγὼ μετὰ τοῖσι θυοσκόος οὐδὲν ἐοργὼς κείσομαι, ὡς οὐκ ἔστι χάρις μετόπισθ’ ἐυεργέων.» Τὸν δ’ ἄρ’ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Εἰ μὲν δὴ μετὰ τοῖσι θυοσκόος εὔχεαι εἶναι, πολλάκι που μέλλεις ἀρήμεναι ἐν μεγάροισιν τηλοῦ ἐμοὶ νόστοιο τέλος γλυκεροῖο γενέσθαι, σοὶ δ’ ἄλοχόν τε φίλην σπέσθαι καὶ τέκνα τεκέσθαι. Τῶ οὐκ ἂν θάνατόν γε δυσηλεγέα προφύγοισθα.» Ὧς ἄρα φωνήσας ξίφος εἵλετο χειρὶ παχείῃ κείμενον, ὅ ῥ’ Ἀγέλαος ἀποπροέηκε χαμᾶζε κτεινόμενος· τῷ τόν γε κατ’ αὐχένα μέσσον ἔλασσεν. Φθεγγομένου δ’ ἄρα τοῦ γε κάρη κονίῃσιν ἐμίχθη. Τερπιάδης δὲ τ’ (δ’ ἔτ’) ἀοιδὸς ἀλύσκανε κῆρα μέλαιναν, Φήμιος, ὅς ῥ’ ἤειδε μετὰ (παρὰ) μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ. Ἔστη δ’ ἐν χείρεσσιν ἔχων φόρμιγγα λίγειαν ἄγχι παρ’ ὀρσοθύρην· δίχα δὲ φρεσὶ μερμήριζεν, ἢ ἐκδὺς μεγάροιο Διὸς μεγάλου ποτὶ βωμὸν ἑρκείου ἵζοιτο (ἕζοιτο) τετυγμένον, ἔνθ’ ἄρα πολλὰ Λαέρτης Ὀδυσεύς τε βοῶν ἐπὶ μηρί’ ἔκηαν, ἦ γούνων λίσσοιτο προσαΐξας Ὀδυσῆα. Ὧδε δέ οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι, γούνων ἅψασθαι Λαερτιάδεω Ὀδυσῆος. Ἦ τοι ὁ φόρμιγγα γλαφυρὴν κατέθηκε χαμᾶζε μεσσηγὺς κρητῆρος ἰδὲ θρόνου ἀργυροήλου, αὐτὸς δ’ αὖτ’ Ὀδυσῆα προσαΐξας λάβε γούνων καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Γουνοῦμαί σ’, Ὀδυσεῦ· σὺ δέ μ’ αἴδεο καί μ’ ἐλέησον. Αὐτῷ τοι μετόπισθ’ ἄχος ἔσσεται, εἴ κεν ἀοιδὸν πέφνῃς, ὅς τε θεοῖσι καὶ ἀνθρώποισιν ἀείδω. Αὐτοδίδακτος δ’ εἰμί, θεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας παντοίας ἐνέφυσεν· ἔοικα δέ τοι παραείδειν ὥς τε θεῷ· τῶ μή με λιλαίεο δειροτομῆσαι. Καί κεν Τηλέμαχος τάδε γ’ εἴποι, σὸς φίλος υἱός, ὡς ἐγὼ οὔ τι ἑκὼν ἐς σὸν δόμον, οὐδὲ χατίζων, πωλεύμην μνηστῆρσιν ἀεισόμενος μετὰ δαῖτας, ἀλλὰ πολὺ πλέονες καὶ κρείσσονες ἦγον ἀνάγκῃ.» Ὧς φάτο, τοῦ δ’ ἤκουσ’ ἱερὴ ἲς Τηλεμάχοιο, αἶψα δ’ ἑὸν πατέρα προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα. «Ἴσχεο, μηδέ τι τοῦτον ἀναίτιον οὔταε χαλκῷ. Καὶ κήρυκα Μέδοντα σαώσομεν, ὅς τέ μευ αἰεὶ οἴκῳ ἐν ἡμετέρῳ κηδέσκετο παιδὸς ἐόντος, εἰ δὴ μή μιν ἔπεφνε Φιλοίτιος ἠὲ συβώτης, ἠὲ σοὶ ἀντεβόλησεν ὀρινομένῳ κατὰ δῶμα.» Ὧς φάτο, τοῦ δ’ ἤκουσε Μέδων πεπνυμένα εἰδώς· πεπτηὼς γὰρ ἔκειτο ὑπὸ θρόνον, ἀμφὶ δὲ δέρμα ἕστο βοὸς νεόδαρτον, ἀλύσκων κῆρα μέλαιναν. Αἶψα δ’ ὑπὸ θρόνου ὦρτο, βοὸς δ’ ἀπέδυνε βοείην, Τηλέμαχον δ’ ἄρ’ ἔπειτα προσαΐξας λάβε γούνων, καί μιν λισσόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Ὦ φίλ’, ἐγὼ μὲν ὅδ’ εἰμί· σὺ δ’ ἴσχεο, εἰπὲ δὲ πατρί, μή με περισθενέων δηλήσεται ὀξέι χαλκῷ, ἀνδρῶν μνηστήρων κεχολωμένος, οἵ οἱ ἔκειρον κτήματ’ ἐνὶ μεγάροις, σὲ δὲ νήπιοι οὐδὲν ἔτιον.» Τὸν δ’ ἐπιμειδήσας προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Θάρσει, ἐπεὶ δή σ’ οὗτος ἐρύσατο καὶ ἐσάωσεν, ὄφρα γνῷς κατὰ θυμόν, ἀτὰρ εἴπῃσθα καὶ ἄλλῳ, ὡς κακοεργίης εὐεργεσίη μέγ’ ἀμείνων. Ἀλλ’ ἐξελθόντες μεγάρων ἕζεσθε θύραζε ἐκ φόνου εἰς αὐλήν, σύ τε καὶ πολύφημος ἀοιδός, ὄφρ’ ἂν ἐγὼ κατὰ δῶμα πονήσομαι, ὅττεό με χρή.» Ὧς φάτο, τὼ δ’ ἔξω βήτην μεγάροιο κιόντε. Ἑζέσθην δ’ ἄρα τώ γε Διὸς μεγάλου ποτὶ βωμόν, πάντοσε παπταίνοντε, φόνον ποτιδεγμένω αἰεί· πάπτηνεν δ’ Ὀδυσεὺς καθ’ ἑὸν δόμον, εἴ τις ἔτ’ ἀνδρῶν ζωὸς ὑποκλοπέοιτο, ἀλύσκων κῆρα μέλαιναν. Τοὺς δὲ ἴδεν μάλα πάντας ἐν αἵματι καὶ κονίῃσιν πεπτεῶτας πολλούς, ὥς τ’ ἰχθύας, οὕς θ’ ἁλιῆες κοῖλον ἐς αἰγιαλὸν πολιῆς ἔκτοσθε θαλάσσης δικτύῳ ἐξέρυσαν πολυωπῷ· οἱ δέ τε πάντες κύμαθ’ ἁλὸς ποθέοντες ἐπὶ ψαμάθοισι κέχυνται· τῶν μέν τ’ ἠέλιος φαέθων ἐξείλετο θυμόν· ὧς τότ’ ἄρα μνηστῆρες ἐπ’ ἀλλήλοισι κέχυντο. Δὴ τότε Τηλέμαχον προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Τηλέμαχ’, εἰ δ’ ἄγε μοι κάλεσον τροφὸν Εὐρύκλειαν, ὄφρα ἔπος εἴπωμι, τό μοι καταθύμιόν ἐστιν.» Ὧς φάτο, Τηλέμαχος δὲ φίλῳ ἐπεπείθετο πατρί, κινήσας δὲ θύρην προσέφη τροφὸν Εὐρύκλειαν· «Δεῦρο δὴ ὄρσο, γρῆυ (γρηῢ) παλαιγενές, ἥ τε γυναικῶν δμῳάων σκοπός ἐσσι κατὰ μέγαρ’ ἡμετεράων, ἔρχεο· κικλήσκει σε πατὴρ ἐμός, ὄφρα τι εἴπῃ.» Ὧς ἄρ’ ἐφώνησεν, τῇ δ’ ἄπτερος ἔπλετο μῦθος, ᾤιξεν δὲ θύρας μεγάρων ἐὺ ναιεταόντων, βῆ δ’ ἴμεν, αὐτὰρ Τηλέμαχος πρόσθ’ ἡγεμόνευεν. Εὗρεν ἔπειτ’ Ὀδυσῆα μετὰ κταμένοισι νέκυσσιν αἵματι καὶ λύθρῳ πεπαλαγμένον ὥς τε λέοντα, ὅς ῥά τε βεβρωκὼς βοὸς ἔρχεται ἀγραύλοιο· πᾶν δ’ ἄρα οἱ στῆθός τε παρήιά τ’ ἀμφοτέρωθεν αἱματόεντα πέλει, δεινὸς δ’ εἰς ὦπα ἰδέσθαι· ὧς Ὀδυσεὺς πεπάλακτο πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν. Ἡ δ’ ὡς οὖν νέκυάς τε καὶ ἄσπετον εἴσιδεν αἷμα, ἴθυσέν ῥ’ ὀλολύξαι, ἐπεὶ μέγα εἴσιδεν ἔργον· ἀλλ’ Ὀδυσεὺς κατέρυκε καὶ ἔσχεθεν ἱεμένην περ, καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Ἐν θυμῷ, γρηῦ, χαῖρε καὶ ἴσχεο μηδ’ ὀλόλυζε· οὐχ ὁσίη κταμένοισιν ἐπ’ ἀνδράσιν εὐχετάασθαι. Τούσδε δὲ μοῖρ’ ἐδάμασσε θεῶν καὶ σχέτλια ἔργα· οὔ τινα γὰρ τίεσκον ἐπιχθονίων ἀνθρώπων, οὐ κακὸν οὐδὲ μὲν ἐσθλόν, ὅτέ (ὅτίς) σφεας εἰσαφίκοιτο· τῷ καὶ ἀτασθαλίῃσιν ἀεικέα πότμον ἐπέσπον. Ἀλλ’ ἄγε μοι σὺ γυναῖκας ἐνὶ μεγάροις κατάλεξον, αἵ τέ μ’ ἀτιμάζουσι καὶ αἳ νηλείτιδές εἰσιν.» Τὸν δ’ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια· «Τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθείην καταλέξω. Πεντήκοντά τοί εἰσιν ἐνὶ μεγάροισι γυναῖκες δμῳαί· τὰς μέν τ’ ἔργα διδάξαμεν ἐργάζεσθαι, εἴριά τε ξαίνειν καὶ δουλοσύνην ἀνέχεσθαι· τάων δώδεκα πᾶσαι