Σε όλη την Κεφαλονιά διασώζονται μέχρι σήμερα πολλά αρχαία ελαιόδεντρα μερικά δε από αυτά διατηρούνται από τους αρχαίους χρόνους, τα οποία πολλές φορές δημιουργούν συστάδες ξεχωριστών ελαιώνων.
Κάποια από αυτά είναι συνομήλικα με την ελιά που έκοψε ο Οδύσσέας και έφτιαξε το κρεβάτι του!
ἐκτὸς ἐυσταθέος θαλάμου, τόν ῥ’ αὐτὸς ἐποίειν·
ἔνθα οἱ ἐκθεῖσαι πυκινὸν λέχος ἐμβάλετ’ εὐνήν,
κώεα καὶ χλαίνας καὶ ῥήγεα σιγαλόεντα.»
Ὧς ἄρ’ ἔφη πόσιος πειρωμένη· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
ὀχθήσας ἄλοχον προσεφώνεε κεδνὰ ἰδυῖαν·
«Ὦ γύναι, ἦ μάλα τοῦτο ἔπος θυμαλγὲς ἔειπες.
Τίς δέ μοι ἄλλοσ’ ἔθηκε λέχος; Χαλεπὸν δέ κεν εἴη
καὶ μάλ’ ἐπισταμένῳ, ὅτε μὴ θεὸς αὐτὸς ἐπελθὼν
ῥηιδίως ἐθέλων θείη ἄλλῃ ἐνὶ χώρῃ·
ἀνδρῶν δ’ οὔ κέν τις ζωὸς βροτός, οὐδὲ μάλ’ ἡβῶν,
ῥεῖα μετοχλίσσειεν, ἐπεὶ μέγα σῆμα τέτυκται
ἐν λέχει ἀσκητῷ· τὸ δ’ ἐγὼ κάμον, οὐδέ τις ἄλλος.
Θάμνος ἔφυ τανύφυλλος ἐλαίης ἕρκεος ἐντός,
ἀκμηνὸς θαλέθων, πάχετος δ’ ἦν ἠύτε κίων.
Τῷ δ’ ἐγὼ ἀμφιβαλὼν θάλαμον δέμον, ὄφρα τέλεσσα,
πυκνῇσιν λιθάδεσσι, καὶ εὖ καθύπερθεν ἔρεψα,
κολλητὰς δ’ ἐπέθηκα θύρας, πυκινῶς ἀραρυίας.
Καὶ τότ’ ἔπειτ’ ἀπέκοψα κόμην τανυφύλλου ἐλαίης,
κορμὸν δ’ ἐκ ῥίζης προταμὼν ἀμφέξεσα χαλκῷ
εὖ καὶ ἐπισταμένως, καὶ ἐπὶ στάθμην ἴθυνα,
ἑρμῖν’ ἀσκήσας, τέτρηνα δὲ πάντα τερέτρῳ.
Ἐκ δὲ τοῦ ἀρχόμενος λέχος ἔξεον, ὄφρα τέλεσσα,
δαιδάλλων χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ ἠδ’ ἐλέφαντι·
ἐν δ’ ἐτάνυσσ’ ἱμάντα βοὸς φοίνικι φαεινόν.
Οὕτω τοι τόδε σῆμα πιφαύσκομαι· οὐδέ τι οἶδα,
ἤ μοι ἔτ’ ἔμπεδόν ἐστι, γύναι, λέχος, ἦέ τις ἤδη
ἀνδρῶν ἄλλοσ’ ἔθηκε, ταμὼν ὕπο πυθμέν’ ἐλαίης.» ..."
Οδύσσεια ψ' 177-204
Νεοελληνική απόδοση για ψ' 190-204:
... Θάμνος ελιά μακρύφυλλη φύτρωνε εντός - μέσα στο φράχτη,
μες στην ακμή της φυλλωσιάς, και από πάχος ήταν σαν κολώνα.
Σ’ αυτόν-ε γύρω δόμησα θάλαμο (σκεπαστό), πράγμα που εξετέλεσα,
με λίθους (κι αγκωνάρια) εφαρμοστά, κι έχτισα οροφή καλή από τα πάνω,
και επιπλέον έθεσα τις θύρες κολλητές, εφαρμοστά συναρμοσμένες.
Κι έπειτα τότε απέκοψα την κόμη της τανύφυλλης ελιάς,
τον δε κορμό πριν από τη ρίζα αφού έκοψα έξυσα γύρω-γύρω με “χαλκό”
καλά κι επισταμένως, και ίσιωσα στη στάθμη,
τεντώνοντας με έρματα, τρύπησα δε τα πάντα με τρυπάνι.
Και ξεκινώντας απ’ αυτό σκάλισα το κρεβάτι, ώσπου τελειοποίησα,
με το χρυσό δημιουργίες μα και με άργυρο και ελεφαντοστούν·
κι έσω ιμάντα τέντωσα βοδιού (χρώματος) φοινικόχροου φωτεινού.
Μ’ αυτόν τον τρόπο παρουσιάζω το σημάδι· καθόλου δεν γνωρίζω,
αν μένει το κρεβάτι μου ακόμα ασάλευτο, γυναίκα, ή κάποιος ήδη
των ανδρών το έθεσε αλλού, ‘ταμών’ από ‘πυθμένα’ την ελιά.» ...
Δυστυχώς, τα ελαιόδενδρα της Κεφαλλονιάς, δεν τυγχάνουν (πέραν της αγάπης των ιδιοκτητών) καμιάς επίσημης προστασίας με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να ξεριζώνονται για την διάνοιξη δρόμων ή απλώς να κόβονται (εξαιτίας της οικονομικής κρίσης) για καυσόξυλα.
Στα πλαίσια της προσπάθειας μας για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κεφαλονιάς, ξεκινάμε με την βοήθεια του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου, του Πολιτιστικού, Λαογραφικού ,Ιστορικού Συλλόγου Κεφαλληνίας & Ιθάκης "Το ΡΙΦΟΡΤΣΟ " και εκλεκτών συμπολιτών μας, πρόγραμμα καταγραφής των υπεραιωνόβιων ελαιοδένδρων της Κεφαλονιάς με σκοπό την προστασία και την ανάδειξή τους καθώς και την ευαισθητοποίηση των κατοίκων.
Υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα της Κεφαλονιάς | Facebook
www.facebook.com
Βιοποικιλότητα της Κεφαλονιάς - Biodiversity of Cephalonia island