Ραψωδία ε΄: Αρχαίο κείμενο - Νεοελληνική απόδοση

1618343039699.png

Ομηρική διάλεκτος
Στίχοι
Νεοελληνική απόδοση
Ἠὼς δ’ ἐκ λεχέων παρ’ ἀγαυοῦ Τιθωνοῖο
ὤρνυθ’, ἵν’ ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσιν·
οἱ δὲ θεοὶ θωκόνδε καθίζανον, ἐν δ’ ἄρα τοῖσιν,
Ζεὺς ὑψιβρεμέτης, οὗ τε κράτος ἐστὶ μέγιστον,
τοῖσι δ’ Ἀθηναίη λέγε κήδεα πόλλ’ Ὀδυσσῆος
μνησαμένη· μέλε γὰρ οἱ ἐὼν ἐν δώμασι νύμφης·
«Ζεῦ πάτερ ἠδ’ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,
μή τις ἔτι πρόφρων ἀγανὸς καὶ ἤπιος ἔστω
σκηπτοῦχος βασιλεὺς μηδὲ φρεσὶν αἴσιμα εἰδώς,
ἀλλ’ αἰεί χαλεπός τ’ εἴη καὶ αἴσυλα ῥέζοι·
ὡς οὔ τις μέμνηται Ὀδυσσῆος θείοιο
λαῶν, οἷσιν ἄνασσε, πατὴρ δ’ ὣς ἤπιος ἦεν.
Ἀλλ’ ὁ μὲν ἐν νήσῳ κεῖται κρατέρ’ ἄλγεα πάσχων
νύμφης ἐν μεγάροισι Καλυψοῦς, ἥ μιν ἀνάγκῃ
ἴσχει· ὁ δ’ οὐ δύναται ἣν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι·
οὐ γὰρ οἱ πάρα νῆες ἐπήρετμοι καὶ ἑταῖροι,
οἵ κέν μιν πέμποιεν ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσης·
νῦν αὖ παῖδ’ ἀγαπητὸν ἀποκτεῖναι μεμάασιν
οἴκαδε νισσόμενον· ὁ δ’ ἔβη μετὰ πατρὸς ἀκουὴν
ἐς Πύλον ἠγαθέην ἠδ’ ἐς Λακεδαίμονα δῖαν».
Τὴν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
«Τέκνον ἐμόν, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων.
Οὐ γὰρ δὴ τοῦτον μὲν ἐβούλευσας νόον αὐτή,
ὡς ἦ τοι κείνους Ὀδυσεὺς ἀποτίσεται ἐλθών;
Τηλέμαχον δὲ σὺ πέμψον ἐπισταμένως, δύνασαι γάρ,
ὥς κε μάλ’ ἀσκηθὴς ἣν πατρίδα γαῖαν ἵκηται,
μνηστῆρες δ’ ἐν νηὶ παλιμπετὲς ἀπονέωνται».
Ἦ ῥα καὶ Ἑρμείαν υἱὸν φίλον ἀντίον ηὔδα·
«Ἑρμεία, σὺ γὰρ αὖτε τά τ’ ἄλλα περ ἄγγελός ἐσσι,
νύμφῃ ἐυπλοκάμῳ εἰπεῖν νημερτέα βουλήν,
νόστον Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὥς κε νέηται
οὔτε θεῶν πομπῇ οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων·
ἀλλ’ ὅ γ’ ἐπὶ σχεδίης πολυδέσμου πήματα πάσχων
ἤματί κ’ εἰκοστῷ Σχερίην ἐρίβωλον ἵκοιτο,
Φαιήκων ἐς γαῖαν, οἱ ἀγχίθεοι γεγάασιν,
οἵ κέν μιν περὶ κῆρι θεὸν ὣς τιμήσουσιν,
πέμψουσιν δ’ ἐν νηὶ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν
χαλκόν τε χρυσόν τε ἅλις ἐσθῆτα τε δόντες,
πόλλ’, ὅσ’ ἂν οὐδέ ποτε Τροίης ἐξήρατ’ Ὀδυσσεύς,
εἴ περ ἀπήμων ἦλθε, λαχὼν ἀπὸ ληίδος αἶσαν.
Ὧς γάρ οἱ μοῖρ’ ἐστὶ φίλους τ’ ἰδέειν καὶ ἱκέσθαι
οἶκον ἐς ὑψόροφον καὶ ἑὴν ἐς πατρίδα γαῖαν».
Ὧς ἔφατ’, οὐδ’ ἀπίθησε διάκτορος ἀργεϊφόντης.
Αὐτίκ’ ἔπειθ’ ὑπὸ ποσσὶν ἐδήσατο καλὰ πέδιλα
ἀμβρόσια χρύσεια, τά μιν φέρον ἠμὲν ἐφ’ ὑγρὴν
ἠδ’ ἐπ’ ἀπείρονα γαῖαν ἅμα πνοιῇς ἀνέμοιο.
Εἵλετο δὲ ῥάβδον, τῇ τ’ ἀνδρῶν ὄμματα θέλγει,
ὧν ἐθέλει, τοὺς δ’ αὖτε καὶ ὑπνώοντας ἐγείρει·
τὴν μετὰ χερσὶν ἔχων πέτετο κρατὺς ἀργεϊφόντης.
Πιερίην δ’ ἐπιβὰς ἐξ αἰθέρος ἔμπεσε πόντῳ·
σεύατ’ ἔπειτ’ ἐπὶ κῦμα λάρῳ ὄρνιθι ἐοικώς,
ὅς τε κατὰ δεινοὺς κόλπους ἁλὸς ἀτρυγέτοιο
ἰχθῦς ἀγρώσσων πυκινὰ πτερὰ δεύεται ἅλμῃ·
τῷ ἴκελος πολέεσσιν ὀχήσατο κύμασιν Ἑρμῆς.
Ἀλλ’ ὅτε δὴ τὴν νῆσον ἀφίκετο τηλόθ’ ἐοῦσαν,
ἔνθ’ ἐκ πόντου βὰς ἰοειδέος ἠπειρόνδε
ἤιεν, ὄφρα μέγα σπέος ἵκετο, τῷ ἔνι νύμφη
ναῖεν ἐυπλόκαμος· τὴν δ’ ἔνδοθι τέτμεν ἐοῦσαν.
Πῦρ μὲν ἐπ’ ἐσχαρόφιν μέγα καίετο, τηλόσε δ’ ὀδμὴ
κέδρου τ’ εὐκεάτοιο θύου τ’ ἀνὰ νῆσον ὀδώδειν
δαιομένων· ἡ δ’ ἔνδον ἀοιδιάουσ’ ὀπὶ καλῇ
ἱστὸν ἐποιχομένη χρυσείῃ κερκίδ’ ὕφαινεν.
Ὕλη δὲ σπέος ἀμφὶ πεφύκει τηλεθόωσα,
κλήθρη τ’ αἴγειρός τε καὶ εὐώδης κυπάρισσος.
Ἔνθα δέ τ’ ὄρνιθες τανυσίπτεροι εὐνάζοντο,
σκῶπές τ’ ἴρηκές τε τανύγλωσσοί τε κορῶναι
εἰνάλιαι, τῇσίν τε θαλάσσια ἔργα μέμηλεν.
Ἡ δ’ αὐτοῦ τετάνυστο περὶ σπείους γλαφυροῖο
ἡμερὶς ἡβώωσα, τεθήλει δὲ σταφυλῇσιν.
Κρῆναι δ’ ἐξείης πίσυρες ῥέον ὕδατι λευκῷ,
πλησίαι ἀλλήλων τετραμμέναι ἄλλυδις ἄλλη.
Ἀμφὶ δὲ λειμῶνες μαλακοὶ ἴου ἠδὲ σελίνου
θήλεον. Ἔνθα κ’ ἔπειτα καὶ ἀθάνατός περ ἐπελθών
θηήσαιτο ἰδὼν καὶ τερφθείη φρεσὶν ᾗσιν.
Ἔνθα στὰς θηεῖτο διάκτορος ἀργεϊφόντης.
Αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντα ἑῷ θηήσατο θυμῷ,
αὐτίκ’ ἄρ’ εἰς εὐρὺ σπέος ἤλυθεν. Οὐδέ μιν ἄντην
ἠγνοίησεν ἰδοῦσα Καλυψὼ δῖα θεάων·
οὐ γάρ τ’ ἀγνῶτες θεοὶ ἀλλήλοισι πέλονται
ἀθάνατοι, οὐδ’ εἴ τις ἀπόπροθι δώματα ναίει.
Οὐδ’ ἄρ’ Ὀδυσσῆα μεγαλήτορα ἔνδον ἔτετμεν,
ἀλλ’ ὅ γ’ ἐπ’ ακτῆς κλαῖε καθήμενος, ἔνθα πάρος περ,
δάκρυσι καὶ στοναχῇσι καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἐρέχθων.
Πόντον ἐπ’ ἀτρύγετον δερκέσκετο δάκρυα λείβων.
Ἑρμείαν δ’ ἐρέεινε Καλυψὼ δῖα θεάων,
ἐν θρόνῳ ἱδρύσασα φαεινῷ σιγαλόεντι·
«Τίπτε μοι, Ἑρμεία χρυσόρραπι, εἰλήλουθας
αἰδοῖός τε φίλος τε; Πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις
αὔδα, ὅ τι φρονέεις· τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγεν,
εἰ δύναμαι τελέσαι γε καὶ εἰ τετελεσμένον ἐστίν.
Ἀλλ’ ἕπεο προτέρω, ἵνα τοι πὰρ ξείνια θείω».
Ὧς ἄρα φωνήσασα θεὰ παρέθηκε τράπεζαν
ἀμβροσίης πλήσασα, κέρασσε δὲ νέκταρ ἐρυθρόν·
αὐτὰρ ὁ πῖνε καὶ ἦσθε διάκτορος ἀργεϊφόντης.
Αὐτὰρ ἐπεὶ δείπνησε καὶ ἤραρε θυμὸν ἐδωδῇ,
καὶ τότε δή μιν ἔπεσσιν ἀμειβόμενος προσέειπεν·
«Εἰρωτᾷς μ’ ἐλθόντα θεὰ θεόν, αὐτὰρ ἐγώ τοι
νημερτέως τὸν μῦθον ἐνισπήσω· κέλεαι γάρ.
Ζεὺς ἐμέ γ’ ἠνώγει δεῦρ’ ἐλθέμεν οὐκ ἐθέλοντα·
τίς δ’ ἂν ἑκὼν τοσσόνδε διαδράμοι ἁλμυρὸν ὕδωρ
ἄσπετον; Οὐδέ τις ἄγχι βροτῶν πόλις, οἵ τε θεοῖσιν
ἱερά τε ῥέζουσι καὶ ἐξαίτους ἑκατόμβας.
Ἀλλὰ μάλ’ οὔ πως ἔστι Διὸς νόον αἰγιόχοιο
οὔτε παρεξελθεῖν ἄλλον θεὸν οὔθ’ ἁλιῶσαι.
Φησί τοι ἄνδρα παρεῖναι ὀιζυρώτατον ἄλλων,
τῶν ἀνδρῶν, οἳ ἄστυ πέρι Πριάμοιο μάχοντο
εἰνάετες, δεκάτῳ δὲ πόλιν πέρσαντες ἔβησαν
οἴκαδ’· ἀτὰρ ἐν νόστῳ Ἀθηναίην ἀλίτοντο,
ἥ σφιν ἐπῶρσ’ ἄνεμόν τε φέρων καὶ κύματα μακρά.
Ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντες ἀπέφθιθεν ἐσθλοὶ ἑταῖροι,
τὸν δ’ ἄρα δεῦρ’ ἄνεμός τε φέρων καὶ κῦμα πέλασσεν.
Τὸν νῦν σ’ ἠνώγειν ἀποπεμπέμεν ὅττι τάχιστα·
οὐ γάρ οἱ τῆδ’ αἶσα φίλων ἀπονόσφιν ὀλέσθαι,
ἀλλ’ ἔτι οἱ μοῖρ’ ἐστὶ φίλους τ’ ἰδέειν καὶ ἱκέσθαι
οἶκον ἐς ὑψόροφον καὶ ἑὴν ἐς πατρίδα γαῖαν».
Ὧς φάτο, ῥίγησεν δὲ Καλυψὼ δῖα θεάων,
καί μιν φωνήσασ’ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Σχέτλιοί ἐστε, θεοί, ζηλήμονες ἔξοχον ἄλλων,
οἵ τε θεαῖς ἀγάασθε παρ’ ἀνδράσιν εὐνάζεσθαι
ἀμφαδίην, ἤν τίς τε φίλον ποιήσετ’ ἀκοίτην.
Ὧς μὲν ὅτ’ ᾿Ωρίων’ ἕλετο ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