ἀναιδείης ἐπέβησαν, οὔτ’ ἐμὲ τίουσαι οὔτ’ αὐτὴν Πηνελόπειαν. Τηλέμαχος δὲ νέον μὲν ἀέξετο, οὐδέ ἑ μήτηρ σημαίνειν εἴασκεν ἐπὶ δμῳῇσι γυναιξίν. Ἀλλ’ ἄγ’ ἐγὼν ἀναβᾶσ’ ὑπερώια σιγαλόεντα εἴπω σῇ ἀλόχῳ, τῇ τις θεὸς ὕπνον ἐπῶρσεν.» Τὴν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Μή πω τήν γ’ ἐπέγειρε· σὺ δ’ ἐνθάδε εἰπὲ γυναιξὶν ἐλθέμεν, αἵ περ πρόσθεν ἀεικέα μηχανόωντο.» Ὧς ἄρ’ ἔφη, γρηῢς δὲ διὲκ μεγάροιο βεβήκειν ἀγγελέουσα γυναιξὶ καὶ ὀτρυνέουσα νέεσθαι. Αὐτὰρ ὁ Τηλέμαχον καὶ βουκόλον ἠδὲ συβώτην εἰς ἓ καλεσσάμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· «Ἄρχετε νῦν νέκυας φορέειν καὶ ἄνωχθε γυναῖκας· αὐτὰρ ἔπειτα θρόνους περικαλλέας ἠδὲ τραπέζας ὕδατι καὶ σπόγγοισι πολυτρήτοισι καθαίρειν. Αὐτὰρ ἐπὴν δὴ πάντα δόμον κατακοσμήσησθε (διακοσμήσησθε), δμῳὰς ἐξαγαγόντες ἐυσταθέος μεγάροιο, μεσσηγύς τε θόλου καὶ ἀμύμονος ἕρκεος αὐλῆς, θεινέμεναι ξίφεσιν τανυήκεσιν, εἰς ὅ κε πασέων ψυχὰς ἐξαφέλησθε καὶ ἐκλελάθωντ’ Ἀφροδίτης, τὴν ἄρ’ ὑπὸ μνηστῆρσιν ἔχον μίσγοντό τε λάθρῃ.» Ὧς ἔφαθ’, αἱ δὲ γυναῖκες ἀολλέες ἦλθον ἅπασαι, αἴν’ ὀλοφυρόμεναι, θαλερὸν κατὰ δάκρυ χέουσαι. Πρῶτα μὲν οὖν νέκυας φόρεον κατατεθνηῶτας, κὰδ δ’ ἄρ’ ὑπ’ αἰθούσῃ τίθεσαν ἐυερκέος αὐλῆς, ἀλλήλοισιν ἐρείδουσαι. Σήμαινε δ’ Ὀδυσσεὺς αὐτὸς ἐπισπέρχων, ταὶ δ’ ἐκφόρεον καὶ ἀνάγκῃ. Αὐτὰρ ἔπειτα θρόνους περικαλλέας ἠδὲ τραπέζας ὕδατι καὶ σπόγγοισι πολυτρήτοισι κάθαιρον. Αὐτὰρ Τηλέμαχος καὶ βουκόλος ἠδὲ συβώτης λίστροισιν δάπεδον πύκα ποιητοῖο δόμοιο ξῦον· ταὶ δ’ ἐφόρεον δμῳαί, τίθεσαν δὲ θύραζε. Αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πᾶν μέγαρον διεκοσμήσαντο, δμῳὰς ἐξαγαγόντες ἐυσταθέος μεγάροιο μεσσηγύς τε θόλου καὶ ἀμύμονος ἕρκεος αὐλῆς, εἴλεον ἐν στείνει, ὅθεν οὔ πως ἦεν ἀλύξαι. Τοῖσι δὲ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἦρχ’ ἀγορεύειν· «Μὴ μὲν δὴ καθαρῷ θανάτῳ ἀπὸ θυμὸν ἑλοίμην τάων, αἳ δὴ ἐμῇ κεφαλῇ κατ’ ὀνείδεα χεῦαν μητέρι θ’ ἡμετέρῃ παρά τε μνηστῆρσιν ἴαυον.» Ὧς ἄρ’ ἔφη καὶ πεῖσμα νεὸς κυανοπρῴροιο κίονος ἐξάψας μεγάλης περίβαλλε θόλοιο, ὑψόσ’ ἐπεντανύσας, μή τις ποσὶν οὖδας ἵκοιτο. Ὡς δ’ ὅτ’ ἂν ἢ κίχλαι τανυσίπτεροι ἠὲ πέλειαι ἕρκει ἐνιπλήξωσι, τό θ’ ἑστήκῃ ἐνὶ θάμνῳ, αὖλιν ἐσιέμεναι, στυγερὸς δ’ ὑπεδέξατο κοῖτος, ὧς αἵ γ’ ἑξείης κεφαλὰς ἔχον, ἀμφὶ δὲ πάσαις δειρῇσιν βρόχοι ἦσαν, ὅπως οἴκτιστα θάνοιεν. Ἤσπαιρον δὲ πόδεσσι μίνυνθά περ, οὔ τι μάλα δήν. Ἐκ δὲ Μελάνθιον ἦγον ἀνὰ πρόθυρόν τε καὶ αὐλήν· τοῦ δ’ ἀπὸ μὲν ῥῖνάς τε καὶ οὔατα νηλέι χαλκῷ τάμνον μήδεά τ’ ἐξέρυσαν, κυσὶν ὠμὰ δάσασθαι, χεῖράς τ’ ἠδὲ πόδας κόπτον κεκοτηότι θυμῷ. Οἱ μὲν ἔπειτ’ ἀπονιψάμενοι χεῖράς τε πόδας τε εἰς Ὀδυσῆα δόμονδε κίον, τετέλεστο δὲ ἔργον· αὐτὰρ ὅ γε προσέειπε φίλην τροφὸν Εὐρύκλειαν· «Οἶσε θέειον, γρῆυ (γρηῢ), κακῶν ἄκος, οἶσε δέ μοι πῦρ, ὄφρα θεειώσω μέγαρον. Σὺ δὲ Πηνελόπειαν ἐλθεῖν ἐνθάδ’ ἄνωχθι σὺν ἀμφιπόλοισι γυναιξίν, πάσας δ’ ὄτρυνον δμωὰς κατὰ δῶμα νέεσθαι.» Τὸν δ’ αὖτε προσέειπε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια· «Ναὶ δὴ ταῦτά γε, τέκνον ἐμόν, κατὰ μοῖραν ἔειπες. Ἀλλ’ ἄγε τοι χλαῖνάν τε χιτῶνά τε εἵματ’ ἐνείκω, μηδ’ οὕτω ῥάκεσιν πεπυκασμένος εὐρέας ὤμους ἕσταθ’ ἐνὶ μεγάροισι· νεμεσσητὸν δέ κεν εἴη.» Τὴν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς· «Πῦρ νῦν μοι πρώτιστον ἐνὶ μεγάροισι γενέσθω.» Ὧς ἔφατ’, οὐδ’ ἀπίθησε φίλη τροφὸς Εὐρύκλεια, ἤνεικεν δ’ ἄρα πῦρ καὶ θήιον· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς εὖ διεθείωσεν μέγαρον καὶ δῶμα καὶ αὐλήν. Γρῆυς (γρηῢς) δ’ αὖτ’ ἀπέβη διὰ δώματα κάλ’ Ὀδυσῆος ἀγγελέουσα γυναιξὶ καὶ ὀτρυνέουσα νέεσθαι· αἱ δ’ ἴσαν ἐκ μεγάροιο δάος μετὰ χερσὶν ἔχουσαι. Αἱ μὲν ἄρ’ ἀμφεχέοντο καὶ ἠσπάζοντ’ Ὀδυσῆα, καὶ κύνεον ἀγαπαζόμεναι κεφαλήν τε καὶ ὤμους χεῖράς τ’ αἰνύμεναι· τὸν δὲ γλυκὺς ἵμερος ᾕρειν κλαυθμοῦ καὶ στοναχῆς, γίνωσκε δ’ ἄρα φρεσὶ πάσας. </td><td> 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 165 170 175 180 185 190 195 200 205 210 215 220 225 230 235 240 245 250 255 260 265 270 275 280 285 290 295 300 305 310 315 320 325 330 335 340 345 350 355 360 365 370 375 380 385 390 395 400 405 410 415 420 425 430 435 440 445 450 455 460 465 470 475 480 485 490 495 500 </td><td>Ύστερα απ’ αυτό με πολυσύνθετο μυαλό γυμνώθη απ’ τα ράκη Οδυσσεύς, σάλταρε δε επάνω στο κατώφλι έχοντας τόξο (ολοζώντανο) και τη φαρέτρα γεμάτη από βέλη, κι άδειασε τις σαΐτες τις ταχείες αυτού μπροστά στα πόδια, μετά δε είπε στους μνηστήρες: «Τούτος μεν άθλος πια ο “άχραντος” (κι υπέρτατος) εξετελέσθη· τώρα για τη συνέχεια άλλο σκοπό, π’ ουδέποτ’ έβαλε άνδρας κανείς, “οψόμεθα’’, κι αν θα μου λάχει, και προσφέρει την ευχή σε μένα ο Απόλλων». Μ’ αυτό, και στον Αντίνοο κατηύθυνε το βέλος το πικρό. Εκείνη τη στιγμή αυτός ποτήρι ‘‘όμορφο” έμελλε να σηκώσει, χρυσό αμφί με σύμμετρα αφτιά, και δη (εκείνη τη στιγμή) ταχτοποιούσε με τα χέρια, ώστε τον οίνο για να πιει, και για αυτόν ο φόνος μες στην ψυχή καθόλου δεν είχε γίνει αντιληπτός, ποιος και να φανταζότανε μες στους συνδαιτυμόνες μονάχος (άνδρας) σε πολλούς, ας ήταν και πιο δυνατός, να επιχειρούσε θάνατο γι’ αυτούς και το κακό και μαύρο ριζικό; Και (διακόπτοντας - ανάσχεση) αυτόν ο Οδυσσεύς σημάδεψε με τη σαΐτα στο λαιμό, αντίκρυ δε απ’ τον αυχένα απαλό διήλθε η αιχμή. “Εκλίθη και κακάρωσε”, κι από τα χέρια έπεσε το δέπας “βεβλημένου” (απ’ τη βολή), κι αυτοστιγμής ανέβηκε παχύ αυλάκι αίμα στα ρουθούνια αίματος από άνθρωπο. Γοργά από ’κει και το τραπέζι χτυπώντας έσπρωξε με πόδι, χύθηκαν τα εδέσματα· σκόρπισε από ’κει· και το ψωμί και κρέατα μολύνονταν ψητά. Κι αυτοί μαζεύτηκαν (εφώναζαν ομού) μνηστήρες μες στις σάλες, όπως τον άνδρα είδαν τον πεσόντα, κι απ’ τα θρονιά σηκώθηκαν μέσα στη σάλα ταραγμένοι, ψάχνοντας - ατενίζοντας παντού τους τοίχους τους καλούς τους δομημένους· αλλά δεν ήτανε ασπίδα πουθενά ούτε “γενναίο” δόρυ για ν’ αρπάξουν. Και έβριζαν τον Οδυσσέα με λόγια που ‘σταζαν χολή: «Ξένε, κακώς με τόξο άνδρες σημαδεύεις. Καθόλου άθλους τώρα πια άλλους δεν θ’ αντικρύσεις, τώρα μ’ αυτό δικός σου ‘‘επικρέμεται’’ ο όλεθρος γιατ’ ήδη τώρα σκότωσες και άνθρωπο, που μέγας άριστος στους νέους της Ιθάκης· γι’ αυτό εδώ εσέναν-ε οι γύπες θα σε φάνε». Εσκάρωνε καθένας άνδρας, νομίζαν επειδή (το έκανε) μη θέλοντας τον άνδρα να σκοτώσει (κατά λάθος)· νήπιοι όμως δεν εννόησαν αυτό, πως και για όλους του όλεθρου ο βρόγχος πάνω ακουμπούσε σε αυτούς. Και είπε προς αυτούς έτσι κοιτάζοντας λοξά σκεφτόμενος πολύ ο Οδυσσεύς: «(Παλιό-)σκυλα, δεν λογαριάζατε εμέ στο σπίτι υπότροπος να φτάσω, ‘‘απόδημος στους Τρώες”, γι’ αυτό μου καταστρέφετε τον οίκο, με παρακόρες και γυναίκες στο πλάι τους κοιμάστε με τη βία, του ίδιου που και ζω προτείνετε μνηστεία στη γυναίκα, ούτε θεούς φοβούμενοι, αυτοί όπου κατέχουνε διάπλατο ουρανό, ούτε καμία (αν) θα γενεί νέμεση των ανθρώπων για το μέλλον. Και τώρα σ’ όλους σας του όλεθρου ο βρόγχος ‘‘επικρέμεται’’». Ως είπε, αυτούς δε πάντες το λοιπόν χλωρό κατέλαβε το δέος. Ατένιζε δε έκαστος, απ’ όπου να ξεφύγει όλεθρο αναπόφευκτο. Ευρύμαχος δε μόνος προς αυτόν είπε για ν’ απαντήσει: «Αν ήδη (είσαι) μεν ο Οδυσσεύς που ήλθε ο Ιθακήσιος, σωστά μεν είπες τούτα, τα όσα ρεζιλίκια επράξανε οι Αχαιοί, πολλά μεν μες στα μέγαρα ατάσθαλα, πολλά δε στον αγρό. Αλλά αυτός μεν ήδη κείται, αυτός που “φέρεται” ως αίτιος των πάντων, Αντίνοος· γιατί αυτός τα έργα επινόησε ετούτα όχι και τόσο για του γάμου την ανάγκη ούτε καθόλου από οίστρο, μα άλλα είχε στο μυαλό, που ο γιος του Κρόνου δεν επέτρεψε να γίνουν, ώστε να βασιλεύσει στον καλό-χτισμένο δήμο της Ιθάκης ο ίδιος, γι’ αυτό καρτέρι στήνοντας ήθελε να σκοτώσει το παιδί σου. Όμως τώρα ο μεν έχει “κριθεί” από τη μοίρα, συ δε δείξε φειδώ για τους λαούς σου. Τότε εμείς οπίσω συγκεντρώνοντας εντός του δήμου (επανορθώσεις) όσα έχουν πιωθεί και φαγωθεί μέσα στ’ ανάκτορα, φέρνοντας κατ’ εκτίμησην εικοσαπλάσια καθένας (σαν είκοσι βοδιών), χαλκόν μα και χρυσόν θα αποδώσουμε, ωσότου η “καρδούλα” σου θα νιώσει αγαλλίαση. Μα πριν μη χολοσκάς με κάθε τι το μισητό». Και είπε προς αυτόν έτσι κοιτάζοντας λοξά σκεφτόμενος πολύ ο Οδυσσεύς: «Ευρύμαχε, ούτ’ αν πατρώια τα πάντα μου αποδώσετε, και όσα είναι τώρα σε εσάς και άλλα αν επιθυμείτε απ’ αλλού, ούτε κι ακόμα έτσι το φονικό δεν θ’ άφηνε τα χέρια τα δικά μας, πριν όλη την υπέρβαση μνηστήρες την πληρώσουν. Τώρα εναπόκειται σ’ εσάς ή να αντισταθείτε ή να “το βάλετε στα πόδια”, κι αν κάποιος θάνατο ξεφύγει και τη μοίρα· αλλά φαντάζομαι κανείς δεν θ’ αποφύγει το σκληρό τον όλεθρο (τον ξαφνικό)». Ως τό ’πε, κι επί τούτου ελύθηκαν τα γόνατα αυτών μαζί και φυλλοκάρδι. Κι εφώναξε σ’ αυτούς μετά Ευρύμαχος σαν δευτερολογία: «Ω φίλοι, επειδή δεν θ’ ανακόψει αυτός ο άνδρας ασυγκράτητα τα χέρια, αλλ’ από τη στιγμή που έλαβε καλό το τόξο σκαλιστό μαζί με τη φαρέτρα από κατώφλι σκαλιστό πρόκειται να στοχεύει, ώσπου και πάντες απ’ εμάς κατασκοτώσει· αλλά ας θυμηθούμε τη “χαρά της αρετής”. Και τραβήξτε τα σπαθιά και σηκώστε (σαν ασπίδες) τα τραπέζια εναντίον των βολών του γρήγορου θανάτου· κι οι πάντες δε σ’ αυτόν να επιπέσουμε αθρόοι, για να απωθήσουμε αυτόν απ’ το κατώφλι κι απ’ τις θύρες, και περιέλθουμε στην πόλη, τότε πολύ γοργά και θα εγένετο βουή· και τότε ο άνδρας τάχιστα αυτός για ύστατη φορά τώρα θε να τοξεύει». Έτσι όπως εφώναζε ετράβηξε το “φάσγανο” τ’ οξύ, από χαλκό, το κοφτερό κι από τις δύο τις μεριές, και σάλταρε επάνω σε αυτόν με μία άγρια ιαχή. Όμως ακαριαία ‘‘δίος’’ Οδυσσεύς σε ετοιμότητα ρίχνοντας τη σαΐτα προσέβαλε το στήθος στο μαστό, και έμπηξε το βέλος το γοργό στο ήπαρ εκεινού. Κι έτσι από το χέρι “φάσγανο” έπεσε χαμαί, και τρεκλίζοντας γύρω απ’ το τραπέζι κατέπεσε στα δύο διπλωμένος, έριξε τα εδέσματα σκόρπισε απ’ εκεί κι ένα διπλό ποτήρι (ιερό). Και ο οποίος έπεσε με μέτωπο στη γη με την ψυχή να υποφέρει, ενώ τον θρόνο με τα πόδια και τα δυο ετίναξε λακτίζοντας... και σκοτεινιά εχύθηκε στα μάτια από ψηλά. Ο δε Αμφίνομος πετάχτηκε στον ένδοξο Οδυσσέα (μεγαλόφρονα) εμπρός (ενώπιον) με φόρα, και τράβηξε το φάσγανο τ’ οξύ, αν πως από αυτό θα έφτανε στις θύρες. Μα τελικά τον σκότωσε Τηλέμαχος ρίχνοντας με το χάλκινο το δόρυ από πίσω ανάμεσα στους ώμους, διήλθε δε και βγήκε απ’ τα στήθια κι έκανε γδούπο πέφτοντας, και χτύπησε στη γη μ’ όλο το μέτωπο. Ο δε Τηλέμαχος επήδηξε μακριά, εγκαταλείποντας το δόρυ το μακρύ αυτού μες στον Αμφίνομο· διότι ‘‘περικύκλωσε’’ ο φόβος, μήπως κανείς των Αχαιών όπως θα τράβαγε το δόρυ το μακρύ ή θα (τον) χτύπαγε ορμώντας με σπαθί ή όπως είχε σκύψει πρηνηδόν. Άρχισε δε να τρέχει, και γρήγορα πολύ έφτασε στον αγαπημένο τον