Ο Στράβων (Χ, Β, 16) μάς αναφέρει τη μαρτυρία του Απολλόδωρου (180-109 π.Χ.) ότι υπάρχει χωριουδάκι ανάμεσα από τα δύο λιμάνια, που σχηματίζονταν δεξιά και αριστερά μιας χερσονήσου, στο νότιο μέρος της Παλλικής, και της οποίας ακρωτήριο ήταν το σημερινό νησί των Βαρδιάνων.
Προφανώς ο Απολλόδωρος αναφέρεται σε χερσόνησο που κατά το μεγαλύτερο τμήμα της έχει καταστραφεί από τη θάλασσα, καθώς και για οικισμό που εξαφανίστηκε σιγά-σιγά.
Αν θελήσουμε να δούμε πώς ήταν αυτή η Χερσόνησος πριν αρχίσει να καταστρέφεται, δεν έχουμε παρά να ταξιδέψουμε μέχρι το ανατολικότερο άκρο της Ζακύνθου, την προστατευόμενη, λόγω της Carettacaretta, παραλία του Γέρακα.
Ανήκουν στη Ζώνη των Παξών ή Προαπουλίας, και τα πετρώματά τους είναι ταυτόσημα.
Ειδικά δε εκείνο που φέρει το όνομα του γεωγράφου Σκύλακα και αποτελείται από μαργαϊκό ασβεστόλιθο. Αν απομακρυνθεί, με την αποσάθρωση, το στρώμα χώματος που το υπερκαλύπτει...
...Τότε αποκαλύπτεται ένα καταθλιπτικό τοπίο εληνιακής “ομορφιάς”!
Η περιοχή λοιπόν των Αλαλκομενών με το πέρασμα του χρόνου έχει υποστεί τεράστιες αλλαγές.
Τα αίτια είναι κυρίως τρία:
α. Η έλλειψη συνοχής του πετρώματος που φέρει την τοπική ονομασία Σκύλακας, (επιστημονικά Μαργαϊκός Ασβεστόλιθος).
Γεωλογική ερμηνεία: Ανεξάρτητα του γεγονότος ότι η στάθμη της θάλασσας επηρεάζεται από εποχιακά αίτια και κυρίως Παγετωνικές διακυμάνσεις, μακροσκοπικά στη δυτική Ελλάδα οι Γεωλογικές ζώνες ανυψώνονται.
... Ανυψώνονται λόγω της σύγκρουσης των λιθοσφαιρικών πλακών Αφρικανικής και Ευρασιατικής.
Έτσι άρχισε να αναδύεται από τη θάλασσα και η ζώνη των Παξών ή Προαπουλίας, που περιλαμβάνει τους Παξούς, το δυτικό τμήμα της Κεφαλλονιάς, που εξετάζουμε, καθώς και το μεγαλύτερο τμήμα της Ζακύνθου.
Τα ανώτερα στρώματα της ζώνης αυτής προέρχονται από πρόσφατη ιζηματογένεση.
Κατά συνέπεια, δεν πρόλαβαν ακόμα να “πετροποιηθούν” τελείως. Να υποστούν αυτό δηλαδή που λέμε διαγένεση.
.Τι γίνεται όμως σε μια διαγένεση;
Από το βάρος των υπερκείμενων στρωμάτων, όσο περνάει ο Γεωλογικός χρόνος, αυξάνεται η πυκνότητα του υπό σχηματισμόν πετρώματος. Γίνεται πιο συμπαγές- ανθεκτικό.
Συγχρόνως αποβάλλεται σιγά-σιγά το αργιλλικό μέρος κι έτσι αυξάνεται η περιεκτικότητα σε ασβέστιο. Μάλιστα, επειδή την πορεία αυτή ακολουθούν και οι λοιπές προσμίξεις, ο αρχικός χρωματισμός εξαφανίζεται σιγά σιγά και γι’ αυτό τα ασβεστολιθικά πετρώματα φαίνονται γκρίζα έως υπόλευκα. Και όπως όλα τα άλλα πετρώματα έτσι κι’ αυτά με τη σειρά τους ρηγματώνονται, πτυχώνονται, ανυψώνονται και δημιουργούν τους ορεινούς όγκους.
Αυτό λοιπόν το, ας πούμε, πέτρωμα ονομάζεται μαργαϊκός ασβεστόλιθος, ενώ οι ντόπιοι το γνωρίζουν σαν 'ασκύλακα' ίσως εξ αιτίας του Σκύλακα, Γεωγράφου του Δαρείου του Α΄ που το περιέγραψε. Βρίσκεται δε στο ανώτερο σημείο της Γεωλογικής ζώνης των Παξών ή Προαπουλίας και περιέχει σε μεγάλο ποσοστό αργιλλικές ενώσεις, αρκετό ασβεστιτικό υλικό, ενώ από συνοχή είναι λίγο πιο σκληρός από το απλό χώμα!
Η ηλικία του είναι περίπου πέντε εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή γεωλογικά είναι ένα έμβρυο που δεν γεννήθηκε ακόμα. Δεν έχει γίνει δηλαδή ακόμα πέτρωμα.