τόφρα οἱ ἠγάασθε θεοὶ ῥεῖα ζώοντες,
ἕως μιν ἐν Ὀρτυγίῃ χρυσόθρονος Ἄρτεμις ἁγνὴ
οἷς ἀγανοῖς βελέεσσιν ἐποιχομένη κατέπεφνεν.
Ὧς δ’ ὁπότ’ Ἰασίωνι ἐυπλόκαμος Δημήτηρ
ᾧ θυμῷ εἴξασα μίγη φιλότητι καὶ εὐνῇ
νειῷ ἔνι τριπόλῳ· οὐδὲ δὴν ἦεν ἄπυστος
Ζεύς, ὅς μιν κατέπεφνε βαλὼν ἀργῆτι κεραυνῷ.
Ὧς δ’ αὖ νῦν μοι ἀγᾶσθε, θεοί, βροτὸν ἄνδρα παρεῖναι.
Τὸν μὲν ἐγὼν ἐσάωσα περὶ τρόπιος βεβαῶτα
οἶον, ἐπεί οἱ νῆα θοήν ἀργῆτι κεραυνῷ
Ζεὺς ἔλσας ἐκέασσε μέσῳ ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ.
Ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντες ἀπέφθιθεν ἐσθλοὶ ἑταῖροι,
τὸν δ’ ἄρα δεῦρ’ ἄνεμός τε φέρων καὶ κῦμα πέλασσεν.
Τὸν μὲν ἐγὼ φίλεόν τε καὶ ἔτρεφον, ἠδὲ ἔφασκον
θήσειν ἀθάνατον καὶ ἀγήραον ἤματα πάντα.
Ἀλλ’ ἐπεὶ οὔ πως ἐστι Διὸς νόον αἰγιόχοιο
οὔτε παρεξελθεῖν ἄλλον θεὸν οὔθ’ ἁλιῶσαι,
ἐρρέτω, εἴ μιν κεῖνος ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει,
πόντον ἐπ’ ἀτρύγετον· πέμψω δέ μιν οὔ πῃ ἐγώ γε·
οὐ γάρ μοι πάρα νῆες ἐπήρετμοι καὶ εταῖροι,
οἵ κέν μιν πέμποιεν ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσης.
Αὐτάρ οἱ πρόφρων ὑποθήσομαι, οὐδ’ ἐπικεύσω,
ὥς κε μάλ’ ἀσκηθὴς ἣν πατρίδα γαῖαν ἵκηται».
Τὴν δ’ αὖτε προσέειπε διάκτορος ἀργεϊφόντης·
«Οὕτω νῦν ἀπόπεμπε, Διὸς δ’ ἐποπίζεο μῆνιν,
μή πώς τοι μετόπισθε κοτεσσάμενος χαλεπήνῃ».
Ὧς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κρατὺς ἀργεϊφόντης·
ἡ δ’ ἐπ’ Οδυσσῆα μεγαλήτορα πότνια νύμφη
ἤι’, ἐπεὶ δὴ Ζηνὸς ἐπέκλυεν ἀγγελιάων.
Τὸν δ’ ἄρ ἐπ’ ἀκτῆς εὗρε καθήμενον· οὐδέ ποτ’ ὄσσε
δακρυόφιν τέρσοντο, κατείβετο δὲ γλυκὺς αἰὼν
νόστον ὀδυρομένῳ, ἐπεὶ οὐκέτι ἥνδανε νύμφη.
Ἀλλ’ ἦ τοι νύκτας μὲν ἰαύεσκεν καὶ ἀνάγκῃ
ἐν σπέσσι γλαφυροῖσι παρ’ οὐκ ἐθέλων ἐθελούσῃ·
ἤματα δ’ ἂμ πέτρῃσι καὶ ἠιόνεσσι καθίζων
δάκρυσι καὶ στοναχῇσι καὶ ἄλγεσι θυμὸν ἐρέχθων,
πόντον ἐπ’ ἀτρύγετον δερκέσκετο δάκρυα λείβων.
Ἀγχοῦ δ’ ἱσταμένη προσεφώνεε δῖα θεάων·
«Κάμμορε», μή μοι ἔτ’ ἐνθάδ’ ὀδύρεο, μηδέ τοι αἰὼν
φθινέτω· ἤδη γάρ σε μάλα πρόφρασσ’ ἀποπέμψω.
Ἀλλ’ ἄγε δούρατα μακρά ταμὼν ἁρμόζεο χαλκῷ
εὐρεῖαν σχεδίην· ἀτὰρ ἴκρια πῆξαι ἐπ’ αὐτῆς
ὑψοῦ, ὥς σε φέρῃσιν ἐπ’ ἠεροειδέα πόντον.
Αὐτὰρ ἐγὼ σῖτον καὶ ὕδωρ καὶ οἶνον ἐρυθρὸν
ἐνθήσω μενοεικέ’, ἅ κέν τοι λιμὸν ἐρύκοι,
εἴματά τ’ ἀμφιέσω· πέμψω δέ τοι οὖρον ὄπισθεν,
ὥς κε μάλ’ ἀσκηθὴς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκηαι,
αἱ κε θεοί γ’ ἐθέλωσι, τοὶ οὐρανὸν εὐρὺν ἔχουσιν,
οἵ μευ φέρτεροί εἰσι νοῆσαί τε κρῆναί τε».
Ὧς φάτο, ῥίγησεν δὲ πολύτλας δῖος Οδυσσεύς,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Ἄλλο τι δὴ σύ, θεά, τόδε μήδεαι, οὐδέ τι πομπήν,
ἥ με κέλαιε σχεδίῃ περάαν μέγα λαῖτμα θαλάσσης,
δεινόν τ’ ἀργαλέον τε· τὸ δ’ οὐδ’ ἐπὶ νῆες ἐῖσαι
ὠκύποροι περόωσιν, ἀγαλλόμεναι Διὸς οὔρῳ.
Οὐδ’ ἂν ἐγὼν ἀέκητι σέθεν σχεδίης ἐπιβαίην,
εἰ μή μοι τλαίης γε, θεά, μέγαν ὅρκον ὀμόσσαι
μή τί μοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο».
Ὧς φάτο, μείδησεν δὲ Καλυψὼ δῖα θεάων,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ’ ἔφατ’ ἔκ’ τ’ ὀνόμαζεν·
«Ἦ δὴ ἀλιτρός γ’ ἐσσὶ καὶ οὐκ ἀποφώλια εἰδώς·
οἷον δὴ τὸν μῦθον ἐπεφράσθης ἀγορεῦσαι.
Ἴστω νῦν τόδε γαῖα καὶ οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθεν
καὶ τὸ κατειβόμενον Στυγὸς ὕδωρ, ὅς τε μέγιστος
ὅρκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι θεοῖσιν,
μή τί τοι αὐτῷ πῆμα κακὸν βουλευσέμεν ἄλλο.
Ἀλλὰ τὰ μὲν νοέω καὶ φράσσομαι, ἅσσ’ ἂν ἐμοί περ
αὐτῇ μηδοίμην, ὅτε με χρειὼ τόσον ἵκοι·
καὶ γὰρ ἐμοὶ νόος ἐστὶν ἐναίσιμος, οὐδέ μοι αὐτῇ
θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι σιδήρεος ἀλλ’ ἐλεήμων».
Ὧς ἄρα φωνήσασ’ ἡγήσατο δῖα θεάων
καρπαλίμως· ὁ δ’ ἔπειτα μετ’ ἴχνια βαῖνε θεοῖο.
Ἷξον δὲ σπεῖος γλαφυρὸν θεὸς ἠδὲ καὶ ἀνήρ,
καί ρ’ ὁ μὲν ἔνθα καθέζετ’ ἐπὶ θρόνου, ἔνθεν ἀνέστη
Ἑρμείας, νύμφη δὲ τίθει πάρα πᾶσαν ἐδωδήν,
ἔσθειν καὶ πίνειν, οἷα βροτοὶ ἄνδρες ἔδουσιν·
αὐτὴ δ’ ἀντίον ἷζεν Ὀδυσσῆος θείοιο,
τῇ δὲ παρ’ ἀμβροσίην δμωαὶ καὶ νέκταρ ἔθηκαν.
Οἱ δ’ ἐπ’ ὀνείαθ’ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
Αὐτὰρ ἐπεὶ τάρπησαν ἐδητύος ἠδὲ ποτῆτος,
τοῖς ἄρα μύθων ἦρχε Καλυψὼ δῖα θεάων·
«Διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν’ Ὀδυσσεῦ,
οὕτω δὴ οἰκόνδε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν
αὐτίκα νῦν ἐθέλεις ἰέναι; Σὺ δε χαῖρε καὶ ἔμπης.
Εἴ γε μὲν εἰδείης σῇσι φρεσίν, ὅσσα τοι αἶσα
κήδε’ ἀναπλῆσαι πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱκέσθαι,
ἐνθάδε κ’ αὖθι μένων σὺν ἐμοὶ τόδε δῶμα φυλάσσοις
ἀθάνατός τ’ εἴης, ἱμειρόμενός περ ἰδέσθαι
σὴν ἄλοχον, τῆς τ’ αἰὲν ἐέλδεαι ἤματα πάντα.
Οὐ μέν θην κείνης γε χερείων εὔχομαι εἶναι
οὐ δέμας οὐδὲ φυήν, ἐπεὶ οὔ πως οὐδὲ ἔοικεν
θνητὰς ἀθανάτῃσι δέμας καὶ εἶδος ἐρίζειν».
Τὴν δ’ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«Πότνα θεά, μή μοι τόδε χώεο. Οἷδα καὶ αὐτὸς
πάντα μάλ’, οὕνεκα σεῖο περίφρων Πηνελόπεια
εἶδος ἀκιδνοτέρη μέγεθός τ’ εἰσάντα ἰδέσθαι·
ἡ μὲν γὰρ βροτός ἐστι, σὺ δ’ ἀθάνατος καὶ ἀγήρως·
ἀλλὰ καὶ ὧς ἐθέλω καὶ ἐέλδομαι ἤματα πάντα
οἴκαδέ τ’ ἐλθέμεναι καὶ νόστιμον ἦμαρ ἰδέσθαι
Εἰ δ’ αὖ τις ῥαίῃσι θεῶν ἐνὶ οἴνοπι πόντῳ,
τλήσομαι ἐν στήθεσσιν ἔχων ταλαπενθέα θυμόν·
ἤδη γὰρ μάλα πολλὰ πάθον καὶ πολλὰ μόγησα
κύμασι καὶ πολέμῳ· μετὰ καὶ τόδε τοῖσι γενέσθω».
Ὧς ἔφατ’, ἠέλιος δ’ ἄρ’ ἔδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθεν·
ἐλθόντες δ’ ἄρα τώ γε μυχῷ σπείους γλαφυροῖο
τερπέσθην φιλότητι, παρ’ ἀλλήλοισι μένοντες.
Ἦμος δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
αὐτίχ’ ὁ μὲν χλαῖνάν τε χιτῶνα τε ἕννυτ’ Ὀδυσσεύς,
αὐτὴ δ’ ἀργύφεον φᾶρος μέγα ἕννυτο νύμφη,
λεπτὸν καὶ χαρίεν, περὶ δὲ ζώνην βάλετ’ ἰξυῖ
καλὴν χρυσείην, κεφαλῇ δ’ ἐφύπερθε καλύπτρην.
Και τότ’ Ὀδυσσῆι μεγαλήτορι μήδετο πομπήν·
δῶκέν οἱ πέλεκυν μέγαν, ἄρμενον ἐν παλάμῃσιν,
χάλκεον, ἀμφοτέρωθεν ἀκαχμένον· αὐτὰρ ἐν αὐτῷ
στειλειὸν περικαλλὲς ἐλάινον, εὖ ἐναρηρός·
δῶκε δ’ ἔπειτα σκέπαρνον ἐύξοον· ἦρχε δ’ ὁδοῖο
νήσου ἐπ’ ἐσχατιῆς, ὅθι δένδρεα μακρὰ πεφύκειν,
κλήθρη τ’ αἴγειρός τ’, ἐλάτη τ’ ἦν οὐρανομήκης,
αὖα πάλαι, περίκηλα, τά οἱ πλώοιεν ἐλαφρῶς.
Αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ δεῖξ’, ὅθι δένδρεα μακρὰ πεφύκειν,
ἡ μὲν ἔβη πρὸς δῶμα Καλυψὼ δῖα θεάων,
αὐτὰρ ὁ τάμνετο δοῦρα· θοῶς δέ οἱ ἤνυτο ἔργον.
Εἴκοσι δ’ ἔκβαλε πάντα, πελέκκησεν δ’ ἄρα χαλκῷ,
ξέσσε δ’ ἐπισταμένως καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνεν.
Τόφρα δ’ ἔνεικε τέρετρα Καλυψὼ δῖα θεάων·
τέτρηνεν δ’ ἄρα πάντα καὶ ἥρμοσεν ἀλλήλοισιν,
γόμφοισιν δ’ ἄρα τήν γε καὶ ἁρμονίῃσιν ἄρασσεν.
Ὅσσον τίς τ’ ἔδαφος νηὸς τορνώσεται ἀνὴρ
φορτίδος εὐρείης, ἐὺ εἰδὼς τεκτοσυνάων,
τόσσον ἔπ’ εὐρεῖαν σχεδίην ποιήσατ’ Ὀδυσσεύς.
Ἴκρια δὲ στήσας, ἀραρὼν θαμέσι σταμίνεσσιν,
ποίει· ἀτὰρ μακρῇσιν ἐπηγκενίδεσσι τελεύτα.
Ἐν δ’ ἱστὸν ποίει καὶ ἐπίκριον ἄρμενον αὐτῷ·
πρὸς δ’ ἄρα πηδάλιον ποιήσατο, ὄφρ’ ἰθύνοι.
Φράξε δέ μιν ῥίπεσσι διαμπερὲς οἰσυΐνῃσιν
κύματος εἶλαρ ἔμεν· πολλὴν δ’ ἐπεχεύατο ὕλην.
Τόφρα δὲ φάρε’ ἔνεικε Καλυψὼ δῖα θεάων
ἱστία ποιήσασθαι· ὁ δ’ εὖ τεχνήσατο καὶ τά.
Ἐν δ’ ὑπέρας τε κάλους τε πόδας τ’ ἐνέδησεν ἐν αυτῇ,
μοχλοῖσιν δ’ ἄρα τήν γε κατείρυσεν εἰς ἅλα δῖαν.
Τέτρατον ἦμαρ ἔην, καὶ τῷ τετέλεστο ἅπαντα·
τῷ δ’ ἄρα πέμπτῳ πέμπ’ ἀπὸ νήσου δῖα Καλυψὼ
εἵματά τ’ ἀμφιέσασα θυώδεα καὶ λούσασα.
Ἐν δέ οἱ ἀσκὸν ἔθηκε θεὰ μέλανος οἴνοιο
τὸν ἕτερον, ἕτερον δ’ ὕδατος μέγαν, ἐν δὲ καὶ ᾖα
κωρύκῳ· ἐν δέ οἱ ὄψα τίθει μενοεικέα πολλά.
Οὖρον δὲ προέηκεν ἀπήμονά τε λιαρόν τε·
γηθόσυνος δ’ οὔρῳ πέτασ’ ἱστία δῖος Ὀδυσσεύς.
Αὐτὰρ ὁ πηδαλίῳ ἰθύνετο τεχνηέντως
ἥμενος, οὐδέ οἱ ὕπνος ἐπὶ βλεφάροισιν ἔπιπτεν.
Πληιάδας τ’ ἐσορῶντι καὶ ὀψὲ δύοντα Βοώτην
ἄρκτον θ’, ἣν καὶ ἄμαξαν ἐπίκλησιν καλέουσιν,
ἥ τ’ αὐτοῦ στρέφεται καί τ’ Ὠρίωνα δοκεύει,
οἴη δ’ ἄμμορός ἐστι λοετρῶν Ὠκεανοῖο·
τὴν γὰρ δή μιν ἄνωγε Καλυψὼ δῖα θεάων
ποντοπορευέμεναι ἐπ’ ἀριστερὰ χειρὸς ἔχοντα.
Ἑπτὰ δὲ καὶ δέκα μὲν πλέεν ἤματα ποντοπορεύων,
ὀκτωκαιδεκάτῃ δ’ ἐφάνη... Ὄρεα σκιόεντα
γαίης Φαιήκων, ὅθι τ’ ἄγχιστον πέλεν αὐτῷ·
εἴσατο δ’ ὡς ὅτ’ ἐρινὸν ἐν ἠεροειδέι πόντῳ.
Τὸν δ’ ἐξ Αἰθιόπων ἀνιὼν κρείων ἐνοσίχθων
τηλόθεν ἐκ Σολύμων ὀρέων ἴδεν· εἴσατο γάρ οἱ
πόντον ἐπιπλώων. Ὁ δ’ ἐχώσατο κηρόθι μᾶλλον,
κινήσας δὲ κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν·
«Ὢ πόποι, ἦ μάλα δὴ μετεβούλευσαν θεοὶ ἄλλως
ἀμφ’ Ὀδυσσῆι ἐμεῖο μετ’ Αἰθιόπεσσιν ἑόντος·
καὶ δὴ Φαιήκων γαίης σχεδόν, ἔνθα οἱ αἶσα
ἐκφυγέειν μέγα πεῖραρ ὀιζύος, ἥ μιν ἱκάνει.
Ἀλλ’ ἔτι μέν μίν φημι ἅδην ἐλάαν κακότητος».
Ὧς εἰπὼν σύναγεν νεφέλας, ἐτάραξε δὲ πόντον
χερσὶ τρίαιναν ἑλών· πάσας δ’ ὀρόθυνεν ἀέλλας
παντοίων ἀνέμων, σὺν δὲ νεφέεσσι κάλυψεν
γαῖαν ὁμοῦ καὶ πόντον· ὀρώρει δ’ οὐρανόθεν νύξ.
Σὺν δ’ Εὖρός τε Νότος τ’ ἔπεσον Ζέφυρός τε δυσαὴς
καὶ Βορέης αἰθρηγενέτης μέγα κῦμα κυλίνδων.
Καὶ τότ’ Ὀδυσσῆος λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ,
ὀχθήσας δ’ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·
«Ὤ μοι ἐγώ δειλός. Τί νύ μοι μήκιστα γένηται;
Δείδω, μὴ δὴ πάντα θεὰ νημερτέα εἶπεν,
ἥ μ’ ἔφατ’ ἐν πόντῳ, πρὶν πατρίδα γαῖαν ἱικέσθαι,
ἄλγε’ ἀναπλήσειν· τὰ δὲ δὴ νῦν πάντα τελεῖται.
Οἵοισιν νεφέεσσι περιστέφει οὐρανὸν εὐρὺν
Ζεύς, ἐτάραξε δὲ πόντον, ἐπισπέρχουσι δ’ ἄελλαι
παντοίων ἀνέμων. Νῦν μοι σῶς αἰπὺς ὄλεθρος.
Τρὶς μάκαρες Δαναοὶ καὶ τετράκις, οἳ τότ’ ὄλοντο
Τροίῃ ἐν εὐρείῃ χάριν Ἀτρεΐδῃσι φέροντες.
Καὶ δὴ ἐγώ γ’ ὄφελον θανέειν καὶ πότμον ἐπισπεῖν
ἤματι τῷ, ὅτε μοι πλεῖστοι χαλκήρεα δοῦρα
Τρῶες ἐπέρριψαν περὶ Πηλεΐωνι θανόντι·
τῷ κ’ ἔλαχον κτερέων, καί μευ κλέος ᾖγον Ἀχαιοί·
νῦν δέ με λευγαλέῳ θανάτῳ εἵμαρτο ἁλῶναι».
Ὧς ἄρα μιν εἰπόντ’ ἔλασεν μέγα κῦμα κατ’ ἄκρης
δεινὸν ἐπεσσύμενον, περὶ δὲ σχεδίην ἐλέλιξεν.
Τῆλε δ’ ἀπὸ σχεδίης αὐτὸς πέσε, πηδάλιον δὲ
ἐκ χειρῶν προέηκε· μέσον δέ οἱ ἱστὸν ἔαξεν
δεινὴ μισγομένων ἀνέμων ἐλθοῦσα θύελλα,
τηλοῦ δὲ σπεῖρον καὶ ἐπίκριον ἔμπεσε πόντῳ.
Τὸν δ’ ἄρ’ ὑπόβρυχα θῆκε πολὺν χρόνον, οὐδὲ δυνάσθη
αἶψα μάλ’ ἀνσχεθέειν μεγάλου ὑπὸ κύματος ὁρμῆς·
εἵματα γάρ ῥ’ ἐβάρυνε, τά οἱ πόρε δῖα Καλυψώ.
Ὀψὲ δὲ δή ῥ’ ἀνέδυ, στόματος δ’ ἐξέπτυσεν ἅλμην
πικρήν, ἥ οἱ πολλὴ ἀπὸ κρατὸς κελάρυζεν.
Ἀλλ’ οὐδ’ ὧς σχεδίης ἐπελήθετο τειρόμενός περ,
ἀλλὰ μεθορμηθεὶς ἐνὶ κύμασιν ἐλλάβετ’ αὐτῆς,
ἐν μέσσῃ δὲ καθῖζε τέλος θανάτου ἀλεείνων.
Τὴν δ’ ἐφόρει μέγα κῦμα κατὰ ρόον ἔνθα καὶ ἔνθα.
Ὡς δ’ ὅτ’ ὀπωρινὸς Βορέης φορέῃσιν ἀκάνθας
ἂμ πεδίον, πυκιναὶ δὲ πρὸς ἀλλήλῃσιν ἔχονται,
ὧς τὴν ἂμ πέλαγος ἄνεμοι φέρον ἔνθα καὶ ἔνθα·
ἄλλοτε μέν τε Νότος Βορέῃ προβάλεσκε φέρεσθαι,
ἄλλοτε δ’ αὖτ’ Εὖρος Ζεφύρῳ εἴξασκε διώκειν.
Τὸν δὲ ἴδεν Κάδμου θυγάτηρ καλλίσφυρος Ἰνώ,
Λευκοθέη, ἣ πρὶν μὲν ἔην βροτὸς αὐδήεσσα,
νῦν δ’ ἁλὸς ἐν πελάγεσσι θεῶν ἒξ ἔμμορε τιμῆς.
Ἥ ῥ’ Οδυσῆ’ ἐλέησεν ἀλώμενον ἄλγε’ ἔχοντα,
αἰθυίῃ δ’ ἐικυῖα ποτῇ ἀνεδύσετο λίμνης,
ἷζε δ’ ἐπὶ σχεδίης πολυδέσμου εἶπέ τε μῦθον·
«Κάμμορε, τίπτε τοι ὧδε Ποσειδάων ἐνοσίχθων
ὠδύσατ’ ἐκπάγλως, ὅτι τοι κακὰ πολλὰ φυτεύει;
Οὐ μὲν δή σε καταφθίσει μάλα περ μενεαίνων·
ἀλλὰ μάλ’ ὧδ’ ἔρξαι, δοκέεις δέ μοι οὐκ ἀπινύσσειν·
εἵματα ταῦτ’ ἀποδὺς σχεδίην ἀνέμοισι φέρεσθαι
κάλλιπ’, ἀτὰρ χείρεσσι νέων ἐπιμαίεο νόστου
γαίης Φαιήκων, ὅθι τοι μοῖρ’ ἐστὶν ἀλύξαι.
Τῆ δέ, τόδε κρήδεμνον ὑπὸ στέρνοιο τανύσσαι
ἄμβροτον· οὐδέ τί τοι παθέειν δέος οὐδ’ ἀπολέσθαι.
Αὐτὰρ ἐπὴν χείρεσσιν ἐφάψεαι ἠπείροιο,
ἂψ ἀπολυσάμενος βαλέειν εἰς οἴνοπα πόντον
πολλὸν ἀπ’ ἠπείρου, αὐτὸς δ’ ἀπονόσφι τραπέσθαι».
Ὧς ἄρα φωνήσαντα θεὰ κρήδεμνον ἔδωκεν,
αὐτὴ δ’ ἂψ ἐς πόντον ἐδύσετο κυμαίνοντα
αἰθυίῃ ἐικυῖα· μέλαν δέ ἑ κῦμα κάλυψεν.
Αὐτὰρ ὁ μερμήριξε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ὀχθήσας δ’ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·
«Ὤ μοι ἐγώ, μή τίς μοι ὑφαίνῃσιν δόλον αὖτε
ἀθανάτων, ὅτε με σχεδίης ἀποβῆναι ἀνώγει.
Ἀλλὰ μάλ’ οὔ πω πείσομ’, ἐπεὶ ἑκὰς ὀφθαλμοῖσιν
γαῖαν ἐγὼν ἰδόμην, ὅθι μοι φάτο φύξιμον εἶναι.
Ἀλλὰ μάλ’ ὧδ’ ἔρξω, δοκέει δέ μοι εἶναι ἄριστον·
ὄφρ’ ἂν μέν κεν δούρατ’ ἐν ἁρμονίῃσιν ἀρήρῃ,
τόφρ’ αὐτοῦ μενέω καὶ τλήσομαι ἄλγεα πάσχων·
αὐτὰρ ἐπὴν δή μοι σχεδίην διὰ κῦμα τινάξῃ,
νήξομ’, ἐπεὶ οὐ μέ τι πάρα προνοῆσαι ἄμεινον».
Εἷος ὁ ταῦθ’ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
ὦρσε δ’ ἐπὶ μέγα κῦμα Ποσειδάων ἐνοσίχθων,
δεινόν τ’ ἀργαλέον τε, κατηρεφές, ἤλασε δ’ αὐτόν.
Ὧς δ’ ἄνεμος ζαὴς ἠίων θημῶνα τινάξῃ
καρφαλέων· τὰ μὲν ἄρ τε διεσκέδασ’ ἄλλυδις ἄλλῃ·
ὧς τῆς δούρατα μακρὰ διεσκέδασ’. Αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
ἀμφ’ ἑνὶ δούρατι βαῖνε, κέληθ’ ὡς ἵππον ἐλαύνων,
εἵματα δ’ ἐξαπέδυνε, τά οἱ πόρε δῖα Καλυψώ.
Αὐτίκα δὲ κρήδεμνον ὑπὸ στέρνοιο τάνυσσεν,
αὐτὸς δὲ πρηνὴς ἁλὶ κάππεσε χεῖρε πετάσσας,
νηχέμεναι μεμαώς. Ἴδε δὲ κρείων ἐνοσίχθων,
κινήσας δὲ κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν·
«Οὕτω νῦν κακὰ πολλὰ παθὼν ἀλόω κατὰ πόντον,
εἰς ὅ κεν ἀνθρώποισι διοτρεφέεσσι μιγείῃς.
Ἀλλ’ οὐδ’ ὧς σε ἔολπα ὀνόσσεσθαι κακότητος».
Ὧς ἄρα φωνήσας ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους,
ἵκετο δ’ εἰς Αἰγάς, ὅθι οἱ κλυτὰ δώματ’ ἔασιν.
Αὐτὰρ Ἀθηναίη κούρη Διὸς ἄλλ’ ἐνόησεν.
Ἦ τοι τῶν ἄλλων ἀνέμων κατέδησε κελεύθους,
παύσασθαι δ’ ἐκέλευσε καὶ εὐνηθῆναι ἅπαντας·
ὦρσε δ’ ἐπὶ κραιπνὸν Βορέην, πρὸ δὲ κύματ’ ἔαξεν,
ἕως ὅ γε Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μιγείη
διογενὴς Ὀδυσσεὺς θάνατον καὶ κῆρας ἀλύξας.
Ἔνθα δύω νύκτας δύο τ’ ἤματα κύματι πηγῷ
πλάζετο, πολλὰ δέ οἱ κραδίη προτιόσσετ’ ὄλεθρον.
Ἀλλ’ ὅτε δὴ τρίτον ἦμαρ ἐυπλόκαμος τέλεσ’ Ἠώς,
καὶ τότ’ ἔπειτ’ ἄνεμος μὲν ἐπαύσατο, ἡ δὲ γαλήνη
ἔπλετο νηνεμίη· ὁ δ’ ἄρα σχεδὸν εἴσιδε γαῖαν
ὀξὺ μάλα προϊδών, μεγάλου ὑπὸ κύματος ἀρθείς.
Ὡς δ’ ὅτ’ ἂν ἀσπάσιος βίοτος παίδεσσι φανήῃ
πατρός, ὅς ἐν νούσῳ κῆται κρατέρ’ ἄλγεα πάσχων,
δηρὸν τηκόμενος, στυγερὸς δέ οἱ ἔχραε δαίμων·
ἀσπάσιον δ’ ἄρα τόν γε θεοὶ κακότητος ἔλυσαν,
ὧς Ὀδυσεῖ ἀσπαστὸν ἐείσατο γαῖα καὶ ὕλη,
νῆχε δ’ ἐπειγόμενος ποσὶν ἠπείρου ἐπιβῆναι.
Ἀλλ’ ὅτε τόσσον ἀπῆν, ὅσσον τε γέγωνε βοήσας,
καὶ δὴ δοῦπον ἄκουσε ποτὶ σπιλάδεσσι θαλάσσης·
ῥόχθει δὲ μέγα κῦμα ποτὶ ξερὸν ἠπείροιο
δεινὸν ἐρευγόμενον, εἴλυτο δὲ πάνθ’ ἁλὸς ἄχνῃ·
οὐ γὰρ ἔσαν λιμένες νηῶν ὄχοι, οὐδ’ ἐπιωγαί,
ἀλλ’ ἀκταὶ προβλῆτες ἔσαν σπιλάδες τε πάγοι τε·
καὶ τότ’ Ὀδυσσῆος λύτο γούνατα καὶ φίλον ἦτορ,
ὀχθήσας δ’ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·
«Ὤ μοι, ἐπεὶ δὴ γαῖαν ἀελπέα δῶκεν ἰδέσθαι
Ζεύς, καὶ δὴ τόδε λαῖτμα διατμήξας ἐπέρησα,
ἔκβασις οὔ πῃ φαίνεθ’ ἁλὸς πολιοῖο θύραζε·
ἔκτοσθεν μὲν γὰρ πάγοι ὀξέες, ἀμφὶ δὲ κῦμα
βέβρυχεν ῥόθιον, λισσὴ δ’ ἀναδέδρομε πέτρη,
ἀγχιβαθής δὲ θάλασσα, καὶ οὔ πως ἔστι πόδεσσιν
στήμεναι ἀμφοτέροισι καὶ ἐκφυγέειν κακότητα·
μή πώς μ’ ἐκβαίνοντα βάλῃ λίθακι ποτὶ πέτρῃ
κῦμα μέγ’ ἁρπάξαν· μελέη δέ μοι ἔσσεται ὁρμή.
Εἰ δέ κ’ ἔτι προτέρω παρανήξομαι, ἤν που ἐφεύρω
ἠιόνας τε παραπλῆγας λιμένας τε θαλάσσης,
δείδω, μή μ’ ἐξαῦτις ἀναρπάξασα θύελλα
πόντον ἐπ’ ἰχθυόεντα φέρῃ βαρέα στενάχοντα,
ἠέ τί μοι καὶ κῆτος ἐπισσεύη μέγα δαίμων
ἐξ ἀλός, οἷά τε πολλὰ τρέφει κλυτὸς Ἀμφιτρίτη·
οἶδα γάρ, ὥς μοι ὀδώδυσται κλυτὸς ἐννοσίγαιος».
Εἷος ὁ ταῦθ’ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
τόφρα δέ μιν μέγα κῦμα φέρε τρηχεῖαν ἐπ’ ακτήν.
Ἔνθα κ’ ἀπὸ ῥινοὺς δρύφθη, σὺν δ’ ὀστέ’ ἀράχθη,
εἰ μὴ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη·
ἀμφοτέρῃσι δὲ χερσὶν ἐπεσσύμενος λάβε πέτρης,
τῆς ἔχετο στενάχων, εἵως μέγα κῦμα παρῆλθεν.
Και τὸ μὲν ὧς ὑπάλυξε, παλιρρόθιον δέ μιν αὖτις
πλῆξεν ἐπεσσύμενον, τηλοῦ δέ μιν ἔμβαλε πόντῳ.
Ὡς δ’ ὅτε πουλύποδος θαλάμης ἐξελκομένοιο
πρὸς κοτυληδονόφιν πυκιναὶ λάιγγες ἔχονται
ὧς τοῦ πρὸς πέτρῃσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν
ῥινοὶ ἀπέδρυφθεν· τὸν δὲ μέγα κῦμα κάλυψεν.
Ἔνθα κε δὴ δύστηνος ὑπὲρ μόρον ὤλετ’ Ὀδυσσεύς,
εἰ μὴ ἐπιφροσύνην δῶκε γλαυκῶπις Ἀθήνη.
Κύματος ἐξαναδύς, τά τ’ ἐρεύγεται ἠπειρόνδε,
νῆχε παρὲξ ἐς γαῖαν ὁρώμενος, εἴ που ἐφεύροι
ἠιόνας τε παραπλῆγας λιμένας τε θαλάσσης.
Ἀλλ’ ὅτε δὴ ποταμοῖο κατὰ στόμα καλλιρόοιο
ἷξε νέων, τῇ δή οἱ ἐείσατο χῶρος ἄριστος,
λεῖος πετράων, καὶ ἐπὶ σκέπας ἦν ἀνέμοιο,
ἔγνω δὲ προρέοντα καὶ εὔξατο ὃν κατὰ θυμόν·
«Κλῦθι, ἄναξ, ὅτις ἐσσί· πολύλλιστον δέ σ’ ἱκάνω,
φεύγων ἐκ πόντοιο Ποσειδάωνος ἐνιπάς.
Αἰδοῖος μέν τ’ εστὶ καὶ ἀθανάτοισι θεοῖσιν
ἀνδρῶν ὅς τις ἵκηται ἀλώμενος, ὡς καὶ ἐγὼ νῦν
σόν τε ῥόον σά τε γούναθ’ ἱκάνω πολλὰ μογήσας.
Ἀλλ’ ἐλέαιρε, ἄναξ· ἱκέτης δέ τοι εὔχομαι εἶναι».
Ὧς φάθ’ ὁ δ’ αὐτίκα παῦσεν ἑὸν ῥόον, ἔσχε δὲ κῦμα,
πρόσθε δέ οἱ ποίησε γαλήνην, τὸν δὲ σάωσεν
ἐς ποταμοῦ προχοάς. Ὁ δ’ ἄρ’ ἄμφω γούνατ’ ἔκαμψεν
χεῖράς τε στιβαράς· ἁλὶ γὰρ δέδμητο φίλον κῆρ.
ᾬδεε δὲ χρόα πάντα, θάλασσα δὲ κήκιε πολλὴ
ἂν στόμα τε ῥῖνάς θ’· ὁ δ’ ἄρ ἂπνευστος καὶ ἄναυδος
κεῖτ’ ὀλιγηπελέων, κάματος δέ μιν αἰνὸς ἵκανεν.
Ἀλλ’ ὅτε δή ῥ’ ἄμπνυτο καὶ ἐς φρένα θυμὸς ἀγέρθη,
καὶ τότε δὴ κρήδεμνον ἀπὸ ἕο λῦσε θεοῖο.
Καὶ τὸ μὲν ἐς ποταμὸν ἁλιμυρήεντα μεθῆκεν,
ἂψ δ’ ἔφερεν μέγα κῦμα κατὰ ῥόον, αἶψα δ’ ἄρ Ἰνὼ
δέξατο χερσὶ φίλῃσιν· ὁ δ’ ἐκ ποταμοῖο λιασθεὶς
σχοίνῳ ὑπεκλίνθη, κύσε δὲ ζείδωρον ἄρουραν.
Ὀχθήσας δ’ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·
«Ὤ μοι ἐγώ, τί πάθω; Τί νύ μοι μήκιστα γένηται;
Εἰ μέν κ’ ἐν ποταμῷ δυσκηδέα νύκτα φυλάσσω,
μή μ’ ἄμυδις στίβη τε κακὴ καὶ θῆλυς ἐέρση
ἐξ ὀλιγηπελίης δαμάσῃ κεκαφηότα θυμόν·
αὔρη δ’ ἐκ ποταμοῦ ψυχρὴ πνέει ἠῶθι πρό.
Εἰ δέ κεν ἐς κλιτὺν ἀναβὰς καὶ δάσκιον ὕλην
θάμνοις ἐν πυκινοῖσι καταδράθω, εἴ με μεθείη
ῥῖγος καὶ κάματος, γλυκερὸς δέ μοι ὕπνος ἐπέλθοι,
δείδω, μὴ θήρεσσιν ἕλωρ καὶ κύρμα γένωμαι».
Ὧς ἄρα οἱ φρονέοντι δοάσσατο κέρδιον εἶναι·
βῆ ρ’ ἴμεν εἰς ὕλην· τὴν δὲ σχεδὸν ὕδατος εὗρεν
ἐν περιφαινομένῳ· δοιοὺς δ’ ἄρ’ ὑπήλυθε θάμνους,
ἐξ ὁμόθεν πεφυῶτας· ὁ μὲν φυλίης, ὁ δ’ ἐλαίης.
Τοὺς μὲν ἄρ’ οὔτ’ ἀνέμων διάη μένος ὑγρὸν ἀέντων,
οὔτε ποτ’ ἠέλιος φαέθων ἀκτῖσιν ἔβαλλεν,
οὔτ’ ὄμβρος περάασκε διαμπερές· ὧς ἄρα πυκνοὶ
ἀλλήλοισιν ἔφυν ἐπαμοιβαδίς· οὓς ὑπ’ Ὀδυσσεὺς
δύσετ’. Ἄφαρ δ’ εὐνὴν ἐπαμήσατο χερσὶ φίλῃσιν
εὐρεῖαν· φύλλων γὰρ ἔην χύσις ἤλιθα πολλή,
ὅσσον τ’ ἠὲ δύω ἠὲ τρεῖς ἄνδρας ἔρυσθαι
ὥρῃ χειμερίῃ, εἰ καὶ μάλα περ χαλεπαίνοι.
Τὴν μὲν ἰδὼν γήθησε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ἐν δ’ ἄρα μέσσῃ λέκτο, χύσιν δ’ ἐπεχεύατο φύλλων.
Ὡς δ’ ὅτε τις δαλὸν σποδιῇ ἐνέκρυψε μελαίνῃ
ἀγροῦ ἐπ’ ἐσχατιῆς, ᾧ μὴ πάρα γείτονες ἄλλοι,
σπέρμα πυρὸς σώζων, ἵνα μή ποθεν ἄλλοθεν αὔοι,
ὡς Ὀδυσσεὺς φύλλοισι καλύψατο. Τῷ δ’ ἄρ’ Ἀθήνη
ὕπνον ἐπ’ ὄμμασι χεῦ’, ἵνα μιν παύσειε τάχιστα