πατέρα, κι “ιστάμενος” κοντά είπε με λόγια φτερωτά: «Πατέρα, επί τούτου θα φέρω καμιά ασπίδα και δυο δόρατα και κράνος όλο από χαλκό, επάνω στους κροτάφους να στεριώνει, πηγαίνοντας κι ο ίδιος θε να αρματωθώ, θα δώσω δε και στο χοιροβοσκό και στο βουκόλο άλλα· γιατί καλύτερο κανείς ν’ αρματωθεί». Κι απαντώντας προς αυτόν είπε με περίσσια σκέψη Οδυσσεύς: «Προσκόμισε τρεχάτος, έως για μένα φτάσουνε ν’ αμύνομαι τα βέλη· μη με μετακινήσουν απ’ τις θύρες μια που ‘μαι μοναχός». Σαν το ‘πε κι ο Τηλέμαχος επείθετο απ’ τον αγαπημένο του πατέρα, και προς το θάλαμο εκίνησε να πάει, όπου εκεί εκείτοντο τα άρματα τα ένδοξα. Απ’ όπου έξω τράβηξε και τέσσερις ασπίδες, και δόρατα οκτώ και περικεφαλαίες (άλλες) τέσσερις με χάλκινη επένδυση δασύ λοφίο από ίππο· και φέρνοντας προχώρησε, πολύ ταχέως κι έφτασε εις τον αγαπημένο του πατέρα και πρώτιστα ο ίδιος έντυσε το σώμα γύρω με χαλκό, έτσι και κάπως έτσι οι δύο μπιστικοί φορέσανε τα όπλα τα σπουδαία, σταθήκαν δε κι από τα δυο στον Οδυσσέα έμπειρο με τον ποικίλο νου. Έτσι που βέβαια, όσο γι’ αυτόν-α μεν ήταν σαΐτες για να μάχεται τόσο και έναν διαρκώς απ’ τους μνηστήρες βέβαια στο σπίτι έριχνε σημαδεύοντας, κι εκείνοι έπεφταν κοντά ο ένας με τον άλλο σωρηδόν. Ύστερα αφού τελειώσανε τα βέλη του άνακτα τοξεύοντος, τόξο μεν προς την κολόνα του μεγάρου ευσταθούς έγειρε να σταθεί, στον τοίχο ‘‘για να φαίνεται ενώπιον παντού’’, κι ο ίδιος πέρασε γύρω στους ώμους ασπίδα τετραπλής επίστρωσης (για προστασία), κι επάνω στο κρανίο το περήφανο την περικεφαλαία έθεσε καλοφτιαγμένη, με αλογοουρά, το δε λοφίο σειότανε “δεινόν” από ’κει πάνω· και σήκωσε δυο δόρατα γενναία, μ’ αιχμή από χαλκό. Μα κάποιο παραπόρτι υπήρχε στον καλόχτιστο τον τοίχο, και δίπλα στο κατώφλι άκρη-άκρη τού με καλή ευστάθεια μεγάρου ήταν διάδρομος κρυφός, και σκέπαζαν σανίδες καλά στερεωμένες. Αυτήν ο Οδυσσέας διέταξε χοιροβοσκό ευλογημένο να προσέξει (και να φράξει) στεκόμενος κοντά σ’ αυτήν· μία και μόνη γίνεται σημείο για εφόρμηση. Ο δε Αγέλαος είπε μετά στους άλλους, κουβέντα μία επί τούτου για τους πάντες «Φίλοι, κανείς δεν θ’ ανεβεί πάνω στο παραπόρτι και για να πει στον κόσμο, και για να γίνει γρήγορα βουή; Και τότε ο άνδρας τάχιστα αυτός για ύστατη φορά τώρα θε να τοξεύει». Κι αμέσως προς αυτόν είπε Μελάνθιος, τσομπάνης για τα γίδια: «Επ’ ουδενί δεν γίνεται θεόθρεφτε Αγέλαε· διότι ολοφάνερα κοντά αυλής τα όμορφα θυρόφυλλα, και το κρυφό το πέρασμα πανδύσκολο· ακόμα κι ένας άνδρας άπαντες συγκρατεί, αρκεί να είναι γυμνασμένος. Αλλ’ άντε, για εσάς θα προσκομίσω άρματα για να θωρακιστείτε από το θάλαμο· γιατί πιστεύω, πως εντός, και όχι κάπου αλλού κατέκρυψαν τα άρματα ο Οδυσσεύς και ο υιός ‘‘υπάκουος με σέβας’’». Αφού έτσι είπε ο Μελάνθιος ανέβαινε αιγών γιδοβοσκός στου Οδυσσέα τους θαλάμους εντός των “χαραμάδων” του μεγάρου απ’ όπου τράβηξε εκτός μεν δώδεκα ασπίδες, και άλλα τόσα δόρατα τόσες και περικεφαλαίες με επένδυση χαλκού δασύτριχες με χαίτη από ίππο· και κίνησε να πάει, και φέρνοντας πολύ γοργά έδωκε στους μνηστήρες. Και τότε λύθηκαν τα γόνατα του Οδυσσέα μαζί και φυλλοκάρδι, ως είδε άρματα περιβαλλόμενους και μες στα χέρια δόρατα μακρά όπως τινάξουν· και μέγα έργο φαίνετο σ’ αυτόν. Κι ευθύς προς τον Τηλέμαχο είπ’ έπεα πτερόεντα (σα λόγια πεταχτά): «Τηλέμαχε, μάλλον αυτό κάποια των γυναικών εντός των ανακτόρων θέλει να προκαλέσει άσχημο πόλεμο (ενάντια) σ’ εμάς τους δύο, ή και ο Μελανθεύς». Κι αυθόρμητα σ’ αυτόν απάντησε Τηλέμαχος στα σοβαρά (συγκινημένος): «Ώρε πατέρα, ασφαλώς εγώ ο ίδιος λάθεψα σ’ ετούτο, ούτε κανένας άλλος αίτιος, αυτός που την επιμελώς θύρα αμπαρωμένη του θαλάμου ξεκλείδωτη παράτησα· κι ήταν από αυτούς (κάποιος) σκοπός πολύ καλός. Αλλά, ευλογημένε Εύμαιε πετάξου, μπροστά στου θάλαμου τη θύρα μπες (και φράξε) και διαπίστωσε, αν είναι κάποια απ’ τις γυναίκες, που οργανώνει αυτά, ή ο υιός του Δόλιου ο Μελανθεύς, αυτόν υποψιάζομαι (εγώ)». Όπως γι’ αυτό τέτοια αφ’ ενός αγόρευαν ο ένας με τον άλλο (μεταξύ τους)· Μελάνθιος αιγών γιδοβοσκός πήγε ξανά στο θάλαμο άρματα όμορφα να φέρει· κι εννόησε χοιροβοσκός ευλογημένος, και προς τον Οδυσσέα ευθύς εφώναξ’ όπως ήτανε εγγύς: «Λαερτιάδη πολυμήχανε Οδυσσεύ μιας θεϊκής καταγωγής, κείνος ακατονόμαστος ο άνθρωπος εντέλει, αυτόν που υποψιαζόμαστε οι ίδιοι, πηγαίνει προς το θάλαμο. Και να μου πεις εσύ “μα την αλήθεια” (τι να κάνω) ή να αποτελειώσω (σκοτώνοντας) αυτόν, -ε ρε και θα γινόμουνα υπέρτερος- ή να σ’ τον φέρω εδώ, για να πληρώσει υπερβάσεις (κι αμαρτίες) τις πολλές, όσες “ετελετούργησε” (σχεδίασε και σκάρωσε) μες στον δικό σου οίκο». Κι απαντώντας προς αυτόν είπε με σκέψη περισσή ο Οδυσσέας: «Εγώ και ο Τηλέμαχος έτσι (μ’ αυτόν τον τρόπο) μνηστήρες τους αγέρωχους εντός θα συγκρατήσουμε των ανακτόρων όσες κι αν καταβάλουνε προσπάθειες· ενώ εσείς οι δυο αφού γυρίσετε πίσω τους πόδες και τα χέρια από πάνω στον θάλαμο να πεταχτεί, και να δεθεί πιστάγγωνα (γυμνός) απ’ τις σανίδες, περάστε δ’ εξ αυτού πλεχτή τριχιά τραβήξτε πάνω στην ψηλή κολόνα και κρεμάστε απ’ τους δοκούς, ώστε ενώ θα είναι ακόμα ζωντανός να πάσχει άλγη χαλεπά». Και όπως έλεγε, έτσι κι ακούσαν και επείθοντο και με το παραπάνω σε αυτόν, και για το θάλαμο κινήσαν, και τσάκωσαν αυτόν όπως ευρίσκετο εντός. Ήτοι ο μεν στο βάθος του θαλάμου αρματωσιές διερευνούσε, ενώ αυτοί οι δύο περιμένοντες σταθήκαν εκατέρωθεν στης πόρτας τις κολόνες. Την ώρα που διάβαινε Μελάνθιος κατώφλι, αιγών γιδοβοσκός, φέρνοντας με το ένα χέρι αφ’ ενός όμορφο κράνος τρύφαλο, με τ’ άλλο αφ’ ετέρου ευρεία ασπίδα τιμημένη, πασπαλισμένη (όμως) από μούχλα, του ήρωα Λαέρτη, αυτήν-ε που ζωνότανε σαν ήταν παλικάρι· που ήδη πια βεβαίως έκειτο από τότε, οι δε ραφές είχαν λυθεί απ’ τους ιμάντες· τότ’ έπεσαν επάνω σε αυτόν οι δυο και πιάσανε και μέσα τον τραβάνε απ’ τα μαλλιά, έριξαν δε κατάχαμα στο δάπεδο με μια καρδιά που πήγαινε να σπάσει, και χέρια πόδια έδεσαν μαζί σ’ ένα δεσμό που λιώνει την ψυχή, “τα μάλα” καλοστρέψαντες από ’να γύρω-γύρω πέρα ως πέρα, όπως διέταξε ο γιος Λαέρτη, πολύπαθος (πολυτάλαντος) ο Οδυσσεύς ευλογημένος περάσαν δε εξ αυτού πλεχτή τριχιά οι δυο τραβήξαν πάνω στην κολώνα την ψηλή κι απ’ τους δοκούς κρεμάσαν. Και επί πλέον προς αυτόν είπες για να μειώσεις, Εύμαιε χοιροβοσκέ: «Και τώρα πια, Μελάνθιε, (άγρυπνος) θα “παρα”-φυλάξεις (σα σκοπός) όλη τη νύχτα ξαπλωμένος σε κρεβάτι μαλακό, όπως αρμόζει σε εσέ· ούτε εσένα το ξημέρωμα βεβαίως απ’ τις ροές τ’ Ωκεανού θα λησμονήσει όπως θα επανέρχεται στο θρόνο τον χρυσό, ώστε να μεταφέρεις εις τους μνηστήρες γίδες για να καταπιαστούν στ’ ανάκτορο με τη “δεξίωση”». Κι όπως ο ένας μεν αφέθηκε μετά εξαρτημένος σε δεσμά ασφυκτικά, έτσι κι οι άλλοι δυο αρματωμένοι ως τα νύχια αφού ’κλεισαν τη θύρα (μια σκέψη) φαεινή, στον έμπειρο προχώρησαν τον Οδυσσέα με νου που βγάζει σκέψεις που ποικίλουν. Όπου “πνέοντες μένεα” έδωσαν το παρόν, κι αυτοί επάνω στο κατώφλι τέσσερις, οι άλλοι δε εντός των ανακτόρων πολλοί και διαλεχτοί· κι επήλθε σε αυτούς κοντά η θυγατέρα του Διός η Αθηνά στον Μέντορα και μοιάζοντας σ’ εμφάνιση και σε φωνή συγχρόνως. Αυτήν δε Οδυσσεύς χάρηκε όπως είδε και είπε μια κουβέντα: «Βόηθα, γενναίε Μέντορα, κι αγαπημένο φίλο σου θυμήσου, που σου θυσίαζα καλά· κι εσύ μ’ εμέ στην ίδια ηλικία». Είπε πιστεύοντας πως είναι η Αθηνά σωτήρας του λαού. Όμως μνηστήρες απ’ την άλλη εφώναζαν ομού μες στο παλάτι. Αυτήν πρώτος βεβαίως επέπληξε Αγέλαος ο γιος του Δαμαστόρου: «Μη, Μέντορα, σε παρασύρει με λόγια ο Οδυσσεύς να πολεμάς μνηστήρες, και να αμύνεσαι μαζί μ’ αυτόν. Διότι βέβαια αυτό που είν’ μες στο δικό μας το μυαλό νομίζω πως θα γίνει· κι όταν σκοτώσουμε αυτούς, πατέρα και υιό, μαζί μ’ αυτούς κι εσύ έπειτα θα χαθείς, (μ’) αυτά που προσδοκάς να γίνουν στο παλάτι... θα χάσεις και το κράτος σου (θα φας την κεφαλή σου). Αφού βεβαίως τ’ αφαιρέσουμε από σας με βία με χαλκό, όσα σ’ ανήκουν κτήματα, τα δώθε και τα κείθε (εντός και τα εκτός) δικά σου θα ενώσουμε μ’ αυτά του Οδυσσέα· ούτε τους γιους θ’ αφήσουμε να ζουν μες στα παλάτια, ούτε τις θυγατέρες, ούτε γυναίκα σεβαστή κάτω στην πόλη της Ιθάκης να γυρίζει». Σαν το ’πε, κι η Αθηνά χολώθηκε ακόμα πιο πολύ, επέπληξε τον Οδυσσέα δε με λόγια που πονούν «Καθόλου βέβαια για σένα, Οδυσσεύς, το μένος σταθερό ούτε και κάποια ανδρεία όπως όταν για την Ελένη με τα χέρια τα λευκά (“τ’ αθώα” και τα καθαρά) από καλή γενιά εννέα έτη “σκοτωνόσουν” με τους Τρώες αδιάκοπα χωρίς σταματημό, κι εξόντωσες άνδρες πολλούς με φανερή ωμότητα, και με δική σου σκέψη (τελικά) αλώθηκε του Πρίαμου η πόλη η πλατύδρομη. Πώς τώρα πια, όταν σε δήμο βέβαια δικό σου και σε περιουσία φτάνεις, ενώπιον μνηστήρων εκλιπαρείς (και κλαίγεσαι) ενώ είσαι γενναίος; Αλλ’ άντε δεύρο, “κανακάρη”, στάσου κοντά σ’ εμέ και ίδε έργο, για να ιδείς, ποιος για εσέ ανάμεσα σε άνδρες εχθρικούς ο Μέντωρ του Αλκίμου ο γιος στο να ανταποδίδει ευεργεσίες». Μ’ αυτό, κι εκ των ουκ άνευ επιθυμούσε να προσδώσει νίκη με ανδρεία δανεικιά, αλλά μ’ αυτόν τον τρόπο δοκίμαζε και σθένος και ανδρεία και Οδυσσέα αφ’ ενός και γιου καμαρωμένου αφ’ ετέρου (με σκοπό να δοξαστεί). Η ίδια δε επάνω στου μέγαρου το μέλαθρο το καπνισμένο (της στέγης τους ξυλοδοκούς) κάθησε ανεβαίνοντας σα χελιδόνι (να βλέπει) απ’ αντίκρυ. Παρότρυνε συγχρόνως τους μνηστήρες ο γιος του Δαμαστόρου ο Αγέλαος Ευρύνομος κι Αμφιμέδων κι ο Δημοπτόλεμος (επίσης) κι ο Πείσανδρος Πολυκτορίδης κι ο έμπειρος Πολύβος· διότι αυτοί στην αρετή απ’ τους μνηστήρες (όλους) ήταν εξόχως άριστοι, όσοι ακόμα ζούσανε κι εμάχοντο περί ψυχής (να βγούνε ζωντανοί)· ενώ τους άλλους ήδη εδάμασε το τόξο και τα βέλη τα πυκνά. Κι είπε μετά σ’ αυτούς Αγέλαος, λόγο στους πάντες για να πει κι επισημάνει: «Φίλοι, όπου νά ‘ναι τα χέρια τ’ άπιαστα αυτά ο άνδρας θα μαζέψει· κι ήδη γι’ αυτόν ο Μέντορας αφού μεν είπε απέβη προστάγματα κενά, κι οι ίδιοι απομένουν μοναχοί στις μπροστινές τις θύρες. Γι’ αυτό οι πάντες τώρα τα δόρατα μακρά ο ένας μετά τον άλλο μην τ’ αφήνετε, αλλά αντείτε εκεί πρώτα οι έξι ακοντίστε, ε κι από κάπου ο Ζευς ας δώσει τον Οδυσσέα να κτυπήσετε και να αδράξετε τιμή. Όσο όμως για τους άλλους φροντίδα δεν χρειάζεται, αφότου πέσει βέβαια αυτός». Ως είπε, κι έτσι οι πάντες ακόντισαν σ’ αυτόν, όπως ζητούσε, παίρνοντας φόρα· όμως τα πάντα αυτά έκανε η Αθηνά να φεύγουνε χαμένα. Άλλος μεν από αυτούς την κολόνα (κεντρική) του μεγάρου ευσταθούς να σημαδεύει, άλλος δε τη θύρα σφραγιστή πυκνό-συναρμοσμένη· άλλου δε επί του τοίχου από μελιά έπεσε σα χάλκινο βαρίδι. Ύστερα αφ’ ότου (κι επειδή) τα δόρατα μνηστήρων ξεστρατίσαν, άρχισε τότε περιγράφοντας σ’ αυτούς ευλογημένος Οδυσσεύς βασανισμένος: «Ω φίλοι, ήδη κι εγώ θα έλεγα αφ’ ενός και για αυτό ήρθε η σειρά μας στον όμιλο μνηστήρων να ρίξουμε τ’ ακόντια, που οι οποίοι σχεδιάζουν εμάς να ρίξουνε ξανά στην πρότερη κακότητα (και θέλουν να σκοτώσουν)». Ως είπε, κι επί τόπου οι πάντες ακοντίσαν στη συνέχεια τα αιχμηρά τα δόρατα απέναντι με στόχο (και σημάδι). Δημοπτόλεμο από τη μία ο Οδυσσεύς, από την άλλη Ευρυάδη ο Τηλέμαχος, ο δε χοιροβοσκός τον Έλατο, Πείσανδρο δε παρόμοια εξόντωσε ο άνδρας ο βουκόλος ο επιβλέπων των βοδιών. Κι οι πάντες έπειτα απ’ αυτό φάγανε χώμα κατά γη - δαγκάσαν άφθονες (τις πέτρες), και οι μνηστήρες αποχώρησαν στο βάθος του μεγάρου... ...