Οι Τάφιοι και οι Ιθακήσιοι ήταν γείτονες. Μάλιστα ο πατέρας του Αντίνοου είχε κάνει μια πειρατική αλητεία εναντίον των Θεσπρωτών μαζί με Τάφιους σαλταδόρους (που πήρε απ’ την πιάτσα εκεί κοντά στη Spiazza), κι όταν εκείνοι ΕΡΧΟΝΤΑΝ προς Τάφο και Ιθάκη δίπλα-δίπλα, να τους τσακίσουν οι Θεσπρωτοί (να τους κρεμάσουν ανάποδα; Κάτι λέει να τους αφαιρέσουν εν ζωή την καρδιά όπως οι Ίνκας), ο Οδυσσέας τους αναχαίτισε.
Ο Ταφιός είναι στο πίσω μέρος της Παλικής.
Τα χρόνια του Λαέρτη εκεί γίνονταν όργια λαθρεμπορίου και άλλα στα κρυφά. Το όνομα είχε σωθεί τυχαία, από χριστιανικές πηγές, οι οποίες ασφαλώς δεν τοποθέτησαν το όνομα για να κατασκευάσουν καμιά Ιθάκη και να ξαναζωντανέψουν την Αθηνά που υποστηρίζει τον Οδυσσέα. Σώθηκε κατά τύχη. Αυτό το αγνοούν ΟΛΟΙ και τοποθετούν τους Ταφίους όπου να ‘ναι, διότι ξέχασαν ότι η αλήθεια βρίσκεται μόνο στις περιγραφές του Ομήρου κι όχι στην φαντασίωση του καθενός που τον παραφράζει.
Και μια παράκληση προς τους ιδίους: «Μην παίζετε με Ταφιούς λαθρέμπορους και σωματέμπορους (αυτοί πούλησαν τον Εύμαιο μικρό στον Λαέρτη), γιατί θα σαλτάρουν και θα σας βουλιάξουν το καράβι!»
Οι Τάφιοι και οι Ιθακήσιοι είναι γείτονες...
Κι όμως, οι Τάφιοι είναι πολύ κοντά στην Ιθάκη του Οδυσσέα, διότι ένας άρχοντας Ιθακήσιος, ο πατέρας του Αντίνοου, ο Ευπείθης, όπως θα δούμε αργότερα τους ακολούθησε και τους ‘‘χρησιμοποίησε’’ για να επιδράμει στη Θεσπρωτία. Ας δούμε τι σημαίνει Τάφιος, εδώ στην ίδια ραψωδία:
... Και ο χοιροβοσκός πετάχτηκε επάνω ξαφνιασμένος, ...
Οδύσσεια π' 12
Τάφιον όρος και Μονή του Ταφιού υπάρχει στη νοτιοδυτική Παλική Κεφαλληνίας, αντιδιαμετρικά από το Ληξούρι, γεγονός που διασώθηκε από εποχές που κανείς δεν ενδιαφερόταν για οτιδήποτε σε σχέση με την Ιθάκη.
Όσοι αυθαίρετα χρησιμοποίησαν για τα συμφέροντα της θεωρίας τους το Μεγανήσι, είναι καιρός να αναθεωρήσουν.
Τώρα, αν βρούμε έκφραση της καθημερινότητας, στην Ιθάκη της Οδύσσειας, που δείχνει τη συνοριακή και εδαφική γειτνίαση των Ταφίων με τους Ιθακησίους, τότε ΚΑΙ η Ιθάκη θα συνυπάρχει στην ίδια χερσόνησο, την Παλική.
Υποψιαζόμενος αυτό το γεγονός, αλλά συγχέοντας, όπως και άλλοι, τον Μέντορα (το ψευδώνυμό μου) με τον Μέντη, ηγέτη των Ταφίων, είχα εισηγηθεί ότι αυτό ισχύει. Η Αθηνά, η οποία λαμβάνει τη μορφή αυτών των δυο με μπέρδεψε.