δυσπονέος καμάτοιο φίλα βλέφαρ’ ἀμφικαλύψας.




5




10




15




20




25




30




35




40




45




50




55




60




65




70




75




80




85




90




95




100




105




110




115




120




125




130




135




140




145




150




155




160




165




170




175




180




185




190




195




200




205




210




215




220




225




230




235




240




245




250




255




260




265




270




275




280




285




290




295




300




305




310




315




320




325




330




335




340




345




350




355




360




365




370




375




380




385




390




395




400




405




410




415




420




425




430




435




440




445




450




455




460




465




470




475




480




485




490


Η δε Αυγή απ’ το κρεβάτι πλάι του ανδρειωμένου Τιθωνού
εγέρθηκε, να φέρει φως σ’ αθάνατους κι ανθρώπους·
ενώ οι θεοί καθόντουσαν στο θώκο, κι έτσι ανάμεσά τους το λοιπόν,
ο Ζευς που βρέχει από ψηλά και που μεγίστη είναι (η δική του) εξουσία,
κι η Αθηνά απαριθμούσε σε αυτούς τα βάσανα του Οδυσσέα
μνημονεύοντας· διότι μελετούσε αυτόν πού ‘χε ξεμείνει στα παλάτια της νεράιδας:
«Πατέρα Ζευ μα και οι άλλοι οι αθάνατοι οι μάκαρες θεοί,
μη κάποιος είν’ ακόμα προνοών (με τσαγανό) και ήπιος-νηφάλιος συγχρόνως
σκηπτούχος βασιλιάς και μήπως γνώστης στο μυαλό αυτών που θά ‘πρεπε να γίνουν,
μα πού ‘ναι πάντα άτυχος κι άδικα να πληρώνει·
σάμπως κανείς να μη θυμάται τον Οδυσσέα θεϊκό
λαούς σ’ αυτούς που κυβερνούσε, και ως πατέρας ήταν ήπιος.
Αλλά που μεν αυτός βρίσκεται σε νησί βαρυγκομώντας
στης Καλυψούς τα «μέγαρα» της νύμφης, με το ζόρι που τον
κρατά και δεν μπορεί στη γη να φτάσει της πατρίδας·
γιατί δεν παρευρίσκονται εκεί πλοία κουπιά και ναύτες,
που θα τον μεταφέρανε στις θάλασσας τις άκρες·
την ώρα που και το παιδί τ’ αγαπητό σκαρώνουν να σκοτώσουν
πλέοντα προς το σπίτι· το που μετέβη του πατρός τα νέα για να μάθει
σε Λακεδαίμον’ θεϊκή μα και σε Πύλο αγιασμένη».
Και είπε προς αυτήν απάντηση συννεφιασμένος Ζευς:
«Τέκνο μου, ποιός σου ξέφυγε λόγος από το φράγμα των οδόντων.
Γιατί λοιπόν η ίδια τούτο δεν το σκέφτηκες με το μυαλό σου,
πως έτσι ‘κείνους μεν ο Οδυσσέας θα ξεπληρώσει μόλις έλθει;
Κι έστειλες συ Τηλέμαχο καλά καθοδηγώντας, διότι το μπορείς,
όπου αφού εξασκηθεί (δοκιμαστεί) σκληρά στη γη την πατρική θα φτάσει,
ενώ οι μνηστήρες μες στο πλοίο γυροφέρνουνε ασκόπως-διαρκώς».
Και τότε στην ΕΡΜΗ γοργά υιό αγαπημένο απηύθυνε το λόγο:
«Ερμή, μια πού ‘σαι κατά τ’ άλλα από τα πριν μαντατοφόρος τράβα,
να πεις στην καλοδολοπλόκο απόφαση στη νύμφη ειλικρινή και τελειωτική
επιστροφή Οδυσσέα του ταλαιπωρημένου, και πως θα ταξιδέψει
χωρίς θεών τη συνοδεία ούτε θνητών ανθρώπων·
αλλά που σε πολύδεσμη σχεδία περνώντας βάσανα πολλά
και στην ημέρα εικοστή στην εύφορη Σχερία θα αφιχθεί,
στων Φαίακων τη γη, που γεννιούνται δίπλα στους θεούς,
και οι οποίοι άρχοντα ωσάν θεό θα τον τιμήσουν,
και θα τον στείλουν στην πατρίδα με πλοίο εις τη γη που αγαπά
χαλκό μα και χρυσό και ολοπόρφυρη εσθήτα αφού του δώσουν
τόσο πολλά όσ’ αν ουδέποτε λιμπίστηκε στην Τροία ο Οδυσσέας,
σα νά ‘ρθε ανεμπόδιστα, λαμβάνοντας τα λάφυρα που θά ‘ τανε γραμμένα για αυτόν
πως είναι διότι η μοίρα του να δει κι αγαπημένους και να φτάσει
στο σπίτι επιβλητικό και στη δική του γη την πατρική».
Σαν είπε (αυτός), δεν απειθάρχησε λευκός θεός (Ερμής) φαντασματένιος.
Έπειτ’ αμέσως κάτω από τα πόδια έδεσε όμορφα πέδιλα (καλά)
χρυσά αθάνατα, τα που τον φέρνουν αφ’ ενός επάνω στην υγρή
και αφετέρου στην ατέλειωτη τη γη με την πνοή τ’ ανέμου.
Και άρπαξε τη ράβδο, αυτήν που και τα μάτια υπνωτίζει των ανδρών
αυτών που θέλει, κι αυτούς τους ήδη κοιμισμένους τους εγείρει·
αυτήν κρατώντας με τα χέρια πετούσε κραταιός λευκός φαντασματένιος.
Πέρασε αυτός από ψηλά την Πιερία και στη θάλασσα βουτά·
πάνω στο κύμα σαν το ΓΛΑΡΟ αιωρείται,
που και σε θάλασσας βαθειάς κόλπους φουρτουνιασμένους
μουλιάζει τα πυκνά φτερά ψαρεύοντας ιχθύες·
μ’ εκείνον έμοιαζε ο Ερμής τα κύματα περνώντας.
Όταν στη νήσο έφτασε που ήταν μακρινή,
απ’ τη μαβιά τη θάλασσα βγήκε έξω στη στεριά,
όπου σε μέγα σπήλαιο έφτασε, που η νύμφη
έμενε μ’ όμορφα μαλλιά -η καλοδολοπλόκος-· αυτήν που μέσα βρήκε.
Πυρ μεν πάνω στη σχάρα εκαίγετο μεγάλο, και μακριά «φαινόταν» η οσμή
κέδρου και όμορφα καμμένου θυμιατού και πάνω στο νησί να ευωδιάζουν
όπως καιγόνταν· κι εκείνη μέσα τραγουδώντας με όμορφη φωνή
κρατώντας αργαλειό ύφαινε με χρυσή σαΐτα.
Και βλάστηση στο σπήλαιο τριγύρω είχε φυτρώσει θαλερή,
σκλήθρο και λεύκη μα και το κυπαρίσσι ευωδιαστό.
Εκεί όπου πτηνά τινάζοντας πτερά κάθονταν και κοιμούνταν,
οι κουκουβάγιες και γεράκια και γαλιάντρες και κουρούνες
του γυαλού, αυτές που και «θαλάσσιες δουλειές» τις ενδιαφέρουν.
Κι αυτού εκεί πέρα απλώνετο στην όμορφη ολόγυρα σπηλιά
κληματαριά βλαστάνουσα, σταφύλια φορτωμένη.
Τέσσερις κρήνες εφ’ εξής και ρέαν με ολόφρεσκο νερό,
κοντά κοντά προς άλλες κατευθύνσεις η μια από την άλλη.
Λειμώνες κι απ’ τις δυο μεριές με ίον μαλακοί μα και στο σέλινο
«πνιγμένοι». Που κι έπειτα κι αθάνατος ακόμα κι αν ερχόταν
βλέποντας θα εθαύμαζε και θα εφραίνετο (το μέσα) του μυαλού του.
Εκεί στεκόμενος εθαύμαζε διαφανής θεός λευκός φαντασματένιος.
Αφού λοιπόν εθαύμασε τα πάντα γύρω γύρω,
τότε αμέσως στο ευρύ το σπήλαιο εισήλθε. Όμως ενώπιον γι` αυτόν δεν
είχε άγνοια «ειδούσα» η Καλυψώ θεών ευλογημένη·
διότι δεν φημίζονται οι θεοί να μην αναγνωρίζοντ’ αναμεταξύ τους
αθάνατοι, ούτ’ αν κανείς σε μακρινά παλάτια κι άμα μένει.
Όμως εντός δεν τον απάντησε τον μεγαλόκαρδο τον Οδυσσέα,
αλλά αυτός βεβαίως επάνω στην ακτή έκλαιγε καθισμένος, όπως παλιά
με δάκρυα και στεναγμούς και πόνους μές απ’ την ψυχή που ξεπηδούσαν.
Το βλέμμα στον ορίζοντα της θάλασσας να χάνεται ενώ τα δάκρυα κυλούσαν.
Και τον ΕΡΜΗ ερώτησε ευλογημένη Καλυψώ
αφού σε θρόνο πρόσφερε να κάτσει που έλαμπε με κάλυμμα πλεχτό:
«Πες μου, Ερμή με το ραβδί, αν ήρθες, το χρυσό,
σαν φίλος και αγαπητός. Στο παρελθόν βεβαίως μεν για τίποτα δεν σύχναζες
πες το ό,τι κι αν σκέφτεσαι· θε να το κάνω πρόθυμα,
αν δύναμαι να κάνω για κι αυτό θά ‘ναι σα νά ‘γινε.
Αλλ’ ακολούθα πριν, ώστε να παραθέσω αυτά που πρέπει για τους ξένους».
Σαν είπε η θεά (έστρωσε και) παρέθεσε τραπέζι
γεμάτο αμβροσία, και νέκταρ κέρασε ερυθρό·
που τό ‘πινε και έτρωγε μετά θεός (Ερμής) λευκός φαντασματένιος.
Αφού λοιπόν εδείπνησε και ευχαριστήθηκε το φαγοπότι,
και τότε πια σ’ αυτήν με λόγια είπε απαντώντας:
«Αν με ρωτάς θεά εμέ θεό που ήλθα, τότε εγώ για ‘σέ
με ειλικρίνεια το μύθο θα σου πω· διότι το ζητάς.
Ο Ζευς με υποχρέωσε βεβαίως εδώ να έλθω κι ας μη θέλω·
ποιός τόσο άλμυρο νερό θα πέρναγε εκούσια μονάχος
απέραντο; Ούτε καμμιά κοντά πόλη θνητών, και που για τους θεούς
σφάζουν και θυσιάζουνε κι ωραίες εκατόμβες...
Αλλά δεν γίνεται καθόλου του Διός το νου που γαλουχήθηκε από αίγα
άλλος θεός ούτε να ξεπεράσει ούτε καθόλου ν’ αλλοιώσει (και ν’ αλλάξει).
Λέν’ για τον άνδρα που παραμένει σε εσέ τον πλέον κακορίζικο των άλλων,
των ανδρών, που γύρω μάχοντο από το άστυ του Πριάμου
χρόνους εννιά, στο δέκατο αφού την πόλη κούρσεψαν κινήσαν
για το σπίτι· στο γυρισμό όμως παρέβλεψαν την Αθηνά,
που επ’ αυτών εσήκωσε και άνεμο σφοδρό και κύματα μεγάλα.
Όπου όλοι μεν οι άλλοι οι δοξασμένοι σύντροφοι χαθήκαν,
ετούτον τελικά και άνεμος σφοδρός και κύμα έφερε εδώ.
Αυτόνε τώρα σε διατάζει να τον διώξεις όσο πιο γρήγορα μπορείς·
γιατί γι’ αυτόν δεν είν’ γραμμένο απ’ τους αγαπημένους μακριά ν’ απωλεσθεί,
αλλ’ είναι ακόμα η μοίρα του τους προσφιλείς να δει μα και να φτάσει
στο σπίτι (του) το επιβλητικό και στη δική του γη την πατρική».
Σαν τό ‘πε κι ανατρίχιασε η Καλυψώ θεά ευλογημένη,