Κι επέπεσαν οι άλλοι μετά, κι αφαίρεσαν τ’ ακόντια απ’ τους νεκρούς. Ακόμα μια φορά μνηστήρες ακοντίσαν δόρατα αιχμηρά παίρνοντας φόρα· όμως πολλά από αυτά έκανε η Αθηνά να φεύγουνε χαμένα. Άλλος μεν από αυτούς την κολόνα (κεντρική) του μεγάρου ευσταθούς να σημαδεύει, άλλος δε τη θύρα σφραγιστή πυκνοσυναρμοσμένη· άλλου δε επί του τοίχου από μελιά έπεσε σα χάλκινο βαρίδι. Ο Αμφιμέδων όμως πέτυχε στο χέρι τον Τηλέμαχο επάνω στον καρπό επιπολαίως, έσκισε δε το πάνω δέρμα ο χαλκός. Κτήσιππος δε τον Εύμαιο επάνω απ’ την ασπίδα με το δόρυ το μακρύ “γρατζούνισε” τον ώμο· και όπως υπερίπτατο αυτό, έπεσε και διαλύθηκε. Και στη συνέχεια αυτοί οι γύρω απ’ τον έμπειρο με την ποικίλη σκέψη Οδυσσέα εις των μνηστήρων όμιλο ακόντισαν τα δόρατα τα αιχμηρά. Όπου μετά τον Ευρυδάμαντα σημάδεψε ο Οδυσσεύς ο πορθητής, ενώ τον Αμφιμέδοντα Τηλέμαχος, Πόλυβο δε χοιροβοσκός· κι έπειτα έτσι Κτήσιππο άνδρας βουκόλος επιβλέπων των βοδιών έβαλε σημαδεύοντας στο στήθος, και είπε επευχόμενος σ’ αυτόν: «Ω Πολυθερσεΐδη π’ αγαπάς το να μειώνεις, ουδέποτε ξανά από τώρα παρασυρμένος από άγνοια θα λες μεγάλο λόγο, αλλά εις τους θεούς άφησε νά ’χουν λόγο, σ’ ετούτο επειδή είναι ανώτεροι πολύ. Να τούτο το αντίδωρο (εκείνου) του ποδιού, που κάποτε προσέφερες στον Οδυσσέα ευσεβή την ώρα που ζητιάνευε -αλήτης- στο παλάτι». Αυτά (είπε) των βοδιών πού ‘χουνε κέρατα σαν έλικες βουκόλος· ύστερα Οδυσσεύς Δαμαστορίδη κτύπησε μ’ ακόντιο μακρύ εκ του συστάδην. Ο δε Τηλέμαχος εκτύπησε Ευηνορίδη Λειώκριτο κάτω απ’ τα παΐδια στο κουφάρι με το δόρυ, διαπερνώντας πέρα ως πέρα το χαλκό· πρηνής δε και ριπίστηκε, κι ‘‘έφαγε χώμα’’ με το μέτωπο φαρδιά-πλατιά πεσμένος. Τότε λοιπόν η Αθηνά σήκωσε θόλο στους θνητούς θανατηφόρο ψηλά απ’ την οροφή· κι αυτών πτοήθηκαν οι φρένες. Και σκόρπισαν ετούτοι (φοβισμένοι) ανάκατα στο μέγαρο ως βόδια της αγέλης· και τις οποίες (αγελάδες) που πετάχτηκαν εδόνησε διάχυτος ο οίστρος μες στον καιρό της άνοιξης, όταν και φαίνονται μεγάλες οι ημέρες. Οι άλλοι δε όπως οι γύπες με τα νύχια τα γαμψά - τα χείλη σαν αγκύλη ερχόμενοι από τα όρη (ατενίζουν κι) επιπίπτουν στα πτηνά· και τα οποία σπεύδουνε να πέσουν “σύννεφο” στην πεδιάδα (ζαρωμένα απ’ το φόβο), εκείνοι όμως και αρπάζουνε αυτά όπως με φόρα επιπίπτουν, και ουδεμία γενναιότης γίνεται ούτε φυγή, χαίρονται (καμαρώνοντας) κι οι άνδρες το κυνήγι· (και) κάπως έτσι τούτοι τους μνηστήρες κυνηγώντας μες στη σάλα χτυπάγανε ολόγυρα επί τροχάδην· κι αχός από αυτούς βαρύς ξεσηκωνόταν όπως χτυπιούνταν τα κεφάλια, κι ολόγυρα το δάπεδο σκεπάστηκε με αίμα. Και πέφτοντας μπροστά στον Οδυσσέα ο Λειώδης αγκάλιασε τα γόνατα, κι εκλιπαρώντας προς αυτόν είπ’ έπεα πτερόεντα (με λόγια φτερωτά): «Πέφτω στα γόνατά σου, Οδυσσεύ, σεβάσου με κι εσύ κι ελέησόν με· διότι διατείνομαι ποτέ καμιά των γυναικών εντός των ανακτόρων δεν ήταν κάτι για να πει ατάσθαλο να έχω κάνει, αλλά και άλλους πίεζα μνηστήρες για να πάψουν, όποιος βέβαια τέτοια θά ’θελε να κάνει. Αλλά δεν πείθονταν σ’ εμέ απ’ το κακό τα χέρια να απέχουν· γι’ αυτό και με ατασθαλίες το τέλος επονείδιστο επέσπευσαν. Ύστερα εγώ μαζί μ’ αυτούς οιωνοσκόπος (ενώ ήμουν) θυσιών και μη εκτελεστής θα κείτομαι (νεκρός), μια που δεν είναι χάρις για τις ευεργεσίες πού ’χω κάνει». Και τότε προς αυτόν κοιτάζοντας λοξά είπε με το πολύπλοκο μυαλό ο Οδυσσέας: «Κι αν το λοιπόν μαζί μ’ αυτούς υποστηρίζεις ότι είσ’ οιωνοσκόπος θυσιών, πολλάκις να προσεύχεσαι το μέλλον να σε βρει μες στο παλάτι μ’ εμένα μακριά το τέλος για το νόστο να γενεί γλυκά-γλυκά, για σε κι η σύζυγος αγαπημένη, να κάνεις και σπονδή και να σου κάνει και παιδιά. Γι’ αυτό δεν θα μπορέσεις βέβαια να αποφύγεις το θάνατο τον αλγεινό». Σαν αποφώνησε εγράπωσε λοιπόν ξίφος με χέρι στιβαρό που ήταν πεταμένο, αυτό που ο Αγέλαος πέταξε καταγής σαν έπεφτε νεκρός· μ’ αυτό αυτόν βεβαίως εκτύπησε στη μέση του αυχένα. Κι έτσι λοιπόν καθώς μιλούσε έπεσε και αναμίχθηκε με σκόνες το κεφάλι του. Όμως κι ο γιος του Τέρπη ο αοιδός εγλύτωνε (μέχρι στιγμής) τη μαύρη μοίρα ο Φήμιος, αυτός που τραγουδούσε στους μνηστήρες απ’ ανάγκη. Στάθηκε δε κρατώντας τη γλυκιά τη φόρμιγγα στα χέρια κοντά στο παραπόρτι· κλωθογυρνούσε διχασμένος στο μυαλό ή να πηδήξει έξω από το μέγαρο προς του Διός μεγάλου το βωμό ερκείου (στην περίφραξη) να κάτσει όπου ήτανε φτιαγμένος, εκεί όπου πολλά Λαέρτης κι Οδυσσεύς βοδιών επάνω εκαιγαν κομμάτια (προσφορών), ή αν θα πέσει εκλιπαρών στα γόνατα πηγαίνοντας κοντά στον Οδυσσέα. Έτσι και που