Ραψωδία γ΄: Αρχαίο κείμενο - Νεοελληνική απόδοση

​

Ομηρική διάλεκτος​	Στίχοι	Νεοελληνική απόδοση​
Ἠέλιος δ’ ἀνόρουσε, λιπὼν περικαλλέα λίμνην, οὐρανὸν ἐς πολύχαλκον, ἵν’ ἀθανάτοισι φαείνοι καὶ θνητοῖσι βροτοῖσιν ἐπὶ ζείδωρον ἄρουραν· οἱ δὲ Πύλον, Νηλῆος ἐυκτίμενον πτολίεθρον, ἷξον· τοὶ δ’ ἐπὶ θινὶ θαλάσσης ἱερὰ ῥέζον, ταύρους παμμέλανας, ἐνοσίχθονι κυανοχαίτῃ. Ἐννέα δ’ ἕδραι ἔσαν, πεντακόσιοι δ’ ἐν ἑκάστῃ εἵατο καὶ προύχοντο ἑκάστοθι ἐννέα ταύρους. Εὖθ’ οἱ σπλάγχνα πάσαντο, θεῷ δ’ ἐπὶ μηρί’ ἔκαιον, οἱ δ’ ἰθὺς κατάγοντο ἰδ’ ἱστία νηὸς ἐίσης στεῖλαν ἀείραντες, τὴν δ’ ὥρμισαν, ἐκ δ’ ἔβαν αὐτοί. Ἐκ δ’ ἄρα Τηλέμαχος νηὸς βαῖν’, ἦρχε δ’ Ἀθήνη. Τὸν προτέρη προσέειπε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη· «Τηλέμαχ’, οὐ μέν σε χρὴ ἔτ’ αἰδούς, οὐδ’ ἠβαιόν. Τούνεκα γὰρ καὶ πόντον ἐπέπλως, ὄφρα πύθηαι πατρός, ὅπου κύθε γαῖα καὶ ὅν τινα πότμον ἐπέσπεν. Ἀλλ’ ἄγε νῦν ἰθὺς κίε Νέστορος ἱπποδάμοιο· εἴδομεν, ἥν τινα μῆτιν ἐνὶ στήθεσσι κέκευθεν. Λίσσεσθαι δέ μιν αὐτός, ὅπως νημερτέα εἴπῃ· ψεῦδος δ’ οὐκ ἐρέει· μάλα γὰρ πεπνυμένος ἐστίν». Τὴν δ’ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· «Μέντορ, πῶς τ’ ἄρ’ ἴω; Πῶς τ’ ἂρ’ προσπτύξομαι αὐτόν; ὐδέ τί πω μύθοισι πεπείρημαι πυκινοῖσιν· αἰδὼς δ’ αὖ νέον ἄνδρα γεραίτερον ἐξερέεσθαι». Τὸν δ’ αὖτε προσέειπε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη· «Τηλέμαχ’, ἄλλα μὲν αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶ σῇσι νοήσεις, ἄλλα δὲ καὶ δαίμων ὑποθήσεται· οὐ γὰρ ὀίω οὔ σε θεῶν ἀέκητι γενέσθαι τε τραφέμεν τε». Ὧς ἄρα φωνήσασ’ ἡγήσατο Παλλὰς Ἀθήνη καρπαλίμως· ὁ δ’ ἔπειτα μετ’ ἴχνια βαῖνε θεοῖο. Ἷξον δ’ ἐς Πυλίων ἀνδρῶν ἄγυρίν τε καὶ ἕδρας, ἔνθ’ ἄρα Νέστωρ ἧστο σὺν υἱάσιν, ἀμφὶ δ’ ἑταῖροι δαῖτ’ ἐντυνόμενοι κρέα τ’ ὤπτων ἄλλα τ’ ἔπειρον. ἱ δ’ ὡς οὖν ξείνους ἴδον, ἁθρόοι ἦλθον ἅπαντες, χερσίν τ’ ἠσπάζοντο καὶ ἑδριάασθαι ἄνωγον. Πρῶτος Νεστορίδης Πεισίστρατος ἐγγύθεν ἐλθὼν ἀμφοτέρων ἕλε χεῖρα καὶ ἵδρυσεν παρὰ δαιτὶ κώεσιν ἐν μαλακοῖσιν ἐπὶ ψαμάθοις ἁλίῃσιν πάρ τε κασιγνήτῳ Θρασυμήδεϊ καὶ πατέρι ᾧ. Δῶκε δ’ ἄρα σπλάγχνων μοίρας, ἐν δ’ οἶνον ἔχευεν χρυσείῳ δέπαϊ· δειδισκόμενος δὲ προσηύδα Παλλάδ’ Ἀθηναίην κούρην Διὸς αἰγιόχοιο· «Εὔχεο νῦν, ὦ ξεῖνε, Ποσειδάωνι ἄνακτι· τοῦ γὰρ καὶ δαίτης ἠντήσατε δεῦρο μολόντες. Αὐτὰρ ἐπὴν σπείσῃς τε καὶ εὔξεαι, ἣ θέμις ἐστίν, δὸς καὶ τούτῳ ἔπειτα δέπας μελιηδέος οἴνου σπεῖσαι, ἐπεὶ καὶ τοῦτον ὀίομαι ἀθανάτοισιν εὔχεσθαι· πάντες δὲ θεῶν χατέουσ’ ἄνθρωποι. Ἀλλὰ νεώτερός ἐστιν, ὁμηλικίη δ’ ἐμοὶ αὐτῷ· τούνεκα σοὶ προτέρῳ δώσω χρύσειον ἄλεισον. Ὧς εἰπὼν ἐν χειρὶ τίθει δέπας ἡδέος οἴνου· χαῖρε δ’ Ἀθηναίη πεπνυμένῳ ἀνδρὶ δικαίῳ, οὕνεκα οἱ προτέρῃ δῶκε χρύσοιον ἄλεισον. Αὐτίκα δ’ εὔχετο πολλὰ Ποσειδάωνι ἄνακτι· «Κλῦθι, Ποσείδαον γαιήοχε, μηδὲ μεγήρῃς ἡμῖν εὐχομένοισι τελευτῆσαι τάδε ἔργα. Νέστορι μὲν πρώτιστα καὶ υἱάσι κῦδος ὄπαζε, αὐτὰρ ἔπειτ’ ἄλλοισι δίδου χαρίεσσαν ἀμοιβήν σύμπασιν Πυλίοισιν ἀγακλειτῆς ἑκατόμβης. Δὸς δ’ ἔτι Τηλέμαχον καὶ ἐμὲ πρήξαντα νέεσθαι, οὕνεκα δεῦρ’ ἱκόμεσθα θοῇ σὺν νηὶ μελαίνῃ». Ὧς ἄρ’ ἔπειτ’ ἠρᾶτο καὶ αὐτὴ πάντα τελεύτα. Δῶκε δὲ Τηλεμάχῳ καλὸν δέπας ἀμφικύπελλον. Ὧς δ’ αὔτως ἠρᾶτο Ὀδυσσῆος φίλος υἱός. ἱ δ’ ἐπεὶ ὤπτησαν κρέ’ ὑπέρτερα καὶ ἐρύσαντο, μοίρας δασσάμενοι δαίνυντ’ ἐρικυδέα δαῖτα. Αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο, τοῖς ἄρα μύθων ἦρχε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· «Νῦν δὴ κάλλιόν ἐστι μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι ξείνους, οἵ τινές εἰσιν, ἐπεὶ τάρπησαν ἐδωδῆς. Ὦ ξεῖνοι, τίνες ἐστέ; Πόθεν πλεῖθ’ ὑγρὰ κέλευθα; Ἦ τι κατὰ πρῆξιν ἦ μαψιδίως ἀλάλησθε, οἷά τε ληιστῆρες, ὑπεὶρ ἅλα, τοί τ’ ἀλόωνται ψυχὰς παρθέμενοι κακὸν ἀλλοδαποῖσι φέροντες;» Τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα θαρσήσας· αὐτὴ γὰρ ἐνὶ φρεσὶ θάρσος Ἀθήνη θῆχ’, ἵνα μιν περὶ πατρὸς ἀποιχομένοιο ἔροιτο ἠδ’ ἵνα μιν κλέος ἐσθλὸν ἐν ἀνθρώποισιν ἔχῃσιν. «Ὦ Νέστορ Νηληιάδη, μέγα κῦδος Ἀχαιῶν, εἴρεαι, ὁππόθεν εἰμέν· ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω. Ἡμεῖς ἐξ Ἰθάκης ὑπονηίου εἰλήλουθμεν· πρῆξις δ’ ἥδ’ ἰδίη, οὐ δήμιος, ἥν ἀγορεύω. Πατρὸς ἐμοῦ κλέος εὐρὺ μετέρχομαι, ἤν που ἀκούσω, δίου Ὀδυσσῆος ταλασίφρονος, ὅν ποτέ φασιν σὺν σοὶ μαρνάμενον Τρώων πόλιν ἐξαλαπάξαι. Ἄλλους μὲν γὰρ πάντας, ὅσοι Τρωσὶν πολέμιζον, πευθόμεθ’, ἦχι ἕκαστος ἀπώλετο λυγρῷ ὀλέθρῳ, κείνου δ’ αὖ καὶ ὄλεθρον ἀπευθέα θῆκε Κρονίων· οὐ γάρ τις δύναται σάφα εἰπέμεν, ὁππόθ’ ὄλωλεν, εἰ θ’ ὅ γ’ ἐπ’ ἠπείρου δάμη ἀνδράσι δυσμενέεσσιν, εἴ τε καὶ ἐν πελάγει μετὰ κύμασιν Ἀμφιτρίτης. Τούνεκα νῦν τὰ σὰ γούναθ’ ἱκάνομαι, αἴ κ’ ἐθέλῃσθα κείνου λυγρὸν ὄλεθρον ἐνισπεῖν, εἴ που ὄπωπας ὀφθαλμοῖσι τεοῖσιν ἢ ἄλλου μῦθον ἄκουσας πλαζομένου· πέρι γάρ μιν ὀιζυρὸν τέκε μήτηρ. Μηδέ τί μ’ αἰδόμενος μειλίσσεο μηδ’ ἐλεαίρων, ἀλλ’ εὖ μοι κατάλεξον, ὅπως ἤντησας ὀπωπῆς· Λίσσομαι, εἴ ποτέ τοί τι πατὴρ ἐμὸς ἐσθλὸς Ὀδυσσεὺς ἢ ἔπος ἠέ τι ἔργον ὑποστὰς ἐξετέλεσσεν δήμῳ ἔνι Τρώων, ὅθι πάσχετε πήματ’ Ἀχαιοί, τῶν νῦν μοι μνῆσαι, καί μοι νημερτὲς ἐνίσπες». Τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· «Ὦ φίλ’, ἐπεί μ’ ἔμνησας ὀιζύος, ἣν ἐν ἐκείνῳ δήμῳ ἀνέτλημεν μένος ἄσχετοι υἷες Ἀχαιῶν, ἠμὲν ὅσα ξὺν νηυσὶν ἐπ’ ἠεροειδέα πόντον πλαζόμενοι κατὰ ληίδ’, ὅπῃ ἄρξειεν Ἀχιλλεύς, ἠδ’ ὅσα καὶ περὶ ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἄνακτος μαρνάμεθ’· ἔνθα δ’ ἔπειτα κατέκταθεν, ὅσσοι ἄριστοι· ἔνθα μὲν Αἴας κεῖται ἀρήιος, ἔνθα δ’ Ἀχιλλεύς, ἔνθα δὲ Πάτροκλος θεόφιν μήστωρ ἀτάλαντος, ἔνθα δ’ ἐμὸς φίλος υἱός, ἅμα κρατερὸς καὶ ἀμύμων, Ἀντίλοχος, πέρι μὲν θείειν ταχὺς ἠδὲ μαχητής· ἄλλα τε πόλλ’ ἐπὶ τοῖς πάθομεν κακά· τίς κεν ἐκεῖνα πάντα γε μυθήσαιτο καταθνητῶν ἀνθρώπων; ὐδ’ εἰ πεντάετές γε καὶ ἑξάετες παραμίμνων ἐξερέοις, ὅσα κεῖθι πάθον κακὰ δῖοι Ἀχαιοί, πρίν κεν ἀνιηθεὶς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκοιο. Εἰνάετες γάρ σφιν κακὰ ῥάπτομεν ἀμφιέποντες παντοίοισι δόλοισι, μόγις δ’ ἐτέλεσσε Κρονίων. Ἔνθ’ οὔ τίς ποτε μῆτιν ὁμοιωθήμεναι ἄντην ἤθελ’, ἐπεὶ μάλα πολλὸν ἐνίκα δῖος Ὀδυσσεύς παντοίοισι δόλοισι, πατὴρ τεός, εἰ ἐτεόν γε κείνου ἔκγονός ἐσσι· σέβας μ’ ἔχει εἰσορόωντα. Ἦ τοι γὰρ μῦθοί γε ἐοικότες, οὐδέ κε φαίης ἄνδρα νεώτερον ὧδε ἐοικότα μυθήσασθαι. Ἔνθ’ ἦ τοι εἵως μὲν ἐγὼ καὶ δῖος Ὀδυσσεὺς οὔτε ποτ’ εἰν ἀγορῇ δίχ’ ἐβάζομεν οὔτ’ ἐνὶ βουλῇ ἀλλ’ ἕνα θυμὸν ἔχοντε νόῳ καὶ ἐπίφρονι βουλῇ φραζόμεθ’ Ἀργείοισιν, ὅπως ὄχ’ ἄριστα γένοιτο. Αὐτὰρ ἐπεὶ Πριάμοιο πόλιν διαπέρσαμεν αἰπήν, βῆμεν δ’ ἐν νήεσσι, θεὸς δ’ ἐκέδασσεν Ἀχαιούς, καὶ τότε δὴ Ζεὺς λυγρὸν ἐνὶ φρεσὶ μήδετο νόστον Ἀργείοις, ἐπεὶ οὔ τι νοήμονες οὐδὲ δίκαιοι πάντες ἔσαν· τῷ σφεων πολλέες κακὸν οἶτον ἐπέσπον μήνιος ἐξ ὀλοῆς γλαυκώπιδος ὀβριμοπάτρης, ἥ τ’ ἔριν Ἀτρεΐδῃσι μετ’ ἀμφοτέρησιν ἔθηκεν, τὼ δὲ κελεσσαμένω ἀγορὴν ἐς πάντας Ἀχαιούς, μάψ, ἀτὰρ οὐ κατὰ κόσμον, ἐς ἠέλιον καταδύντα, οἱ δ’ ἦλθον οἴνῳ βεβαρηότες υἷες Ἀχαιῶν, μῦθον μυθείσθην, τοῦ εἵνεκα λαὸν ἄγειραν. Ἔνθ’ ἦ τοι Μενέλαος ἀνώγει πάντας Ἀχαιοὺς νόστου μιμνήκεσθαι ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσης, οὐδ’ Ἀγαμέμνονι πάμπαν ἑήνδανε· βούλετο γάρ ῥα λαὸν ἐρυκακέειν ῥέξαι θ’ ἱερὰς ἑκατόμβας, ὡς τὸν Ἀθηναίης δεινὸν χόλον ἐξακέσαιτο, νήπιος, οὐδὲ τὸ ἤδη, ὃ οὐ πείσεσθαι ἔμελλεν οὐ γάρ τ’ αἶψα θεῶν τρέπεται νόος αἰὲν ἐόντων. Ὧς τὼ μὲν χαλεποῖσιν ἀμειβομένω ἐπέεσσιν ἕστασαν· οἱ δ’ ἀνόρουσαν ἐυκνήμιδες Ἀχαιοὶ ἠχῇ θεσπεσίῃ, δίχα δέ σφισιν ἥνδανε βουλή. Νύκτα μὲν ἀέσαμεν χαλεπὰ φρεσὶν ὁρμαίνοντες ἀλλήλοις· ἐπὶ γὰρ Ζεὺς ἤρτυε πῆμα κακοῖο· ἠῶθεν δ’ οἱ μὲν νέας ἕλκομεν εἰς ἅλα δῖαν κτήματά τ’ ἐντιθέμεσθα βαθυζώνους τε γυναῖκας, ἡμίσεες δ’ ἄρα λαοὶ ἐρητύοντο μένοντες αὖθι παρ’ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ποιμένι λαῶν. Ἡμίσεες δ’ ἀναβάντες ἐλαύνομεν· αἱ δὲ μάλ’ ὦκα ἔπλεον, ἐστόρεσεν δὲ θεὸς μεγακήτεα πόντον. Ἐς Τένεδον δ’ ἐλθόντες ἐρέξαμεν ἱρὰ θεοῖσιν, οἴκαδε ἱέμενοι· Ζεὺς δ’ οὔ πω μήδετο νόστον, σχέτλιος, ὅς ῥ’ ἔριν ὦρσε κακὴν ἔπι δεύτερον αὖτις. ἱ μὲν ἀποστρέψαντες ἔβαν νέας ἀμφιελίσσας ἀμφ’ Ὀδυσῆα ἄνακτα δαΐφρονα ποικιλομήτην, αὖτις ἐπ’ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἦρα φέροντες· αὐτὰρ ἐγὼ σὺν νηυσὶν ἀολλέσιν, αἵ μοι ἕποντο, φεῦγον, ἐπεὶ γίγνωσκον, ὅ δὴ κακὰ μήδετο δαίμων· φεῦγε δὲ Τυδέος υἱὸς ἀρήιος, ὦρσε δ’ ἑταίρους. Ὀψὲ δὲ δὴ μετὰ νῶι κίε ξανθὸς Μενέλαος, ἐν Λέσβῳ δ’ ἔκιχεν δολιχὸν πλόον ὁρμαίνοντας, ἢ καθύπερθε Χίοιο νεοίμεθα παιπαλοέσσης, νήσου ἔπι Ψυρίης, αὐτὴν ἐπ’ ἀριστέρ’ ἔχοντες, ἦ ὑπένερθε Χίοιο παρ’ ἠνεμόεντα Μίμαντα. ᾘτέομεν, δὲ θεὸν φῆναι τέρας· αὐτὰρ ὅ γ’ ἥμιν δεῖξε καὶ ἠνώγει πέλαγος μέσον εἰς Ἐύβοιαν τέμνειν, ὄφρα τάχιστα ὑπὲκ κακότητα φύγοιμεν. Ὧρτο δ’ ἐπὶ λιγὺς οὖρος ἀήμεναι· αἱ δὲ μάλ’ ὦκα ἰχθυόεντα κέλευθα διέδραμον, ἐς δὲ Γεραιστὸν ἐννύχιαι κατάγοντο· Ποσειδάωνι δὲ ταύρων πόλλ’ ἐπὶ μῆρ’ ἔθεμεν, πέλαγος μέγα μετρήσαντες. Τέτρατον ἦμαρ ἔην, ὅτ’ ἐν Ἄργεϊ νῆας ἐίσας Τυδεΐδεω ἕταροι Διομήδεος ἱπποδάμοιο ἵστασαν· αὐτὰρ ἐγώ γε Πύλονδ’ ἔχον, οὐδέ ποτ’ ἔσβη οὖρος, ἐπεὶ δὴ πρῶτα θεὸς προέηκεν ἀῆναι. Ὧς ἦλθον, φίλε τέκνον, ἀπευθής, οὐδέ τι οἷδα κείνων, οἵ τ’ ἐσάωθεν Ἀχαιῶν, οἳ τ’ ἀπόλοντο. Ὅσσα δ’ ἐνὶ μεγάροισι καθήμενος ἡμετέροισιν πεύθομαι, ἣ θέμις ἐστί, δαήσεαι, οὐδέ σε κεύσω. Εὖ μὲν Μυρμιδόνας φάσ’ ἐλθέμεν ἐγχεσιμώρους, οὓς ἄγ’ Ἀχιλλῆος μεγαθύμου φαίδιμος υἱός, εὖ δὲ Φιλοκτήτην, Ποιάντιον ἀγλαὸν υἱόν· πάντας δ’ Ἰδομενεὺς Κρήτην εἰσήγαγ’ ἑταίρους, οἵ φύγον ἐκ πολέμου, πόντος δέ οἱ οὔ τιν’ ἀπηύρα. Ἀτρεΐδην δὲ καὶ αὐτοὶ ἀκούετε νόσφιν ἐόντες, ὥς τ’ ἦλθ’ ὥς τ’ Αἴγισθος ἐμήσατο λυγρὸν ὄλεθρον. Ἀλλ’ ἦ τοι κεῖνος μὲν ἐπιμυσγερῶς ἀπέτισεν· ὡς ἀγαθὸν καὶ παῖδα καταφθιμένοιο λιπέσθαι ἀνδρός, ἐπεὶ καὶ κεῖνος ἐτίσατο πατροφονῆα, Αἴγισθον δολόμητιν, ὅ οἱ πατέρα κλυτὸν ἔκτα. Καὶ σὺ φίλος, μάλα γάρ σ’ ὁρόω καλόν τε μέγαν τε, ἄλκιμος ἔσσ’, ἵνα τίς σε καὶ ὀψιγόνων ἐὺ εἴπῃ». Τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· «Ὦ Νέστορ Νηληιάδη, μέγα κῦδος Ἀχαιῶν, καὶ λίην κεῖνος μὲν ἐτίσατο, καί οἱ Ἀχαιοί οἴσουσι κλέος εὐρὺ καὶ ἐσσομένοισι πυθέσθαι· αἳ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν περιθεῖεν, τίσασθαι μνηστῆρας υπερβασίης ἀλεγεινῆς, οἵ τέ μοι ὑβρίζοντες ἀτάσθαλα μηχανόωνται. Ἀλλ’ οὔ μοι τοιοῦτον ἐπέκλωσαν θεοὶ ὄλβον, πατρί τ’ ἐμῷ και ἐμοί· νῦν δὲ χρὴ τετλάμεν ἔμπης». Τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· «Ὦ φίλ’, ἐπεὶ δὴ ταῦτά μ’ ἀνέμνησας καὶ ἔειπες, φασὶ μνηστῆρας σῆς μητέρος εἵνεκα πολλοὺς ἐν μεγάροις ἀέκητι σέθεν κακὰ μηχανάασθαι· εἰπέ μοι, ἠὲ ἑκὼν ὑποδάμνασαι, ἦ σέ γε λαοὶ ἐχθαίρουσ’ ἀνὰ δῆμον, ἐπισπόμενοι θεοῦ ὀμφῇ. Τίς δ’ οἶδ’, εἴ κέ ποτέ σφι βίας ἀποτίσεται ἐλθών, ἢ ὅ γε μοῦνος ἐὼν ἢ καὶ σύμπαντες Ἀχαιοί. Εἰ γάρ σ’ ὧς ἐθέλοι φιλέειν γλαυκῶπις Ἀθήνη, ὡς τότ’ Ὀδυσσῆος περικήδετο κυδαλίμοιο δήμῳ ἔνι Τρώων, ὄθι πάσχομεν ἄλγε’ Ἀχαιοί· οὐ γάρ πω ἴδον ὧδε θεοὺς ἀναφανδὰ φιλεῦντας, ὡς κείνῳ ἀναφανδὰ παρίστατο Παλλὰς Ἀθήνη· εἴ σ’ οὕτως ἐθέλοι φιλέειν κήδοιτό τε θυμῷ· τῷ κέν τις κείνων γε καὶ ἐκλελάθοιτο γάμοιο». Τὸν δ’ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· «Ὦ γέρον, οὔ πω τοῦτο ἔπος τελέεσθαι ὀίω· λίην γὰρ μέγα εἶπες· ἄγη μ’ ἔχει. Οὐκ ἂν ἐμοί γε ἐλπομένῳ τὰ γένοιτ’, οὐδ’ εἰ θεοὶ ὧς ἐθέλοιεν». Τὸν δ’ αὖτε προσέειπε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη. «Τηλέμαχε, ποῖόν σε ἔπος φύγεν ἕρκος ὀδόντων. ῾Ρεῖα θεός γ’ ἐθέλων καὶ τηλόθεν ἄνδρα σαώσαι. Βουλοίμην δ’ ἂν ἐγώ γε καὶ ἄλγεα πολλὰ μογήσας οἴκαδέ τ’ ἐλθέμεναι καὶ νόστιμον ἦμαρ ἰδέσθαι, ἢ ἐλθὼν ἀπολέσθαι ἐφέστιος, ὡς Ἀγαμέμνων ὤλεθ’ ὑπ’ Αἰγίσθοιο δόλῳ καὶ ἧς ἀλόχοιο. Ἀλλ’ ἦ τοι θάνατον μὲν ὁμοίιον οὐδὲ θεοί περ καὶ φίλῳ ἀνδρὶ δύνανται ἀλαλκέμεν, ὁππότε κεν δὴ μοῖρ’ ὀλοὴ καθέλῃσι τανηλεγέος θανάτοιο». Τὴν δ’ αὖ Τηλέμαχος πεπνυμένος ἀντίον ηὔδα· «Μέντoρ, μηκέτι ταῦτα λεγώμεθα κηδόμενοί περ· κείνῳ δ’ οὐκέτι νόστος ἐτήτυμος, ἀλλά οἱ ἤδη φράσσαντ’ ἀθάνατοι θάνατον καὶ κῆρα μέλαιναν. Νῦν δ’ ἐθέλω ἔπος ἄλλο μεταλλῆσαι καὶ ἐρέσθαι Νέστορ’, ἐπεὶ περίοιδε δίκας ἠδὲ φρόνιν ἄλλων· τρὶς γὰρ δή μίν φασιν ἀνάξασθαι γένε’ ἀνδρῶν· ὥς τέ μοι ἀθάνατος ἰνδάλλεται εἰσοράασθαι. Ὦ Νέστορ Νηληιάδη, σὺ δ’ ἀληθὲς ἐνίσπες· πῶς ἔθαν’ Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων; Ποῦ Μενέλαος ἔην; Τίνα δ’ αὐτῷ μήσατ’ ὄλεθρον Αἴγισθος δολόμητις, ἐπεὶ κτάνε πολλὸν ἀρείω; Ἦ οὐκ Ἄργεος ἦεν Ἀχαιικοῦ, ἀλλά πῃ ἄλλῃ πλάζετ’ ἐπ’ ἀνθρώπους, ὁ δὲ θαρσήσας κατέπεφνεν;» Τὸν δ’ ἠμείβετ’ ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· «Τοιγὰρ ἐγώ τοι, τέκνον, ἀληθέα πάντ’ ἀγορεύσω. Ἦ τοι μὲν τάδε καὐτὸς ὀίεαι, ὥς περ ἐτύχθη· εἰ ζωόν γ’ Αἴγισθον ἐνὶ μεγάροισιν ἔτετμεν Ἀτρεΐδης Τροίηθεν ἰών, ξανθὸς Μενέλαος· τῷ κέ οἱ οὐδὲ θανόντι χυτὴν ἐπὶ γαῖαν ἔχευαν, ἀλλ’ ἄρα τόν γε κύνες τε καὶ οἰωνοὶ κατέδαψαν κείμενον ἐν πεδίῳ ἑκὰς ἄστεος, οὐδέ κέ τίς μιν κλαῦσεν Ἀχαιιάδων· μάλα γὰρ μέγα μήσατο ἔργον. Ἡμεῖς μὲν γὰρ κεῖθι πολέας τελέοντες ἀέθλους ἥμεθ’· ὁ δ’ εὔκηλος μυχῷ Ἄργεος ἱπποβότοιο πόλλ’ Ἀγαμεμνονέην ἄλοχον θέλγεσκ’ ἐπέεσσιν. Ἡ δ’ ἦ τοι τὸ πρὶν μὲν ἀναίνετο ἔργον ἀεικὲς δῖα Κλυταιμνήστρη· φρεσὶ γὰρ κέχρητ’ ἀγαθῇσιν· πὰρ’ δ’ ἄρ ἔην καὶ ἀοιδὸς ἀνήρ, ᾧ πόλλ’ ἐπέτελλεν Ἀτρεΐδης Τροίηνδε κιὼν εἴρυσθαι ἄκοιτιν. Ἀλλ’ ὅτε δή μιν μοῖρα θεῶν ἐπέδησε δαμῆναι, δὴ τότε τὸν μὲν ἀοιδὸν ἄγων ἐς νῆσον ἐρήμην κάλλιπεν οἰωνοῖσιν ἕλωρ καὶ κύρμα γενέσθαι, τὴν δ’ ἐθέλων ἐθέλουσαν ἀνήγαγεν ὅνδε δόμονδε. Πολλὰ δὲ μηρί ’ ἔκηε θεῶν ἱεροῖς ἐπὶ βωμοῖς, πολλὰ δ’ ἀγάλματ’ ἀνῆψεν, ὑφάσματά τε χρυσόν τε, ἐκτελέσας μέγα ἔργον, ὃ οὔ ποτε ἔλπετο θυμῷ. Ἡμεῖς μὲν γὰρ ἅμα πλέομεν Τροίηθεν ἰόντες, Ἀτρεΐδης καὶ ἐγώ, φίλα εἰδότες ἀλλήλοισιν· ἀλλ’ ὅτε Σούνιον ἱρόν ἀφικόμεθ’, ἄκρον Ἀθηνέων, ἔνθα κυβερνήτην Μενελάου Φοῖβος Ἀπόλλων οἷς ἀγανοῖς βελέεσσιν ἐποιχόμενος κατέπεφνεν πηδάλιον μετὰ χερσὶ θεούσης νηὸς ἔχοντα, Φρόντιν Ὀνητορίδην, ὃς ἐκαίνυτο φῦλ’ ἀνθρώπων νῆα κυβερνῆσαι, ὁπότε σπέρχοιεν ἄελλαι. Ὧς ὁ μὲν ἔνθα κατέσχετ’ ἐπειγόμενός περ ὁδοῖο, ὄφρ’ ἕταρον θάπτοι καὶ ἐπὶ κτέρεα κτερίσειεν. Ἀλλ’ ὅτε δὴ καὶ κεῖνος ἰὼν ἐπὶ οἴνοπα πόντον ἐν νηυσὶ γλαφυρῇσι Μαλειάων ὄρος αἰπὺ ἷξε θέων, τότε δὴ στυγερὴν ὁδὸν εὐρύοπα Ζεὺς ἐφράσατο, λιγέων δ’ ἀνέμων ἐπ’ ἀυτμένα χεῦεν, κύματά τε τροφέοντο πελώρια ἶσα ὄρεσσιν. Ἔνθα διατμήξας τὰς μὲν Κρήτῃ ἐπέλασσεν, ἧχι Κύδωνες ἔναιον Ἰαρδάνου ἀμφὶ ῥέεθρα. Ἔστι δέ τις λισσὴ αἰπεῖά τε εἰς ἅλα πέτρη ἐσχατιῇ Γόρτυνος ἐν ἠεροειδέι πόντῳ· ἔνθα Νότος μέγα κῦμα ποτὶ σκαιὸν ῥίον ὠθεῖ, ἐς Φαιστόν, μικρὸς δὲ λίθος μέγα κῦμ’ ἀποέργει. Αἱ μὲν ἄρ’ ἔνθ’ ἦλθον, σπουδῇ δ’ ἤλυξαν ὄλεθρον ἄνδρες, ἀτὰρ νῆάς γε ποτὶ σπιλάδεσσιν ἔαξαν κύματ’· ἀτὰρ τὰς πέντε νέας κυανοπρωρείους Αἰγύπτῳ ἐπέλασσε φέρων ἄνεμός τε καὶ ὕδωρ. Ὧς ὁ μὲν ἔνθα πολὺν βίοτον καὶ χρυσὸν ἀγείρων ἠλᾶτο ξὺν νηυσὶ κατ’ ἀλλοθρόους ἀνθρώπους· τόφρα δὲ ταῦτ’ Αἴγισθος ἐμήσατο οἴκοθι λυγρά. Ἑπτάετες δ’ ἤνασσε πολυχρύσοιο Μυκήνης, κτείνας Ἀτρεΐδην, δέδμητο δὲ λαὸς ὑπ’ αὐτῷ. Τῷ δὲ οἱ ὀγδοάτῳ κακὸν ἤλυθε δῖος Ὀρέστης ἄψ ἀπ’ Ἀθηνάων, κατὰ δ’ ἔκτανε πατροφονῆα, Αἴγισθον δολόμητιν, ὅ οἱ πατέρα κλυτὸν ἔκτα. Ἦ τοι ὁ τὸν κτείνας δαίνυ τάφον Ἀργείοισιν μητρός τε στυγερῆς καὶ ἀνάλκιδος Αἰγίσθοιο· αὐτῆμαρ δέ οἱ ἦλθε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος πολλὰ κτήματ’ ἄγων, ὅσα οἱ νέες ἄχθος ἄειραν. Καὶ σύ, φίλος, μὴ δηθὰ δόμων ἄπο τῆλ’ ἀλάλησο, κτήματά τε προλιπὼν ἄνδρας τ’ ἐν σοῖσι δόμοισιν οὕτω ὑπερφιάλους· μή τοι κατὰ πάντα φάγωσιν κτήματα δασσάμενοι, σὺ δὲ τηϋσίην ὁδὸν ἔλθῃς. Ἀλλ’ ἐς μὲν Μενέλαον ἐγὼ κέλομαι καὶ ἄνωγα ἐλθεῖν· κεῖνος γὰρ νέον ἄλλοθεν εἰλήλουθεν, ἐκ τῶν ἀνθρώπων, ὅθεν οὐκ ἔλποιτό γε θυμῷ ἐλθέμεν, ὅν τινα πρῶτον ἀποσφήλωσιν ἄελλαι ἐς πέλαγος μέγα τοῖον, ὅθεν τέ περ’ οὐδ’ οἰωνοὶ αὐτόετες οἰχνεῦσιν, ἐπεὶ μέγα τε δεινόν τε. Ἀλλ’ ἴθι νῦν σὺν νηί τε σῇ καὶ σοῖς ἑτάροισιν· εἰ δ’ ἐθέλεις πεζός, πάρα τοι δίφρος τε και ἵπποι, πὰρ δέ τοι υἷες ἐμοί, οἵ τοι πομπῆες ἔσονται ἐς Λακεδαίμονα δῖαν, ὅθι ξανθὸς Μενέλαος. Λίσσεσθαι δέ μιν αὐτός, ἵνα νημερτὲς ἐνίσπῃ· ψεῦδος δ’ οὐκ ἐρέει· μάλα γὰρ πεπνυμένος ἐστίν». Ὧς ἔφατ’, ἠέλιος δ’ ἄρ’ ἔδυ καὶ ἐπὶ κνέφας ἦλθεν. Τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη· «Ὦ γέρον, ἦ τοι ταῦτα κατὰ μοῖραν κατέλεξας· ἀλλ’ ἄγε τάμνετε μὲν γλώσσας, κεράασθε δὲ οἶνον, ὄφρα Ποσειδάωνι καὶ ἄλλοις ἀθανάτοισιν σπείσαντες κοίτοιο μεδώμεθα· τοῖο γὰρ ὥρη. Ἤδη γὰρ φάος οἴχεθ’ ὑπὸ ζόφον, οὐδὲ ἔοικεν δηθὰ θεῶν ἐν δαιτὶ θαασσέμεν, ἀλλὰ νέεσθαι». Ἦ ῥα Διὸς θυγάτηρ, οἱ δ’ ἔκλυον αὐδησάσης. Τοῖσι δὲ κήρυκες μὲν ὕδωρ ἐπὶ χεῖρας ἔχευαν, κοῦροι δὲ κρητῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο, νώμησαν δ’ ἄρα πᾶσιν ἐπαρξάμενοι δεπάεσσιν· γλώσσας δ’ ἐν πυρὶ βάλλον, ἀνιστάμενοι δ’ ἐπέλειβον. Αὐτὰρ ἐπεὶ σπεῖσάν τε πίον θ’, ὅσον ἤθελε θυμός, δὴ τότ’ Ἀθηναίη καὶ Τηλέμαχος θεοειδὴς ἄμφω ἱέσθην κοίλην ἐπὶ νῆα νέεσθαι. Νέστωρ δ’ αὖ κατέρυκε καθαπτόμενος ἐπέεσσιν· «Ζεὺς τό γ’ ἀλεξήσειε καὶ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι, ὡς ὑμεῖς παρ’ ἐμεῖο θοὴν ἐπὶ νῆα κίοιτε ὥς τέ τευ ἦ παρὰ πάμπαν ἀνείμονος ἠδὲ πενιχροῦ, ᾧ οὔ τι χλαῖναι καὶ ῥήγεα πόλλ’ ἐνὶ οἴκῳ, οὔτ’ αὐτῷ μαλακῶς οὔτε ξείνοισιν ἐνεύδειν. Αὐτὰρ ἐμοὶ πάρα μὲν χλαῖναι καὶ ῥήγεα καλά. ὔ θην δὴ τοῦδ’ ἀνδρὸς Ὀδυσσῆος φίλος υἱὸς νηὸς ἐπ’ ἰκριόφιν καταλέξεται, ὄφρ’ ἄν ἐγώ γε ζώω, ἔπειτα δὲ παῖδες ἐνὶ μεγάροισι λίπωνται, ξείνους ξεινίζειν, ὅς τίς κ’ ἐμὰ δώμαθ’ ἴκηται». Τὸν δ’ αὖτε προσέειπε θεά, γλαυκῶπις Ἀθήνη· «Εὖ δὴ ταῦτά γ’ ἔφησθα, γέρον φίλε· σοὶ δὲ ἔοικεν Τηλέμαχον πείθεσθαι, ἐπεὶ πολὺ κάλλιον οὕτως. Ἀλλ’ οὗτος μὲν νῦν σοὶ ἅμ’ ἕψεται, ὄφρα κεν εὕδῃ σοῖσιν ἐνὶ μεγάροισιν· ἐγὼ δ’ ἐπὶ νῆα μέλαιναν εἶμ’ ἵνα θαρσύνω θ’ ἑτάρους εἴπω τε ἕκαστα. ἶος γὰρ μετὰ τοῖσι γεραίτερος εὔχομαι εἶναι· οἱ δ’ ἄλλοι φιλότητι νεώτεροι ἄνδρες ἕπονται, πάντες ὁμηλικίη μεγαθύμου Τηλεμάχοιο. Ἔνθα κε λεξαίμην κοίλῃ παρὰ νηὶ μελαίνῃ νῦν· ἀτὰρ ἠῶθεν μετὰ Καύκωνας μεγαθύμους εἶμ’, ἔνθα χρεῖός μοι ὀφέλλεται, οὔ τι νέον γε οὐδ’ ὀλίγον. Σὺ δὲ τοῦτον, ἐπεὶ τεὸν ἵκετο δῶμα, πέμψον σὺν δίφρῳ τε καὶ υἱέι· δὸς δέ οἱ ἵππους, οἵ τοι ἐλαφρότατοι θείειν καὶ κάρτος ἄριστοι». Ὧς ἄρα φωνήσασ’ ἀπέβη γλαυκῶπις Ἀθήνη φήνῃ εἰδομένη· θάμβος δ’ ἕλε πάντας ἰδόντας. Θαύμαζεν δ’ ὁ γεραιός, ὅπως ἴδεν ὀφθαλμοῖσιν· Τηλεμάχου δ’ ἕλε χεῖρα, ἔπος τ’ ἔφατ’ ἔκ τ’ ὀνόμαζεν: «Ὦ φίλος, οὔ σε ἔολπα κακὸν καὶ ἄναλκιν ἔσεσθαι, εἰ δή τοι νέῳ ὧδε θεοὶ πομπῆες ἕπονται, οὐ μὲν γάρ τις ὅδ’ ἄλλος Ὀλύμπια δώματ’ ἐχόντων, ἀλλὰ Διὸς θυγάτηρ, κυδίστη τριτογένεια, ἥ τοι καὶ πατέρ’ ἐσθλὸν ἐν Ἀργείοισιν ἐτίμα. Ἀλλὰ Ἄνασσ’ ἵληθι, δίδωθι δέ μοι κλέος ἐσθλόν, αὐτῷ καὶ παίδεσσι καὶ αἰδοίῃ παρακοίτι· σοὶ δ’ αὖ ἐγὼ ῥέξω βοῦν ἦνιν εὐρυμέτωπον ἀδμήτην, ἣν οὔ πω ὑπὸ ζυγὸν ἤγαγεν ἀνήρ· τήν τοι ἐγὼ ῥέξω χρυσὸν κέρασιν περιχεύας». Ὧς ἔφατ’ εὐχόμενος, τοῦ δ’ ἔκλυε Παλλὰς Ἀθήνη. Τοῖσιν δ’ ἡγεμόνευε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ, υἱάσι καὶ γαμβροῖσιν, ἑὰ πρὸς δώματα καλά. Ἀλλ’ ὅτε δώμαθ’ ἵκοντο ἀγακλυτὰ τοῖο ἄνακτος, ἑξείης ἕζοντο κατὰ κλισμούς τε θρόνους τε· τοῖς δ’ ὁ γέρων ἐλθοῦσιν ἀνὰ κρητῆρα κέρασσεν οἴνου ἡδυπότοιο, τὸν ἑνδεκάτῳ ἐνιαυτῷ ὤιξεν ταμίη καὶ ἀπὸ κρήδεμνον ἔλυσεν· τοῦ ὁ γέρων κρητῆρα κεράσσατο, πολλὰ δ’ Ἀθήνῃ εὔχετ’ ἀποσπένδων κούρῃ Διὸς αἰγιόχοιο. Αὐτὰρ ἐπεὶ σπεῖσάν τε πίον θ’, ὅσον ἤθελε θυμός, οἱ μὲν κακκείοντες ἔβαν οἰκόνδε ἕκαστος, τὸν δ’ αὐτοῦ κοίμησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ, Τηλέμαχον φίλον υἱὸν Ὀδυσσῆος θείοιο, τρητοῖς ἐν λεχέεσσιν ὑπ’ αἰθούσῃ ἐριδούπῳ, πὰρ δ’ ἄρ ἐυμμελίην Πεισίστρατον ὄρχαμον ἀνδρῶν, ὅς οἱ ἔτ’ ἠίθεος παίδων ἦν ἐν μεγάροισιν. Αὐτὸς δ’ αὖτε καθεῦδε μυχῷ δόμου ὑψηλοῖο, τῷ δ’ ἄλοχος δέσποινα λέχος πόρσυνε καὶ εὐνήν. Ἦμος δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς, ὤρνυτ’ ἄρ’ ἐξ εὐνῆφι Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ, ἐκ δ’ ἐλθὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετ’ ἐπὶ ξεστοῖσι λίθοισιν, οἵ οἱ ἔσαν προπάροιθε θυράων ὑψηλάων λευκοί, ἀποστίλβοντες ἀλείφατος· οἷς ἔπι μὲν πρὶν Νηλεὺς ἵζεσκεν θεόφιν μήστωρ ἀτάλαντος· ἀλλ’ ὁ μὲν ἤδη κηρὶ δαμεὶς Ἀιδόσδε βεβήκειν, Νέστωρ αὖ τότ’ ἐφῖζε Γερήνιος, οὖρος Ἀχαιῶν, σκῆπτρον ἔχων. Περὶ δ’ υἷες ἀολλέες ἠγερέθοντο ἐκ θαλάμων ἐλθόντες, Ἐχέφρων τε Στρατίος τε Περσεύς τ’ Ἄρητός τε καὶ ἀντίθεος Θρασυμήδης· τοῖσι δ’ ἔπειθ’ ἕκτος Πεισίστρατος ἤλυθεν ἥρως· πὰρ δ’ ἄρα Τηλέμαχον θεοείκελον εἷσαν ἄγοντες. Τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· «Καρπαλίμως μοι, τέκνα φίλα, κρηήνατ’ ἐέλδωρ, ὄφρ’ ἦ τοι πρώτιστα θεῶν ἱλάσσομ’ Ἀθήνην, ἥ μοι ἐναργὴς ἦλθε θεοῦ ἐς δαῖτα θάλειαν. Ἀλλ’ ἄγ’ ὁ μὲν πεδίονδ’ ἐπὶ βοῦν ἴτω, ὄφρα τάχιστα ἔλθῃσιν, ἐλάσῃ δὲ βοῶν ἐπιβουκόλος ἀνήρ· εἷς δ’ ἐπὶ Τηλεμάχου μεγαθύμου νῆα μέλαιναν πάντας ἰὼν ἑτάρους ἀγέτω, λιπέτω δὲ δύ’ οἴους· εἷς δ’ αὖ χρυσοχόον Λαέρκεα δεῦρο κελέσθω ἐλθεῖν, ὄφρα βοὸς χρυσὸν κέρασιν περιχεύῃ. ἱ δ’ ἄλλοι μένετ’ αὐτοῦ ἀολλέες, εἴπατε δ’ εἴσω δμωῇσιν κατὰ δώματ’ ἀγακλυτὰ δαῖτα πένεσθαι, ἕδρας τε ξύλα τ’ ἀμφὶ καὶ ἀγλαὸν οἰσέμεν ὕδωρ». Ὧς ἔφαθ’ οἱ δ’ ἄρα πάντες ἐποίπνυον. Ἦλθε μὲν ἂρ βοῦς ἐκ πεδίου, ἦλθον δὲ θοῆς παρὰ νηὸς ἐίσης Τηλεμάχου ἕταροι μεγαλήτορος, ἦλθε δὲ χαλκεὺς ὅπλ’ ἐν χερσὶν ἔχων χαλκήια, πείρατα τέχνης, ἄκμονά τε σφῦράν τ’ ἐυποίητόν τε πυράγρην, οἷσίν τε χρυσὸν εἰργάζετο· ἦλθε δ’ Ἀθήνη ἱρῶν ἀντιόωσα. Γέρων δ’ ἱππηλάτα Νέστωρ χρυσὸν ἔδωχ’· ὁ δ’ ἔπειτα βοὸς κέρασιν περίχευεν ἀσκήσας, ἵν’ ἄγαλμα θεὰ κεχάροιτο ἰδοῦσα. Βοῦν δ’ ἀγέτην κεράων Στρατίος καὶ δῖος Ἐχέφρων. Χέρνιβα δέ σφ’ Ἄρητος ἐν ἀνθεμόεντι λέβητι ἤλυθεν ἐκ θαλάμοιο φέρων, ἑτέρῃ δ’ ἔχεν οὐλὰς ἐν κανέῳ. Πέλεκυν δὲ μενεπτόλεμος Θρασυμήδης ὀξὺν ἔχων ἐν χειρὶ παρίστατο βοῦν ἐπικόψων. Περσεὺς δ’ ἀμνίον εἶχε. Γέρων δ’ ἱππηλάτα Νέστωρ χέρνιβά τ’ οὐλοχύτας τε κατήρχετο, πολλὰ δ’ Ἀθήνῃ εὔχετ’ ἀπαρχόμενος κεφαλῆς τρίχας ἐν πυρὶ βάλλων. Αὐτὰρ ἐπεί ῥ’ εὔξαντο καὶ οὐλοχύτας προβάλοντο, αὐτίκα Νέστορος υἱὸς ὑπέρθυμος Θρασυμήδης ἤλασεν ἄγχι στάς· πέλεκυς δ’ ἀπέκοψε τένοντας αὐχενίους, λῦσεν δὲ βοὸς μένος. Αἱ δ’ ὀλόλυξαν θυγατέρες τε νυοί τε καὶ αἰδοίη παράκοιτις Νέστορος, Εὐρυδίκη πρέσβα Κλυμένοιο θυγατρῶν. ἱ μὲν ἔπειτ’ ἀνελόντες ἀπὸ χθονὸς εὐρυοδείης ἔσχον· ἀτὰρ σφάξεν Πεισίστρατος ὄρχαμος ἀνδρῶν. Τῆς δ’ ἐπεὶ ἐκ μέλαν αἷμα ῥύη, λίπε δ’ ὀστέα θυμός, αἶψ’ ἄρα μιν διέχευαν, ἄφαρ δ’ ἐκ μηρία τάμνον πάντα κατὰ μοῖραν, κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν δίπτυχα ποιήσαντες, ἐπ’ αὐτῶν δ’ ὠμοθέτησαν. Καῖε δ’ ἐπὶ σχίζῃς ὁ γέρων, ἐπὶ δ’ αἴθοπα οἶνον λεῖβε· νέοι δὲ παρ’ αὐτὸν ἔχον πεμπώβολα χερσίν. Αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ μῆρα κάη καὶ σπλάγχνα πάσαντο, μίστυλλόν τ’ ἄρα τἆλλα καὶ ἀμφ’ ὀβελοῖσιν ἔπειραν, ὤπτων δ’ ἀκροπόρους ὀβελοὺς ἐν χερσὶν ἔχοντες. Τόφρα δὲ Τηλέμαχον λοῦσεν καλὴ Πολυκάστη, Νέστορος ὁπλοτάτη θυγάτηρ Νηληιάδαο. Αὐτὰρ ἐπεὶ λοῦσέν τε καὶ ἔχρισεν λίπ’ ἐλαίῳ, ἀμφὶ δέ μιν φᾶρος καλὸν βάλεν ἠδὲ χιτῶνα, ἔκ ῥ’ ἀσαμίνθου βῆ δέμας ἀθανάτοισιν ὁμοῖος· πὰρ δ’ ὅ γε Νέστορ’ ἰὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο, ποιμένα λαῶν. ἱ δ’ ἐπεὶ ὤπτησαν κρέ’ ὑπέρτερα καὶ ἐρύσαντο, δαίνυθ’ ἑζόμενοι· ἐπὶ δ’ ἀνέρες ἐσθλοὶ ὄροντο οἶνον οἰνοχοεῦντες ἐνὶ χρυσέοις δεπάεσσιν. Αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο, τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ· «Παῖδες ἐμοί, ἄγε Τηλεμάχῳ καλλίτριχας ἵππους ζεύξαθ’ ὑφ’ ἅρματ’ ἄγοντες, ἵνα πρήσσῃσιν ὁδοῖο». Ὧς ἔφαθ’, οἱ δ’ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδὲ πίθοντο καρπαλίμως δ’ ἔζευξαν ὑφ’ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους. Ἐν δὲ γυνὴ ταμίη σῖτον καὶ οἶνον ἔθηκεν ὄψα τε, οἷα ἔδουσι διοτρεφέες βασιλῆες. Ἄν δ’ ἄρα Τηλέμαχος περικαλλέα βήσετο δίφρον· πὰρ δ’ ἄρα Νεστορίδης Πεισίστρατος ὄρχαμος ἀνδρῶν ἐς δίφρον τ’ ἀνέβαινε καὶ ἡνία λάζετο χερσίν· μάστιξεν δ’ ἐλάαν, τὼ δ’ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην ἐς πεδίον, λιπέτην δὲ Πύλου αἰπὺ πτολίεθρον. ἱ δὲ πανημέριοι σεῖον ζυγὸν ἀμφὶς ἔχοντες. Δύσετό τ’ ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί, ἐς Φηρὰς δ’ ἵκοντο Διοκλῆος ποτὶ δῶμα, υἱέος Ὀρτιλόχοιο, τὸν Ἀλφειὸς τέκε παῖδα. Ἔνθα δὲ νύκτ’ ἄεσαν, ὁ δὲ τοῖς πὰρ ξείνια θῆκεν. Ἦμος δ’ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς, ἵππους τε ζεύγνυντ’ ἀνά θ’ ἅρματα ποικίλ’ ἔβαινον· ἐκ δ’ ἔλασαν προθύροιο καὶ αἰθούσης ἐριδούπου. Μάστιξεν δ’ ἐλάαν, τὼ δ’ οὐκ ἀέκοντε πετέσθην. Ἷξον δ’ ἐς πεδίον πυρηφόρον, ἔνθα δ’ ἔπειτα ἦνον ὁδόν· τοῖον γὰρ ὑπέκφερον ὠκέες ἵπποι. Δύσετό τ’ ἠέλιος σκιόωντό τε πᾶσαι ἀγυιαί,​	5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 165 170 175 180 185 190 195 200 205 210 215 220 225 230 235 240 245 250 255 260 265 270 275 280 285 290 295 300 305 310 315 320 325 330 335 340 345 350 355 360 365 370 375 380 385 390 395 400 405 410 415 420 425 430 435 440 445 450 455 460 465 470 475 480 485 490 495​	Κι ο Ήλιος βγήκε απ’ τα βουνά, εγκαταλείποντας την όμορφη τη λίμνη στον ουρανό πού ’χε ροδίσει (σα χαλκός), για να φωτίσει τους αθάνατους και τους θνητούς πάνω στη γη τη ζωοδότρα (για να πάνε να δουλέψουν)· κι εκείνοι στην καλόχτιστη την πόλη, την Πύλο του Νηλέα, φτάσαν· κι αυτοί πάνω στην αμμουδιά τελούσαν ιερά, ταύρους κατάμαυρους, στον ενοσίχθονα κυανοχαίτη. Και χώραγαν σ’ εννέα έδρες –και πεντακόσιοι σε εκάστη- και πρόσφεραν συμμετοχή εννέα ταύρους καθεμιά. Ετέλειωναν το μοίρασμα των σπλάχνων, και καίγανε για το θεό μηριά, κι εκείνοι ευθύς μαζέψαν τα πανιά σαν έμπαινε το πλοίο υπέστειλαν σηκώνοντας, το έβαλαν στον όρμο, και έξω πήδηξαν αυτοί. Αμέσως κι ο Τηλέμαχος πήδηξε απ’ το πλοίο, προπορευόταν δε η Αθηνά. Και πρώτη προς αυτόν είπε θεά, γαλανομάτα Αθηνά: «Τηλέμαχε, να ντρέπεσαι δεν είναι πια ανάγκη, και ούτε συ να “εφηβίζεις”. Διότι και τη θάλασσα διέπλευσες γι’ αυτό, ώστε να ψάξεις τον πατέρα, σ’ όποια κι αν βρίσκεται ξηρά -όποιο κι αν βρήκε τέλος. Αλλ’ άντε τώρα ευθύς σε Νέστορα κοντά τον ιπποδαμαστή· είδομεν, μη κάποια σκέψη τού ’μεινε στα στήθια. Και ο ίδιος να τον ικετεύσεις, όπως σου είπει τα καθέκαστα· και ψέμματα δε λέει· διότι είναι σοβαρός και μετρημένος». Κι ευθύς σ’ αυτήνε σοβαρά απάντησε ο Τηλέμαχος: «Μέντορα, και πώς να πάω; Και πώς λοιπόν σ’ εκείνον να προσπέσω; ούτε και έχω εμπειρία στα λόγια τα συγκροτημένα αιδώς... και γηραιότερον να ανακρίνει νέος άνδρας». Τότε η Αθηνά, θεά γαλανομάτα γύρισε και του είπε: «Τηλέμαχε άλλα μεν ο ίδιος στο μυαλό σου θα σκεφτείς, άλλα δε και ο δαίμων θα υποβάλει (σε εσέ)· διότι δεν πιστεύω χωρίς την πρόνοια θεών εσύ πώς θα γεννιόσουνα και πώς θ’ ανατρεφόσουν». Καθώς λοιπόν του φώναζε η Αθηνά Παλλάδα προηγείτο με ορμή· κι εκείνος της θεάς τα χνάρια ακολουθούσε. Κι έφτασαν στη συγκέντρωση των Πυλιωτών μα και στις έδρες, εκεί όπου ο Νέστωρ ίστατο με τα παιδιά, και γύρω οι εταίροι δεξίωση ετοίμαζαν και κρέατα απέκοπταν και άλλα τα σουβλίζαν. Σαν είδαν και λοιπόν αυτοί τους ξένους, γύρω τους ήλθαν όλοι, κι ασπάζοντο τα χέρια και να καθίσουν τους καλούσαν. Πρώτος Πεισίστρατος ο Νεστορίδης ερχόμενος κοντά πήρε τη χείρα αμφοτέρων κι οδήγησε προς τη δεξίωση σε στρωσίδια μαλακά πάνω στην άμμο της θαλάσσης δίπλα και στον Θρασυμήδη τον αδελφό και στον πατέρα το δικό τους. Και έδωκε μετά μερίδες απ’ τα σπλάχνα, και μέσα οίνο έριχνε σ’ ένα χρυσό ποτήρι· κι ενώ προσέφερε είπε γυρνώντας στην Αθηνά κόρη Παλλάδα του Διός που απ’ την αίγα γαλουχήθη: «Ευχήσου τώρα, ξένε, στον Άνακτα τον Ποσειδώνα· γιατί γι’ αυτόν και η δεξίωση που απαντήσατε ερχόμενοι εδώ. Κι αφού κάνεις σπονδή και ευχηθείς, αυτό που είναι πρέπον (θεμιτό), δώσε και τούτου έπειτα του μελιστάλαχτου του οίνου το ποτήρι να στάξει, επειδή κι αυτός πιστεύω πως μπορεί στους αθανάτους να προσεύχεται· άπαντες δε οι άνθρωποι θεούς έχουν ανάγκη. Αλλά είναι νεότερος, και οι δικοί μου (γιοι) με αυτόν στην ίδια ηλικία· γι’ αυτό θα δώσω πρώτα σε εσέ το σκεύος το χρυσό το ιερό». Ως είπε μες στο χέρι θέτει κούπα με τον οίνο το γλυκύ· κι η Αθηνά χαιρότανε τον άνθρωπο το δίκαιο πού ’ταν και μετρημένος ένεκα που της έδωκε προτύτερα το σκεύος το χρυσό το καθαγιασμένο. Κι αμέσως εύχονταν πολλά στον άνακτα τον Ποσειδώνα: «Άκουσε, Ποσειδών τη γη που ορίζεις, και μην εγκαταλείπεις εμάς που προσευχόμαστε αυτά τα έργα να τελειώσεις. Και πρώτα-πρώτα Νέστορα και γιους κύρος για να τους δίνεις, έτσι και έπειτα στους άλλους δίνε την αμοιβή που τους αξίζει Πυλιώτες όλους που προσέφεραν την εκατόμβη με αγάπη. Κι ακόμα δώσε στον Τηλέμαχο κι εμέ που κοπιάσαμε να ’ρθούμε αυτό για το οποίο ήλθαμε εδώ μαζί με το καράβι το γοργό». Έπειτ’ απ’ την παράκληση που έκανε κι όλα η ίδια είχε τελειώσει... Έδωκε στον Τηλέμαχο και το καλό το αμφικύπελλο το δέπας. Έτσι και κάπως έτσι παρακάλεσε υιός αγαπημένος τού Οδυσσέα. Κι εκείνοι μόλις έκοψαν το άφθονο το κρέας και τράβηξαν μοιράζοντας γευμάτιζαν σ’ ετούτη την επίσημη δεξίωση. Κι αφού στο τέλος χόρτασαν πιοτί φαΐ χαρήκαν, άρχισε τότε να ’μιλεί ο Νέστορας σ’ αυτούς ιππότης Τιμημένος: «Καλύτερο πρέπει να είναι τώρα να εξετάζεις και ρωτάς τους ξένους, ποίοι είναι, αφού απόλαυσαν το γεύμα. Ξένοι, ποιοι είστε; Πούθε περάσατε τους δρόμους της θαλάσσης; Πως είναι κάποιος μόχθος ή πως περιπλανάστε κατά τύχη όπως ληστές και πειρατές, στη θάλασσα που σβήνουν κλέβουν ψυχές σε ξένη γη πολύ κακό σκορπάνε». Σε τούτον ο Τηλέμαχος με σεβασμό απαντούσε παίρνοντας θάρρος· γιατί η ίδια στο μυαλό θάρρος η Αθηνά έβαλε, μήπως για τον πατέρα τόν που λείπει ερωτήσει ώστε μεγάλη δόξα από ’δω σ’ ανθρώπους αποχτήσει: «Ω Νέστωρ Νηληιάδη, εσύ που μέγα κύρος έχεις στους Αχαιούς ρωτάς από πού είμαστε· κι εγώ θα σου το πω. Ήλθαμε εμείς από την κάτω απ’ το Νήιο Ιθάκη· Κι ήδη δικό μας πόνημα, από το δήμο όχι, αυτό που περιγράφω. Τη δόξα του πατέρα μου ακολουθάω τη μεγάλη, ίσως γι’αυτήν κάπου ακούσω του θεϊκού Οδυσσέα πολυτάλαντου, γι’ αυτόν που λέγαν κάποτε ότι με σένα «μάτωσε» να ξεπατώσει την πολιτεία των Τρώων. Κι άλλους διότι όλους όσοι πολέμαγαν με Τρώες γνωρίσαμε, πώς και γιατί καθένας απωλέσθηκε με όλεθρο πικρό, κι εκείνου αφανή τον όλεθρο τον έκαν’ ο Κρονίων· γιατί κανείς δε δύναται να πει σ’ εμάς σαφώς, πώς χάθηκε και πού αν βέβαια και σε στεριά τον δάμασαν αντίπαλοι κακοί, είτε και στα πελάγη κάτω από τα κύματα της Αμφιτρίτης. ΄Ετσι ήλθα τώρα στα γόνατά σου να προσπέσω, κι αν είναι θέλημά σου εκείνου τον πικρό τον όλεθρο να πεις, αν κάπου τον αντίκρισες με τους δικούς σου οφθαλμούς, ή άλλου άκουσες την ιστορία κάποιου που περιόδευε· γιατί εκείνον κακορίζικο τον γέννησε η μάνα. Και μη ντρεπόμενος με καλοπιάσεις κι ούτε τον ελεήμονα να κάνεις αλλά καλά να μου τα πεις, όπως αντίκρισαν τα μάτια. Εκλιπαρώ, αν κάτι τι ποτέ για σέ πατέρας μου λαμπρός ο Οδυσσέας λόγο ή κι έργο κάποιο εξετέλεσε έχοντας χρεωθεί ενώπιον της Τροίας, που υποφέρατε Αχαιοί, αυτά που τώρα σε καλώ να θυμηθείς, και που για με θα πεις επακριβώς». Κι είπε έπειτα ο Νέστορας σ’ αυτόν ιππότης Τιμημένος: «Ω φίλε επειδή μου ενθύμισες την πίκρα αυτήν που σε εκείνον τον δήμο εισπράξαμε οι ασυγκράτητοι υιοί των Αχαιών και όσα με τα πλοία στη θάλασσα τη σκεπασμένη με ομίχλη περιπλανώμενοι έχοντας κατά νου τα λάφυρα, ’κει που ηγείτο Αχιλλεύς ή όσα κι απ’ το μέγα άστυ ολόγυρα του άνακτα Πριάμου ματώσαμε· και όπου έπειτα όσοι άριστοι σφαγιασθήκαν όπου κι ο Αίας κείται πολεμιστής δεινός, όπου κι ο Αχιλλέας, όπου κι ο Πάτροκλος ισότιμος με μύστη θεϊκό, όπου και ο αγαπημένος μου υιός, ο τόσο κρατερός και απαράμιλλος Αντίλοχος, ταχύς να τρέχει αφ’ ενός και μαχητής συγχρόνως· Αλλά και επ’ αυτοίς επάθομεν πολλά κακά· ποιος θα μπορούσε εκείνα βεβαίως όλα των θνητών ανθρώπων να τα εξιστορεί; Ο ύτ’ αν για πέντε χρόνια βεβαίως και έξι παραμένοντας εδώ ρωτάς (να μάθεις) , όσα εκεί κακόπαθαν οι Αχαιοί κι ας ήσαν θεϊκοί, πριν την πατρίδα γη σου φτάσεις θα είχες βαρεθεί. Εννιάχρονα γιατί αυτούς υπονομεύαμε ακολουθώντας με όλες τις δολοπλοκίες, και συμφορά ετέλεσε ο Κρονίων. Ο ύτε κανείς εκεί ποτέ στη σκέψη να ομοιάσει θα μπορούσε, θα τον κατανικούσε επειδή ο δίος Οδυσσεύς στους δόλους παντοιοτρόπως, πατέρας ο δικός σου, αν είσαι βέβαια κείνου απόγονος εσύ· σέβας με έχει καταλάβει τώρα όπου σε θωρώ. Διότι βέβαια αυτά με μύθους μοιάζουν, που δε θα πεις για άνδρα ετούτα ’δώ να μοιάζει ότι λέγονται νεότερο. Όπως έτσι κι εγώ μόνο ο ίδιος κι ο Οδυσσέας ο θεϊκός ουδέποτε εκεί που αγορεύαμε διαφωνούσαμε για την απόφαση αλλά μες στο μυαλό είχαμε οι δυο μια βούληση - μια απόφαση να λέμε στους Αργείους, όπως τα πιο καλά θα έπρεπε να γίνουν. Αφού κυριέψαμε λοιπόν την άπαρτη την πόλη του Πριάμου, και πήγαμε στα πλοία, κι ένας θεός (μας) χώρισε τους Αχαιούς, και τότε το λοιπόν Ζευς την κακότυχη επιστροφή έβαλε στο μυαλό Αργείων, επειδή ούτε νοήμονες ούτε και δίκαιοι όλοι τους ήσαν· έτσι από αυτούς πολλοί επέσπευσαν το τέλος το κακό την μήνιν της καταστροφής απ’ το βαρύγδουπο πατέρα της γλαυκώπιδος και που την έριδα ανάμεσα έβαλε στους Ατρείδες και κάλεσαν οι δυο σε αγορά όλους τους Αχαιούς, βλακεία -μαψ, που μες στον κόσμο δε θα βρεις, όταν κατέβαινε ο ήλιος κι οι άλλοι ήλθαν με βαρύ από τον οίνο το κεφάλι οι υιοί των Αχαιών να πουν τα «παραμύθια» τους, αυτά που το λαό οδήγησαν σ’ εξέγερση. Όπου μ’ αυτά Μενέλαος «τραβούσε» όλους τους Αχαιούς να θυμηθούν το νόστο πάνω στης θάλασσας το κύμα της πλατιάς, αλλά ο Αγαμέμνονας διαφωνούσε διαρκώς· ήθελε εδώ και τώρα να πείσει το λαό κι αρχοντικές για να τελέσει τις θυσίες ώστε της Αθηνάς να διασκεδάσει τον έξαλλο θυμό, νήπιος, ούτ’ απ’ αυτό που έγινε, ούτ’ έμελλε ακόμα να την πείσει και διότι των θεών ο νους των αθανάτων δεν τρέπεται σε άλλους δρόμους μονομιάς. Και με αυτά τα λόγια που αντάλλασαν τα άσχημα οι δυο εστασιάσαν· κι αγουροξύπνησαν οι Αχαιοί τα άρματά τους ζώσαν μες σε «θεσπέσιες» κραυγές, και διχαστήκαν ποια απόφαση να πάρουν. Νύχτα και τόπο στην οργή και άσχημη ορμήνια στο μυαλό ο ένας για τον άλλο· καθ’ ότι Ζευς ετοίμαζε παθήματα κακά· κι οι μεν το χάραμα στη θάλασσα τραβάγαμε τα πλοία και αποθέταμε τα λάφυρα και τις βαθύζωνες γυναίκες (βιασμένες), οι άλλοι δε μισοί απ’ τους λαούς προτίμησαν να μείνουν εκεί στου Αγαμέμνονα Ατρείδη το πλευρό ποιμένα των λαών. Κι αφού ανεβήκαμε σαλπάραμε οι μισοί· και τούτα γρήγορα πολύ έπλεαν, κι ένας θεός γαλήνεψε τη θάλασσα με τα μεγάλα βάθη. Κι ερχόμενοι στην Τένεδο θυσίες ιερές κάναμε στους θεούς, μια που πηγαίναμε στο σπίτι· όμως ο Ζευς δεν έβαζε μες στο μυαλό το νόστο, άθλιος, που κακή σήκωσε τότε έριδα για δεύτερη φορά. Και αφού μπήκαν στα ευέλικτα τα πλοία και πισωγύρισαν αυτοί που είχαν αρχηγό τον Οδυσσέα, τον έμπειρο αυτόν με τον ποικίλο νου, εκείνη τη στιγμή φέροντες σ’ Αγαμέμνονα Ατρείδη ενισχύσεις· τότε εγώ με πλοία που εφούσκωναν πανιά, αυτά που έποντο εμένα, έφευγα, αφού γνώριζα, εκείνα τα κακά που δαίμονας τα είχε σκαρφιστεί· κι έφευγε κι ο γενναίος του Τυδέα ο υιός, και σήκωσε συντρόφους. Τελικά μαζί με εμάς τους δυό κίνησε κι ο Μενέλαος ξανθός, στη Λέσβο δε δύσκολος πλους μακρύς ’πως αρμενίζαμε (μάς) έτυχε, ή από πάνω απ’ τη Χιό θ’ αποφασίζαμε να πάμε την απόκρημνη, προς τη νησίδα τα Ψαρά, έχοντα αυτήν αριστερά, ή από κάτω απ’ τη Χιό δίπλα στο Μίμαντα τ’ ανέμου. Ζητούσαμε κι απ’ το θεό τεράστια σημάδια· έτσι βεβαίως για εμάς έδειξε και προστάζει στην Εύβοια μεσοπέλαγα να κόψουμε, πως τάχιστα θα βρίσκαμε απ’ την κακότητα υπεκφυγή. Και σήκωσε να σπρώχνει ούριο δυνατό· και τάχιστα αυτά περάσαν «την οδό με τους πολλούς ιχθύες», και εις την Γεραιστό (Κάρυστο) κατέπλευσαν τη νύχτα· και για τον Ποσειδών’ ταύρων πολλά μηριά επάνω στη φωτιά, γιατί το πέλαγος μας φάνηκε μεγάλο. Τέταρτη ήταν μέρα, όταν σε Άργος φτάνοντας τα πλοία του δαμαστή Διομήδη του γιου Τυδέα οι συντρόφοι τα αράξαν· ύστερα βέβαια εγώ την «πέτυχα» την Πύλο, ουδέποτε σταμάτησε ο ούριος, αυτόν που πρώτα ο θεός άφησε επειδή το θέλησε να γίνει. Σαν ήλθα αγαπημένο μου παιδί, απληροφόρητος (και απευθύς), τίποτα δε γνωρίζω για κείνους, και που σώθηκαν από τους Αχαιούς, και που χαθήκαν. Κι όσα μες στα δικά μας μέγαρα καθήμενος πληροφορούμαι, αυτά που πρέπον είναι, δεν θα στα κρύψω για να μάθεις. Καλά λένε πως έφτασαν κι οι Μυρμιδόνες με τα κοντάρια φονικά, αυτούς του Αχιλλέα του μεγάθυμου που οδηγούσε απαράμιλλος υιός, καλά και ο Ποιάντιος υιός, ο Φιλοκτήτης, εκλεκτός· όλους δε Ιδομενεύς ξεμπάρκαρε στην Κρήτη τους εταίρους, αυτούς που απ’ τον πόλεμο ξεφύγαν, και δεν του πήρ’ η θάλασσα κανέναν. Όσο για τον Ατρείδη κι οι ίδιοι ακούτε αν και είστε μακριά, και πώς ήλθε και πώς του επεφύλαξε ο Αίγισθος τον όλεθρο πικρό. Αλλά που και εκείνος «την πάτησε» με τρόπο τραγικό· πως αν αφήσεις αγαθόν και παίδα σαν πεθάνεις (τέτοιου) ανδρός, κι εκείνος επειδή του πατέρα τον φονιά τον εκδικήθηκε, Αίγισθο τον δολοπλόκο, αυτόν που σκότωσε τον ξακουστό του τον πατέρα. Κι εσύ, αγαπητός, γιατί σ’ αναγνωρίζω κι όμορφο και μεγάλο, είσαι αγωνιστής, ώστε για σε κάποιος των απογόνων (ΟΜΗΡΟΣ) καλά θα πει». Αυτοστιγμής απάντησε σ’ αυτόν Τηλέμαχος συγκινημένος: «Ω Νέστωρ Νηληιάδη, (πού ’χεις) μεγάλο κύρος μέσα στους Αχαιούς, κι εκείνος μεν στο τέλος εκδικήθηκε, κι οι Αχαιοί γι’ αυτόν θα μάθουνε τη δόξα τη μεγάλη και στους ερχόμενους θε να την πουν· άμποτες αν εμένανε θεοί περιέβαλαν με τόση δύναμη, ώστε να εκδικηθώ την άθλια υπέρβαση μνηστήρων, αυτών που μηχανορραφούνε για εμένα και που ατάσθαλα υβρίζουν. Αλλά για ’μέ μια τέτοια ευτυχία δεν σχεδιάσαν οι θεοί, και στον πατέρα μου μα και σε μένα· και τώρα να χρειάζεται «βάστα καρδιά» να λέμε». Κι έπειτ’ απάντησε σ’ αυτόν Νέστωρ ιππότης Τιμημένος: «Ω φίλε, επειδή τούτα μου θύμισες και είπες, λένε μνηστήρες της μητρός σου –ένεκα πούν’ πολλοί- στο μέγαρο χωρίς να θες κακά (στραβά κι ανάποδα) πως μηχανορραφούν· ειπέ μου, μην υποτάσσεσαι εκούσια, ή ’σέ βεβαίως οι λαοί εχθρεύονται στο δήμο, ακολουθώντας μια μομφή απ’ το θεό. Τίς οίδε δε και αν επανερχόμενος ποτέ τούς τα πληρώσει με τη βία, ή όντας μόνος βέβαια αυτός ή σύμπαντες μαζί κι οι Αχαιοί. Γιατί αν έτσι θέλει εσένα ν’ αγαπά γαλανομάτα Αθηνά όπως τον Οδυσσέα που τότε περιέβαλε με κύρος και βοηθούσε ενώπιον της Τροίας όπου πολύ πονέσαμε Αχαιοί γιατί δεν είδα κάποιον άλλον έτσι θεοί να αγαπάνε φανερά, όπως σ’ εκείνον φανερά παρίστατο Παλλάδα Αθηνά· αν θέλει έτσι εσένανε να σ’ αγαπά και να βοηθά με την ψυχή της τότε και ’κείνοι βέβαια τον χάσανε το γάμο». Και μονομιάς τ’ απάντησε Τηλέμαχος συγκινημένος: «Ω γέροντα, ουδέποτε τούτα τα λόγια πιστεύω πως θα γίνουν· γιατί μεγάλα λόγια σου ξεφύγαν· με πιάνει αγωνία. Ούτε για ’μένα γε (βεβαίως) αυτά υπάρχει ελπίδα να γενούν, ούτ’ έτσι αν θέλαν οι θεοί». Και τότε προς αυτόν είπε θεά γλαυκώπις Αθηνά: «Τηλέμαχε, τι λόγος είναι τούτος που ξεστόμισες. Θεός που θέλει άμεσα κι από μακριά τον άνθρωπο βεβαίως θα τον σώσει. Κι εγώ θα προτιμούσα βέβαια και βάσανα πολλά αφότου υποφέρω και να γυρίσω σπίτι και την ημέρα της επιστροφής να την ιδώ, παρά ν’ απολεσθώ στην ίδια την εστία μου ελθών, όπως ο Αγαμέμνων εξοντώθηκε από τον Αίγισθο με δόλο κι από τη σύζυγο μαζί. Αλλά από τέτοιο θάνατο και όμοιο ούτε ακόμα κι οι θεοί και άνδρα αγαπητό δεν δύνανται να τον γλιτώσουν, όποτε κι αν ορίζεται η μοίρα του αλύπητου να τον-ε ρίξει του θανάτου του σκληρού». Κι αμέσως ο Τηλέμαχος συγκινημένος της απάντησε: «Μέντορ’, μην άλλο λέμε αυτά μόν’ από σεβασμό· και για εκείνον ούτε πια ο νόστος προορίζεται, αλλά ήδη για αυτόν αθάνατοι αποφασίσαν θάνατο και μαύρη μοίρα. Και τώρα θέλω άλλη ιστορία να ρωτώ και να ζητώ να μάθω απ’ το Νέστορα επειδή περιεργάστηκε τις αποφάσεις και τις σκέψεις αλλονών· διότι καθώς λεν’ τρεις γενεές ανδρών εξουσιάζει· ώστε αθάνατος μού φαίνεται την ώρα που τον βλέπω. Ω Νέστορ’ Νηληιάδη, κι εσύ (μας) είπες αληθώς· πως πέθανε Ατρείδης ο άρχων Αγαμέμνων ο πασίγνωστος; Πού ήταν ο Μενέλαος; Και ποίον όλεθρο σ’ εκείνον επεφύλαξε Αίγισθος με τη δόλια σκέψη, που σκότωσε (επειδή) πολύ καλύτερό του; Ή μη δεν ήτανε σε Άργος (την Πελοπόννησο) των Αχαιών αλλά κάπου αλλού περιπλανάτο σε ανθρώπους, κι αποθρασύνθηκε αυτός και (τον) εσκότωσε;» Κι απάντησε έπειτα σ’ αυτόν Νέστωρ ιππότης Τιμημένος: «Εγώ για σένα, τέκνο (μου), όλα αλήθεια θα στα πω γιατί μου το ζητάς. Κι ο ίδιος τέτοιο δεν θα πίστευε έτσι πως επετεύχθη· άμα βεβαίως ζωντανό Αίγισθο απαντούσε μες στο μέγαρο ερχόμενος Ατρείδης απ’ την Τροία, Μενέλαος ξανθός· τότε αυτόν θανόντα ούτε με σκέτο χώμα δεν θα έθαβαν, αλλά σκυλιά μα και τα όρνεα βεβαίως έτσι θα τον ετρώγαν πεταμένον πεσμένο στα χωράφια μακριά από την πόλη, και για αυτόν καμία δεν θα έκλαιγε από τις Αχαιΐδες· διότι το μεγάλο εξετέλεσε κακούργημα. Και διότι ενώ εμείς πέρα εκεί (ταγμένοι) στο «να γράφουμε ιστορία» ήμασταν· εκείνος δε στο Άργος χαλαρά με τ’ άλογα να βόσκουν (στις πλαγιές) πολλά στου Αγαμέμνονα έλεγε λόγια τη σύζυγο να θέλγει. Κι ενώ απ’ την αρχή αρνιότανε αυτή να συναινεί σε πράξη ασεβή η Κλυταιμνήστρα η ευλογημένη· διότι στο μυαλό το αγαθό κυριαρχούσε· και ήταν τότε δίπλα της και άνδρας αοιδός, πολλά απ’ τον οποίο προσδοκούσε Ατρείδης φεύγοντας στην Τροία τη σύζυγό (του) να φροντίζει. Αλλ’ από τότε που τη δάμασε μοίρα θεών την έβαλε στο χέρι, τότε λοιπόν τον αοιδό από τη μια αφού οδήγησε σε έρημο νησί τον εγκατέλειψε στα όρνεα βορά και θύμα άσπλαχνα να γίνει, κι από την άλλη θέλων αυτός αυτήν που ήθελε την πήρε στα παλάτια του επάνω. Και έκαιγε πολλά μηριά στα ιερά για τους θεούς επάνω στους βωμούς, κι αφιερώματα πολλά απέθετε, υφάσματα μα και χρυσό που μέγα έργο είχε εκτελέσει, το που ποτέ δεν ήλπιζε από ψυχής. Διότι μεν εμείς άμ’ απ’ την Τροία πλέαμε πηγαίνοντας Ατρείδης και εγώ, που (πάντα) αλληλεγγύη είχαμε και αγάπη· αλλ’ όταν φτάναμε στο Σούνιο ιερό το ακρωτήριο των Αθηνών, όπου Μενέλαου τον κυβερνήτη Φοίβος Απόλλων με τα «αθόρυβα» τα βέλη του τού «έστησε καρτέρι» και τον σκότωσε ενώ είχε στα χέρια το πηδάλιο του πλοίου όπως τρέχει, τον Φρόντη Ονητορίδη, που τον εχαίρονταν οι ανθρώποι πλοίο να κυβερνά, όποτε θύελλες χτυπούσαν με ορμή. Κι εκείνος κοντοστάθηκε εκεί παρότι επειγόμενος στη ρότα, ώστε να θάψει σύντροφο και ν’ αποδώσει και τιμές. Αλλ’ όταν και εκείνος πια πηγαίνοντας πάνω σε θάλασσα αφρισμένη με όμορφα τα πλοία στ’ απότομο το όρος του Μαλέα «καλπάζοντας» προσέγγισε, τότε λοιπόν το δρόμο το σκληρό Ζευς πανταχού παρών τον έφραξε, και άνεμους σαρωτικούς κατέχευε μες στη θολούρα, και κύματα πελώρια ίσα με όρη αναπτυχθήκαν. Όπου χωρίζοντάς (τους)... (τα πλοία) μεν αυτά ξαπέστειλε στην Κρήτη, όπου μέναν οι Κύδωνες κι από τις δυο μεριές τής όχθης του Ιαρδάνου. Κι είναι κάποιος ογκόλιθος στη θάλασσα κρημνώδης και απότομος στην εσχατιά της Γόρτυνας στον ομιχλώδη πόντο· όπου Νότος μέγα κύμα ωσάν ρεύμα προωθεί, στη Φαιστό, μικρό λιθάρι δε... το μέγα κύμα αποδιώχνει. Και έτσι ήλθαν αφενός, εκεί και με προσπάθεια γλιτώσανε τον όλεθρο οι άνδρες, όμως βεβαίως τα καράβια πάνω στα βράχια ρημαχτήκαν από τα κύματα· ενώ από αυτά τα πέντε πλοία κυανόπρωρα (του αρχηγού) ξαπέστειλαν στην Αίγυπτο τα ρεύματα κι ο άνεμος και το υγρό στοιχείο. Όπως ο μεν σηκώνοντας από εκεί χρυσό πολύ και πλούτο μάζευε με τα πλοία από αλλόθρησκους (κι αλλόγλωσσους) ανθρώπους· τότε και τούτα Αίγισθος σκαρφίστηκε να κάνει τα φριχτά εντός του οίκου. Και εξουσίαζε επταετία τις πολύχρυσες Μυκήνες, σκοτώνοντας Ατρείδη, και κάτω απ’ αυτόν υποταγμένος ο λαός. Και για κακή του τύχη στον όγδοο ήλθε Ορέστης ευλογημένος ξάφνου απ’ την Αθήνα, και «κατασκότωσε» (κατέκτανε) πατροφονιά, Αίγισθο τον δολοπλόκο, αυτόν που εξόντωσε πατέρα του διάσημο. Έτσι αυτόν σκοτώνοντας αυτός στον τάφο του εδεξιώθη τους Αργείους και της μητέρας στυγερής και μοιχαλίδας του Αιγίσθου· την ίδια μέρα κι έφθανε μ’ αλαλαγμούς (υποδοχής κι) αγάπης ο Μενέλαος φέρνοντας δώρα άφθονα, όσα γι’ αυτόν τα πλοία απ’ το βάρος θα αντέχαν. Κι εσύ, σα φίλος (ομιλώ), μη μακριά απ’ τα παλάτια εδώ δα περιπλανάσαι, τα κτήματα κι αφήνοντας (εκεί) άνδρες και στα δικά σου τα ανάκτορα έτσι υπερφιάλους· μη σού τα καταφάγουνε τα πάντα αφού μοιράσουνε τα πλούτη, κι εσύ να έχεις έλθει σε μία τέτοια αδιέξοδη οδό. Αλλά και στο Μενέλαο προστάζω και εγώ καθοδηγώ να έλθεις· διότι ’κείνος πρόσφατα αφίχθη απ’ αλλού, απ’ (όλους) τους ανθρώπους, που η ψυχή του βέβαια δεν ήλπιζε να ’ρθεί, όποιονε πρώτον παρασέρνανε οι θύελλες σε τέτοιο μέγα πέλαγος, όπου ακόμα κι όρνεα στο ίδιο έτος δεν θα έβρισκαν τα ίχνη, μέγα επειδή μαζί και τρομερό. Αλλά με το δικό σου πλοίο τράβα τώρα και τους δικούς σου τους συντρόφους· αν θέλεις και πεζός, είναι για σε διαθέσιμο το άρμα και τα άλογα μαζί, για σε κι οι γιοί μου από κοντά, που θα σου γίνουν οδηγοί σε Λακεδαίμονα ευλογημένη, όπου Μενέλαος ξανθός. Κι ο ίδιος παρακάλεσέ τον, ώστε μ’ ακρίβεια να πει· και ψέμματα δεν λέει· μάλιστα διότι είναι σοβαρός». Σαν είπε, τότε έδυσε κι ο ήλιος κι επήλθε σκοτεινιά. Σ’ αυτόν δε και μετά είπε θεά, γαλανομάτα Αθηνά: «Ω γέροντα, όλα αυτά τα περιέγραψες μ’ ακρίβεια· αλλ’ άντε κόψτε μεν τις γλώσσες, τα κέρατα γεμίστε με κρασί, ώστε στον Ποσειδώνα και στους άλλους τους αθάνατους αφού κάνουμε σπονδή θ’ ασχοληθούμε με τον ύπνο· (ήρθε) διότι η ώρα για αυτόν. Ήδη διότι χάνεται το φως στη δύση, ούτε ταιριάζει εδώ δα στη θεϊκή δεξίωση να μένουμε (από σέβας), αλλά να πάμε σπίτι». Μόλις (τελείωσε αυτά) Διός η θυγατέρα, κι εκείνα πού ’πε άκουγαν αυτοί. Για κείνους δε κήρυκες μεν νερό επέχευαν στα χέρια, τα δε αγόρια τούς κρατήρες ξεχείλισαν ποτό, και μοίρασαν λοιπόν σε όλους αρχίζοντας απ’ τα λατρευτικά ποτήρια· και ρίχναν γλώσσες στην πυρά, και τις επάλειφαν ιστάμενοι από πάνω. Κι έτσι αφού εστάξανε στη γη και ήπιαν, όσο ήθελε η ψυχή, τότε λοιπόν η Αθηνά κι ο σαν θεός Τηλέμαχος οι δυο τους κίνησαν να πάν’ να κοιμηθούν στου πλοίου το αμπάρι. Και τότε ο Νέστορας τους κράτησε με λόγια εμποδίζοντας: «Ο Ζευς να μην το δώσει κι οι άλλοι οι αθάνατοι θεοί, έτσι εσείς σ’ εμέ με το γοργό το πλοίο σαν νά ‘χατε έρθει όπως και σ’ έναν τέτοιον που πάντα άπορος θα είναι και σίγουρα φτωχός, και κάποιες χλαίνες δεν του βρίσκονται μα και πολλά σεντόνια μες στο σπίτι, ούτε και κάπως έτσι μαλακά ούτε φιλόξενα για να αράξει. Όμως σε μένα παρα(τίθενται) και χλαίνες κι όμορφα σεντόνια. Αβάσταχτο τέτοιου ανδρός ο γιος αγαπημένος του Δυσσέα να κοιμηθεί πάνω στου καραβιού τα ξύλα, όσο βεβαίως αν εγώ ζω, κι έπειτα (από μένα) θα μείνουν παίδες μες στο μέγαρο, για να φιλοξενούνε ξένους, όποιος κι αν φτάσει στα δικά μου τα παλάτια». Τότε η Αθηνά θεά γαλανομάτα γύρισε και του είπε: «Εύγε λοιπόν γι’ αυτά που είπες γέροντα αγαπητέ· και σε εσέ αρμόζει να πείθετ’ ο Τηλέμαχος, έτσι επειδή καλύτερο πολύ. Αλλά ετούτος μεν τώρα εσέ θ’ ακολουθήσει, ώστε να κοιμηθεί μες στα δικά σου τα ανάκτορα· κι εγώ στο μαύρο πλοίο πάω ώστε να εμψυχώσω και τους συντρόφους και τα καθέκαστα να πω. Γιατί ανάμεσά τους μόνος εγώ ο γεροντότερος καμάρωνα πως είμαι· οι άλλοι δε γι’ αυτόν -άνδρες νεώτεροι- ακολουθούν από φιλία, οι πάντες συνομήλικοι Τηλέμαχου του μεγαθύμου (απ’ την Κεφαλλονιά). 3που και θα πλαγιάσω δίπλα στου μαύρου πλοίου την καρίνα. τώρα· μετά από το ξημέρωμα στους μεγαθύμους Καύκωνες θα πάω, όπου ένα χρέος μου οφείλεται, τίποτα βέβαια καινούργιο μα ούτε και μικρό. Κι εσυ ετούτον, επειδή έφτασε στο δικό σου το παλάτι, στείλτον μαζί με άρμα μα και κάποιον απ’ τους γιους· και δώσ’ του ίππους, αυτοί που είν’ οι ελαφρότεροί σου για να τρέχουν και άριστοι στην αντοχή». Φωνάζοντας αυτά έφυγε η γλαυκώπις Αθηνά μοιάζοντας ΦΗΝΗ· κι όλοι αυτοί θαμπώθηκαν που είδαν. Θαύμαζεν και ο γέροντας, γι’ αυτό που είδε με τα μάτια· και πήρε του Τηλέμαχου το χέρι, και είπε λόγο και ονόμαζε απ’ αυτό: «Φίλε μου, δεν προδοκούσα συ κακός και άνανδρος να είσαι, άμα μπορούν (εσέναν) τόσο νέο θεοί ν’ ακολουθούν σαν καθοδηγητές, και διότι όχι άλλος οποιοσδήποτε από τους έχοντες παλάτια του Ολύμπου, αλλά του Δία θυγατέρα, τριτογένεια (θεά τρίτης γενιάς) με το μεγάλο κύρος, που και τον εκλεκτό σου τον πατέρα ετίμα μέσα στους Αργείους. Αλλά ελέησέ (με) Δέσποινα, και δώσε μου μια δόξα εκλεκτή, στον ίδιο μα και στα παιδιά και τη γλυκιά γυναίκα· και σύντομα για σένα εγώ θα θυσιάσω βόδι ευρυμέτωπο έτοιμο για ηνί ανήμερο, αυτό που ουδέποτε οδήγησε άνθρωπος κάτω από ζυγό· αυτό για ’σέ εγώ θα θυσιάσω αφού τα κέρατα θα περιχύσω με χρυσό». Σαν είπ’ αυτή την προσευχή, τον άκουσε η Παλλάδα Αθηνά. Κι αυτούς καθοδηγούσε πηγαίνοντας μπροστά Νέστωρ ιππότης Τιμημένος, απ’ τους υιούς και τους γαμβρούς, γραμμή προς τα παλάτια τα ωραία. Αλλ’ όταν έφθασαν σ’ αυτά του άρχοντα τα δώματα τα ξακουστά, εκάθονταν στους πάγκους εφεξής μα και στους θρόνους· κι ο γέροντας αυτούς που ήλθανε κέρασε στο κροντήρι οίνο γλυκόπιοτο, αυτόν που στον ενδέκατο το χρόνο άνοιξε οικονόμος κι απόλυσε το σκέπασμα· από αυτόν ο γέροντας κέρασε στα ποτήρια τα καλά, κι ατέλειωτα στην Αθηνά ευχόταν με σπονδές στην κόρη του Διός που γαλουχήθη από αίγα. Αφού λοιπόν και στάξανε και ήπιανε, όσο τραβούσε η ψυχή τους, κίνησαν μεν οι άλλοι για να πάν’ στο σπίτι του καθένας, κι εκείνον κοίμισε αυτού ο Νέστορας ιππότης Τιμημένος, Τηλέμαχο υιό αγαπημένο Οδυσσέα θεϊκού, σε κλίνες σκαλιστές κάτω από την αίθουσα τη θορυβώδη, πλάι εις τον Πεισίστρατο τον ομαδάρχη των ανδρών τον επιμελητή, αυτός που ακόμα στο παλάτι απ’ τα παιδιά ήταν ταγμένος στους θεούς. Ο ίδιος δε μετά στου ψηλοτάβανου δωμάτιου επλάγιασε το βάθος, και για αυτόν έστρωσε η σύζυγος η δέσποινα και κλίνη και κρεβάτι. Μόλις ξημέρωσε κι εφάνη η Αυγή με τις ακτίνες τις ροδαλές, ορθώθη τότε Τιμημένος ο Νέστωρ ο ιππότης απ’ την κλίνη, και εξελθών εκάθισε στους λαξευμένους λίθους, που ήτανε μπροστά απ’ τις ψηλές του παλατιού τις πύλες λευκοί, γυαλισμένοι αστράφτοντες· εκεί όπου παλιά Νηλεύς καθόταν σα θεός μοιάζοντας με δημιουργό· αλλ’ ο μεν ήδη μετέβη εις τον Άδη δαμασθείς από τη μοίρα, ο Νέστωρ από τότε καθότανε ο Τιμημένος, ο πρόμαχος των Αχαιών, έχοντας σκήπτρο. Και γύρω οι υιοί σηκώνονταν αγουροξυπνημένοι από τους θάλαμους ελθόντες, κι Εχέφρων και Στρατίος Περσέας μα κι ο Άρητος κι ο Θρασυμήδης σα θεό (νά ’χανε προσκαλέσει)· και έκτος έπειτ’ απ’ αυτούς ήλθ’ ο Πεισίστρατος ο πολυαγαπημένος· και δίπλα του Τηλέμαχο εισήγαγαν πού ’μοιαζε σα θεός. Και άρχισε να τους μιλά ο Τιμημένος Νέστωρ ο ιππότης: «Στο ‘άψε-σβήσε’, αγαπημένα μου παιδιά, να προσκομίσετε την προσφορά, με την οποία πρώτιστα από την Αθηνά μες στους θεούς θα δεηθούμε ευλογία, που ήλθε ολοζώντανη θεός για ’μένα εναργής μες στη δεξίωση. Αλλ’ άντε κάποιος και να πάει στην πεδιάδα για το βόδι, που τάχιστα θα έλθει, και που θα το συλλάβει των βοδιών ο επιβλέποντας βουκόλος· και ένας στο καράβι (εκείνο με τους Κεφαλλήνες) Τηλέμαχου μεγάθυμου φτάνοντας όλους να οδηγήσει τους εταίρους, και ας αφήσει μόνο δυο· κι αμέσως ένας χρυσοχόο Λαερκέα ας καλέσει εδώ να έλθει, ώστε να περιχεύει με χρυσό κέρατα του βοδιού. Κι οι άλλοι μείνετε αυτού σε ετοιμότητα, και πείτε μέσα στους υπηρέτες φωνάξτε τους απ’ τα δωμάτια να ετοιμάσουν το τραπέζι, τους πάγκους και τα ξύλα κι ολόγυρα και δροσερό να φέρουνε νερό». Σαν τό ’πε κι όλοι τότε έδειξαν προθυμία. Κι ήλθε λοιπόν το βόδι απ’ τον κάμπο, κι ήλθαν από το γρήγορο καράβι τ’ αραγμένο του μεγαλόκαρδου Τηλέμαχου εταίροι, ήλθε και ο χαλκεύς έχων από χαλκό στα χέρια εξοπλισμό, της τέχνης εργαλεία, και σφύρα και αμόνι μα κι εύχρηστη πυράγρα, και με αυτά κατεργαζόταν το χρυσό· ήλθε κι η Αθηνά στις τελετές να παραστεί. Κι ο Νέστορας ο γέροντας μεγάλος αναβάτης έδωκε τον χρυσό· και έπειτ’ αυτός περίχευε κέρατα του βοδιού απλώνοντας, για να χαρεί η θεά σαν δει το αφιέρωμα. Κι από τα κέρατα το βόδι κατηύθυνε Στρατίος κι ευλογημένος ο Εχέφρων. Λεκάνη που τα χέρια νίβουν μαζί του Άρητος μέσα σε λέβητα μ’ ανθούς ήλθε από το θάλαμο κρατώντας, και είχε σπόρους (κόλλυβα) η βοηθός μέσα σε κάνιστρο. Και πέλεκυ ‘ετοιμοπόλεμος’ ο Θρασυμήδης οξύν έχοντας εις το χέρι παρίστατο το βόδι για να κόψει. Κι είχε ο Περσεύς το κάνιστρο για το κεφάλι. Κι ο γέρο Νέστορας μεγάλος αναβάτης προς τη λεκάνη και των σπόρων ερχότανε κοντά, κι ατέλειωτα στην Αθηνά ευχόταν και στην αρχή τρίχες απ’ το κεφάλι ρίχνοντας στην πυρά. Αφού λοιπόν ευχήθηκε και το δοχείο της σποράς εσήκωσε ψηλά, τότε του Νέστορα ο γιος με αποθέματα ψυχής ο Θρασυμήδης εκτύπησε στεκόμενος κοντά· κι απέκοψε τους τένοντες ο πέλεκυς απ’ τον αυχένα, κι απόλυσε του βόος την ορμή. Κι αναφωνήσαν τρομαγμένες οι θυγατέρες και οι νύφες μα και η σύζυγος με σέβας Νέστορος, Ευρυδίκη η μεγαλύτερη από τις κόρες του Κλυμένη. Κι εκείνοι έπειτα σηκώνοντάς τον απ’ το χώμα πού έπεσε φαρδύς-πλατύς κρατούσαν· μέχρι να σφάξει ο Πεισίστρατος ο ομαδάρχης των ανδρών. Κι αφού ξεχύθηκε το μαύρο αίμα, και τα οστά τα άφησε η ψυχή, μόλις αμέσως τον στραγγίξαν, τότε και του εκόψαν τα μηριά όλα όπως πρέπει, και κατακάλυψαν με κνίσα (την πέτσα τη λιπώδη) κατασκευάζοντας μαντήλα (μπόλια), και ομοιόμορφα απλώσαν επ’ αυτού. Και έκαιγε ο γέρος από πάνω μια σκίζα αναμμένη και οίνο φλογερό επάλειβε· και νέοι δίπλα του στα χέρια είχαν τα εξαρτήματα του οβελία. Αφού καήκαν τα μηριά με τη σειρά και τελειώσανε τα σπλάχνα, εστέλιασαν λοιπόν τα άλλα και πέρασαν στους οβελίες από τις δύο τις μεριές, και ψήναν στερεώνοντας τους οβελίες από τις άκρες σε ποριά γυρνώντας με τα χέρια. Και κάπου τότε τον Τηλέμαχο έλουσε η ωραία Πολυκάστη, του Νέστορα η μικρότερη κόρη του Νηληιάδη. Αφού λοιπόν τον έλουσε μα και τον άλειψε με λάδι, γύρω του ρούχο όμορφο τού ’βαλε και χιτώνα, κι ως έβγαινε απ’ το λουτρό έμοιαζε νά ’χει αγιάσει· και βέβαια αυτός καθέζετο πηγαίνοντας κοντά στον Νέστορα, ποιμένα των λαών. Κι αφού τα ψήσαν τ’ άφθονα τα κρέατα και τα τραβήξαν (απ’ τις σούβλες), γευματίζαν καθήμενοι· και άνδρες εκλεκτοί επιτηρούσαν οίνο σερβίροντας μες στα χρυσά επίσημα ποτήρια. Αφού λοιπόν χορτάσανε πιοτί φαΐ χαρήκαν (ξεράθηκαν στο φαγητό), άρχισε τότε να μιλάει σε αυτούς Νέστωρ ιππότης Τιμημένος: «Παιδιά μου, άντε... για τον Τηλέμαχο ίππους με χαίτη όμορφη (που ν’ ανεμίζει) να ζεύξουν οδηγώντας τους στα άρματα, ώστε το δρόμο να περάσουν». Σαν είπε, και αυτοί ακόμα πιο καλά και άκουγαν κι επείθοντο και έζεψαν στα άρματα αυτοστιγμής τους γρήγορους τους ίππους. Και εναπέθεσε ψωμί και οίνο η γυναίκα οικονόμος μα και ψητά, αυτά που τρώνε βασιλιάδες που τους ταΐζουν οι θεοί(!). Κι ανέβηκε λοιπόν Τηλέμαχος πάνω στο αρματάκι το πανέμορφο· κι από κοντά Πεισίστρατος ο ‘Νεστορίδης’ ο ομαδάρχης των ανδρών στο αμαξάκι και ανέβαινε και τα ηνία τα κρατούσε με τα χέρια μαστίγωσε και τράβηξε επάνω και που χωρίς αυτό δεν θα ορμούσανε οι δυο στην πεδιάδα, κι εγκαταλείψανε της Πύλου την επιβλητική την πολιτεία. Κι αυτοί όλη τη μέρα έσειαν το ζυγό κρατώντας κι απ’ τα δυο. Και έδυσε ο Ήλιος κι όλοι οι δρόμοι γέμισαν σκιές, κι έφθασαν στις Φηρές (στα ΑΡΦΑΡΑ) στου Διοκλή το πανδοχείο, του γιου του Ορτιλόχου, αυτού που είχε κάνει παιδί ο Αλφειός. Κι όπου τη νύχτα άραξαν, και ο οποίος τους παρέθεσε φιλοξενία. Μόλις ξημέρωσε κι εφάνη η Αυγή με τις ακτίνες τις ροδαλές, έζεψαν και τους ίππους κι ανέβαιναν στα ποικιλόχρωμα αμάξια· έβγαλαν έξω δε μπροστά στην πόρτα κι από την αίθουσα τη θορυβώδη. Και με το λάσο χτύπησε και που χωρίς αυτό δε θα ορμούσαν. Έφτασαν δε στον κάμπο με τα στάχια, απ’ όπου έπειτα (προχώρησαν) στην ανηφορική οδό· αυτήν που υποφέροντας τα γρήγορα άλογα περάσαν. Και έδυσε ο Ήλιος κι όλοι οι δρόμοι γέμισαν σκιές,