φωνάζοντας και τού ‘πε με λόγια που πετούν:
«Άθλιοι είστε, θεοί, ζηλιάρηδες ξεχωριστοί μπροστά στους άλλους,
που και για τις θεές αγανακτείτε όταν κοιμούνται με ανθρώπους
σαν «δίκοπο μαχαίρι», που αν κάποιον αγαπά κι άμα τον κάνει ταίρι.
Κι όπως όταν εδιάλεξε Ωρίωνα η Αυγή με τις ακτίνες τις ροδαλές,
τότε αγανακτήσατε μ’ αυτό θεοί της καλοπέρασης,
ώσπου αυτόν στην Ορτυγία η Άρτεμις παρθένα από το θρόνο το χρυσό
με τα δικά της βέλη απαλά παραμονεύοντας εσκότωσε.
Όπως και όταν με Ιασίωνα καλοπροαίρετα η Δήμητρα (η καλοδολοπλόκος)
σε οίστρο η ψυχή ενώθηκε με πάθος και (βρίσκει πρόχειρο) κρεβάτι
σε χωράφι οργωμένο τρεις φορές· ούτε ακόμα κι έτσι έμεινε απληροφόρητος
ο Ζευς, που τον εσκότωσε χτυπώντας με λευκό-πυρακτωμένο κεραυνό.
Όπως και τώρα δα, θεοί, αγανακτείτε με εμέ άνδρας θνητός που παρευρίσκεται.
Και που εγώ τον έσωσα πιασμένο πάνω σε καρίνα μοναχό,
επειδή το πλοίο του γοργό μ’ ένα λευκό-πυρακτωμένο κεραυνό
ο Ζεύς αφού συνέθλιψε κατέκαυσε καταμεσής στη θάλασσα την αφρισμένη.
Όπου όλοι μεν οι άλλοι οι δοξασμένοι σύντροφοι χαθήκαν,
ετούτον τελικά και άνεμος σφοδρός και κύμα έφερε εδώ.
Εγώ αυτόν μεν αγαπούσα μα κι ετάιζα, έλεγα δε
αθάνατο να κάνω δια παντός κι αγέραστο.
Αλλ’ επειδή δε γίνεται Διός το νου που γαλουχήθηκε από αίγα
άλλος θεός ούτε να ξεπεράσει ούτε να αλλοιώσει, (στα τσακίδια)
ας σηκωθεί να φύγει, εάν αυτόν εκείνος παροτρύνει και διατάζει,
στον πόντο το βαθύ · να αποπέμψω όμως αυτόν κατά ουδένα τρόπο εγώ βεβαίως ·
γιατί δεν παρευρίσκονται σ’ εμέ πλοία κουπιά και ναύτες,
αυτοί που θα τον μεταφέρουνε στα πέρατα θαλάσσης.
Παρ’ όλα αυτά γι’ αυτόν με πρόνοια θα υποσχεθώ, και δεν θα συγκαλύψω,
πως και αφού δοκιμαστεί (και ασκηθεί) σε γη θα φτάσει πατρική».
Και τότε προς αυτήν είπε θεός (Ερμής) λευκός φαντασματένιος:
«Έτσι τώρα απέπεμπε, κι έχε υπ’ όψιν (σου) τη μήνιν του Διός,
μήπως κατόπιν σε μειώνει έτσι (για πλάκα) από έπαρση-θυμό».
Αφού «εκφώνησε» απέβη κραταιά λευκός φαντασματένιος·
κι αυτή στο μεγαλόκαρδο Δυσσέα νύμφη σεβαστικιά
«τσακίστηκε» να πάει, επειδή υπάκουσε στις αγγελίες του Διός.
Τον βρήκε που καθόταν στην ακτή κι ούτε ποτέ τα μάτια
από το δάκρυ να στερεύουν, κι εστάλαζε γλυκύς καϋμός
το νόστο που οδυρόταν, η νύμφη επειδή ποτέ δεν ήθελε να ενδώσει.
Αλλά αφενός τις νύχτες «κούρνιαζε» έτσι κι από ανάγκη
στις όμορφες ΣΠΗΛΙΕΣ δίπλα σ’ αυτήν που ήθελε (αυτός) χωρίς να θέλει·
τις μέρες όμως καθισμένος πάνω σε πέτρες και βραχισμούς
με δάκρυα και στεναγμούς και πόνους μες απ’ την ψυχή που ξεπηδούσαν.
Το βλέμμα στον ορίζοντα της θάλασσας να χάνεται ενώ τα δάκρυα κυλούσαν.
Έτσι ιστάμενη κοντά εφώναξε σ’ αυτόν η ευλογημένη των θεών:
«Κακόμοιρε, μη άλλο μου οδύρεσαι εδώ, και μη «τη ζαχαρένια σου»
χαλάς· γιατί ήδη εσένα σκέφτηκα πως είν’ καλό να διώξω.
Αλλ’ άντε δόρατα μακρά κόβοντας με χαλκό συναρμολόγησε
σχεδία ευρύχωρη· ύστερα μπήξε επ’ αυτής δοκάρια
ύψωσέ (τα), που να σε μεταφέρει μέσα στη θάλασσα τη σκοτεινή.
Ύστερα εγώ σίτο και ύδωρ και οίνο ερυθρό
θα βάλω μέσα αρκετό, αυτά που και την πείνα σου θα διώχνουν
και με ενδύματα θα ντύσω· και ούριο οπίσω θα σου στείλω,
όπως αφού δοκιμαστείς (και ασκηθείς) στη γη σου πατρική θα αφιχθείς
πράγμα που και θεοί βεβαίως θέλουν, αυτοί όπου κατέχουνε διάπλατο ουρανό,
που από ‘μέ είναι καλύτεροι κρίνε μα και κατάλαβέ (το)».
Σαν τό ‘πε, ανατρίχιασε πολύ ταλαίπωρος μα και ευλογημένος Οδυσσεύς
και λόγια φτερωμένα προς αυτήν φωνάζοντας της είπε:
«Άλλο πάλι κι ετούτο εσύ θεά που λες, και ούτε κατευώδιο,
αυτό που με καλείς το μέγα πλάτος της θαλάσσης να περάσω,
και δύσκολο μα και δεινό· αυτό ούτε και πλοία (σαν σαΐτες) ισόμετρα
γρήγορα ποντοπόρα (δεν) περνούν, που να απολαμβάνουν ούριο απ’ τον Δία.
Δεν θα ανέβαινα εγώ επάνω στη σχεδία ακούσια από ‘σε,
αν πρώτα βέβαια θεά, για ‘μέ μέγα (δε θα) τολμήσεις όρκο να ομώσεις
μη κάποια συμφορά για ‘μέ μ’ αυτό κακιά σκέφτηκες άλλη».
Σαν τό ‘πε χαμογέλασε κι η Καλυψώ η ευλογημένη των θεών,
και με το χέρι χάιδεψε και ένα λόγο έλεγε και με αυτό εξηγούσε:
«Ήδη πανούργος είσαι βέβαια εσύ κι από τα τετριμμένα υπεράνω·
τέτοιο σενάριο λοιπόν σκαρφίστηκες να αγορεύσεις.
Μάρτυρες τώρα για αυτό η γη και ο πλατύς ο ουρανός επάνω
και της Στυγός το ύδωρ αυτό που κατεβαίνει, αυτός κι ο πιο μεγάλος
όρκος κι ο πιο δεινός για τους θεούς τους μάκαρες αρμόζει,
ούτε καμμία συμφορά για ‘σέ μ’ αυτά κακιά σκέφτηκα άλλη.
Αλλά κι αυτά κατανοώ κι αποφασίζω, όσ’ αν για ‘μέ γραμμένα
θα ονειρευόμουνα η ίδια, όταν μου ‘ρχότανε τέτοια ανάγκη·
και διότι είναι το μυαλό μου παινεμένο, και ούτε η ίδια μου
η ψυχή είν’ από σίδερο στα στήθια, αλλ’ είναι ελεήμων».
Μόλις το είπε προηγήθηκε ευλογημένη απ’ τους θεούς
ορμητικά· και έπειτα αυτός ακολουθούσε στο κατόπι της θεάς.
Και έφτασαν στην όμορφη σπηλιά αντάμα η θεά κι ο άνδρας.
Και κάθισε ο μεν εκεί γοργά πάνω στο θρόνο, απ’ όπου είχε σηκωθεί
ο Ερμής, η νύμφη δε το κάθε έδεσμα παρέθεσε
να τρώει και να πίνει, αυτά που άνθρωποι θνητοί καταναλώνουν·
και κάθησε αυτή απέναντι σε Οδυσσέα θεόμορφο,
και της παρέθεσαν οι δμώες (έβαλαν υπηρέτριες) νέκταρ και αμβροσία.
Κι αυτοί στα έτοιμα φαγιά που ήτανε μπροστά τα χέρια απλώναν.
Αφού ‘φχαριστηθήκανε πιοτί φαΐ χαρήκαν,
άρχισε ανάμεσά τους συζητώντας η Καλυψώ ευλογημένη των θεών:
«Λαερτιάδη φύτρα θεϊκή (πανούργε) Οδυσσέα πολυμήχανε,
έτσι λοιπόν στο σπίτι σ’ αγαπημένη γη την πατρική
εδώ και τώρα θέλεις να βρεθείς; Χαίρε κι εσύ ωστόσο (μετά χαράς).
Μα αν βεβαίως ήξερες με το δικό σου το μυαλό, όσα για ‘σέ γραμμένα
πως θα χορτάσεις συμφορές πριν φτάσεις στην πατρίδα,
εδώ κι αμέσως μένοντας μαζί μου τούτο το δώμα να φυλάς (θα προτιμούσες)
και θά ‘σουνα αθάνατος, κι ας ήθελες τόσο να δεις
τη σύζυγό σου, και που αποζητάς όλες τις μέρες διαρκώς.
Και ούτε βέβαια σε σύγκριση με ‘κείνη χειρότερη καυχιέμαι ότι είμαι
ούτε διάπλαση ούτε κατασκευή, δεν συνηθίζεται επειδή
θνητές με τις αθάνατες για τη διάπλαση και την εμφάνιση να ερίζουν».
Και απαντώντας προς αυτήν είπε ο Οδυσσέας ο ευρηματικός:
«Σεβάσμια θεά μη μου στεναχωριέσαι με αυτό. Κι ο ίδιος τα γνωρίζω
όλα πολύ καλά, όσον εσένα αφορά η Πηνελόπη η σόφρων
στο μέγεθος και στη μορφή μικρότερης εμβέλειας άμα τη δεις προσεκτικά·
διότι η μεν είναι θνητή, συ δε αθάνατη κι αγέραστη·
αλλά και θέλω έτσι κι αποζητώ όλες τις μέρες
στο σπίτι και να έλθω και της επιστροφής τη μέρα να ειδώ.
Κι αν κάποιος από τους θεούς τότε μέσα στην θάλασσα την αφρισμένη, με τσακίσει
θ’ αντέξω μες στα στήθια έχοντας μια ψυχή π’ αντέχει στενοχώριες·
ήδη διότι πάμπολλα έπαθα και πολλά υπέφερα
σε πόλεμο και κύμα· μαζί μ’ αυτά ας γίνει και αυτό».
Σαν είπε, έδυσε κι ο ήλιος κι επήλθε σκοτεινιά·
κι ερχόμενοι μετά στο βάθος βέβαια της όμορφης σπηλιάς
αγκαλιασμένοι μένοντας, απόλαυσαν αγάπη.
Άμα ξημέρωσε κι εφάνη η Αυγή με τις ακτίνες τις ροδαλές,
αμέσως χλαίνη ο μεν και ντύθηκε και με χιτώνα ο Οδυσσεύς,
η ίδια δε μεγάλο φόρεμα ασημένιο ενδύθηκε η νύμφη,
χαρίεν και λεπτό, και ζώνη γύρω έβαλε στη μέση
όμορφη (καλή) χρυσή, κι επί της κεφαλής καλύπτρα.
Και για τον Οδυσσέα τότε με αγωνία που περίμενε προετοιμάζει το ταξίδι·
τού ‘δωκε πέλεκυ μεγάλο, μες στις παλάμες εφαρμοστό,
χαλκούν, λιμαρισμένο κι απ’ τις δυο μεριές· μετά μέσα σ’ αυτόν
στειλιάρι από ελιά πανέμορφο, καλά που να σφηνώνει·
έδωκε κι έπειτα σκεπάρνι καλά ακονισμένο· και στην οδό προχώρησε μπροστά
στο άκρο του νησιού, όπου δένδρα μακρά (ψηλά) να είναι φυτρωμένα,
ΣΚΛΗΘΡΟΣ και ΛΕΥΚΗ (ακόμα) και ΕΛΑΤΗ και ήτανε ουρανομήκης,
παλιοαποξηραμένα, κατάξερα, αυτά που για αυτό θα πλέαν ελαφρώς.
Ύστερα αφού έδειξε, που ήτανε τα δένδρα τα μακρά τα φυτρωμένα,
η μεν μετέβη στο παλάτι η Καλυψώ θεών ευλογημένη,
ενώ αυτός υλοτομούσε· και γρήγορα προχώρησε το έργο του.
Το όλον έβγαλ’ είκοσι και ύστερα πελέκησε με το χαλκό,
και έξυσε προσεκτικά και ίσιωνε πάνω στη στάθμη.
Και κάπου τότε έφερε τρυπάνια η ευλογημένη Καλυψώ·
και έτσι όλα τρύπησε και τα προσάρμοσε τό ‘να με τ’ άλλο,
και τέλος με ξυλόκαρφα βεβαίως και με αρμούς συγκρότησε αυτήν.
Και όσο κάποιος τορνεύεται πυθμένα πλοίου άνδρας
μεγάλης φορτηγίδας, που ναυπηγεί γνωρίζοντας καλά,
τόσο ευρεία εποίησε σχεδία ο Οδυσσεύς.
Και στήνοντας τα κάγκελα, συναρμόζοντας πυκνά τα κάθετα στελέχη
εποίησε· κατόπιν με μακριά ρέλια για κουπαστή ολοκλήρωσε.
Για μέσα και κατάρτι ‘‘εποίη’’ και πάνω σε αυτό την οριζόντια κεραία (του πανιού)·
και στη συνέχεια έφτιαξε το πηδάλιο ώστε να κατευθύνει.
Και πέρα ως πέρα έφραξε αυτή με ίνες (βέργες) λιγαριάς για τις ριπές
του κύματος νά ‘ναι φραγμός· έριχνε δε πολλήν ύλη (φύλλα και κλαριά).
Και τότε έφερε μεγάλο ύφασμα ευλογημένη Καλυψώ
για να φτιαχτούν πανιά· και που αυτός τα κατασκεύασε καλά.
Κι εντός σκοινιά και παλαμάρια και σκότες και έδεσε μέσα σ’ αυτήν,
τότε (αφού ‘ταν σίγουρος) κατέβασε αυτήν σε θάλασσα ευλογημένη με μοχλούς.
Ήταν ημέρα τέταρτη, και όλα τα τελείωσε μ’ αυτό·
κι έτσι την πέμπτη τον «απέπεμπε» απ’ το νησί η Καλυψώ
και ντύνοντας ενδύματα θυμιατισμένα κι αφού έλουσε.
Κι έβαλε μέσα η θεά γι’ αυτόν ασκό μαύρου κρασιού
στον ένα, και στον άλλο το μεγάλο με νερό, και μέσα και εφόδια
σε σάκκο από δέρμα· την τελευταία τοποθέτησε στιγμή γι’ αυτόν πολλά καλούδια.
Τού ‘στειλε δ’ απαλό αγέρι πρίμο και χλιαρό·
άνοιξε πανιά ‘φχαριστημένος θεϊκά από το πρίμο ο Δυσσέας.
Ύστερα το πηδάλιο με τέχνη ευθυγραμμίζει
κρατώντας, στα βλέφαρα ο ύπνος δεν του πέφτει.
Την Πούλια παρακολουθεί και τον Βοσκό π’ αργεί να δύσει
και ΑΡΚΤΟ, που και Άμαξα την λέν’ με «παρατσούκλι»,
γύρω σ’ αυτόνε στρέφεται κι Ωρίωνα τοξεύει,
αυτή που στον Ωκεανό δεν πάει να κολυμπήσει·
διότι τον συμβούλεψε αυτήν η Καλυψώ
να έχει ΕΠ’ ΑΡΙΣΤΕΡΑ όταν ποντοπορεύει.
Κι έπλεε μεν δεκαεπτά μέρες ποντοπορεύων,
δέκατη όγδοη κι εφάνη... Τα σκιερά βουνά (Σχερίας)
γης των Φαιάκων, κι όπου γι` αυτόν «περνιόντουσαν» πως ήτανε κοντά·
κι ως οπτασία του φανήκαν μέσα στη θάλασσα την ομιχλώδη.
Κι αυτόν όπως ανέβαινε απ’ τους Αιθίοπες άρχοντας ενοσίχθων (Ποσειδών)
μακριά απ’ των Σολύμων (Ιερουσαλήμ) τον είδε τα βουνά· διότι τον κατάλαβε
στο κύμα να επιπλέει. Κι έτσι αυτός χολώθηκε ακόμα πιο πολύ,
και κουνώντας το κεφάλι ξεστόμισε νευριασμένος:
«Ωιμέ, πως έτσι γρήγορα αλλιώς αλλάξαν γνώμη οι θεοί
γύρω από τον Οδυσσέα όταν εγώ εις στους Αιθίοπες βρισκόμουν·
και δη (και μάλιστα) κοντά στων Φαίακων τη γη, όπου γιαυτόν γραφτό
να αποφύγει μεγάλη αποκορύφωση της δυστυχίας, που φτάνει για αυτόν.
Αλλά κι ακόμα υπόσχομαι γι’ αυτόν δύσκολα να ξεφύγει απ’ την κακότητα».
Λέγοντας ως... συνάθροισε νεφέλες, κι ετάραξε τον πόντο
αρπάζοντας την τρίαινα στα χέρια· σήκωσε κι όλους τους στροβίλους
απ’ όλους τους ανέμους, συγχρόνως δε συγκάλυψε με νέφη
τη γη (μα) και τη θάλασσα ομού· και νύχτα απ’ τον ουρανό απλώθηκε παντού.
Μαζί και Ανατολικός και Νότιος και έπεσαν και Ζέφυρος ολέθριος
Βοριάς κι αιθριογεννημένος, κυλώντας μέγα κύμα - υδροστρόβιλο.
Και τότε του Οδυσσέα λύθηκαν γόνατα και φυλλοκάρδι,
κι έτσι αναστενάζοντας είπε προς τη δική του μεγαλόκαρδη ψυχή:
«Ωιμέ εγώ δειλός (ελεεινός). Τι για ‘μέ στο τέλος τέλος θα γενεί;
Φοβάμαι, μη τα πάντα πια αλήθεια είπε η θεά,
που μού ‘πε μες στη θάλασσα, πριν στης πατρίδας έφτανα τη γη,
άλγεα (πόνους) θα χορτάσω· κι ήδη αυτά τα πάντα τώρα συντελείται.
Με σύννεφα δικά του στεφανώνει γύρω γύρω τον πλατύ τον ουρανό
ο Ζευς, τάραξε δε τη θάλασσα, θύελλες κι εφορμούν
κάθε λογής ανέμων. Τώρα για ‘μέ απέμεινε ανείπωτος ο όλεθρος.
Τρις μάκαρες οι Δαναοί και τέσσερις φορές αυτοί που τότε χάθηκαν
στην Τροία την ευρεία χάριν-τιμή για τους Ατρείδες προσκομίζοντες.
Τότε βεβαίως και εγώ όφειλα να πεθάνω το τέλος και να ‘ρθεί
εκείνη την ημέρα, όταν οι περισσότεροι σ’ εμέ κοντάρια με αιχμές χαλκού
επέρριψαν οι Τρώες γύρω απ’ τον θανόντα Πηλεάδη (Αχιλλέα)·
όπου και έλαχα κτερίσματα, και τη δική μου δόξα διέδοσαν οι Αχαιοί ·
μα τώρα με ασήμαντο θάνατο ήτανε πεπρωμένο να χαθώ».
Μόλις τελείωσε ‘πως είπε τον πέταξε μεγάλο κύμα προς την άκρη
δεινό όπως πέφτει τρομερό, και περιδίνησε σχεδία.
Και έπεσε αυτός μακριά απ’ τη σχεδία, το δε πηδάλιο
ξέφυγε απ’ τα χέρια· και τού ‘σπασε στη μέση το κατάρτι
θύελλα όπως ήρθε τρομερή ανέμων μισγομένων (μπερδεμένων),
μακριά δε (τυλιγμένο) το πανί καταποντίστηκε κι η οριζόντια αντένα.
Τον εκατάπιε η θάλασσα για ώρα αρκετή, και ούτε μπόρεσε
γοργά ν’ αναδυθεί πολύ μεγάλη των κυμάτων η ορμή·
εβάρυναν διότι τα ενδύματα, αυτά που του προσέφερε ευλογημένη Καλυψώ.
Αργά δε επιτέλους αναδύθηκε, και έφτυσε την άλμη απ’ το στόμα
πικρή, που άφθονη απ’ το κεφάλι του κελάρυζε.
Αλλ’ ούτ’ ακόμα κι έτσι ξέχασε τη σχεδία αν και εξαντλημένος
αλλά «μεθορμηθείς» πάνω στα κύματα γραπώθηκε από αυτήν,
κάθιζε δε στη μέση γλιτώνοντας το τέλος του θανάτου.
Αγόμενη-φερόμενη αυτήν το μέγα κύμα και όπως πήγαινε τραβούσε.
Όπως και όταν ο Βοριάς ο φθινοπωρινός ακάνθας παρασύρει
στην πεδιάδα, κουβάρι και μπερδεύονται στο αναμεταξύ τους,
έτσι αυτήν στο πέλαγος την άγουν άνεμοι και φέρουν·
άλλοτε μεν ο Νότος την πέταγε και για Βορρά να φέρει,
άλλοτε δε μετά Εύρος (ο ανατολικός) στο Ζέφυρο (το δυτικό) άφηνε να «διώκει».
Όμως τον είδε η Ινώ του Κάδμου θυγατέρα με ωραίους αστραγάλους,
η Λευκοθέα, που πριν ήτανε μεν θνητή λαλούσα,
τώρα δε της θάλασσας απ’ τους θεούς μες στα πελάγη τιμής ένεκεν.
Που για τον Οδυσσέα έδειξε ευσπλαχνία (ελέησε) περιδινούμενο όπως υπέφερε,
και μοιάζοντας με ΑΙΘΥ ΊΗ ξεπρόβαλε απ’ το νερό (σε φάση ηρεμίας)
κάθιζε δ’ επί της πολύδεσμης σχεδίας και είπε μια κουβέντα:
«Κακόμοιρε, γιατί έτσι ο ενοσίχθων Ποσειδών
εκπάγλως σε μισεί, ώστε πολλά κακά για σένα να σκαρώνει;
Διότι δε θα σ’ εξοντώσει όσο πολύ κι αν είναι οργισμένος·
αλλ’ έτσι πράξε γρήγορα, θαρρώ κι εγώ (κουνήσου) μη μένεις αδρανής·
γδύσου από ετούτα τα ενδύματα, σχεδία να παραδέρνει στους ανέμους
άφησε, μετά με χέρια πλέοντας προσπάθησε να φτάσεις
στων Φαίακων τη γη, όπου της μοίρας σου γραφτό είναι να (τη) γλιτώσεις.
Να (πάρε), τούτο το μαντήλι και κάτω από το στέρνο άπλωσέ (το)
τ’ αθάνατο· κι ούτε μην κάτι πάθεις φόβος ούτε πως θα χαθείς.
Ύστερ’ αφού τα χέρια ακουμπήσεις στη στεριά,
ευθύς αφού (το) λύσεις πέταξέ (το) στη θάλασσα την αφρισμένη
μακριά απ’ τη στεριά, κι ο ίδιος φύγε μακριά».
Έτσι λοιπόν φωνάζοντας έδωκε το μαντήλι η θεά,
και άμεσα η ίδια καταδύθηκε σε πόντο κυματώδη
σαν αιθυίη (απαστράπτουσα· και την εκάλυψε το μαύρο κύμα.
Ύστερα απ’ αυτό μουρμούρισε συλλογισμένος πολύπαθος ευλογημένος Οδυσσεύς,
κι έτσι αναστενάζοντας είπε προς τη δική του μεγαλόκαρδη ψυχή:
«Ωιμέ εγώ, μήπως κανείς για ‘μέ υφαίνει δόλο τώρα
απ’ τους αθάνατους, όταν με διατάζει να αποβιβαστώ απ’ τη σχεδία.
Μάλλον αλλά δεν θα πειστώ, αφού αλάργα με τα μάτια
τη γη εγώ την είδα, όπου στο τέλος μού ‘λεγε να καταφύγω θα μπορέσω.
Αλλά μάλλον αυτό και πρόκειται να κάνω, μου φαίνεται πως είναι το καλύτερο·
και μέχρι μεν τα δόρατα μες στους αρμούς... αντέξει (η σχεδία)
θα μείνω ως τότε αυτού και βάσανα υποφέροντας θα βολοδέρνω·
αφ’ ότου όμως τη σχεδία μου το κύμα ξετινάξει
θα κολυμπήσω, επειδή τίποτα το καλύτερο δεν θά ‘χω να σκεφτώ».
Μέχρι όλα τούτα να σκεφτεί - ορμήνια μέσα απ’ την ψυχή αποζητώντας
σήκωσε επί τούτου ΠΟΣΕΙΔΩΝ μεγάλο κύμα ο ενοσίχθων (με μια κακία από εντός)
δύσκολο και δεινό, να πέφτει από ψηλά, και χτύπησε ετούτον.
Και όπως άνεμος «νταής» μια θημωνιά με στάχυα θα τινάξει
ξερά· έτσι και αφενός αλλού γι’ αλλού διασκόρπισε αυτά·
όπως τα δόρα’ τα μακρά σκόρπισε από ‘κείνη. Τότε ο Οδυσσέας
πιάστηκε αγκαλιά σ’ ένα δοκάρι, καβάλησε σα νά ‘θελε σε ίππο ν’ ανεβεί,
και γδύθηκε από τα ρούχα, αυτά που πρόσφερε σ’ αυτόν η Καλυψώ.
Το δε μαντήλι αυτοστιγμής τέντωσε κάτω από το στέρνο,
και μπρούμυτα αυτός τη θάλασσα απλώνοντας χτυπούσε με τα χέρια
να κολυμπά με βουλιμία. Όμως είδε ο άρχοντας ο ενοσίχθων
και το κεφάλι του κουνώντας είπε απ’ τα βάθη της ψυχής:
«Έτσι κακά τώρα πολλά παθαίνοντας θα σε τσακίσω μες στο πόντο,
μέχρι να προσεγγίσεις σε ανθρώπους αυτούς που οι θεοί ευεργετούν.
Αλλ’ ούτε έτσι να ελπίζεις ότι η κακότητα για ‘σε θα υποβαθμιστεί».
Όπως λοιπόν εφώναξε μαστίγωσε τους με ωραία χαίτη ίππους,
και έφτασε «εις τας Αιγάς», όπου βρισκόντουσαν γι’ αυτόν ανάκτορα σπουδαία.
Όμως η κόρη του Διός η Αθηνά κατάλαβε αλλιώς.
Ήτοι των άλλων των ανέμων σταμάτησε τους δρόμους,
να πάψουν και διέταξε κι όλοι να κοιμηθούν·
σήκωσε δε ορμητικό Βοριά να επιπέσει, κι έριξε κύματα από μπροστά,
έως αυτός βεβαίως με τους Φαίακες που αγαπάνε τα κουπιά να έρθει σ` επαφή
ο Οδυσσέας των θεών να φύγει απ’ το θάνατο και την κακή του μοίρα.
Όπου ΔΥΟ νύχτες και ημέρες δυό με κύμα θεόρατο πηγαίο
περιπλανάτο, και άπειρες φορές τον όλεθρο αντίκρισε η καρδιά του.
Αλλ’ όταν πια πανέμορφη η Αυγή ξεκίνησε την τρίτη την ημέρα,
και τότ’ έπειτ’ άνεμος μεν επαύσατο, η δε γαλήνη
απλώθηκε ως νηνεμία· έτσι κι αυτός κοντά αντιλήφθηκε τη γη
βλέποντας φευγαλέα εμπρός, από μεγάλο κύμα σπρωγμένος προς τα πάνω.
Και όπως όταν η «ζωούλα» πολυπόθητη φανεί για τα παιδιά
του πατέρα, ο οποίος κείτεται από μια νόσο κρατερή βαρυγκομώντας,
που λιώνει και που σβήνοντας, και που ο κακοδιάολος τον έχει «καβαλήσει»·
οποία ανακούφιση όταν βεβαίως οι θεοί απ’ την κακότητα απάλλαξαν,
όπως η γη κι η βλάστηση εφάνη ανακούφιση (και) για τον Οδυσσέα,
κολύμπα’ δ’ επειγόμενος τα πόδια να πατήσει στη στεριά.
Αλλ’ όταν τόσο μακριά, όσο κι άμα φωνάξεις σε ακούνε,
και τότε γδούπο άκουσε απ’ τα φαγώματα της θάλασσας (ύφαλα και σπηλιές)·
κι απ’ την ξηρά ξερά βρυχόταν μέγα κύμα
όπως εκβράζονταν με πάταγο, η άχνη δε της θάλασσας σηκώνονταν παντού·
γιατί δεν ήσαν ναύλοχοι λιμένες, ούτ’ εσοχές,
αλλά ακτές προβλήτες και βράχοι (να εξέχουν) και σκόπελοι μαζί·
και τότε του Οδυσσέα λύθηκαν τα γόνατα και φυλλοκάρδι,
κι έτσι αναστενάζοντας είπε προς τη δική του μεγαλόκαρδη ψυχή:
«Ωιμέ, ανέλπιστα επειδή έδωκε γη να αντικρύσω
ο Ζευς, και τούτη την απόσταση παρ’ ότι εκοπίασα να φέρω πέρα ως πέρα,
έκβαση δε μου φαίνεται της πολιτείας της θάλασσας να πάω προς τη θύρα
(ν’ ανοίξω και να βγώ)· γιατί έξω μεν βράχοι οξείς, και γύρω γύρω κύμα (ως απάνω)
βρυχότανε με ρόγχο, κι η πέτρα απότομη να πέφτει από ψηλά,
κι η θάλασσα απότομα βαθαίνει, και δεν υπάρχει για τα πόδια
κάτι για να σταθούνε και τα δυό και ν’ αποφύγεις την κακότητα·
μήπως με ρίξει βγαίνοντας προς τις σκληρές τις πέτρες (κοφτερές)
μεγάλο κύμα που θ’ αρπάξει· και μάταια (κι ανώφελη) θ’ αποδειχτεί η ορμή μου.
Αν όμως κι έτι πρότερον ακόμα παραπλεύσω, κάπου ν’ ανακαλύψω
και βράχια απ’ το πλάι όπως χτυπιούνται και (έτσι κάνουνε) λιμένες της θαλάσσης,
φοβάμαι, (στην προσπάθεια) μην αναρπάζοντας η θύελλα εμέ
φέρει βαριά στενάζοντα στον πόντο με τα ψάρια (τα μεγάλα),
είτε και κάποιο κήτος διεγείρει εναντίον μου μεγάλο ο διάολος
της θάλασσας, που τέτοια και πολλά τρέφει περίφημη η Αμφιτρίτη·
γνωρίζω γαρ, πως από ‘μέ έχει εξοργιστεί περίφημος ο εννοσίγαιος (ο Ποσειδών)».
Όσο αυτά σκεφτότανε αυτός με το μυαλό και την ψυχή (ορμήνια αναζητώντας),
τότε και μέγα κύμα τον έφερε (αυτόν) επάνω στην τραχειά ακτή.
Όπου και θ’ αποτρίβονταν οι σάρκες, και επιπλέον θα συντρίβονταν τα οστά,
αν δεν του έβαζε θεά μες στο μυαλό, γλαυκώπις Αθηνά·
και με τα χέρια αμφότερα επάνω πέφτοντας γραπώθηκε από βράχο,
απ’ τον οποίο κρατιότανε αγκομαχώντας, ώσπου παρήλθε μέγα κύμα.
Κι ως υποχώρησε το μεν, το δε αμέσως της επιστροφής (το παλιρροϊκό) τον
έπληξε με δύναμη χτυπώντας, και έριξε αυτόν μακριά μέσα στον πόντο.
Και όπως όταν χταποδιού συρόμενου έξω απ’ τη φωλιά
επάνω στις βεντούζες πυκνά χαλίκια πιάνονται,
έτσι κι αυτού στις πέτρες επάνω στην παράτολμη προσπάθεια από τα χέρια
ξεγδάρθηκαν οι σάρκες· ενώ τον κάλυψε το μέγα κύμα.
Όπου στ’ αλήθεια δυστυχής ξεπερνώντας και τη μοίρα θα χανόταν Οδυσσεύς,
αν φώτιση δεν τού ‘δινε γλαυκώπις Αθηνά.
Αναδυόμενος από το κύμα, αυτά και που εκβράζονται με πάταγο προς τη στεριά,
κολύμπαγε απ’ έξω κοιτάζοντας τη γη, αν κάπου ανακαλύψει
και βράχια απ’ το πλάι όπως χτυπιούνται και (έτσι δημιουργούνε) λιμένες της θαλάσσης.
Αλλ’ όταν πια στις εκβολές (το στόμα) ενός καλλίροου ποταμού
αφίχθη κολυμπώντας, το που εφάνη για αυτόν το πιο καλό το μέρος,
με πέτρες λειασμένες (ή με άμμο), ήτανε και απάγκιο των ανέμων,
κατάλαβε επιπλέον που έρεε μπροστά και προσευχήθηκε ολόψυχα:
«Άκου (με), άνακτα, ότ’ είσ’ εσύ· φτάνω σ’ εσέ πολύ να ικετεύσω,
ξεφεύγοντας από τον πόντο εκ Ποσειδώνος κακοποιηθής.
Αξιοσέβαστος (για ευσπλαχνία) αφ’ ενός και είναι (ακόμα) και γι’ αθάνατους θεούς
ανδρών όστις παραδαρμένος καταφθάνει, όπως και τώρα εγώ
και στο δικό σου ρου και «γόνατά» σου φτάνω πολλά βασανισμένος.
Αλλ’, άνακτα, ελέησε· ικέτης δε για ‘σέ (προσ-)εύχομαι ότ’ είμαι».
Σαν τό ‘πε αυτός αυτοστιγμής έπαυσε και τον ρου του, κι ενέσχεσε το κύμα,
ποίησε δε μπροστά σ’ αυτόν γαλήνη, και τον έσωσε
στις εκβολές του ποταμού. Και έκαμψε αυτός μετά τα γόνατα τα δυο
και χέρια στιβαρά· διότι δάμασε η θάλασσα τα φύλλα της καρδιάς.
Κι οιδήματα σ’ όλο το δέρμα, ενώ ξερνούσε θάλασσα πολλή
αναγούλα κι απ’ το στόμα και ρουθούνια· συγχρόνως δε χωρίς πνοή κι αμίλητος
κειτότανε λιγόθυμος, και κάματος τρανός γι’ αυτόν κορυφωνόταν.
Αλλ’ όταν πια πήρε ανάσα και ανυψώθη θυμικό μες στο μυαλό,
τότε και θεϊκό μαντήλι πιά έλυσε από πάνω του.
Και το μεν στον ποταμό όπου χτυπάει θάλασσα έριξε μέσα,
έφερε δε το μέγα κύμα άμεσα προς τον ρου, και η Ινώ ευθύς
εδέξατο με χέρια φιλικά· κι αφήνοντας αυτός πίσω του το ποτάμι
σε σχοίνο υποκλίθηκε, και φίλησε την εύφορη τη γη.
Κι έτσι αναστενάζοντας είπε προς τη δική του μεγαλόκαρδη ψυχή:
«Ωιμέ εγώ, τι πάθω; Τι για εμέ στο τέλος τέλος θα γενεί;
Αν μεν και στο ποτάμι αφρόντιστη νυχτιά «φυλάξω βάρδια»,
μήπως εμέ από κοινού πάχνη και άσχημη και αυξανόμενη δροσούλα
εν ώρα αδυναμίας δαμάσει (εμέ) ήδη ξεψυχισμένο·
ενώ ψυχρή αύρα απ’ το ποτάμι πνέει πριν απ’ το χάραμα.
Κι αν πάλι στην κλιτύ (πλαγιά) αφού ανέβω και σε δένδρα δασωμένα
σε θάμνους μέσα σε πυκνούς ξαπλώσω από κάτω, αν με αφήσει
το ρίγος και ο κάματος, και μού ‘ρθει ύπνος γλυκερός,
φοβούμαι, μη των αγριμιών λεία και θύραμα γενώ».
Καθώς λοιπόν σκεφτότανε «εδόκησε» τούτο είναι καλύτερο·
κίνησε για το δάσος· και δίπλα τό ‘βρε στο νερό
μέσα στο ξέφωτο· κι ήλθε λοιπόν σε δύο θάμνους από κάτω,
μαζί πού ‘χαν φυτρώσει· ο ένας από πλάτανο, ο άλλος της ελιάς.
Τους μεν λοιπόν ούτε διαπερνά το μένος των ανέμων αγέρηδων υγρό,
ούτε ποτέ ήλιος φαέθων με ακτίνες (φωτός και ζέστης) «έβαλλεν»,
ούτε ο όμβρος πέρναγε διαμπερώς· έτσι πυκνοί
που φύτρωναν αγκαλιασμένοι μεταξύ τους· που από κάτω σε αυτούς ο Οδυσσεύς
διείσδυσε. Τότε και κλίνη διαμόρφωσε με χέρια όλο φροντίδα
ευρύχωρη· από τα φύλλα διότι ήταν η στρώση άφθονη πολλή,
όσο κι αν δυό ή τρεις άνδρες προφυλαχτούν
την ώρα τη χειμερινή, ακόμα κι αν παλιόκαιρος πολύ.
Και βλέποντας αυτήν ευχαριστήθηκε πολύπαθος ευλογημένος Οδυσσεύς
ξάπλωσε δε στη μέση, και στρώμα φύλλων έριξε από πάνω.
Ως κι όταν κάποιος έκρυβε μέσα στη μέλανα σποδό δαυλό
στην άκρη του αγρού, με τον οποίον όχι άλλοι γείτονες κοντά,
σώζων το σπέρμα του πυρός, για να μην απ’ αλλού «πόθεν» αν-αύει,
έτσι ο Οδυσσεύς καλύφτηκε με φύλλα. Και τότε η Αθηνά σ’ αυτόν
ρίχνει στα μάτια ύπνο, να παύσει τάχιστα γι’ αυτόν

κάματος ο δυσβάσταχτος καλύπτοντας τα βλέφαρα τα δύο με στοργή.
 
Τελευταία επεξεργασία:
Νικόλαος Καμπάνης - Mentor

Νικόλαος Καμπάνης - Mentor

Μπλουζα Κάτω μέρος