γι’ αυτόν εφάνηκε σκεφτόμενος πως είναι πιο καλό να ακουμπήσει γόνατα Λαερτιάδη Οδυσσέα. Ήτοι ακούμπησε στο πάτωμα φόρμιγγα τη γλυκιά ανάμεσα κρατήρα και του θρόνου τ’ ασημοκαρφωμένου, ο ίδιος δε κατόπιν πηγαίνοντας κοντά στον Οδυσσέα αγκάλιασε τα γόνατα κι εκλιπαρώντας προς αυτόν έλεγε έπεα πτερόεντα (σα λόγια φτερωτά): «Πέφτω στα γόνατά σου, Οδυσσεύ, σεβάσου με κι εσύ κι ελέησόν με. Για τούτο ’δω που αργότερα κατάρα θα γενεί, αν και (τολμήσεις) αοιδό να θανατώσεις, αυτός που άδω για θεούς και για ανθρώπους. Είμαι και αυτοδίδακτος, και ένας θεός μες στο μυαλό μου φαντασίες ενέπνευσε απ’ όλων των ειδών· φαίνομαι δε σ’ εσέ να μοιάζω κατά λάθος και ως θεός· μη με “χαλάς” λυπήσου με γι’ αυτό. Αυτά και ο Τηλέμαχος βέβαια θα τα έλεγε, τ’ αγαπημένο σου παιδί, πως στο παλάτι σου εγώ εκούσια ποτέ, ούτε γιατί μ’ αρέσει, γυρόφερνα με τους μνηστήρες ώστε να τραγουδώ στις δεξιώσεις, αλλά πολύ περσότεροι και δυνατοί -σπουδαίοι- τραβάγαν με το ζόρι». Όπως το είπε, κι άκουσε τα (λόγια) του Τηλέμαχος “με έμπνευση στιγμής”, κι ευθύς εφώναξε προς τον δικό του τον πατέρα που ήτανε εγγύς: «Κρατήσου, και καθόλου αυτόν αναίτιον πληγώσεις με το χάλκινο (το όπλο). Και Μέδοντα τον κήρυκα θα σώσουμε, που και για ’μένα πάντοτε μέσα στον οίκο το δικό μας εφρόντιζε σαν ήμουνα παιδί, αν ήδη δεν τον σκότωσε Φιλοίτιος ή ο χοιροβοσκός, ή βρέθηκε μπροστά σου την ώρα π’ ορυόσουνα μέσα εις το σαλόνι». Όπως το είπε, κι άκουσε τα (λόγια) αυτού ο Μέδων με σοβαρότητας επίγνωση· διότι έκειτο πεσμένος κάτω απ’ ένα θρόνο, και δέρμα γύρω είχε σκεπαστεί νεόγδαρτο βοδιού, σε μια προσπάθεια τη μαύρη μορί α να γλυτώσει. Κι ευθύς σηκώθηκε από το θρόνο κάτω, και του βοδιού τομάρι απομάκρυνε, κι έπειτα στον Τηλέμαχο πηγαίνοντας κοντά αγκάλιασε τα γόνατα, κι εκλιπαρώντας προς αυτόν έλεγε έπεα πτερόεντα (σα λόγια φτερωτά): «Ω φίλε, εγώ μεν είμαι εδώ δα· συ συγκρατήσου δε, και στον πατέρα ειπέ, μη με “διαλύσει” μ’ αιχμηρό (σπαθί) από χαλκό απ’ ένα ζήλο υπερβάλλοντα, απ’ τους μνηστήρες άνδρες ήδη χολωμένος, που του ρημάξανε μέσα στο μέγαρο τα πλούτη, νήπιοι δε καθόλου εσέ δεν σε τιμούσαν». Και προς αυτόν με ένα πρόσθετο μειδίαμα είπε ο Οδυσσεύς ο μυαλωμένος: «Πάρε θάρρος, επειδή αυτός προστάτεψε και έσωσε εσένα, ώστε ν’ αναγνωρίσεις μέσα στην ψυχή, και ύστερα σε άλλον να το πεις. Πως απ’ το έργο το κακό ευεργεσία περισσότερο ωφέλιμη. Αλλ’ εξελθόντες των μεγάρων καθίστε προς τη θύρα έξω από τον φόνο στην αυλή, κι εσύ κι ο φημισμένος αοιδός, ωσότου να φροντίσω εγώ μέσα στο κτήριο, αυτό που μού ’ναι χρέος». Όπως το είπε και αυτοί προχώρησαν οι δυο τους να βγούνε έξω απ’ το μέγαρο. Κι έτσι βεβαίως κάθισαν οι δυο προς του μεγάλου Δία το βωμό, ατενίζοντας προς όλες τις μεριές, ακόμα περιμένοντας το φόνο (τους κι) οι δύο· ατένιζε κι ο Οδυσσεύς στο χώρο το δικό του, εάν ακόμα κάποιος των ανδρών κρυβόταν ζωντανός, γλυτώνοντας τη μαύρη μοίρα. Κι είδε τους πάντες όλους μες στα αίματα και (βουτηγμένους μες στη) σκόνη πολλούς... πεσμένους, όπως και οι ιχθείς, που και οι αλιείς στον κοίλο τον αιγιαλό έξω από τη θάλασσα (της πόλης) ετράβηξαν με δίχτυ με πολλές οπές· και άπαντες εκεί τα κύματα ποθούντες της θαλάσσης επί της άμμου βρίσκονται χυμένοι· και αφενός από αυτούς αφαίρεσε ο ήλιος ο φαέθων την ψυχή· έτσι όπως οι μνηστήρες τότε ο ένας πά’ στον άλλο βρισκόντουσαν χυμένοι. Τότε πια είπε -πολυσύνθετο μυαλό- ο Οδυσσεύς προς τον Τηλέμαχο: «Τηλέμαχε, εάν (μπορείς) άντε και φώναξέ μου την Ευρύκλεια τροφό, ώστε ένα λόγο νά ’λεγα, αυτόν πού ’χει φωλιάσει στην ψυχή μου». Σαν τό ’πε κι ο Τηλέμαχος επείθετο εις τον αγαπημένο του πατέρα, κινήσας δε την θύρα είπε προς την Ευρύκλεια τροφό: «Δεύρο ορθώσου πια (και έλα ’δώ), γριά παλιάς γενιάς, αυτή που και των γυναικών προσωπικού είσαι σκοπός (και επιβλέπεις) μες στα δικά μας τα ανάκτορα. Πήγαινε· σε καλεί πατέρας ο δικός μου, ώστε να είπει κάτι τι». Έτσι όπως εφώναξε, κι εφώλιασε σ’ αυτήν ο λόγος στην καρδιά της, και άνοιξε τις θύρες των καλοκατοικημένων χώρων του μεγάρου, και κίνησε, ενώ Τηλέμαχος ηγείτο έμπροσθέν (της). Εύρεν τον Οδυσσέα έπειτα με τους νεκρούς τους σκοτωμένους στα αίματα και ματωμένη λάσπη μολυσμένο και ως λέοντα, και ο οποίος μόλις ένα βόδι οικόσιτο έχει φάει πηγαίνει (χορτασμένος)... κι έτσι όλο το στήθος κι οι παρειές αυτού κι από τις δύο τις μεριές φαίνονται ματωμένες, και φοβερός στα μάτια να τον δεις· όπως ο Οδυσσεύς είχε μολύνει τα πόδια και τα χέρια από πάνω. Κι όπως λοιπόν και τους νεκρούς μα και το άφθονο το αίμα αντελήφθη, πήγε να βάλει τις φωνές, τα τρομερά που είδε επειδή· αλλ’ Οδυσσεύς συγκράτησε και πριν αρχίσει (τη) σταμάτησε, και προς αυτήν φωνάζοντας είπ’ έπεα πτερόεντα (σα λόγια φτερωτά): «Με την ψυχή, γερόντισσα, χαίρε και συγκρατήσου μην αλαλάζεις· ούτ’ είναι όσιο μπροστά σε σκοτωμένους άνδρες να καυχιέσαι. Ετούτους δε εδάμασε η μοίρα των θεών και τ’ άθλια τα έργα· γιατί κανέναν δεν σεβόντουσαν απ’ τους ανθρώπους που πατούν πάνω στη γη, ούτε κακόν ούτε και διαλεχτόν, όποιος και αν αφίκετο σ’ αυτούς· για τις ατασθαλίες και γι’ αυτό το τέλος επονείδιστο επέσπευσαν. Αλλ’ άντε συ γυναίκες να μου απαριθμήσεις μες στο μέγαρο, κι αυτές που μ’ ατιμάζουνε κι αυτές που είν’ σεβαστικιές». Και είπε προς αυτόν μετά αγαπημένη η Ευρύκλεια τροφός: «Γι’ αυτό λοιπόν, τέκνον, εγώ “με νι και με το σίγμα” την αλήθεια θα ειπώ. Πενήντα είναι αυτές μέσα στ’ ανάκτορα οι γυναίκες προσωπικό· και σε αυτές διδάξαμε και να εργάζονται στις εργασίες και έρια να ξαίνουν και τη σκλαβιά να υπομένουν· δώδεκα εν συνόλω απ’ αυτές μες στην αναίδεια “βουτήχτηκαν”, ούτε τιμώντας με ούτε την ίδια αυτή την Πηνελόπη. Κι ενώ μεν ο Τηλέμαχος πρόκοψε τελευταία, ούτε η μητέρα σε αυτόν άφηνε να διατάζει επί των γυναικών απ’ το προσωπικό. Αλλ’ άντε αφού ανέβω εγώ στη “σιγαλιά των υπερώων” (τα υπερώα με κουρτίνες) θα είπω στη γυναίκα σου, για την οποία πρόσφερε κάποιος θεός τον ύπνο». Κι απαντώντας προς αυτήν είπε με ευρηματικότητα ο Οδυσσεύς: Ωγέ μη την ξυπνάς· αντίθετα ειπέ εσύ εις τις γυναίκες εδώ δα να ’ρθούν, αυτές που μέχρι πρότινος μηχανευόντουσαν τ’ ανείπωτα». Έτσι όπως είπε, κι η γριά πέρασε απ’ την άλλη τη μεριά του παλατιού πώς θα αναγγείλει στις γυναίκες και πού να έλθουν θα παρότρυνε. Ύστερα τον Τηλέμαχο γι’ αυτό και το βουκόλο μα και χοιροβοσκό αφού εκάλεσε κοντά (εισέτι) είπε προς κείνους λόγια πεταχτά: «Αρχίστε τώρα τους νεκρούς να μεταφέρετε και διατάξτε τις γυναίκες· αμέσως έπειτα πανέμορφους τους θρόνους και τραπέζια με το νερό και με τους σπόγγους με χίλιες τρύπες καθαρίσουν. Ύστερα αφού πια όλο το χώρο έχετε διακοσμήσει, τις δούλες αφού βγάλετε έξω απ’ το καλο-φτιαγμένο το ανάκτορο και μεταξύ του θόλου και του “άχραντου” τοιχίου της αυλής, με ξίφη κοφτερά να θανατώστε, κι ωσότου από όλες αφαιρέσετε ψυχές και χάσουνε (την εύνοια) της Αφροδίτης αυτήν-ε που ‘χανε προσφέρει στους μνηστήρες και που ενώνονταν λαθραία. Ως είπε, κι ήλθαν όλες μαζεμένες οι γυναίκες (κουνιστές και λυγιστές) θρηνώντας δυνατά μ’ ολοφυρμούς χύνοντας κάτω δάκρυ θαλερό. Πρώτα αφ’ ενός λοιπόν νεκρούς μετέφεραν που ήταν σκοτωμένοι κατά γης, κι απέθεταν κάτ’ από της αυλής την αίθουσα με την καλή τη μάντρα, στριμώχνοντας τον ένα με τον άλλο στο σωρό. Έδειχνε δε ο Οδυσσεύς πιέζοντας ο ίδιος επί τούτου, εκείνες δε μετέφεραν εκτός κι από ανάγκη. Αμέσως έπειτα πανέμορφους τους θρόνους και τραπέζια με το νερό και με τους σπόγγους με χίλιες τρύπες καθαρίσαν. Ύστερα ο Τηλέμαχος και ο βουκόλος μαζί και ο χοιροβοσκός το δάπεδο με σμυριδόπανα του συμπαγούς φτιαγμένου σαλονιού το ξύναν· και μεταφέρανε τα (ξύσματα) οι δούλες, και αποθέτανε κοντά στην πόρτα. Ύστερα αφού ολόκληρο έκαναν κόσμιο το μέγαρο διακοσμήσαν τις δούλες κι αφού βγάλαν έξω απ’ το καλό το μέγαρο το σταθερό, και μεταξύ του θόλου και του “άχραντου” τοιχίου της αυλής στριμώξανε σε στένωμα, όπου δεν ήταν δυνατόν να δραπετεύσουν από ‘κεί. Και ο Τηλέμαχος γι’ αυτές άρχισε ν’ αγορεύει σοβαρά (συγκινημένος): «Και δεν θα ήταν δυνατόν από το θάνατο του καθαρμού να στερήσουμε το μέσα αυτονών, που οι οποίες στη δική μου κεφαλή κατέχευαν το όνειδος (ντροπής) και στη μητέρα τη δική μου και στων μνηστήρων επλαγιάζαν το πλευρό». Και όπως είπε έτσι απ’ ένα πλοίο με την πλώρη κυανή το παλαμάρι δένοντας απ’ τον κίονα μεγάλη (σε απόσταση) εκτός ετύλιξε στο θόλο, δένοντας από ύψος, ώστε καμιάς τα πόδια να μη φτάνουνε στο χώμα. Κι ως όταν ή οι τσίχλες που κουνάνε τα πτερά ή έστω περιστέρια στο φράχτη εισορμούν, -και τούτο μες στο θάμνο έχει στηθεί-, διευθυνόμενες για το κατάλυμά τους, και στυγερό το κούρνιασμα τις υποδέχεται, όπως αυτές βεβαίως είχανε τα κεφάλια στη σειρά, και από όλες γύρω βρόγχοι ήσανε φριχτοί, όπως πεθάνουν δίχως οίκτο. Κι ώσπου να σβήσουν χτύπαγαν το πόδια σπαρταρώντας, καθόλου όμως για πολύ. Κι έβγαλαν το Μελάνθιο στο πρόθυρο και την αυλή κι από αυτόν τη μύτη και τ’ αφτιά μ’ αλύπητο χαλκό κόψαν και ξεριζώσαν και τ’ αρχίδια, ωμά να δώσουν στα σκυλιά, χέρια μαζί και πόδια απέκοπταν με μια μανία απ’ την ψυχή. Και έπειτα αυτοί απομακρύναν τη βρωμιά αφού πλυθήκανε σε χέρια και σε πόδια αποσυρθήκαν στο καθιστικό του Οδυσσέα, και το εγχείρημα ολοκληρώθηκε· κατόπιν βέβαια αυτός είπε προς την Ευρύκλεια τροφό αγαπημένη: «Θειάφι προσκόμισε, γριά, θεραπεία των κακών, και φέρε μου φωτιά, το μέγαρο για να θειαφίσω. Κι εσύ την Πηνελόπη να ‘ρθεί εδώ ξεσήκωσε συν τις αμφίπολες γυναίκες, και όλες τις κοπέλες παρότρυνε να κατεβούνε στο σαλόνι». Και είπε προς αυτόν μετά Ευρύκλεια τροφός αγαπημένη: «Ναι βέβαια αυτά, τα είπες, τέκνο μου, πολύ σωστά. Αλλ’ άντε θα σου φέρω και ενδύματα μια χλαίνη και χιτώνα, μη έτσι με τα ράκη τυλιγμένος τους ώμους τους ευρείς στέκεσαι μες στο μέγαρο· και πράγμα που θα ήτανε αντιπαθητικό». Και απαντώντας προς αυτήν είπε ο Οδυσσεύς με πολυσύνθετο μυαλό: «Πυρ τώρα πρώτιστο για ‘μέ μέσα στο μέγαρο ας γίνει». Όπως τα είπε, κι ούτε αγαπημένη απειθάρχησε Ευρύκλεια τροφός, κι έτσι έφερε φωτιά και θειάφι· ύστερα Οδυσσεύς καλά εθειάφισε σε όλες τις μεριές και μέγαρο σαλόνι και αυλή. Κι απέβη ύστερα η γριά για όμορφα τα δώματα του Οδυσσέα στη γυναίκα αναγγέλλουσα και παροτρύνουσα να έλθει· και βγήκαν απ’ το μέγαρο οι άλλες κρατώντας με το χέρι μια λαμπάδα. Και στη συνέχεια αυτές χυθήκανε ολόγυρα κι ασπάζονταν τον Οδυσσέα, και φίλαγαν μ’ αγάπη το κεφάλι και τους ώμους σφίγγοντας και τα χέρια· και τον παρέσυρε κι αυτόν ένα γλυκό μεράκι κλαυθμού και αναστεναγμού, γιατί με το μυαλό όλες τις αναγνώρισε.</td></tr></table> </blockquote>

Ονομα