Επίσης, το Ταφήιον - σάβανο ; που εγώ όμως δεν δέχομαι, αφού λίγο μετά το συναντάμε ως σπείρον - του Λαέρτη με οδηγούσε να τον δεχτώ ως Ταφιό κατά την καταγωγή του, και έτσι να επιβεβαιωθούν οι στενές σχέσεις, τόσο του Οδυσσέα, όσο και της Ιθάκης με τους Τάφιους.
Κανείς και ποτέ δεν με αντέκρουσε, αλλά εγώ ο ίδιος, επειδή όλα αυτά τα έβλεπα ως ‘‘αίολα’’, δεν τα χρησιμοποιούσα τόσα χρόνια ως βασική επιχειρηματολογία. Η διαίσθησή μου βέβαια και η αγάπη των κατοίκων της Κατωής στο Ληξούρι, άφηναν τα πράγματα να πηγαίνουν μόνα τους, ακόμα και προς την ΚΟΥΝΟ-ΠΕΤΡΑ (ΠΑΛ-ΛΑΣ).
«Ἀντίνο’ ὕβριν ἔχων, κακομήχανε, καὶ δέ σέ φασιν
ἐν δήμῳ Ἰθάκης μεθ’ ὁμήλικας ἔμμεν ἄαριστον
βούλῃ καὶ μύθοισι· σὺ δ’ οὐκ ἄρα τοῖος ἔησθα.
Μάργε, τί ἦ δὲ σὺ Τηλεμάχῳ θάνατόν τε μόρον τε
ῥάπτεις, οὐδ’ ἱκέτας ἐμπάζεαι, οἷσιν ἄρα Ζεὺς
μάρτυρος; Οὐδ’ ὁσίη κακὰ ράπτειν ἀλλήλοισιν.
Ἧ οὐκ’ οἶσθ’, ὅτε δεῦρο πατὴρ τεὸς ἵκετο φεύγων,
δῆμον ὑποδείσας; Δὴ γὰρ κεχολώατο λίην,
οὔνεκα ληιστῆρσιν ἐπισπόμενος Ταφίοισιν
ἤκαχε Θεσπρωτούς· οἱ δ’ ἥμιν ἄρθμιοι ἦσαν·
τόν ρ’ ἔθελον φθῖσαι καὶ ἀπορραῖσαι φίλον ἦτορ
ἠδὲ κατὰ ζωὴν φαγέειν μενοεικέα πολλήν·
ἀλλ’ Ὀδυσσεὺς κατέρυκε καὶ ἔσχεθεν ἱεμένους περ.
Τοῦ νῦν οἶκον ἄτιμον ἔδεις, μνάα δὲ γυναῖκα,
παῖδά τε ἀποκτείνεις, ἐμὲ δὲ μεγάλως ἀκαχίζεις.
Ἀλλά σε παύσασθαι κέλομαι καὶ ἀνωγέμεν ἄλλους». ...»
... Επέπληξε τον Αντίνοο διότι δεν σέβεται τον οίκο του Οδυσσέα, ο οποίος Οδυσσέας κάποτε γλίτωσε από ‘‘του χάρου τα δόντια’’ και τους Θεσπρωτούς, τον πατέρα του Αντίνοου Ευπείθη, ο οποίος είχε επιδράμει στη Θεσπρωτία μαζί με ληστές Τάφιους, αλλά απέτυχε και συνελήφθη.
«Αντίνοε της προσβολής, κακομηχανοράφε, κι ας όμως και σε έλεγαν
στο δήμο της Ιθάκης μέσα στους συνομήλικους ότ’ ήσουν ο καλύτερος
σ’ απόφαση και λόγια· κι όμως εσύ δεν φάνηκες σαν τέτοιος.
Μαργιόλη, τι τέτοιο εσύ για τον Τηλέμαχο και θάνατο και συμφορά
σκαρώνεις, ούτε ικέτες σέβεσαι, για τους οποίους έτσι ο Ζευς
μάρτυρας; Ούτε θα συγχωρεί την υπονόμευση ανάμεσα στους άλλους.
Ή σάμπως δεν γνωρίζεις, όταν εδώ πατέρας ο δικός σου έφτασε σα φυγάς,
φοβούμενος το δήμο; Διότι πρέπει ‘‘άγρια’’ να τους είχε χολώσει,
ένεκα που με τους ληστές τους Τάφιους παρέα
έβλαψε Θεσπρωτούς· και οι οποίοι με εμάς ήσαν συνδεδεμένοι·
και ήθελαν αυτόν να εξοντώσουν και να (του) ξεριζώσουν την καρδιά
ή και να καταφάγουν απ’ το βιος μερίδιο μεγάλο·
αλλά ο Οδυσσεύς εμπόδισε κι όπως ήδη ερχόντουσαν συγκράτησε.
Αυτού που τώρα άτιμα τον οίκο κατατρώς, τη δε γυναίκα σα μνηστή αποζητάς,
και θες ν’ αποτελειώσεις το παιδί, και μεγαλειωδώς εμέ στενοχωρείς.
Αλλά να παύσεις σε καλώ και διατάζω (και) τους άλλους». ...
Οδύσσεια π'417-433
Οι Ιθακήσιοι λοιπόν ευγενείς, οι βασιλείς, οι μνηστήρες, το πριγκιπόπουλο Τηλέμαχος κτλ, όταν έχουν αποστολή εκτός έδρας, ανάλογα με το σκοπό και το πλήρωμα που επιστρατεύουν.
Όταν ο Τηλέμαχος πήγε στην Πύλο (ραψωδία γ΄), πήρε πλήρωμα φίλους του Ιθακήσιους και δανείστηκε το πλοίο του Νοήμονα, γιου του Φρονίου (β΄ 386).
Όταν οι μνηστήρες στέλνουν πλοίο να καρτερά τον Τηλέμαχο, ώστε να τον σκοτώσουν στην επιστροφή, το πλήρωμα είναι μέρος των ίδιων των μνηστήρων.
Όταν ο Ευρύμαχος θέλει να τους ειδοποιήσει να γυρίσουν, αφού το πλοίο του Τηλέμαχου προσπέρασε το καρτέρι της Αστερίδας χωρίς να τον δουν από άλλο δρομολόγιο και ήδη έχει καταπλεύσει, προτείνει να χρησιμοποιήσουν κωπηλάτες ψαράδες.
Οδύσσεια π΄ 349
Ειδικά όμως για τη ληστρική επιδρομή στη Θεσπρωτία, ο Ευπείθης της Ιθάκης χρησιμοποιεί την ‘‘αφρόκρεμα’’ σε τέτοια θέματα, τους Ταφιούς εκεί κοντά, που όποιος γνωρίζει από Παλλική και από πού ήταν οι Τάφιοι, δεν αμφιβάλλει για το ανεξάρτητο και σκληροτράχηλο του χαρακτήρα τους. Να λοιπόν μια άλλη ένδειξη ότι
Ομηρική Ιθάκη είναι η Παλλική Κεφαλληνίας.
1. Στο ‘‘ποτάμι’’ διακρίνονται προϊστορικά λιμενικά έργα.
2. Ναός του Αγίου Νικολάου - πρώην Ναός του Ποσειδώνα, όπου εγίνοντο προσφορές προ της αναχώρησης για τη Δύση κατά την κλασική αρχαιότητα.
3. Λιθοδομές της βάσης του αρχαίου επινείου των Ταφίων.
Το νότιο άκρο της επικράτειας των Ταφίων. Από Λαγκαδάκια και Βάτσα έως Κουνόπετρα
Φωτογραφία: Μάκης Λυκούδης
Όλο το υλικό που χρησιμοποιήσαμε για τη δημιουργία αυτού του άρθρου είναι εδώ:
