Πριν αρχίσετε τη μελέτη αυτού του δημοφιλούς άρθρου, παρακαλώ όπως μελετήσετε το 1ο μέρος αυτής της έρευνας: https://homericithaca.com/threads/5/
...Θα μπορούσε άραγε να προβλέψει ο Όμηρος από τότε τί τύχη θα είχαν τα ΕΠΗ του;
Στην τελευταία (4η) εμφάνιση του Δημόδοκου, εκεί που ο Οδυσσέας κοιτάζοντας προς το ηλιοβασίλεμα, καθώς ανυπομονεί να νυχτώσει για νά 'ρθει η ώρα της επιστροφής στην Ιθάκη,, ο Όμηρος δεν ενδιαφέρεται να μας περιγράψει τι τραγουδούσε ο αοιδός, παρά μόνο ότι:
"... κι ο θεϊκός ο αοιδός τραγούδησε μαζί τους
ΔΗΜΟΔΟΚΟΣ ΜΕΣ ΣΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ ΓΑ ΠΑΝΤΑ ΤΙΜΗΜΕΝΟΣ..."
Οδύσσεια ν' 27-28
Δηλαδή ότι εις τους αιώνες ο θείος αοιδός, ο Όμηρος τιμήθηκε απ' τους λαούς και την παγκόσμια κοινή γνώμη.!
Ανάμεσα στο θ' και στο ν' είχαν μεσολαβήσει οι περιγραφές του Οδυσσέα, δηλαδή το 'Φανταστικό της Οδύσσειας'.
Πάμε να ξετρυπώσουμε τώρα μέσα απ' την Οδύσσεια άλλες παρουσίες αοιδών και του ίδιου του Ομήρου, γιατί είναι όμορφο να ψάχνουμε πράγματα που κανείς δεν μπόρεσε να προσεγγίσει. Για μένα, η άγνωστη ζωή του Ομήρου, είναι ένας προσωπικός στόχος. Αξίζει περισσότερο κι από την ανακάλυψη ενός σπανίου γεωλογικού κοιτάσματος, μιας παλαιογεωγραφικής διαμόρφωσης, κάποιων παλαιοντολογικών ή αρχαιολογικών θησαυρών! Είναι δα ο μεγαλύτερος ποιητής.
Έλεγε κάποτε στον Αλκίνοο ο Οδυσσέας:
"... Αλκίνο' άρχοντα λαμπρέ, μεγάλε στους λαούς σου
είναι καλό του αοιδού π' ακούγαμε τα λόγια
τέτοιος που είναι ΟΙ ΘΕΟΙ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΝΑ ΜΙΛΑΝΕ..."
Οδύσσεια ι' 2-4
...Που όμως πολλές φορές, από κάτι τέτοιες περιγραφές, ήσαν συγκινητικά όσα άκουγε το κοινό που:
"... Σαν τό 'πε, τότε ξέσπασε σ' όλους τους μαύρο κλάμα.
Έκαιγε κι η Αργείτισσα Ελένη, η απ' τον Δία καταγόμενη.
Έκλαιγε κι ο Τηλέμαχος μα κι ο Μενέλαος Ατρείδης
ούτε όμως του Νέστορα ο υιός αδάκρυτα είχε μάτια..."
Οδύσσεια δ' 183-186
Και ποια είναι εκείνη η μεταφυσική δύναμη ενός ΑΟΙΔΟΥ;
"...Όμως κι ο γιος του ΤΕΡΠΗ ο αοιδός εγλύτωνε (μέχρι στιγμής) τη μαύρη μοίρα
ο ΦΗΜΙΟΣ, αυτός που τραγουδούσε στους μνηστήρες απ’ ανάγκη.
Στάθηκε δε κρατώντας τη γλυκιά τη φόρμιγγα στα χέρια
κοντά στο παραπόρτι· κλωθογυρνούσε διχασμένος στο μυαλό
ή να πηδήξει έξω από το μέγαρο προς του Διός μεγάλου το βωμό
ερκείου (στην περίφραξη) να κάτσει όπου ήτανε φτιαγμένος, εκεί όπου πολλά
Λαέρτης κι Οδυσσεύς βοδιών επάνω έκαιγαν κομμάτια (προσφορών),
ή αν θα πέσει εκλιπαρών στα γόνατα πηγαίνοντας κοντά στον Οδυσσέα.
Έτσι και που γι’ αυτόν εφάνηκε σκεφτόμενος πως είναι πιο καλό
να ακουμπήσει γόνατα Λαερτιάδη Οδυσσέα.
Ήτοι ακούμπησε στο πάτωμα φόρμιγγα τη γλυκιά
ανάμεσα κρατήρα και του θρόνου τ’ ασημοκαρφωμένου,
ο ίδιος δε κατόπιν πηγαίνοντας κοντά στον Οδυσσέα αγκάλιασε τα γόνατα
κι εκλιπαρώντας προς αυτόν έλεγε έπεα πτερόεντα (σα λόγια φτερωτά):
«Πέφτω στα γόνατά σου, Οδυσσεύ, σεβάσου με κι εσύ κι ελέησόν με.
Για τούτο ’δω που αργότερα ΚΑΤΑΡΑ ΘΑ ΓΕΝΕΙ, ΑΝ και (τολμήσεις) ΑΟΙΔΟ
να ΘΑΝΑΤΩΣΕΙΣ, αυτός που ΑΔΩ ΓΙΑ ΘΕΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ.
Είμαι και ΑΥΤΟΔΙΔΑΚΤΟΣ, και ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ ΜΕΣ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ μου φαντασίες
ΕΝΕΠΝΕΥΣΕ απ’ όλων των ειδών· φαίνομαι δε σ’ εσέ να μοιάζω κατά λάθος
και ως θεός· μη με “χαλάς” λυπήσου με γι’ αυτό.