Ό,τι λοιπόν κτιστεί πάνω του δεν θα έχει μεγάλη διάρκεια ζωής. Ειδικά δε σ’ αυτό το σεισμικό νησί.
β. Η άνοδος της στάθμης του νερού κατά τέσσερα μέτρα τα 3.000 τελευταία χρόνια.
Το γεγονός αυτό έχει επιβεβαιωθεί και σε άλλα σημεία και όχιμόνο του Ιονίου Πελάγους. Οφείλεται δε στο γεγονός ότι απομακρυνόμαστε διαρκώς από την τελευταία περίοδο παγετώνων.
γ. Τα έντονα παλιρροϊκά φαινόμενα, καθώς και τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα της περιοχής.
Είναι γνωστή η επίδραση της θέσης της Σελήνης στο ύψος της στάθμης του νερού της θάλασσας. Το γεγονός αυτό διαπιστώνεται εύκολα, ειδικά σε πολυσχιδείς παραλιακές ζώνες και σε αμμουδερές παραλίες.
Τα θαλάσσια ρεύματα επίσης συμβάλλουν στη γρήγορη μετακίνηση ποσοτήτων νερού όχι μόνο στην επιφάνεια. Και είναι γνωστή η δύναμή του σε πολλές περιοχές των Ιονίων νήσων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ποιες όμως είναι αυτές οι αλλαγές, που σημειώθηκαν τα τελευταία 3.000 χρόνια στην περιοχή των Αλαλκομενών;
Στην αρχή, όπως λέει ο Απολλόδωρος, υπήρχε ισθμός που έφτανε, όπως διαπιστώνουμε, μέχρι τους Βαρδιάνους.
Το ύψος του ήταν πολύ μικρό στο βραχίονα.
Συνεπώς, όταν η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε, έστω κι αν το νερό δεν την υπερκάλυψε τελείως, η διάβρωση άρχισε το έργο της από τα πάνω προς τα κάτω, προσβάλλοντας εύκολα τους μαργαϊκούς ασβεστόλιθους.
Τη γρήγορη αποσάθρωση υποβοήθησαν τότε:
α. Ο έντονος κυματισμός τής ανοιχτής θάλασσας.
β. Οι παλιρροϊκές αυξομειώσεις του ύψους προσβολής.
γ. Η υψηλή σεισμικότητα, εξαιτίας της οποίας απομακρύνονται ταχύτατα τα διαβρωμένα επιφανειακά υλικά και έτσι το υγιέστερο υπόστρωμα αρχίζει να προσβάλλεται ενωρίτερα.
Πανοραμική άποψη της ευρύτερης περιοχής των Αλαλκομενών. Πέραν των όσων είχαμε
ανακαλύψει μέχρι το 2000, το καλοκαίρι του 2002 διαπιστώσαμε με δέος ότι όλη
η σκουρόχρωμη υποθαλάσσια ζώνη είναι οι υπόλοιπες βυθισμένες Αλαλκομενές.
Είναι το μόνο σημείο το οποίο δεν είχαμε προλάβει να κοινοποιήσουμε στον αείμνηστο
Νίκο Λιβαδά, αφού πάντα θα του οφείλουμε τις βάσεις και τις ιδέες της όλης ανακάλυψης.
Καλούμε την Εφορία Εναλίων Αρχαιοτήτων να επιληφθεί.
Μελετείστε επίσης τα άρθρα: https://homericithaca.com/threads/168/ και https://homericithaca.com/threads/165/
Σχόλιο στο facebook 30 Απριλίου 2017
Aν έχετε ακούσει ποτέ ότι η Κεφαλλονιά ήταν χωρισμένη, αυτό ίσχυε και ισχύει και σήμερα στο σημείο που οι Βαρδιάνοι κάποτε ήταν ενωμένοι με το Ξι.
Εδώ που σημειώνω με την κοκκινοκίτρινη γραμμή ήταν τα φαινόμενα που περιγράφει ο Στράβων, γιατί από τη μια ήταν οι Παλείς και από την άλλη οι Κράνιοι (σωστά), πράγμα που στη Θηναία δεν γίνεται, όχι λόγω Παλέων, αλλά λόγω της απόστασης από την Κράνη και το δύσβατο και το όνομα Θηναία που είναι προϊστορικό, οπότε θα το ανέφερε και ο κάθε Απολλόδωρος του οποίου ο Στράβων είχε αντιγράψει την εργασία, αλλά ο ίδιος ποτέ δεν επισκέφθηκε τα νησιά.
ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ…
Μετά από έρευνα σε άλλες περιοχές του πλανήτη, καταλήξαμε ότι τις μεγαλύτερες ομοιότητες με την περιοχή των Αλαλκομενών, όπως ήτανε τα χρόνια του Οδυσσέα, μπορούμε να συναντήσουμε σήμερα στην ανατολική παραλία της Νότιας Αφρικής, στον Ινδικό Ωκεανό.
Αυτή την εικόνα συναντάμε και στις δικές μας Αλαλκομενές, εκεί στην Αγριοσυκιά του Ξι.