Αυτά και ο Τηλέμαχος βέβαια θα τα έλεγε, τ’ αγαπημένο σου παιδί,
πως στο παλάτι σου εγώ εκούσια ποτέ, ούτε γιατί μ’ αρέσει,
γυρόφερνα με τους μνηστήρες ώστε να τραγουδώ στις δεξιώσεις,
αλλά πολύ περσότεροι και δυνατοί -σπουδαίοι- τραβάγαν με το ζόρι».
Οδύσσεια χ' 330-353
ἀνθρώποις, ἵνα ᾖσι καὶ ἐσσομένοισιν ἀοιδή. ..."
...Θα μπορούσε άραγε να προβλέψει ο Όμηρος από τότε τί τύχη θα είχαν τα ΕΠΗ του;
Στην τελευταία (4η) εμφάνιση του Δημόδοκου, εκεί που ο Οδυσσέας κοιτάζοντας προς το ηλιοβασίλεμα, καθώς ανυπομονεί να νυχτώσει για νά 'ρθει η ώρα της επιστροφής στην Ιθάκη,, ο Όμηρος δεν ενδιαφέρεται να μας περιγράψει τι τραγουδούσε ο αοιδός, παρά μόνο ότι:
"... κι ο θεϊκός ο αοιδός τραγούδησε μαζί τους
ΔΗΜΟΔΟΚΟΣ ΜΕΣ ΣΤΟΥΣ ΛΑΟΥΣ ΓΑ ΠΑΝΤΑ ΤΙΜΗΜΕΝΟΣ..."
Οδύσσεια ν' 27-28
Δηλαδή ότι εις τους αιώνες ο θείος αοιδός, ο Όμηρος τιμήθηκε απ' τους λαούς και την παγκόσμια κοινή γνώμη.!
Ανάμεσα στο θ' και στο ν' είχαν μεσολαβήσει οι περιγραφές του Οδυσσέα, δηλαδή το 'Φανταστικό της Οδύσσειας'.
Πάμε να ξετρυπώσουμε τώρα μέσα απ' την Οδύσσεια άλλες παρουσίες αοιδών και του ίδιου του Ομήρου, γιατί είναι όμορφο να ψάχνουμε πράγματα που κανείς δεν μπόρεσε να προσεγγίσει. Για μένα, η άγνωστη ζωή του Ομήρου, είναι ένας προσωπικός στόχος. Αξίζει περισσότερο κι από την ανακάλυψη ενός σπανίου γεωλογικού κοιτάσματος, μιας παλαιογεωγραφικής διαμόρφωσης, κάποιων παλαιοντολογικών ή αρχαιολογικών θησαυρών! Είναι δα ο μεγαλύτερος ποιητής.
Έλεγε κάποτε στον Αλκίνοο ο Οδυσσέας:
"... Αλκίνο' άρχοντα λαμπρέ, μεγάλε στους λαούς σου
είναι καλό του αοιδού π' ακούγαμε τα λόγια
τέτοιος που είναι ΟΙ ΘΕΟΙ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΝΑ ΜΙΛΑΝΕ..."
Οδύσσεια ι' 2-4
...Που όμως πολλές φορές, από κάτι τέτοιες περιγραφές, ήσαν συγκινητικά όσα άκουγε το κοινό που:
"... Σαν τό 'πε, τότε ξέσπασε σ' όλους τους μαύρο κλάμα.
Έκαιγε κι η Αργείτισσα Ελένη, η απ' τον Δία καταγόμενη.
Έκλαιγε κι ο Τηλέμαχος μα κι ο Μενέλαος Ατρείδης
ούτε όμως του Νέστορα ο υιός αδάκρυτα είχε μάτια..."
Οδύσσεια δ' 183-186
Και ποια είναι εκείνη η μεταφυσική δύναμη ενός ΑΟΙΔΟΥ;
"...Όμως κι ο γιος του ΤΕΡΠΗ ο αοιδός εγλύτωνε (μέχρι στιγμής) τη μαύρη μοίρα
ο ΦΗΜΙΟΣ, αυτός που τραγουδούσε στους μνηστήρες απ’ ανάγκη.
Στάθηκε δε κρατώντας τη γλυκιά τη φόρμιγγα στα χέρια
κοντά στο παραπόρτι· κλωθογυρνούσε διχασμένος στο μυαλό
ή να πηδήξει έξω από το μέγαρο προς του Διός μεγάλου το βωμό
ερκείου (στην περίφραξη) να κάτσει όπου ήτανε φτιαγμένος, εκεί όπου πολλά
Λαέρτης κι Οδυσσεύς βοδιών επάνω έκαιγαν κομμάτια (προσφορών),
ή αν θα πέσει εκλιπαρών στα γόνατα πηγαίνοντας κοντά στον Οδυσσέα.
Έτσι και που γι’ αυτόν εφάνηκε σκεφτόμενος πως είναι πιο καλό
να ακουμπήσει γόνατα Λαερτιάδη Οδυσσέα.
Ήτοι ακούμπησε στο πάτωμα φόρμιγγα τη γλυκιά
ανάμεσα κρατήρα και του θρόνου τ’ ασημοκαρφωμένου,
ο ίδιος δε κατόπιν πηγαίνοντας κοντά στον Οδυσσέα αγκάλιασε τα γόνατα
κι εκλιπαρώντας προς αυτόν έλεγε έπεα πτερόεντα (σα λόγια φτερωτά):
«Πέφτω στα γόνατά σου, Οδυσσεύ, σεβάσου με κι εσύ κι ελέησόν με.
Για τούτο ’δω που αργότερα ΚΑΤΑΡΑ ΘΑ ΓΕΝΕΙ, ΑΝ και (τολμήσεις) ΑΟΙΔΟ
να ΘΑΝΑΤΩΣΕΙΣ, αυτός που ΑΔΩ ΓΙΑ ΘΕΟΥΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ.
Είμαι και ΑΥΤΟΔΙΔΑΚΤΟΣ, και ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ ΜΕΣ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ μου φαντασίες
ΕΝΕΠΝΕΥΣΕ απ’ όλων των ειδών· φαίνομαι δε σ’ εσέ να μοιάζω κατά λάθος
και ως θεός· μη με “χαλάς” λυπήσου με γι’ αυτό.
Αυτά και ο Τηλέμαχος βέβαια θα τα έλεγε, τ’ αγαπημένο σου παιδί,
πως στο παλάτι σου εγώ εκούσια ποτέ, ούτε γιατί μ’ αρέσει,
γυρόφερνα με τους μνηστήρες ώστε να τραγουδώ στις δεξιώσεις,
αλλά πολύ περσότεροι και δυνατοί -σπουδαίοι- τραβάγαν με το ζόρι».
Οδύσσεια χ' 330-353
Πώς γεννήθηκαν τα Έπη
"... τὸν δὲ θεοὶ μὲν τεῦξαν, ἐπεκλώσαντο δ᾿ ὄλεθρονἀνθρώποις, ἵνα ᾖσι καὶ ἐσσομένοισιν ἀοιδή. ..."
Οδύσσεια θ' 579-580
ΟΙ ΔΕ ΘΕΟΙ ΟΡΙΣΑΝΕ ΟΛΕΘΡΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ
ΩΣΤΕ ΟΙ ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΝΑ ΤΟΝ ΚΑΜΟΥΝ
Κάποιοι στο παρελθόν μπέρδεψαν τον Οδυσσέα με τον Όμηρο. Απ' τη μεριά τους δεν είχαν άδικο, αλλά είναι πολύ φτωχικό να ταυτίζουμε τον πρωταγωνιστή με τον δημιουργό του ή τον απόγονο με τον πρόγονό του.
Ο Όμηρος στα πάρα κάτω στιγμιότυπα θέλει να συγκινήσει, θέλει να πιστοποιήσει τις πηγές του, θέλει να δώσει ακρίβεια.
α' Η άποψη του Αλκίνοου για τον Οδυσσέα:
"...«Όταν, Δυσσέα, σε δει κανείς στο πρόσωπο, δε δείχνεις
για ψεύτης και ξελογιαστείς, απ' όσους θρέφει ο κόσμος
χιλιάδες, μες στα πέρατα της γης, παντού σπαρμένους,
που πλέκουν τέτοια ψέματα, που δεν τα βάζει ο νους σου.
Μα εσύ έχεις χάρη όταν μιλάς κι ευγενικούς τους τρόπους
και σαν καλός τραγουδιστής τα ιστόρησες με τέχνη ..."
Ζήσιμος Σιδέρης μετάφραση λ' 363-368 Ομήρου Οδύσσειας
β' Ο Εύμαιος περιγράφει στην Πηνελόπη ότι αυτός ο Ξένος, εννοεί τον μεταμορφωμένο σε ζητιάνο Οδυσσέα,, ό,τι διηγείται μοιάζει σαν τις απαγγελίες αοιδού!
"... αυτά τα που βεβαίως περιγράφει, και θα σου έθελγαν το φυλλοκάρδι.
Επειδή τον είχα μέρες τρεις, τον κράτησα τρεις νύχτες
στην καλύβα· γιατί σ’ εμένα πρωτοέφτασε από το πλοίο δραπετεύοντας·
αλλά δεν περιγράφεται τι τράβηξε μ᾽ αυτά που διηγιόταν.
Όπως αρέσει στο λαό ν᾽ ακούει αοιδό, εκείνον που κι απ᾽ τους θεούς
έχει τη χάρη να άδει έπη π’ ‘‘ανάβουν’’ πόθο στους θνητούς
κι αμίλητοι αναμασάνε λόγια ‘‘εξ αυτού’’, όποτε τραγουδά,
όπως εκείνος μ᾽ έθελγε στο “μέγαρό” μου μέσα παραμένοντας...."
Οδύσσεια ρ' 514-521
Ο Εύμαιος δεν έχει μέγαρο αλλά καλύβι. Αντίθετα οι αοιδοί τραγουδούσαν σε μέγαρα και σε χώρους όπου γινόντουσαν γιορτές μνήμης χαμένων πατρίδων. Και εκεί οι ξεριζωμένοι ποθούσαν να ακούν τους αοιδούς να άδουν και να τους παρακολουθούν αμίλητοι.
γ΄ ΤΟ ΤΟΞΟ ΚΑΙ Η ΦΟΡΜΙΓΓΑ.,
"... Είπαν μνηστήρες «τέλεψαν», σκεπτόμενος πολύ ο Οδυσσέας τότε,
έπειτα αφού το μέγα τόξο βάσταξε και είδε από παντού
ως όταν άνδρας ειδικός σε φόρμιγγες και “ύμνους”
εύκολα γύρω απ’ το κλειδί ξανατέντωσε και πάλι τη χορδή
πιάνοντας κι απ’ τα δυο καλοστριμμένο έντερο προβάτου,
έτσι λοιπόν χωρίς σπουδή το μέγα τόξο τέντωσε ο Οδυσσεύς.
Και τότε χέρι στο δεξί λαβών δοκίμασε το νεύρο·
κι αυτό ήχησε όμορφα, με χελιδόνι όμοιο ‘‘κελάηδισμα’’...."
Οδύσσεια φ' 404-411
Η χορδή του τόξου παρομοιάζεται με χορδή φόρμιγγας και ο Οδυσσέας με μαέστρο σε αυτά τα θέματα!
Ο συμβολισμός είναι ότι όπως ο Οδυσσέας θα καταβάλει τους μνηστήρες κάθε νότα της φόρμιγγας (σαν αρχαία λίρα, κιθάρα σα να λέμε) θα στοχεύσει στον πρωτογονισμό. Και συνεπώς η ΤΕΧΝΗ συνολικά θα καταπολεμήσει τον σκοταδισμό και θα βοηθήσει στην ανύψωση του ανθρώπου!
Η διπλή καταγωγή του Ομήρου από τους οίκους του Οδυσσέα και του Νέστορα
Αλήθεια, υπάρχει καταγωγή του Ομήρου από τον ''βασιλικό οίκο του Οδυσσέως'';
Ας μελετήσουμε μερικά ψήγματα υποψίας και ενδείξεων:
Εκεί στην Καλλίροο Κρήνη, ο Εύμαιος με τον Οδυσσέα μεταμορφωμένο σε ζητιάνο πηγαίνοντας προς το παλάτι, συνάντησαν εκείνον τον παλιάνθρωπο Μελάνθιο, ο οποίος, χωρίς αιτία και αφορμή, λάκτισε και έβρισε τον ανυπεράσπιστο ζητιάνο λέγοντας προς τον Εύμαιο:
«-Αλί και τρισαλί, τι είπε το παλιόσκυλο και φανερά τ᾽ ακούω,
που σε καράβι μακρινό εγώ αυτόν μια μέρα
απ’ την Ιθάκη μακριά θα προωθήσω, κέρδος πολύ για ᾽μέ να προσπορίσει.
Μακάρι τον Τηλέμαχο με τόξο ο Απόλλων αργυρό να σημαδέψει
σήμερα στο παλάτι, ή να εξοντωθεί απ’ τους μνηστήρες,
όπως για Οδυσσέα βέβαια μακριά χάθηκε της επιστροφής η ‘μέρα».
Οδύσσεια ρ' 248-253
Λόγια που επειδή ειπώθηκαν στον Εύμαιο, την ασφαλέστερη πηγή πληροφοριών για τον Όμηρο (βλέπε: Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Ἐύμαιε συβῶτα·), ως αυτόπτης μάρτυρας, εξ ου και το δεύτερο πρόσωπο όταν του ζητά να πάρει το λόγο μέσα στο έπος ο Όμηρος, έχουν μεγάλη σημασία για την ακρίβεια και το μήνυμα του περιεχομένου.
Εδώ αυτό δεν φτάνει για τούτο που θέλουμε να σας παρουσιάσουμε, φίλοι μου αγαπημένοι. Ρίξτε όμως μια ματιά στο Ομηρικό κείμενα να χάσετε τη λαλιά σας:
«Ὢ πόποι, οἷον ἔειπε κύων ὀλοφώια εἰδώς,
τόν ποτ᾽ ἐγὼν ἐπὶ νηὸς ἐυσσέλμοιο μελαίνης
ἄξω ΤΗΛ᾽ Ἰθάκης, ἴνα μοι βίοτον πολὺν ἄλφοι.
Αἲ γὰρ ΤΗΛέμαχον βάλοι ἀργυρότοξος Ἀπόλλων
σήμερον ἐν μεγάροις, ἢ ὑπὸ μνηστῆρσι δαμείη,
ὡς Ὀδυσῆί γε ΤΗΛοῦ ἀπώλετο νόστιμον ἦμαρ».
Υπάρχουν τρία τηλ: ... τῆλ᾽ Ἰθάκης, ... Τηλέμαχον , ...τηλοῦ ἀπώλετο νόστιμον ἦμαρ».
Το δεύτερο είναι ο Τηλέμαχος και το τρίτο αναφέρεται στον Οδυσσέα.
Το πρώτο για ποιόν είναι;
Δυο στίχους πριν είναι ένας ταλαίπωρος, που σαν το σκυλί το παρατημένο μακριά απ' την Ιθάκη σε νησί; σε βραχονησίδα; εξόριστος κοντεύει να αλλοφρονήσει (Από τους πόνους ίσως...)
Τον έχουν ξεφορτωθεί...
...Και τότε πέφτει το μάτι μου στο τέλος του στίχου ρ' 247 πάνω πάνω και το παζλ συμπληρώνεται πανηγυρικά. Το "σκυλί το πεταμένο" είναι κάποιος που άδει κι ας πούμε απαγγέλλει:
κύων ὀλοφώια εἰδώς, .....ή
κύων ὀλοφώι' α εἰδώς, ...ή
κύων ὀλοφώι' αεἰδώς,
Θα επανέλθουμε λίγο μετά....
Ήταν κι εκείνος ο χρησμός του μαντείου των Δελφών, που ζήτησε ο Αυτοκράτορας Αδριανός...
...Ο οποίος λάτρεψε την Ελλάδα και εκείνον τον ποιητή, που γαλούχησε την Αθήνα του Χρυσού Αιώνα, όσο κανένας δυτικός μέχρι σήμερα. Που έκτισε Βιβλιοθήκη στην Αθήνα και στο άγαλμα του Ομήρου προσωποποίησε την Ιλιάδα και την Οδύσσεια (όπως η φωτογραφεία της προχθεσινής μας δημοσίευσης).
...Έστειλε λοιπόν ο Αδριανός προκλητικά κάποτε αντιπρόσωπο στους Δελφούς να μάθει, μετά από τόσα χρόνια, από τον ίδιο τον Φοίβο, ποιος και από πού είναι αυτός ο πνευματικός υιός του Απόλλωνος και των Μουσών, ο Όμηρος:
"Αυτό που ακούσαμε από την Πυθία σχετικά με τον Όμηρο, το οποίο ερώτησε ο Θειότατος αυτοκράτορας Αδριανός, θα εκθέσουμε, Επειδή ο βασιλιάς θέλει να μάθει από που είναι ο Όμηρος και ποιανού, έδωσε χρησμό ο Φοίβος δι' εξαμέτρου μ' αυτό τον τρόπο (αρχίζει με κάτι διφορούμενο όπως το γνωστό ἥξεις ἀφήξεις οὐκ ἐν πολέμῳ θνήξεις) :-Άγνωστο να πω μου είναι.... ή-Άγνωστο δεν είναι να πω για τη γενιά και την πατρίδα του αθάνατου τραγουδιστή. Κατάγεται απ' την Ιθάκη
Τηλέμαχος δε ο πατέρας και Επικάστη κόρη Νέστορα η μητέρα,
αυτή που γέννησε μες στους θνητούς πολύ πάνσοφο άνδρα.
Σ' αυτά πιο πολύ πρέπει να πιστεύουν, τόσο αυτός που πήρε χρησμό όσο και αυτός που έδωσε,
άλλωστε γι' αυτό μεγαλοφυώς ο παππούς Οδυσσέας του ποιητή δοξάζεται μέσω των επών!
Θυμίζουμε:
"...Γιατί σ' όποιον χρειάστηκε ο Φοίβος τό 'πε Απόλλων
μες στην Πυθώ την Αγαθή, περνώντας το κατώφλι
χρησμό να πάρει..." Οδύσσεια θ' 79-81
"... ὣς γάρ οἱ χρείων μυθήσατο Φοῖβος Ἀπόλλων
Πυθοῖ ἐν ἠγαθέῃ, ὅθ᾿ ὑπέρβη λάινον οὐδὸν
χρησόμενος: ..."
Προσοχή: Η αρχή του χρησμού στην πρώτη ερμηνεία ( -Άγνωστο να πω μου είναι....) είναι διαφορετική και υποδεικνύει μάλιστα, ότι στα χρόνια της Ρώμης έχουν χαθεί ακόμη και τα ίχνη των Ομηριδών!
Υπάρχουν τίποτα στοιχεία μέσα σ' όλο το έπος για κάτι τέτοιο; 'Έχει σχέσεις η Ιθάκη του Οδυσσέα με την Πύλο του Νέστορα;
-Υπάρχει η ΤΗΛΕΜΑΧΕΙΑ !
Όλους τους φιλοξενούμενους, ακόμα και τον Οδυσσέα, παντού λούζουν δμώες (παρακόρες). Για τον Τηλέμαχο όμως εκεί στην Πύλο ανατρέπονται οι κανόνες φιλοξενίας.
...Και ανατρέπονται όχι μόνο αφού τον γνώρισαν άπαντες της οικογενείας και του λαού του Νέστορα... Ανατρέπονται και οι κανόνες υποδοχής.
Όπως γνωρίζουμε, όταν υποδέχονταν συγγενείς ιδιαίτερα νεαρής ηλικίας, όπως ο Οδυσσέας στη ραψωδία τ΄ στον Παρνασσό, τους ασπάζονταν «ΑΜΦΩ ΦΑΕΑ ΚΑΛΑ και ΧΕΙΡΑΣ», δηλαδή όμορφα δύο μάτια και χέρια.
Πώς αυτό το επιτρέπει στα παιδιά του Νέστορα ο Όμηρος όταν φτάνουν στο χώρο των τελετών δυο άγνωστοι (Μέντωρ και Τηλέμαχος) είναι απορίας άξιο:
"...Σαν είδαν και λοιπόν αυτοί τους ξένους, γύρω τους ήλθαν όλοι,
κι ασπάζοντο τα χέρια και να καθίσουν τους καλούσαν...."
Οδύσσεια γ' 34-35
Αν και δεν ασπάζονται ΑΜΦΩ ΦΑΕΑ ΚΑΛΑ, πράγμα που στον Παρνασσό κάνει μόνο η γιαγιά Αμφιθέα, τέτοια οικειότητα και χειρασπασμούς δεν είχε επιδείξει ούτε
ο Τηλέμαχος στην υποδοχή της θεάς Αθηνάς (Μέντης) στο α΄. Κι ας τό ’ξερε ο Όμηρος, κι ας λάτρευε την Αθηνά.
ΠΡΩΘΥΣΤΕΡΟ: Τον υποδέχονται σα συγγενή!
Όταν φιλοξενήθηκε ο Τηλέμαχος στο παλάτι του Νέστορα, χώρο που η αρχαιολογική σκαπάνη έχει αποκαλύψει, την ώρα του λουτρού δεν τον περιποιήθηκε μια κάποια δούλη, όπως συνηθιζόταν, αλλά η ίδια η μικρότερη πριγκίπισσα η Πολυκάστη - αλλού αναφέρεται ως Ιοκάστη και στο χρησμό ως Επικάστη !!
Τα δυο θαυμαστικά είναι ένα για το όνομα της στον χρησμό, την ομοιότητα, την πριγκίπισσα κλπ. Το δε άλλο γιατί την υιό της άλλης Ιοκάστης τον τύφλωσαν και τον έδιωξαν (αυτοτυφλώθηκε και αυτοεξορίστηκε κατά τον Σοφοκλή).
"... Και κάπου τότε τον Τηλέμαχο έλουσε η ωραία Πολυκάστη,
του Νέστορα η μικρότερη κόρη του Νηληιάδη.
Αφού λοιπόν τον έλουσε μα και τον άλειψε με λάδι,
γύρω του ρούχο όμορφο τού ’βαλε και χιτώνα,
κι ως έβγαινε απ’ το λουτρό έμοιαζε νά ’χει αγιάσει·
και βέβαια αυτός καθέζετο πηγαίνοντας κοντά στον Νέστορα, ποιμένα των λαών. ..."
Οδύσσεια γ' 464-469
Την άλλη μέρα ο Τηλέμαχος μετέβη στη Σπάρτη για να μάθει τυχόν νέα του πατέρα του
από τον φίλο εκεινού Μενέλαο. Τον συνόδευσε ο υιός του Νέστορα Πεισίστρατος και αδελφός της Επι- ή Πολυκάστης. Κατά τον αποχαιρετισμό της επιστροφής και πριν φτάσει στο πλοίο της αναχώρησης ο Τηλέμαχος είπε στον Νεστορίδη Πεισίστρατο:
"... «Νεστορίδη, πώς θα γινόταν να εκτελέσεις υποσχόμενος σ’ εμέ
το λόγο το δικό μου; Φίλοι κι από τα ξένα ευχόμαστε να είμαστε για πάντα
από των πατεράδων τη φιλία, μια πού ’μαστε και συνομήλικοι·
και μάλιστα αυτό το δρομολόγιο πιο όμορφα ενώνει. ..."
Οδύσσεια ο' 195-198
Υπάρχει άραγε σε όλη την Οδύσσεια καμιά άλλη περιγραφή για κανέναν χαμένο αοιδό, πιθανόν παρατημένο σε μακρινό νησί, εκτός από αυτόν που ανακαλύψαμε στο ρ' 247-253;
-Έχει εκείνον τον περίεργο αοιδό-'μπαλαντέρ', που άφησε ο Αγαμέμνονας να προσέχει την Κλυταιμνήστρα και που εκείνη εξόρισε !..
Έχει εκείνα τα βράχια της Χίου!... Της ΧΙΟΥ με τους απογόνους του Ομήρου, τους Ομηρίδες!
Πάντως εδώ θα επιχειρήσουμε αποκρυπτογράφηση, όχι τύπου Σομπολιόν, αλλά Ιουλίου Βέρν και ανασύνθεση ετερόκλητων στίχων της ίδιας ραψωδίας, της γ', της Ιερής ραψωδίας, με το 80% των ιερών τελετών της Οδύσσειας:
..73 οἷά τε ληιστῆρες, ὑπεὶρ ἅλα, τοί τ’ ἀλόωνται
..74 ψυχὰς παρθέμενοι κακὸν ἀλλοδαποῖσι φέροντες;»
172 ἦ ὑπένερθε Χίοιο παρ’ ἠνεμόεντα Μίμαντα.
270 δὴ τότε τὸν μὲν ἀοιδὸν ἄγων ἐς νῆσον ἐρήμην
365 Ἔνθα κε λεξαίμην κοίλῃ παρὰ νηὶ μελαίνῃ
366 νῦν· ἀτὰρ ἠῶθεν μετὰ Καύκωνας μεγαθύμους
367 εἶμ’, ἔνθα χρεῖός μοι ὀφέλλεται, οὔ τι νέον γε
368 οὐδ’ ὀλίγον....
464 Τόφρα δὲ Τηλέμαχον λοῦσεν καλὴ Πολυκάστη,
465 Νέστορος ὁπλοτάτη θυγάτηρ Νηληιάδαο.
466 Αὐτὰρ ἐπεὶ λοῦσέν τε καὶ ἔχρισεν λίπ’ ἐλαίῳ,
Μεταφράζουμε και αμέσως αποκαλύπτεται μια ολόκληρη ιστορία:
...όπως ληστές και πειρατές, στη θάλασσα που σβήνουν κλέβουν ψυχές σε ξένη γη πολύ κακό σκορπάνε»...
...ή από κάτω απ’ τη Χιό δίπλα στο Μίμαντα τ’ ανέμου...
...τότε λοιπόν τον αοιδό από τη μια αφού οδήγησε σε έρημο νησί...
...Όπου και θα πλαγιάσω δίπλα στου μαύρου πλοίου την καρίνα. θα πάω, όπου ένα χρέος μου οφείλεται, τίποτα βέβαια καινούργιο μα ούτε και μικρό....
...Και κάπου τότε τον Τηλέμαχο έλουσε η ωραία Πολυκάστη, του Νέστορα η μικρότερη κόρη του Νηληιάδη. Αφού λοιπόν τον έλουσε μα και τον άλειψε με λάδι,
Ανακαλύψαμε τυχαία λοιπόν έναν μυστηριώδη αοιδό εγκαταλελειμμένο σε βραχονησίδα!!
Η υπόθεση φώναζε από μακριά όπως και ο ίδιος ο ναυαγός. Σαρώσαμε έτσι πάνω-κάτω όλη τη ραψωδία και ο αριθμός 98 τελικά ήταν το κλειδί
74+98-172!
172+98=270!!
270+98=368!!!
368+98=466...
Στη ραψωδία αυτή και επειδή είναι ιερή, μάλλον δεν έχουν γίνει λαθροχειρίες και έτσι το νούμερο 98 "περπατούσε". Πάντως δεν πιστεύω ο Όμηρος να πέθανε 98 χρονών, γιατί όταν εμπνεύστηκε όλα τούτα δεν το ήξερε!
Υπόθεση:
Ανακαλύψαμε λοιπόν έναν μυστηριώδη ΑΟΙΔΟ εγκαταλελειμμένο από πειρατές σε βραχονησίδα έξω από τη ΧΙΟ. Αφού λοιπόν τον πλάγιασαν στ’ αμπάρι...
...Έρχεται η λέξη-επίθετο που συνοδεύει τους Κεφαλλήνες. Συνεχίζει με χρέος που οφείλεται ούτε καινούργιο ούτε μικρό (της ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟΝ ΚΑΤΑΞΙΩΣΗΣ...) και επισκέψεις, ας πούμε, του αοιδού που ελευθερώθηκε σε ξένα παλάτια!! Και τελειώνει ακριβώς τη στιγμή της ένωσης του Τηλεμάχου με την ωραία Πολυκάστη στο λουτρό!
Το εκπληκτικό είναι ότι μετά από 98 στίχους (αριθμός κλειδί για την αποκρυπτογράφηση), στο δ΄ 67, γίνεται μεγάλο φαγοπότι. Όσο για τη βραχονησίδα, μην εκπλαγείτε φίλοι, είναι μια απειλή προς τον ζητιάνο Οδυσσέα που ''εκσφενδονίζεται'' στο ρ΄ όπως είχαμε δει χτες, από τον κακό βοσκό Μελάνθιο λίγο πριν λακτίσει προσβλητικά τον αναξιοπαθούντα ρακένδυτο γέροντα ήρωά μας:
Αντέχετε να ''ανοίξουμε'' όλη τη ραψωδία δ' με αυτό το ''κλειδί'' 98; Θα ανατριχιάσετε, γιατί αυτά που θα διαβάσετε πια δεν αφορούν τον ίδιο τον Όμηρο, αλλά την εξήγηση για το πού "χάθηκαν" οι Ιθακήσιοι και η Ιθάκη τους, αυτή η Ομηρική.
Ήταν τυφλός όμως ο Όμηρος;
-Εγώ το πιστεύω, γιατί όποιος στερηθεί μια βασική αίσθηση, αναπτύσσει τις άλλες και ίσως και εκείνη τη χωροχρονική, την έκτη... Κι αφού τυφλός ήταν και ο Δημόδοκος... Μάλλον τα στιγμιότυπα που ήδη παραθέσαμε με τη φόρμιγγα την κρεμασμένη από το "πασαλόφι", τον αοιδό μέσω συνδαιτυμόνων, την κατανυκτική ατμόσφαιρα και όσα άλλα... Μάλλον τον Όμηρο τον έχουμε ζήσει από κοντά!
-Και ήταν εκ γενετής τυφλός;
-Μάλλον όχι, γιατί η γλαφυρή περιγραφή τόπων, είναι ίδιον ανθρώπων οι οποίοι, τουλάχιστον κάποτε είχαν μια πεντακάθαρη άποψη.
-Τον τύφλωσαν δηλαδή, ...κάποια στιγμή και αφιέρωσε κατόπιν τη ζωή του την ίδια στις εικόνες και στα χρώματα που στερήθηκε. Ενεργοποίησε την οπτική μνήμη τόσο, που να αμφισβητείται και το αν τυφλώθηκε.
-Και πότε έχει δύναμη κάτι τέτοιο να τελειοποιηθεί;
-Αν το συμβάν πραγματοποιήθηκε σε προεφηβική ηλικία, έτσι που στην ανάπτυξή του οργανισμού του, αυτό που θέλησε να εξασκήσει, αυτό και πέτυχε να βελτιώσει. Να βλέπει με τα μάτια της μνήμης, της ενόρασης, της φαντασίας, της αντίληψης και του χωροχρόνου!
Ότι γνώση έφτανε στο αυτί του, καταγραφόταν με κάθε λεπτομέρεια. Είχε τη δύναμη ηλεκτρονικού υπολογιστή!
Γιατί όμως τυφλώθηκε, ήταν τυχαίο; Ή μήπως ήταν απόγονος σημαντικού προσώπου και γι' αυτό, ενώ κάποιους συνέφερε να τον εξοντώσουν ολοκληρωτικά, τελικά έγινε αυτός ο μακάβριος συμβιβασμός...
...Ώστε συμβολικά να μη βλέπει το δρόμο της επιστροφής στην εξουσία!
-Και η τύφλωση πως έγινε;
-Υπάρχει μια φρικαλέα τύφλωση στην Οδύσσεια, όπου αν αλλάξουμε τους ρόλους και τη φανταστική πραγματικότητα...
...Ίσως κάποια τιποτένια ανθρωπάρια, σε μια σπηλιά, σ' ένα άλλο χώρο και χρόνο, αφού μέθυσαν έναν ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΓΙΓΑΝΤΑ της ΠΟΙΗΣΗΣ, αυτή τη φορά, ξεγελώντας τον ίσως, γιατί προηγουμένως τους είχε εξευτελίσει, όχι τρώγοντας συντρόφους αλλά "εκπάγλοις επέεσιν"...
...Εγκατέλειψαν ένα παλικαράκι, βάναυσα τυφλωμένο, εν ζωή όμως, ώστε εμείς όλοι τώρα να καθόμαστε και να συζητάμε όλα αυτά:
"... Ἀλλ’ ἐξελθόντες μεγάρων ἕζεσθε θύραζε
ἐκ φόνου εἰς αὐλήν, σύ τε καὶ πολύφημος ἀοιδός, .."
Οδύσσεια χ' 375-376
Ἀλλ’ ἐξελθόντες των μεγάρων καθίστε προς τη θύρα
έξω από τον φόνο στην αυλή, κι εσύ κι ο φημισμένος ἀοιδός,
Το είδατε εδώ, φίλοι μου αγαπημένοι. Η λέξη "Πολύφημος" είναι ΚΑΙ επίθετο για τον αοιδό της Ιθάκης. Μα αν ο Όμηρος κατάγεται από την Ιθάκη (φυσικά ως απόγονος του Οδυσσέα) δεν είναι Ο Αοιδός της Ιθάκης; Να ένα του επίθετο επιμελώς κρυμμένο μες στο έπος. Γιαυτό και παρουσιάζει μια τύφλωση κάποιου με το ίδιο όνομα σε χώρο και σε έκταση στίχων που υπάρχει ΚΑΙ άλλο ένα πασίγνωστο ψευδώνυμο, ο Κανείς για τον Οδυσσέα, η Ομηρικά "Ού τις",... Σε άμεση σχέση ακόμα και μεταφορική με το Ομηρικό ρήμα ουτάω που σημαίνει πληγώνω. Ομηρικό λογοπαίγνιο το όλο θέμα.
Δεν τα γράφω αυτά, φίλοι μου αγαπημένοι, για να δρέψω δάφνες ασελγώντας επί της ιερής μνήμης του μεγαλύτερου Αοιδού, αλλά γιατί πιστεύω ότι τίποτα δεν είναι γραμμένο τυχαία στα έπη:
Πάντως είμαι βέβαιος ότι μέχρι να πεθάνει, σε κανέναν δεν αποκάλυψε ποτέ ούτε το πραγματικό του όνομα ούτε την καταγωγή του. Ίσως εκεί στη Χίο, που τον έθρεψε το καρπερό της χώμα, κανένας να μην έμαθε ποιοι "ληιστήρες" τον πέταξαν στα βράχια του Μίμαντα.
Αηδιασμένος και εγώ ο ίδιος απ' αυτή τη φρικαλέα ιστορία και ενθυμούμενος πόσοι μεγάλο της τέχνης πέθαναν εγκαταλελειμμένοι και ξεχασμένοι και οι οποίοι δοξάστηκαν μετά θάνατο... Πιστεύω αντίθετα ότι αυτός ο ποιητής πέθανε τυφλός μεν, ευτυχισμένος δε, όπως λέει ο μάντης Τειρεσίας στο λ' 135-137 της Οδύσσειας:
"... και ο οποίος θα πεθάνεις όταν πατήσεις το γήρας το βαθύ, και γύρω σου λαοί θα είναι ευτυχείς..."
Ο Όμηρος είναι μέχρι σήμερα "ΛΑΟΙΣΙ ΤΕΤΙΜΕΝΟΣ"
Οι Ομηρίδες έγιναν ένα ολάκερο "Επικό Κίνημα"!
Μήπως τελικά και η λέξη ΟΜΗΡΟΣ μπορεί να απαντηθεί κάπου στην Οδύσσεια;
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ Η ΛΕΞΗ ΟΜΗΡΟΣ
Μοναδική, σε όλη την Οδύσσεια, είναι μια παρουσία της σημασίας της λέξης ‘‘ Όμηρος ’’ στη ραψωδία π'.
Υπάρχει η λέξη Ὡμήρησε, δηλαδή αόριστος του ρηματικού τύπου του ουσιαστικού Όμηρος, που μας ενδιαφέρει. Η παράθεση γεγονότων και η ίδια περιγραφή με συνώνυμα σε άλλο σημείο μας βοηθούν να καταλάβουμε τη σημασία της έννοιας αυτής.
Δηλαδή στην εργασία αυτή θα έχουμε κοντά μας τον ίδιο τον Όμηρο και ο οποίος θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τα πάντα.
«... Τὼ δὲ συναντήτην κῆρυξ καὶ δῖος ὑφορβὸς
τῆς αὐτῆς ἕνεκ’ ἀγγελίης, ἐρέοντε γυναικί. ...»
Οδύσσεια π΄ 333-334
... Σε τούτο το σημείο συναντήθηκε ο κήρυξ και ο χοιροβοσκός ο θεϊκός της ίδιας ένεκ’ αγγελίας, που θα λέγαν στη γυναίκα και οι δυο ...
Ως μετάφραση και επεξήγηση αυτού έχουμε τους εξής στίχους λίγο παρακάτω:
468,469 «... Ὡμήρησε δέ μοι παρ’ ἑταίρων ἄγγελος ὠκύς,
κῆρυξ, ὅς δὴ πρῶτος ἔπος σῇ μητρὶ ἔειπεν. ...»
Οδύσσεια π' 468-469
... Και ένωσε απ’ τους συντρόφους με εμέ τα βήματα ένας ταχυδρόμος, κήρυξ, που πρώτος το λοιπόν είπε το λόγο της μητρός σου. ...
...Όπου τη στιγμή αυτή ανακαλύπτουμε, για μία και μοναδική φορά στην Οδύσσεια ρήμα στον αόριστο, του οποίου το ουσιαστικό είναι Όμηρος!
Οι δύο πρώτοι στίχοι μας βοηθούν να καταλάβουμε τι σημαίνει η λέξη Όμηρος. Λόγω και του δυϊκού αριθμού στο ‘‘Τὼ’’ , χωρίς υπογεγραμμένη, το όνομα του ποιητή μεταφράζεται ως εξής στον ρηματικό τύπο: ‘‘Οι δυο τους συναντήθηκαν’’.
Επίσης αν απαλείψουμε τους κοινούς παράγοντες στους τέσσερις αυτούς στίχους:
δέ μοι = | δῖος ὑφορβὸς |
παρ’ ἑταίρων ἄγγελος ὠκύς, κῆρυξ = | κήρυξ |
ὅς δὴ πρῶτος σῇ μητρὶ ἔειπεν = | ἐρέοντε γυναικί |
Ὡμήρησε = | Τὼ δὲ συναντήτην |
Έπος = | τῆς αὐτῆς ἕνεκ’ ἀγγελίης (βλέπε στίχο π΄337)... |
Ο στίχος π΄ 337 λέει: ...«Ήδη, βασίλισσα, αγαπημένο (σου) παιδί ήλθε από την Πύλο». ...
Όμηρος, δηλαδή, είναι ο ποιητής που με τον απλό λαό ενώνει τα βήματά του και πάει αντάμα. Είναι ο ποιητής που τραγουδά αυτό που ο λαός φρονεί και θέλει, τον νόστο!
... Και αν ο «κήρυξ ἄγων ἐρίηρον ἀοιδόν» ευρίσκεται στη Σχερία, στην Ιθάκη ή και κάπου αλλού αργότερα:
«Κήρυξ άγγελος ωκύς» Ὡμήριζε με τον Ἐύμαιο «τῆς αὐτῆς ἕνεκ’ ἀγγελίης», και εξηγείται φανερά πια (ἐκπάγλοις ἐπέεσσιν), γιατί για τον Εύμαιο ο Όμηρος χρησιμοποιεί το: «Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφης, Ἐύμαιε συβῶτα». (π΄ 60)
Είναι ο αυτόπτης μάρτυρας !...
... Και ο Όμηρος προέρχεται από το ὁμηρέω, δηλαδή ομου-ρέω = συναντώ κάποιον και πάω αντάμα.
Συνημμένα
Τελευταία επεξεργασία: